|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D555
(2014) 1 ΑΑΔ 1794
22 Ιουλίου, 2014
[ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9
ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ DANI EL KHOURI ΥΠΗΚΟΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 18ΠΣΤ (1) (4) (5) ΚΑΙ (6) ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3 ΤΟΥ 153(Ι)/2011 ΚΑΙ ΑΡΘΡΟΥ 15(4) ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 18ΗΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2003, ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 7(Ι)/2007, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 2004, ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ,
KAI
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, 2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΤΟΝ DANI EL KHOURI ΥΠΗΚΟΟ ΛΙΒΑΝΟΥ, ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008, ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ 343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3 ΤΟΥ 153(Ι) ΤΟΥ 2011 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ,
ΑΙΤΗΣΗ ΥΠΟ ΤΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΑΙΤΗΤΗ DANI EL KHOURI ΥΠΗΚΟΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ.
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 125/2014)
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Απαγορευμένοι μετανάστες ― Αίτηση για απελευθέρωση από ισχυριζόμενη παράνομη κράτηση για σκοπούς απέλασης ― Η παρέλευση δύο εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία λήξης της περιόδου της πρώτης κράτησης, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι παραβίαζε το Νόμο και ούτε μπορούσε να ήταν καταλυτική για την τύχη της αίτησης ― Κατά πόσον είναι επιτρεπτή η κράτηση αιτητή ασύλου με βάση τη νομολογία του Ε.Δ.Α.Δ.
Ο αιτητής αιτήθηκε την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus, με το οποίο να κηρυσσόταν παράνομη η διάρκεια της κράτησης στην οποία τελούσε, για σκοπούς απέλασης.
Προέβαλε προς τούτο ότι ο Υπουργός Εσωτερικών δεν επανεξέτασε την κράτηση του ανά δίμηνο, όπως προβλέπεται στο σχετικό Νόμο και ότι δεν επιτρεπόταν η κράτησή του, εφόσον επρόκειτο για αιτητή πολιτικού ασύλου.
Σύμφωνα με την ένορκη δήλωσή του, ο ατητής ο οποίος κατάγεται από το Λίβανο, στις 20.3.2014 ενώ κλητεύθηκε από την ΥΑΜ Λευκωσίας για συνέντευξη σε σχέση με το αίτημα του για πολιτικό άσυλο, συνελήφθη στη βάση της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 11.7.2013 με την οποία είχε κηρυχθεί απαγορευμένος μετανάστης. Έκτοτε κρατείτο παράνομα στα αστυνομικά κρατητήρια Μενόγειας.
Η αίτηση στηρίχθηκε στους κάτωθι λόγους:
α) Ο Υπουργός Εσωτερικών δεν είχε δικαίωμα, δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(1) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105, να εκδώσει διάταγμα κράτησης, εφόσον η εξουσία του περιορίζεται στην έκδοση διαταγμάτων στις περιπτώσεις που εκκρεμούν διαδικασίες επιστροφής ενός αλλοδαπού στη χώρα του και υπάρχει κίνδυνος διαφυγής ή στις περιπτώσεις που ο αλλοδαπός παρεμποδίζει τη διαδικασία επιστροφής.
β) O αιτητής ουδέποτε παρεμπόδισε τη διαδικασία επιστροφής και ούτε υπήρχε κίνδυνος διαφυγής, αφού είναι αιτητής πολιτικού ασύλου και βάσει του Άρθρου 8 του περί Προσφύγων Νόμου, έχει κάθε δικαίωμα παραμονής στη Δημοκρατία.
γ) Δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) ο Υπουργός Εσωτερικών ήταν υπόχρεος να επανεξετάσει την απόφαση ημερ. 20.3.2014 για κράτησή του για σκοπούς απέλασης, είτε αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο, είτε σε οποιοδήποτε άλλο χρόνο μετά από αίτημά του.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Είναι φανερό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία διαφοροποιήθηκε από την Οδηγία 2008/115/ΕΚ, η οποία προέβλεπε για επανεξέταση «ανά εύλογα χρονικά διαστήματα» και καθόρισε επανεξέταση «ανά δίμηνο», περίοδος η οποία είναι πιο γενναιόδωρη από την περίοδο που προβλέπει η Οδηγία, η οποία με τη χρήση του όρου «εύλογα χρονικά διαστήματα» σαφώς συνδέει το χρόνο με τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης και αφήνει τον δικαστή να είναι ο τελικός κριτής.
