|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2014:D544
(2014) 1 ΑΑΔ 1737
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΙΑΟΔΟΣΙΑ
(ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 91/14)
17 Ιουλίου, 2014
[Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ BASSAM ALSLLOUM ΥΠΗΚΟΟΥ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΛΑΡΝΑΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 18ΠΣΤ(1)(4)(5) ΚΑΙ (6) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 3 ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011 ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 15(4) ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008/ΕΚ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΚ) ΑΡΙΘ. 343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 18ΗΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΤΟΥ 2003, ΤΟ ΝΟΜΟ 7(1)/2007, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ ΤΟΥ 2004, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ 1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ 2. ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ 3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΜ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΝΟΓΕΙΑΣ, ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΛΑΡΝΑΚΑΣ ΤΟΝ BASSAM ALSLLOUM ΥΠΗΚΟΟΥ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008, ΤΟΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ 343/2003 ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, ΤΟ ΝΟΜΟ 3 ΤΟΥ 153(1) ΤΟΥ 2011 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ 7(1)/2007
Xρ. Χριστοδουλίδης, για τον Αιτητή.
Μ. Θεοκλήτου (κα), δικηγόρος της Δημοκρατίας για Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ ων η αίτηση.
---------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής, Σύριος υπήκοος, αφίχθηκε στην Κυπριακή Δημοκρατία στις 14.4.2003 με άδεια εισόδου που του παραχωρήθηκε στις 24.3.2003, για να εργαστεί ως γεωργικός εργάτης. Στις 2.9.2003 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση άδειας προσωρινής παραμονής, οπότε και του παραχωρήθηκε με ισχύ μέχρι τις 3.1.2004 και με την ένδειξη «Τελική - Μη ανανεώσιμη». Στις 12.3.2004 η Αστυνομία ενημέρωσε την αρμόδια αρχή ότι σύμφωνα με επιστολή που έλαβε από τον εργοδότη του αιτητή, αυτός εγκατέλειψε το χώρο εργασίας του στις 20.2.2004 προς άγνωστη κατεύθυνση και στη συνέχεια, στη βάση της πληροφόρησης τα στοιχεία του καταχωρίστηκαν στον κατάλογο αναζητούμενων προσώπων.
Σύμφωνα με νέα ενημέρωση από την Αστυνομία, διαπιστώθηκε ότι ο αιτητής αναχώρησε από το αεροδρόμιο Λάρνακος για τη χώρα του στις 14.6.2005. Ακολούθως τα στοιχεία του καταχωρίστηκαν στον κατάλογο απαγορευμένων μεταναστών.
Νέα έκθεση της Αστυνομίας στις 4.9.2007, πληροφορούσε την αρμόδια αρχή ότι ο αιτητής αναχώρησε μέσω του αεροδρομίου Λάρνακας για την πατρίδα του - προφανώς είχε εισέλθει εκ νέου στη Δημοκρατία παρανόμως μέσω των κατεχομένων και μη ελεγχόμενων από τη Δημοκρατία περιοχών. Ο αιτητής ο οποίος και πάλι είχε αφιχθεί στη Δημοκρατία παρανόμως εντοπίστηκε στις 17.2.2014 και συνελήφθη μαζί με άλλους τέσσερις ομοεθνείς του. Τότε διαπιστώθηκε ότι επρόκειτο για απαγορευμένο μετανάστη. Εναντίον του αιτητή και των τεσσάρων άλλων προσώπων, σχηματίστηκε ποινική υπόθεση με κατηγορίες για παράνομη είσοδο στη Δημοκρατία και παράνομη παραμονή. Στις 24.2.2014 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας επέβαλε στον αιτητή ποινή φυλάκισης 3 μηνών σε κάθε κατηγορία. Ως συνέχεια των πιο πάνω η Διευθύντρια Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης θεώρησε στις 29.4.2014 τον αιτητή ως ανεπιθύμητο μετανάστη δυνάμει των προνοιών του άρθρου 6(1)(δ) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, ΚΕΦ. 105, όπως τροποποιήθηκε, λόγω της σοβαρότητας των αδικημάτων που διέπραξε. Αυθημερόν εξεδόθησαν εναντίον του αιτητή διατάγματα κράτησης και απέλασης με σχετικές οδηγίες της Διευθύντριας για διερεύνηση του ενδεχομένου απέλασης του, σε χώρα άλλη από τη Συρία, όπου ενδεχομένως βρίσκονται άλλα μέλη της οικογένειας του. Στις 5.5.2014 επιδόθηκε στον αιτητή επιστολή ημερ. 29.4.2014 με την οποία του γνωστοποιήθηκε η έκδοση των σχετικών διαταγμάτων.
