|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D478
(2014) 1 ΑΑΔ 1466
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Πολιτική αίτηση αρ.98/2014
[Κ. ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ]
7 Ιουλίου, 2014
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡO 155(4) KAI ANAΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3, 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ 33 TOY 1964
Και
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ABDALZIZ AL KUDARE ΥΠΗΚΟΟΥ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
Και
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤA AΡΘΡΑ 18ΠΣΤ (1)(4)(5) ΚΑΙ (6) ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011 ΚΑΙ ΑΡΘΡΑ 15(4) ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2208/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, ΚΑΝ.(ΕΚ) ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) αριθμ.343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 18ης ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ του 2003, ΤΟΝ ΝΟΜΟ 7(1)/2007, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2004, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ 1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, 2. ΓΕΝ.ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ, 3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜ.ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΤΟΝ ABDALZIZ AL KUDARE ΥΠΗΚΟΟΥ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008, ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΊΟΥ, ΤΟ ΝΟΜΟ 3 ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
-------- -----------
Χρ.Χριστοδουλίδης, για τον αιτητή
Θ.Πιπερή, (κα.) - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
Αιτητής παρών
Μεταφραστής Wysam Baakar ορκίζεται ότι θα μεταφράζει πιστά και αληθινά από τα αραβικά στα ελληνικά και αντίστροφα.
--------- ----------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση επιδιώκεται η έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus ad subjiciendum, με το οποίο ζητείται ο τερματισμός της κράτησης του αιτητή, θεωρούμενης ως παράνομης.
Τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν την παρούσα αίτηση περιλαμβάνονται στην ένορκη δήλωση που καταχωρήθηκε από τον αιτητή αλλά και από πιο εκτεταμένη αναφορά που γίνεται σε ένορκη δήλωση που κατατέθηκε προς υποστήριξη της ενστάσεως των καθ΄ων η αίτηση.
Ο αιτητής ως κρατούμενος στα Αστυνομικά Κρατητήρια Μενόγειας αμφισβητεί την κράτηση του γιατί, όπως ισχυρίστηκε, η πιθανότητα απομάκρυνσης του με προοπτική την επιστροφή του στη Συρία δεν μπορεί να επιτευχθεί, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα αυτή. Ο αιτητής, όπως ανέφερε, ήλθε στην Κύπρο μετά που κατόρθωσε να φύγει από τη Συρία στις 2 Ιουλίου 2008 από τις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου. Το 2011 είχε συνάψει γάμο με τη Ludmila Midoti Gurgiev από τη Βουλγαρία με την οποία και ακόμη συζεί. Παρόλα αυτά, προσθέτει ο αιτητής, ο γάμος του κηρύχθηκε ως εικονικός και στις 5 Απριλίου 2014 συνελήφθηκε και έκτοτε κρατείται στα κρατητήρια της Μενόγειας.
Ο ίδιος σημείωσε ότι δεν παρεμποδίζει τη διαδικασία της επιστροφής του ούτε και υπάρχει κίνδυνος διαφυγής, καθότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε πιθανότητα επιστροφής του στη Συρία λόγω της γνωστής κατάστασης που επικρατεί και ο ίδιος υπέβαλε αίτηση για πολιτικό άσυλο, η οποία εκκρεμεί.
Από τα γεγονότα που περιλαμβάνονται στην ένορκη δήλωση της Ξένιας Γεωργιάδου, Λειτουργού στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης, καταφαίνεται ότι ο αιτητής αφίχθηκε στη Δημοκρατία στις 12 Ιουλίου 2008 με άδεια εισόδου, με σκοπό να εργαστεί ως ιπποκόμος σε κύπριο εργοδότη. Η εν λόγω άδεια παραμονής ανανεώθηκε μέχρι τις 13 Ιουνίου 2009. Στη συνέχεια αυτή, επίσης ανανεώθηκε, έτσι ώστε ο αιτητής να εργαστεί σε άλλο εργοδότη με ισχύ μέχρι 26 Μαρτίου 2010.
Στις 13 Ιανουαρίου 2011 ο αιτητής συνήψε γάμο με την υπήκοο Βουλγαρίας Lyudmila Georgieva η οποία αφίχθηκε στην Κύπρο στις 15 Νοεμβρίου 2010. Η τελευταία υπέβαλε αίτηση για Βεβαίωση Εγγραφής η οποία εκδόθηκε την 1η Ιουνίου 2011.