2. Με αυτό ως δεδομένο, δεν μπορούσε να γίνει δεκτό ότι η δίμηνη περίοδος που προβλέπεται στο Άρθρο 18ΠΣΤ(4) είναι ανατρεπτική ώστε εάν η επανεξέταση δεν γίνει εντός του διμήνου αλλά σε μικρό χρονικό διάστημα μετά, η κράτηση αμέσως μεταβάλλεται σε παράνομη.
3. Στην προκειμένη περίπτωση ο αιτητής στις 11.7.2013 κηρύχθηκε απαγορευμένος μετανάστης επειδή ο γάμος του με ευρωπαία πολίτιδα κρίθηκε εικονικός από την αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή. Ως εκ τούτου εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης.
4. Για πολλούς μήνες δεν εντοπιζόταν για να συλληφθεί. Εντοπίστηκε όμως στις 20.3.2014 και τέθηκε υπό κράτηση με βάση το διάταγμα ημερ. 11.7.2013. Περίπου 5 χρόνια μετά την άφιξή του στην Κύπρο, παρουσιάζεται να υποβάλλει αίτηση για πολιτικό άσυλο.
5. Αμέσως μετά τη σύλληψή του οι Καθ' ων η αίτηση, παρά τις υπόνοιες για τη σκοπιμότητα της υποβολής της αίτησης για άσυλο, ανέστειλαν το διάταγμα απέλασης, αλλά όχι και το διάταγμα κράτησης.
6. Η παρέλευση δύο εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία λήξης της περιόδου της πρώτης κράτησης, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι παραβίαζε το Νόμο και ούτε μπορούσε να ήταν καταλυτική για την τύχη της παρούσας αίτησης.
7. Η επανεξέταση που έγινε ήταν στο πνεύμα τόσο της Οδηγίας όσο και του Νόμου.
8. Ο ισχυρισμός του αιτητή ότι είχαν παραβιαστεί οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) για επανεξέταση, ήταν ανεδαφικός και αστήριχτος.
9. Ως προς το εάν ήταν επιτρεπτό ο αιτητής ως αιτητής πολιτικού ασύλου, να κρατείται, δεν είναι δυνατό ένα πρόσωπο που έχει κηρυχθεί ανεπιθύμητος μετανάστης δυνάμει του εθνικού δικαίου, να μην μπορεί να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι να εξεταστεί η αίτηση του για πολιτικό άσυλο.
10. Διαφορετικά θα σήμαινε ότι με την υποβολή και μόνο αίτησης για παραχώρηση ασύλου, αναστέλλονται αυτόματα όλες οι άλλες νόμιμες διαδικασίες κράτησης ενός αλλοδαπού δυνάμει του εθνικού δικαίου.
11. Σην υπόθεση του ΕΔΑΔ Arslan v. Τσεχίας, C-534/11, ημερ. 30.5.2013, αποφασίστηκε ότι οι Οδηγίες 2003/9/ΕΚ, 2005/85/ΕΚ και 2008/115/ΕΚ οι οποίες αφορούν στα δικαιώματα των αιτητών πολιτικού ασύλου και τις διαδικασίες για εξέταση των αιτήσεων τους, δεν απαγορεύουν την κράτηση αιτητών ασύλου, εφόσον αυτοί τέθηκαν υπό κράτηση δυνάμει εθνικής νομοθεσίας, όπως ήτα η περίπτωση του αιτητή ο οποίος βρισκόταν υπό κράτηση για σκοπούς απέλασης ως απαγορευμένος μετανάστης.
Η αίτηση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Arslan v. Τσεχίας, Δ.Ε.Ε. C-534/11, ημερ. 30.5.2013,
Rahal v. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 741,
Ahmed v. Δημοκρατίας (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1752,
Haghsen (2012) 1 Α.Α.Δ. 2390,
Alslloun (2014) 1 Α.Α.Δ. 1737, ECLI:CY:AD:2014:D544.
Αίτηση.
Χρ. Χριστοδουλίδης, για τον Αιτητή.