Στις 9.4.2014 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση για παραχώρηση ασύλου η οποία παρελήφθη από τη σχετική Υπηρεσία Ασύλου στις 29.4.2014 και ευρίσκεται μέχρι σήμερα υπό εξέταση. Στις 26.5.2014 η Διευθύντρια μετά την ενημέρωση που έτυχε, ανέστειλε την εκτέλεση του διατάγματος απέλασης μέχρι την οριστική έκβαση της αίτησης του για άσυλο.
Ο αιτητής προβάλλει με την ένορκη του δήλωση ότι κρατείται στα Αστυνομικά Κρατητήρια Μενόγειας από 17.2.2014, πράγμα το οποίο αμφισβητούν οι καθ΄ ων η αίτηση. Ο αιτητής κρατείται στις Κεντρικές Φυλακές από τις 24.2.2014 για να εκτίσει την τρίμηνη ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας. Τα δε διατάγματα κράτησης και απέλασης του εκδόθηκαν στις 29.4.2014.
Ενώπιον μου από τα σχετικά τεκμήρια προκύπτει ότι τα αληθινά περιστατικά εμπεριέχονται στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την ένσταση, όπως επαληθεύονται από τα τεκμήρια τα οποία έχουν κατατεθεί, Τεκμήρια 1-14.
Αδιαμφισβήτητα η ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία αφορά την έκδοση προνομιακού εντάλματος Habeas Corpus. Η ενώπιον του Δικαστηρίου διαδικασία περιορισμένη από τους σκοπούς και τη φύση της, σκοπό έχει να διαπιστώσει κατά πόσο από αντικειμενική θεώρηση του πράγματος, υπάρχει επαρκής μαρτυρία για την παραχώρηση εντάλματος της φύσης αυτής (Π. Αρτέμη, Προνομιακά Εντάλματα, σ.86,§ 3.19).
Το βάρος απόδειξης βρίσκεται στον αιτητή για να θέσει εκ πρώτης όψεως γεγονότα που να στοιχειοθετούν ότι η κράτηση του είναι παράνομη, οπότε το βάρος μετατίθεται στο πρόσωπο εκείνο που έχει τη φυσική κράτηση του ατόμου ή την εξουσία και τον έλεγχο επί του σώματος του κρατουμένου (Π. Αρτέμη (ανωτέρω) σ.99-100, § 3.36, 3.37).
Το εκ πρώτης όψεως υλικό που έχει τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου, με τα όσα οι καθ΄ ων η αίτηση έθεσαν ενώπιον μου σε συνάρτηση με τους λόγους που νομιμοποιούν την κράτηση του αιτητή δεν ικανοποιεί τις εν λόγω προϋποθέσεις: Ο αιτητής επιθυμεί να κηρυχθεί η κράτηση και ή περαιτέρω κράτηση και ή φυλάκιση του παράνομη και ή καταχρηστική και ή χωρίς να υπάρχει απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών για επανεξέταση της κράτησης του ή ότι δεν υφίσταται λογική προοπτική απομάκρυνσης του και ή ότι είναι αιτητής πολιτικού ασύλου. Γίνεται αντιληπτό από το αιτητικό και το υπόβαθρο πάνω στο οποίο κτίζει την αίτηση του ο αιτητής, ότι εισάγει πολλαπλούς λόγους για τους οποίους απαιτείται να δοθεί το ανάλογο υπό τις περιστάσεις νομικό ένδυμα, πράγμα το οποίο απέτυχε να πράξει στην παρούσα περίπτωση. Προωθήθηκε η θέση ότι ο αιτητής συνελήφθη παρανόμως ενώ στη συνέχεια υπέβαλε αίτηση να του παραχωρηθεί πολιτικό άσυλο με αποτέλεσμα να προωθεί ουσιαστικά τρία σημεία: Πρώτο, ότι εισήλθε στην Κυπριακή Δημοκρατία με σκοπό να αιτηθεί πολιτικό άσυλο. Δεύτερο, ότι δεν είναι δυνατή η απέλαση του στη Συρία λόγω των γνωστών γεγονότων και της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα αυτή, οπότε δεν δικαιολογείται η συνέχιση της κράτησης και τρίτον, χωρίς να υπάρχει νόμιμη απόφαση του Υπουργού για επανεξέταση της αίτησης που υπέβαλε στις 17.5.2014.