Ο αιτητής υπέβαλε στις 20 Ιουνίου 2011 αίτηση για έκδοση Δελτίου Διαμονής ως μέλος οικογένειας πολίτη της Ευρωπαϊκής ΄Ενωσης. Στις 6 Φεβρουαρίου 2012 σε έκθεση που υποβλήθηκε από την Αστυνομία, αναφορικά με τη γνησιότητα του πιο πάνω γάμου, διαπιστώθηκε, κατά τη διάρκεια χωριστών συνεντεύξεων, ότι είχαν δηλώσει ψευδείς διευθύνσεις και αμφότεροι παραδέχτηκαν ότι ο αιτητής κατέβαλε στην ευρωπαία πολίτη χρηματικό ποσό για τη σύναψη του εν λόγω γάμου. Το θέμα τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτρoπής για εικονικούς γάμους και στις 22 Μαϊου 2013 η εν λόγω Επιτροπή αποφάνθηκε ότι ο γάμος ήταν εικονικός. Ως αποτέλεσμα τούτου, η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης με απόφαση της ημερ. 28 Μαϊου 2013, απέρριψε την αίτηση του αιτητή για έκδοση Δελτίου Διαμονής και επίσης ακύρωσε τη Βεβαίωση Εγγραφής Ευρωπαίου πολίτη. Ενημερώθηκε τόσο ο αιτητής όσο και η εν λόγω Georgieva με επιστολή ημερ. 29 Μαϊου 2013. Όταν διαπιστώθηκε, ότι μέχρι τις 11 Μαρτίου 2014, δεν είχε υποβληθεί ιεραρχική προσφυγή εκδόθηκαν διατάγματα κράτησης και απέλασης αμφοτέρων. Παράλληλα, η Διευθύντρια έδωσε οδηγίες όπως διερευνηθεί το ενδεχόμενο απέλασης του αιτητή σε άλλη χώρα εκτός της Συρίας.
Στις 5 Απριλίου 2014 εντοπίστηκε ο αιτητής και διαπιστώθηκε ότι βρισκόταν παρανόμως στην Κύπρο, η δε Georgieva είχε ήδη εγκαταλείψει τη Δημοκρατία. Στις 6 Απριλίου 2014 εκδόθηκαν νέα εντάλματα κράτησης και απέλασης εναντίον του αιτητή και έκτοτε βρίσκεται υπό περιορισμό στα κρατητήρια Μενόγειας. Eπισημαίνεται τέλος με την ένορκη δήλωση της κας.Γεωργιάδου ότι δεν είχε παραληφθεί, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της ενόρκου δηλώσεως, που ήταν 18 Ιουνίου 2014, αίτηση από τον αιτητή για πολιτικό άσυλο ούτε κάτι τέτοιο εντοπίστηκε στα κρατητήρια της Αγίας Νάπας ή της Μενόγειας.
Οι καθ΄ων η αίτηση πρόβαλαν δύο προδικαστικές ενστάσεις. Η πρώτη αφορούσε τον ισχυρισμό ότι η αίτηση ήταν πρόωρη και η δεύτερη αμφισβητούσε τη νομιμότητα της ένορκης δήλωσης του αιτητή, που όπως είναι αποδεχτό, κατατέθηκε την επομένη της καταχώρησης της αίτησης.