Α. Ζερβού (κα), για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.:-
H θεραπεία που ζητείται
Ο Αιτητής ζητά την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus, με το οποίο να κηρύσσεται η διάρκεια της κράτησής του ως παράνομη για δύο λόγους:- (α) Ότι ο Υπουργός Εσωτερικών δεν επανεξέτασε την κράτηση ανά δίμηνο, όπως προβλέπεται στο σχετικό Νόμο και (β) ότι δεν επιτρέπεται η κράτησή του, εφόσον πρόκειται για αιτητή πολιτικού ασύλου.
Τα γεγονότα
Ο αιτητής, σύμφωνα με την ένορκη δήλωσή του, κατάγεται από το Λίβανο και σήμερα είναι κρατούμενος στα αστυνομικά κρατητήρια της Μενόγειας στη Λάρνακα. Έφτασε στην Κύπρο νόμιμα το 2009, με άδεια εισόδου ως τουρίστας και αργότερα του παραχωρήθηκε άδεια για να εργαστεί ως μάγειρας σε λιβανέζικο εστιατόριο στη Λεμεσό. Στις 7.3.2012 συνήψε γάμο με ευρωπαία πολίτη, τη Sorina G. Ragalie από τη Ρουμανία. Γύρω στον Αύγουστο του 2012 δημιουργήθηκαν προβλήματα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα στις 14.9.2012 η σύζυγος του να μεταβεί προσωρινά στη Ρουμανία. Στις 15.9.2012 τον επισκέφθηκαν άντρες της ΥΑΜ στα πλαίσια ελέγχου της γνησιότητας του γάμου του και τους εξήγησε ότι η σύζυγος του μετέβη στη Ρουμανία για να σκεφτεί κατά πόσο θα έπρεπε να συνεχίσει ο γάμος τους. Τελικά η σύζυγος του επέστρεψε τον Νοέμβριο του 2012 και του ανακοίνωσε ότι θα ήθελε να χωρίσουν και υποβλήθηκε αίτηση διαζυγίου.
Στη συνέχεια συνήψε σχέση με κύπρια. Ενώ διέμενε με την κύπρια συμβία του, στις 20.4.2013 ο Αιτητής συνελήφθηκε για παράνομη απασχόληση αλλά αφέθηκε ελεύθερος για να κατηγορηθεί αργότερα στην Ποινική Υπόθεση Αρ. 9100/2013, στην οποία του επιβλήθηκε ποινή προστίμου €680. Στις 11.7.2013 κηρύχθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης λόγω του ότι ο γάμος του με τη Ρουμάνα Sorina G. Ragalie είχε κηρυχθεί εικονικός.
Στις 11.12.2013 το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού εξέδωσε διαζύγιο, λύοντας τον μεταξύ τους γάμο.
Στις 10.1.2014 καταχώρησε αίτηση πολιτικού ασύλου και του δόθηκε, όπως ισχυρίζεται, σχετική βεβαίωση ότι δυνάμει του Άρθρου 8 του περί Προσφύγων Νόμου έχει δικαίωμα προσωρινής άδειας παραμονής στην Κύπρο μέχρι εξέτασης του αιτήματός του. Η αίτηση του για πολιτικό άσυλο στηριζόταν στο γεγονός ότι η οικογένειά του αντιτίθεται στη Hezbollah και μάλιστα το Δεκέμβριο του 2009 οι υποστηριχτές της βομβάρδισαν το εστιατόριο και το σπίτι του στο Λίβανο.
Στις 20.3.2014 ενώ κλητεύθηκε από την ΥΑΜ Λευκωσίας για συνέντευξη σε σχέση με το αίτημα του για πολιτικό άσυλο, συνελήφθη στη βάση της απόφασης των Καθ' ων η αίτηση ημερ. 11.7.2013 με την οποία είχε κηρυχθεί απαγορευμένος μετανάστης. Έκτοτε κρατείται παράνομα στα αστυνομικά κρατητήρια Μενόγειας.
Ισχυρίζεται ότι ο Υπουργός Εσωτερικών δεν είχε δικαίωμα, δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(1) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105, να εκδώσει ένα τέτοιο διάταγμα κράτησης, εφόσον η εξουσία του περιορίζεται στην έκδοση διαταγμάτων στις περιπτώσεις που εκκρεμούν διαδικασίες επιστροφής ενός αλλοδαπού στη χώρα του και υπάρχει κίνδυνος διαφυγής ή στις περιπτώσεις που ο αλλοδαπός παρεμποδίζει τη διαδικασία επιστροφής. Ισχυρίζεται περαιτέρω ότι ο ίδιος ουδέποτε παρεμπόδισε τη διαδικασία επιστροφής και ούτε υπάρχει κίνδυνος διαφυγής, αφού είναι αιτητής πολιτικού ασύλου και βάσει του Άρθρου 8 του περί Προσφύγων Νόμου, έχει κάθε δικαίωμα παραμονής στη Δημοκρατία.