Ως απάντηση στις προδικαστικές ενστάσεις που ήγειρε η Δημοκρατία έχει κατ΄ επανάληψη σε σειρά αποφάσεων του Δικαστηρίου διευκρινιστεί ότι ο έλεγχος της νομιμότητας της κράτησης δύναται να ακολουθήσει δύο δικαστικές οδούς ελέγχου: ιδιωτικού ή δημοσίου δικαίου. Παραμένουν όμως και οι δύο να οδηγούν στην ίδια κατάληξη: στον έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης στα πλαίσια εφαρμογής της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, 16.2.2008, η οποία έχει ως πρωταρχικό σκοπό να οριοθετήσει το πλαίσιο της διαδικασίας δικαστικού ελέγχου για κάθε περίοδο κράτησης, είτε της αρχικής είτε της παράταση της (Aπόφαση της Ολομέλειας στην Gua Shuying v. Kυπριακής Δημοκρατίας, Πολιτική Έφεση Αρ. 351/2012, ημερ. 10.12.2012).
Το άρθρο 18ΠΣΤ του ΚΕΦ. 105 εισήχθη στην Κυπριακή νομοθεσία για σκοπούς εναρμόνισης με το άρθρο 15 της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ. Το άρθρο 2(2)(β) της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, που τιτλοφορείται «Πεδίο Εφαρμογής», προβλέπει τα ακόλουθα:
«2. Τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να μην εφαρμόσουν την παρούσα οδηγία στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι:
α) ...............
β) υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης.»
Η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξε να εφαρμόσει την πιο πάνω εξαίρεση, και για το λόγο αυτό ψηφίστηκε το άρθρο 18 ΟΕ(2)(β) του ΚΕΦ. 105, το οποίο προνοεί ότι:
«(2) Τα άρθρα 18 ΟΔ μέχρι 18 ΠΘ δεν εφαρμόζονται στους υπηκόους τρίτων χωρών, οι οποίοι -
(α) ............
(β) υπόκεινται σε απόφαση επιστροφής ως ποινική κύρωση ή ως συνέπεια ποινικής κύρωσης, σύμφωνα με το κυπριακό δίκαιο, ή υπόκεινται σε διαδικασίες έκδοσης.»
Επομένως σύμφωνα με το άρθρου 18 ΟΕ, παράγρ. (2)(β) του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου ΚΕΦ. 105, όπως έχει τροποποιηθεί, ο αιτητής μπορεί να κρατηθεί ως πρόσωπο το οποίο υπόκειται σε απόφαση επιστροφής ως συνέπεια ποινικής κύρωσης μέχρι να καταστεί δυνατή η απέλαση του.
Το άρθρο 18 ΠΣΤ (4) προβλέπει ότι ο Υπουργός επανεξετάζει κάθε διάταγμα κράτησης το οποίο εκδίδεται δυνάμει του παρόντος άρθρου αυτεπάγγελτα ανά δίμηνο και κατόπιν σε οποιοδήποτε εύλογο χρονικό διάστημα, ύστερα από την καταχώριση αίτησης εκ μέρους του επηρεαζομένου υπηκόου τρίτης χώρας. Στην υπό κρίση περίπτωση δεν έχει καν συμπληρωθεί η περίοδος των δύο μηνών ώστε να επιβάλλεται υποχρέωση στον Υπουργό Εσωτερικών να εξετάσει την κράτηση του αιτητή. Η ημερομηνία την οποία έθεσε, όπως έχω αναφέρει πιο πάνω, ο αιτητής ως εναρκτήρια ημερομηνία κράτησης του η 17.2.2014 όπως επεξήγησα ανωτέρω δεν ισχύει.