Κατά το στάδιο της συζήτησης η δεύτερη ένσταση εγκαταλείφθηκε και έτσι δεν θα με απασχολήσει περαιτέρω. Αναφορικά με την πρώτη, ένσταση οι καθ΄ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι από τη στιγμή που τα διατάγματα κράτησης και απέλασης εκδόθηκαν στις 5 Απριλίου 2014 και η παρούσα αίτηση καταχωρήθηκε 28 Μαϊου 2014, χωρίς να έχει παρέλθει η περίοδος των δύο μηνών που προβλέπεται στο άρθρο 18ΠΣΤ(4) (α) του Κεφ.105, η αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή με τη δική του αγόρευση αναγνώρισε ότι όντως η αίτηση αυτή έχει καταχωρηθεί πριν την παρέλευση των δύο μηνών, πλην όμως, όπως υποστήριξε, το Δικαστήριο πρέπει να εξετάσει την παρούσα αίτηση ανεξαρτήτως της μη παρέλευσης του διμήνου καθότι, όπως αναφέρεται στην υπ.(β) της παρ.(4) του άρθρου 18ΠΣΤ, η επανεξέταση από τον Υπουργό Εσωτερικών πρέπει να γίνεται σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα. Τούτο πρόσθεσε, ενισχύεται από το γεγονός ότι στην παρούσα περίπτωση εφαρμογή έχει η παρ. (6) του άρθρου 18ΠΣΤ όπου, οσάκις καθίσταται πρόδηλο ότι δεν υφίσταται πλέον λογικά προοπτική απομάκρυνσης ενός κρατούμενου πρέπει να αφήνεται ελεύθερος. Στην προκείμενη περίπτωση, υποστήριξε ο κ.Χριστοδουλίδης, η πιο πάνω νομοθετική πρόνοια έχει εφαρμογή, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση στη Συρία και η ανυπαρξία οποιασδήποτε συγγενικής ή άλλης σχέσης του αιτητή με άλλη χώρα επιβάλλει όπως η κράτηση του τερματιστεί αμέσως.
Η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ΄ων η αίτηση υποστήριξε ότι η Διευθύντρια, αντιλαμβανόμενη την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία, έδωσε οδηγίες όπως οι αρμόδιες αρχές εξετάσουν τον ενδεχόμενο απομάκρυνσης του αιτητή και μεταφοράς του σε τρίτη χώρα. Η υφιστάμενη πρόνοια παρ.(4) του άρθρου 18ΠΣΤ εκεί στοχεύει, υποστήριξε η κα.Πιπερή, επιβάλλοντας στον Υπουργό Εσωτερικών την υποχρέωση επανεξέτασης διατάγματος κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας υποκειμένου σε διαδικασία επιστροφής, αυτεπαγγέλτως ανά δίμηνο. Τούτο το χρονικό διάστημα δεν είχε παρέλθει μέχρι την καταχώρηση της αιτήσεως, συνακόλουθα θα πρέπει να απορριφθεί, ως πρόωρη.
Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει, με βάση την παράγραφο 4 του ΄Αρθρου 155 του Συντάγματος αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει προνομιακά εντάλματα, μεταξύ των οποίων, συγκαταλέγονται και τα εντάλματα της φύσεως Habeas Corpus ad sudjiciendum. Το εν λόγω προνομιακό ένταλμα εξασφαλίζει την ελευθερία του πολίτη και παρέχει αποκλειστικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη και ή αδικαιολόγητη κράτηση. (Βλ. Δημητράκης Χ΄Σάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102).
Η ελευθερία του ατόμου είναι τα ύψιστο αγαθό που πρέπει να διασφαλίζεται σε κάθε δημοκρατική κοινωνία διεπόμενη από το κράτος δικαίου. (Βλ. Πολιτική έφεση 161/12, Ζάνα Κυριάκου, ημερ. 6 Ιουνίου 2013.)
Ο αιτητής, όπως έχει νομολογηθεί, και αναφέρομαι στην υπόθεση Καλφοπούλου (1998) 1 Α.Α.Δ. 55 θα πρέπει να καταδείξει, εκ πρώτης όψεως, το παράνομο της κράτησης του. Αν τούτο στοιχειοθετηθεί επαρκώς, τότε το βάρος απόδειξης μετατίθεται στο πρόσωπο που έχει τη φυσική κατοχή και τον έλεγχο του ατόμου. (Βλ. Παύλου (2004) 1(Β) Α.Α.Δ. 1372 και Ιωάννου, (2011) 1(Β) Α.Α.Δ. 971). Mε βάση τα πιο πάνω γεγονότα διαφαίνεται ότι η κράτηση του αιτητή στη Μενόγεια αυτή τη στιγμή είναι, εκ πρώτης όψεως νόμιμη, και αιτιολογημένη βασιζόμενη στα διατάγματα κράτησης και απέλασης, όπως αυτά έχουν ενσωματωθεί στην ένσταση, εκδοθέντα με βάση το γεγονός ότι ο αιτητής κρίθηκε ως απαγορευμένος μετανάστης. Διαπιστώνεται περαιτέρω ότι, ορθώς η Διευθύντρια ενήργησε, έχοντας υπόψη την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία και ζήτησε από την αρμόδια αρχή να ερευνήσει το ενδεχόμενο απέλασης του σε άλλη χώρα.