Περαιτέρω ισχυρίζεται ότι δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) ο Υπουργός Εσωτερικών είναι υπόχρεος να επανεξετάσει την απόφαση ημερ. 20.3.2014 για κράτησή του για σκοπούς απέλασης, είτε αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο, είτε σε οποιοδήποτε άλλο χρόνο μετά από αίτημά του. Στις 22.3.2014 απέστειλε μέσω του δικηγόρου του επιστολή στον Υπουργό Εσωτερικών, ζητώντας του όπως επανεξετάσει το θέμα της κράτησής του, καθότι μετά την υποβολή στις 10.1.2014 αίτησης για πολιτικό άσυλο, ενδεχομένως εκ παραδρομής να μην είχε ανακληθεί η απόφαση ημερ. 20.4.2013 με την οποία είχε κηρυχθεί ως απαγορευμένος μετανάστης, λόγω σύναψης εικονικού γάμου.
Στις 6.5.2014 καταχώρησε την Πολιτική Αίτηση Αρ. 80/2014 εναντίον της διάρκειας της κράτησής του. Λόγω καθυστέρησης που υπήρξε στην καταχώρηση των δικογράφων αναγκάστηκε να την αποσύρει στις 7.7.2014 και επομένως ο Υπουργός Εσωτερικών έχει υποχρέωση δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) να επανεξετάσει το θέμα της κράτησής του για να διαπιστώσει αν όντως ήταν απαραίτητη η συνέχισή της.
Τελικά η Υπηρεσία Ασύλου στις 3.7.2014 απέρριψε την αίτησή του, με αποτέλεσμα την επόμενη ημέρα να καταχωρήσει ιεραρχική προσφυγή, η οποία ακόμη εκκρεμεί.
Ισχυρίζεται ότι το δικαστήριο θα πρέπει να εκδώσει το αιτούμενο διάταγμα, ώστε να αρθεί η αδικαιολόγητη, παράνομη ή καταχρηστική κράτησή του.
Οι ισχυρισμοί των Καθ' ων η αίτηση
Οι Καθ' ων η αίτηση ήγειραν δύο προδικαστικές ενστάσεις, τις οποίες τελικά απέσυραν στο στάδιο της ακρόασης, αφού προηγήθηκε δήλωση του συνηγόρου του Αιτητή ότι δεν αμφισβητεί τα διατάγματα κράτησης και απέλασης, αναγνωρίζοντας έτσι ότι η νομιμότητά τους αποτελεί αντικείμενο άλλης προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος. Επί της ουσίας οι Καθ' ων η αίτηση προβάλλουν τους ακόλουθους λόγους ένστασης, ότι:-
(α) Η κράτηση για σκοπούς απέλασης του Αιτητή είναι καθ' όλα νόμιμη, δυνάμει διαταγμάτων ημερ. 11.7.2013, τα οποία εκδόθηκαν αφού ο Αιτητής είχε κηρυχθεί απαγορευμένος μετανάστης, ενώ τα διατάγματα δεν έχουν ακυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
(β) Ο Αιτητής συνελήφθη στις 20.3.2014 και δεν έχει ακόμα παρέλθει η προβλεπόμενη από το Άρθρο 18ΠΣΤ(7) του Κεφ. 105 εξάμηνη περίοδος κράτησης του Αιτητή. Περαιτέρω η κράτηση του Αιτητή έτυχε επανεξέτασης, δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4).
(γ) Εν πάση περιπτώσει, η δίμηνη επανεξέταση, δυνάμει του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) είναι εσωτερικό θέμα του Υπουργού Εσωτερικών και δεν είναι εκτελεστή διοικητική πράξη, αλλά βεβαιωτική πράξη των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης.
(δ) Η ιδιότητα του αιτητή ασύλου δεν διασφαλίζει το δικαίωμα ελεύθερης διακίνησης του στη χώρα υποδοχής, εφόσον σε περίπτωση κράτησής του, αυτή αιτιολογείται επαρκώς βάσει άλλων εθνικών διατάξεων.