Με την απόφαση C-357/09 PPU, Said Shamilovich Kadzoer (Huchbarov) ΔΕΚ, όπου εξετάστηκε η έννοια «λογική προοπτικής απομάκρυνσης», άρθρο 15(4) της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, κρίθηκε ότι εκεί όπου δεν υπάρχει λογική προοπτικής απομάκρυνσης και έχει συμπληρωθεί ο μέγιστος χρόνος κράτησης που προβλέπει το άρθρο 15(6) της Οδηγίας, ο κρατούμενος πρέπει να απολύεται αμέσως. Οπότε, και αν ακόμη τύγχανε εφαρμογής η Οδηγία 2008/115/ΕΚ στην περίπτωση του αιτητή, το άρθρο 15(4) δεν θα μπορούσε να εφαρμοστεί.
Η υπόθεση Hassen El Dridi, Υπόθεση C-61/11 PPU, ημερομηνίας 28.4.2011, την οποία επικαλείται ο συνήγορος του αιτητή κρίνω ότι διαφοροποιείται υπό τις περιστάσεις της υπό κρίση περίπτωσης. Στην εν λόγω περίπτωση είχε επιβληθεί ποινή φυλάκισης ακριβώς λόγω μη συμμόρφωσης του αιτητή με την απόφαση απέλασης. Εδώ τα διατάγματα κράτησης και απέλασης εξεδόθηκαν λόγω του ότι ο αιτητής κηρύχθηκε απαγορευμένος μετανάστευσης δυνάμει του άρθρου 6(1)(δ) μετά την καταδίκη του από Δικαστήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας οπότε και του επεβλήθη ποινή φυλάκισης.
Στην υπόθεση C-534/11, Arslan, ημερ. 30.5.2013, αποφασίστηκε ότι η Οδηγία 2003/9/ΕΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003 σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων άσυλο στα κράτη μέλη και η Οδηγία 2005/85/ΕΚ του Συμβουλίου της 1ης Δεκεμβρίου ανωτέρω, σχετικά με τις ελάχιστες προδιαγραφές για τις διαδικασίες με τις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν και ανακαλούν το καθεστώς του πρόσφυγα, δεν απαγορεύουν τη διατήρηση της κράτησης υπηκόου τρίτης χώρας ο οποίος υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας στην έννοια της Οδηγίας 2008/115/ΕΚ, εφόσον τέθηκε υπό κράτηση δυνάμει του άρθρου 15 της τελευταίας, βάσει διατάξεως του εθνικού δικαίου, όπως είναι η περίπτωση του αιτητή. Αυτό εάν βεβαίως προκύπτει από το σύνολο των κρίσιμων γεγονότων και περιστάσεων ότι η αίτηση ασύλου υποβλήθηκε με μοναδικό σκοπό να καθυστερήσει να ματαιωθεί η εκτέλεση της απόφασης περί επιστροφής. Περαιτέρω είναι αντικειμενικώς αναγκαία η διατήρηση του μέτρου της κράτησης για να αποτραπεί το ενδεχόμενο να διαφύγει οριστικά ο ενδιαφερόμενος και να εμποδίσει έτσι την επιστροφή του. Τα γεγονότα αντικειμενικώς ιδωμένα υποστηρίζουν καθολικά το σκόπιμο της υποβολής αίτησης ασύλου.
Οι καθ΄ ων η αίτηση απέσεισαν το νομικό βάρος που φέρουν ως τα πρόσωπα που είχαν τον νομικό έλεγχο του κρατουμένου για να αποδείξουν το νόμιμο της κράτησης.
Η αίτηση απορρίπτεται με €500 έξοδα σε βάρος του αιτητή.
Δ. ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
/ΦΚ