Είμαι της γνώμης ότι ούτε οι υπόλοιπες δικαιοδοτικές αιτιάσεις έχουν έρεισμα ιδιαιτέρως η επίκληση του άρθρου 18ΠΣΤ του Κεφ.105. Τα εκδοθέντα διατάγματα κράτησης και απέλασης θα μπορούν να αμφισβητηθούν, με βάση τις πρόνοιες του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 3(α) του άρθρου 18ΠΣΤ.
Η μη παρέλευση των δύο μηνών, στη λήξη της οποίας, ο Υπουργός Εσωτερικών έχει υποχρέωση να επανεξετάσει αυτεπαγγέλτως το διάταγμα κράτησης καθιστά την παρούσα αίτηση άνευ αντικειμένου.
Ούτε η επίκληση της παρ.(6), του άρθρου 18ΠΣΤ, αποτελεί επαρκές υπόβαθρο για να εξεταστεί η παρούσα αίτηση. Δεν έθεσε ο αιτητής οποιαδήποτε στοιχεία τα οποία να καταδεικνύουν ότι η προοπτική απομάκρυνσης, προδήλως, όπως αναφέρεται, και χωρίς λογική προοπτική, έχει καταστεί ανέφικτη. Τούτο ενισχύεται και από την oδηγία της Διευθύντριας για αναζήτηση εναλλακτικής χώρας που να μπορεί ο αιτητής να μεταβεί. Διαδικασία που δεν έχει τουλάχιστον, όπως φαίνεται από τα γεγονότα, που τέθηκαν ενώπιον μου, συμπληρωθεί.
Ένα άλλο στοιχείο που θα οδηγούσε και από μόνο του στην απόρριψη της παρούσας αιτήσεως είναι η, κατά τη γνώμη μου, κατάχρηση της διαδικασίας από πλευράς αιτητή. Ο τελευταίος είχε υποχρέωση να θέσει πλήρως και με επαρκή σαφήνεια τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν την παρούσα αίτηση, εμφανιζόμενος με καθαρά χέρια. Ούτε και για τον τρόπο εισόδου του στη Δημοκρατία δεν ήταν σαφής ο αιτητής, ισχυρίστηκε ότι ήλθε από τις κατεχόμενες από τους Τούρκους περιοχές. Αφήνω που, αυτή η πτυχή από μόνη της, θα μπορούσε να εξεταστεί σε άλλο επίπεδο, αλλά δεν θα με απασχολήσει περαιτέρω καθότι του δόθηκε άδεια παραμονής και ανανεώθηκε για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Ουδεμία αναφορά έκαμε ο αιτητής στη διαδικασία που έγινε για την κήρυξη του γάμου του ως εικονικού και για τα γεγονότα που προηγήθηκαν, όπως επίσης και το γεγονός ότι του γνωστοποιήθηκε η κήρυξη του γάμου του ως εικονικού. Το σημαντικότερο, όμως, είναι το γεγονός ότι με μια γενική μορφή ισχυρίστηκε ότι υπέβαλε αίτηση για πολιτικό άσυλο. Κάτι τέτοιο δεν έγινε αποδεκτό από τους καθ΄ων η αίτηση και με συγκεκριμενοποίηση προσδιόρισαν ότι τέτοια αίτηση δεν έχει εντοπιστεί είτε στην Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως είτε σε οποιονδήποτε άλλο χώρο που ο αιτητής είχε κρατηθεί. Εάν υπήρχε κάτι τέτοιο θα ανέμενα ότι, τουλάχιστον, θα εδίδοντο περισσότερες λεπτομέρειες και προσδιορισμός επί του προκειμένου από τον αιτητή.
Με γνώμονα τα πιο πάνω η αίτηση απορρίπτεται.
Κ. Παμπαλλής,
Δ.