(ε) Με δεδομένο ότι εκκρεμεί η ιεραρχική προσφυγή του Αιτητή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, είναι αντιφατικό να καταχωρεί αίτηση για Habeas Corpus ισχυριζόμενος ότι δεν υφίσταται πλέον λογικά προοπτική απομάκρυνσής του, και
(στ) ο περί Προσφύγων Νόμος το μόνο που απαγορεύει είναι την κράτηση και απέλαση ενός αιτητή πολιτικού ασύλου λόγω της ιδιότητάς του αυτής. Δεν απαγορεύει όμως την κράτηση και απέλαση ενός αιτητή για σκοπούς οι οποίοι είναι εκτός του πεδίου εφαρμογής του περί Προσφύγων Νόμου. Στην προκειμένη περίπτωση τα διατάγματα κράτησης και απέλασης εκδόθηκαν για λόγους άλλους και πολύ πριν ο Αιτητής υποβάλει αίτηση για πολιτικό άσυλο.
Η κατάληξη
Βασικά δύο είναι τα θέματα που αφορούν στην παρούσα αίτηση. Πρώτον, κατά πόσον υπήρξε συμμόρφωση με τις πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) για επανεξέταση της κράτησης ανά δίμηνο ή μετά από αίτηση του επηρεαζόμενου και δεύτερο, κατά πόσον είναι επιτρεπτή η κράτηση εφόσον ο Αιτητής είναι αιτητής πολιτικού ασύλου.
Ως προς το θέμα της επανεξέτασης, θα αρχίσω από την σχετική πρόνοια της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ από όπου και προήλθε αρχικά η υποχρέωση για επανεξέταση. Το Άρθρο 15(3) της Οδηγίας προβλέπει ότι:-
«15.3. Εν πάση περιπτώσει, η απόφαση κράτησης επανεξετάζεται ανά εύλογα χρονικά διαστήματα είτε κατ' αίτηση του συγκεκριμένου υπηκόου τρίτης χώρας είτε αυτεπαγγέλτως. Σε περίπτωση παραταθείσας διάρκειας κράτησης, η επανεξέταση εποπτεύεται από δικαστική αρχή.
4. Οσάκις καθίσταται πρόδηλο ότι δεν υφίσταται πλέον λογικά προοπτική απομάκρυνσης για νομικούς ή άλλους λόγους ή όταν παύουν να ισχύουν οι όροι της παραγράφου 1, η κράτηση παύει να δικαιολογείται και το συγκεκριμένο πρόσωπο απολύεται αμέσως.»
(Ο χρωματισμός είναι δικός μου)
Η Κυπριακή Δημοκρατία είχε υποχρέωση βάση του Άρθρου 20 της Οδηγίας να μεταφέρει τις πρόνοιες της στο εθνικό δίκαιο μέχρι τις 24.12.2010. Στις 25.11.2011 με τον τροποποιητικό Νόμο 153(Ι)/2011 εισήχθηκε μεταξύ άλλων και το Άρθρο 18ΠΣΤ, του οποίου το εδάφιο 3 προβλέπει ότι:-
«18ΠΣΤ.- (1) .......................
(2) ............................
(3)(α) Το διάταγμα κράτησης υπόκειται σε προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω Άρθρου και υπό τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το εν λόγω Άρθρο επιτρέπει τέτοια προσφυγή.
(β) Ο Υπουργός Εσωτερικών ενημερώνει αμέσως κάθε επηρεαζόμενο υπήκοο τρίτης χώρας σχετικά με τη δυνατότητα προσφυγής η οποία αναφέρεται στην παράγραφο (α).
(γ) Ο Υπουργός Εσωτερικών απολύει αμέσως τον επηρεαζόμενο υπήκοο τρίτης χώρας, εάν το διάταγμα κράτησής του ακυρωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ή ανακληθεί από τον Υπουργό Εσωτερικών.
(4) Ο Υπουργός Εσωτερικών επανεξετάζει κάθε διάταγμα κράτησης το οποίο εκδίδει δυνάμει του παρόντος άρθρου-
(α) αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο, και
(β) σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα, κατ'
αίτηση του επηρεαζόμενου υπηκόου τρίτης χώρας.»
Είναι φανερό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία διαφοροποιήθηκε από την Οδηγία, η οποία προέβλεπε για επανεξέταση «ανά εύλογα χρονικά διαστήματα» και καθόρισε επανεξέταση «ανά δίμηνο», περίοδος η οποία κατά την άποψή μου είναι πιο γενναιόδωρη από την περίοδο που προβλέπει η Οδηγία, η οποία με την χρήση του όρου «εύλογα χρονικά διαστήματα» σαφώς συνδέει το χρόνο με τα γεγονότα της κάθε υπόθεσης και αφήνει τον δικαστή να είναι ο τελικός κριτής.
Με αυτό ως δεδομένο, δεν μπορώ να δεχθώ ότι η δίμηνη περίοδος που προβλέπεται στο Άρθρο 18ΠΣΤ(4) είναι ανατρεπτική ώστε εάν η επανεξέταση δεν γίνει εντός του διμήνου αλλά σε μικρό χρονικό διάστημα μετά, η κράτηση αμέσως μεταβάλλεται σε παράνομη. Η συγκεκριμένη πρόνοια θα πρέπει να ερμηνευθεί έχοντας υπόψη:- (α) την πιο φιλελεύθερη πρόνοια της Οδηγίας για επανεξέταση μέσα σε «εύλογα χρονικά διαστήματα», (β) την πρόνοια του Άρθρου 18ΠΣΤ(7) ότι η κράτηση δεν πρέπει σε πρώτο στάδιο να υπερβαίνει τους 6 μήνες και (γ) ότι η κράτηση σύμφωνα με το εδάφιο (8) του ίδιου άρθρου μπορεί να παραταθεί με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών για περαιτέρω περίοδο 12 μηνών. Ως αποτέλεσμα ο Νόμος προβλέπει υπό όρους την κράτηση ενός αλλοδαπού μέχρι και 18 μήνες, όταν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής ή όταν ο αλλοδαπός αποφεύγει ή παρεμποδίζει την προετοιμασία επιστροφής του.
Στην προκειμένη περίπτωση ο Αιτητής στις 11.7.2013 κηρύχθηκε απαγορευμένος μετανάστης επειδή ο γάμος του με ευρωπαία πολίτιδα κρίθηκε από την αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή ως εικονικός. Ως εκ τούτου εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης.
Για πολλούς μήνες ο Αιτητής δεν εντοπιζόταν για να συλληφθεί. Εντοπίστηκε όμως στις 20.3.2014 και τέθηκε υπό κράτηση με βάση το διάταγμα ημερ. 11.7.2013. Περίπου 5 χρόνια μετά την άφιξή του στην Κύπρο, ο Αιτητής παρουσιάζεται να υποβάλλει αίτηση για πολιτικό άσυλο. Αμέσως μετά τη σύλληψή του οι Καθ' ων η αίτηση, παρά τις υπόνοιες για τη σκοπιμότητα της υποβολής της αίτησης για άσυλο, ανέστειλαν το διάταγμα απέλασης, αλλά όχι και το διάταγμα κράτησης.
Ως προς την επανεξέταση, οι Καθ' ων η αίτηση επανεξέτασαν στις 30.4.2014, δηλαδή πριν την παρέλευση του διμήνου και διατάχθηκε η περαιτέρω κράτηση. Στη συνέχεια ο Αιτητής επιζητούσε απεγνωσμένα τη μη απέλασή του. Στις 6.5.2014 καταχωρεί την Πολιτική Αίτηση Αρ. 80/2014 για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus, την οποία στη συνέχεια αποσύρει. Στις 29.5.2014 η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μεταναστεύσεως, δεόντως εξουσιοδοτημένη (βλ. εξουσιοδότηση από Υπουργό Εσωτερικών ημερ. 12.2.2014), στη βάση Σημειώματος που της υποβλήθηκε επανεξετάζει την περίπτωση του Αιτητή υπό το φως της επιστολής του δικηγόρου του ημερ. 22.3.2014 και διατάσσει την περαιτέρω κράτησή του. Όμως ακόμη και αν η συγκεκριμένη επανεξέταση δεν ληφθεί υπόψη, όπως φαίνεται να εισηγείται ο δικηγόρος του Αιτητή, η επόμενη επανεξέταση θα έπρεπε να είχε γίνει στις 30.6.2014, αφού η προηγούμενη έγινε στις 30.4.2014. Η διοίκηση επανεξέτασε στις 2.7.2014, δηλαδή δύο μέρες μετά.
Συμφωνώ απόλυτα με τη δικηγόρο των Καθ' ων η αίτηση ότι η παρέλευση δύο εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία λήξης της περιόδου της πρώτης, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει το Νόμο και ούτε μπορεί να είναι καταλυτική για την τύχη της παρούσας αίτησης. Η επανεξέταση που έγινε είναι κατά την άποψή μου μέσα στο πνεύμα τόσο της Οδηγίας όσο και του Νόμου και δεν μπορεί με κανένα τρόπο να έχει το αποτέλεσμα που εισηγείται ο δικηγόρος του Αιτητή. Θα έλεγα ότι ακριβώς αν συνέβαινε το αντίθετο, θα καταστρατηγούντο οι πρόνοιες του Νόμου, δηλαδή αν αφήνετο μια ασήμαντη καθυστέρηση δύο εργάσιμων ημερών να ανατρέπει την κράτηση ενός αλλοδαπού, ο οποίος κρατείται δυνάμει του Νόμου ως ανεπιθύμητος μετανάστης.
Όμως υπάρχει και κάτι άλλο που θα πρέπει επίσης να αναφερθεί. Ο Αιτητής καταχρηστικά ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει πλέον εύλογη προοπτική απομάκρυνσής του, ενώ γνωρίζει ότι κρατείται ως απαγορευμένος μετανάστης, ότι εναντίον του εκκρεμεί διάταγμα απέλασης, ανεξάρτητα αν η ισχύς του ανεστάλη προσωρινά. Κατά την κρίση μου ο ισχυρισμός του Αιτητή ότι έχουν παραβιαστεί οι πρόνοιες του Άρθρου 18ΠΣΤ(4) για επανεξέταση, είναι ανεδαφικός και αστήριχτος και θα πρέπει να απορριφθεί.
Ως προς το δεύτερο θέμα, ο συνήγορος του Αιτητή εισηγήθηκε ότι ο πελάτης του, ως αιτητής πολιτικού ασύλου, δεν είναι επιτρεπτό να κρατείται. Ούτε αυτή η θέση ευσταθεί. Δεν είναι δυνατό ένα πρόσωπο που έχει κηρυχθεί ανεπιθύμητος μετανάστης δυνάμει του εθνικού δικαίου, να μην μπορεί να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι να εξεταστεί η αίτηση του για πολιτικό άσυλο. Διαφορετικά θα σήμαινε ότι με την υποβολή και μόνο αίτησης για παραχώρηση ασύλου, αναστέλλονται αυτόματα όλες οι άλλες νόμιμες διαδικασίες κράτησης ενός αλλοδαπού δυνάμει του εθνικού δικαίου. Τα πιο πάνω αυτονόητα, θα έλεγα, είναι που προσπαθεί να ανατρέψει ο Αιτητής ώστε να αφεθεί ελεύθερος. Επί του θέματος περιορίζω την αναφορά μου στην υπόθεση τουArslan v. Τσεχίας, C-534/11, ημερ. 30.5.2013, στην οποία αποφασίστηκε ότι οι Οδηγίες 2003/9/ΕΚ, 2005/85/ΕΚ και 2008/115/ΕΚ οι οποίες αφορούν τα δικαιώματα των αιτητών πολιτικού ασύλου και τις διαδικασίες για εξέταση των αιτήσεων τους, δεν απαγορεύουν την κράτηση αιτητών ασύλου, εφόσον αυτοί τέθηκαν υπό κράτηση δυνάμει εθνικής νομοθεσίας, όπως είναι η περίπτωση του Αιτητή ο οποίος βρίσκεται υπό κράτηση για σκοπούς απέλασης ως απαγορευμένος μετανάστης (βλ. Rahal v. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 741, Ahmed v. Δημοκρατίας (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1752, Haghsen (2012) 1 Α.Α.Δ. 2390 και Alslloun (2014) 1 , ECLI:CY:AD:2014:D544Α.Α.Δ. 1737. Επομένως ούτε αυτή η εισήγηση μπορεί να γίνει δεκτή.
Υπό τις περιστάσεις, η αίτηση απορρίπτεται, με €500 έξοδα εις βάρος του Αιτητή.
Η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα.