|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2013) 1 ΑΑΔ 958
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 58/2013)
19 Απριλίου, 2013
[ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ AJITH PRIYANTHA JEDIOWITA LIYANAGE ΥΠΗΚΟΟ ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ ΜΕ ARC 5644063 ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ BLOCK 10 TΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 15 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008/ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 16ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΤΑ ΑΡΘΡΑ 5 ΚΑΙ 6 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 11, 30, 34 ΚΑΙ 35 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
- ΚΑΙ -
AΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΤΟΝ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΝΟΜΙΜΟ ΛΟΓΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΟ BLOCK 10 ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ AJITH PRIYANTHA JEDIOWITA LIYANAGE ΥΠΗΚΟΟ ΣΡΙ ΛΑΝΚΑ ME ARC 5644063 ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 115/2008, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
___________
Μιχάλης Παρασκευάς, για τον Αιτητή.
Κυριάκος Σταυρινός, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
Αιτητής απών.
__________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.: Ο αιτητής, υπήκοος της Σρι Λάνκα, αφίχθηκε στην Κύπρο τον Απρίλιο του 2009 για να εργαστεί ως οικιακός βοηθός, με άδεια προσωρινής παραμονής με ισχύ μέχρι 30.4.2013. Στις 22.2.2013, όπως προκύπτει από τα γεγονότα που περιγράφονται τόσο στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση, όσο και στην ένορκη δήλωση που συνοδεύει τη γραπτή ένσταση, ο δικηγόρος του αιτητή υπέβαλε παράπονο στο Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας Λευκωσίας, το οποίο όρισε για να εξεταστεί ενώπιόν του στις 27.2.2013. Την ίδια εκείνη μέρα, ενώ ο αιτητής βρισκόταν στο χώρο του Τμήματος Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, τέθηκε υπό κράτηση, παρανόμως, κατά τους ισχυρισμούς του αιτητή, χωρίς να υπάρχει κανένα διάταγμα κράτησης, με σκοπό την απέλασή του. Σήμερα κρατείται παράνομα και με την αίτησή του ζητά την άμεση αποφυλάκισή του, για λόγους υγείας: είναι επιληπτικός και επιθυμεί να αναχωρήσει από την Κύπρο μαζί με τη γυναίκα του η οποία εργάζεται στην Κύπρο και έχει άδεια παραμονής, ώστε να εξεύρει εισιτήριο για άμεση αναχώρησή του, αίτημα το οποίο απερρίφθη από τις αρμόδιες αρχές στις 26.2.2013, σε απάντηση επιστολής του δικηγόρου του ημερ. 22.2.2013.
Με την ένστασή τους οι καθ΄ ων η αίτηση προβάλλουν τη νομιμότητα της κράτησης του αιτητή: διατάγματα κράτησης και απέλασης, εξεδόθηκαν στις 22.2.2013. Ο αιτητής κηρύχθηκε παράνομος μετανάστης δυνάμει της παραγράφου (κ) του εδαφίου (1) του άρθρου 6 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, εφ΄ όσον ο εργοδότης του στις 29.11.2012 με επιστολή του προς το Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων κατήγγειλε τον αλλοδαπό ότι εγκατέλειψε το χώρο εργασίας του, χωρίς καμία προειδοποίηση. Για το λόγο αυτό και επειδή ο αλλοδαπός δεν προσήλθε στο Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων να υποβάλει παράπονο εναντίον του εργοδότη του, παρά μόνο, óπως ήδη έχω αναφέρει πιο πάνω, στις 22.2.2013, έγινε εισήγηση από το Τ.Ε.Σ όπως ο αλλοδαπός κηρυχθεί παράνομος και απελαθεί, όπως και έγινε (Τεκμήριο 4 στην ένσταση). Η κράτηση του αλλοδαπού ήδη έχει παραταθεί μέχρι τις 30.4.2013 (Τεκμήριο 15). Στις 29.3.2013 ο αλλοδαπός καταχώρησε την παρούσα αίτηση για Habeas Corpus.
Η Δημοκρατία εισηγείται ότι ο έλεγχος της νομιμότητας του διατάγματος κράτησης και απέλασης εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου και υπόκειται σε αναθεώρηση μόνο στη βάση του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος. Εν όψει της νομιμότητας των διαταγμάτων κράτησης και απέλασης του αλλοδαπού αιτείται την απόρριψη της αίτησης.
Ο αιτητής ουσιαστικά αμφισβητεί την ύπαρξη των διαταγμάτων κατά τον ουσιώδη χρόνο, και κατά συνέπεια τη νομιμότητα έκδοσής τους (Τεκμήριο 7 στην ένσταση) όπως και αμφισβητεί ότι του επεδόθηκαν. Η Δημοκρατία, από την άλλη, προβάλλει ότι ο αλλοδαπός, στον οποίο επιδόθηκε το διάταγμα μαζί με τη σχετική επιστολή ημερ. 22.2.2013 (Τεκμήριο 8) αρνήθηκε να την παραλάβει. Στην πιο πάνω επιστολή, οι καθ΄ ων η αίτηση πληροφορούσαν τον αιτητή για τις ενέργειές τους και επεξηγούσαν τα δικαιώματά του όπως απορρέουν από το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος, για προσβολή της απόφασης για κράτηση και απέλασή του.
Ο δικηγόρος του αιτητή με την αγόρευσή του στράφηκε ουσιαστικά εναντίον της νομιμότητας της κράτησης του αιτητή: τα διατάγματα κράτησης και απέλασης όχι μόνο ουδέποτε γνωστοποιήθηκαν στον αιτητή αλλά και ουδέποτε εκδόθηκαν, θέσεις που αμφισβητήθηκαν από τη Δημοκρατία, η οποία αρκέστηκε να επισυνάψει στην ένστασή της τα σχετικά διατάγματα και άλλα έγγραφα, αμφισβητώντας τη θέση του αιτητή ότι ουδέποτε έλαβε γνώση της έκδοσης των εναντίον του διαταγμάτων κράτησης και απέλασης.
Έχω εξετάσει τόσο τα γεγονότα όσο και τις εισηγήσεις των συνηγόρων των μερών. Το προνομιακό ένταλμα Habeas Corpus νομολογιακά έχει πλέον διασαφηνιστεί ότι ανήκει στη σφαίρα του ιδιωτικού δικαίου και οτιδήποτε εμπίπτει στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου μπορεί να εξεταστεί μόνο στα πλαίσια του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος και της αναθεωρητικής δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Bondar (Αρ.2) (2004) 1 Α.Α.Δ. 2075 και στο σύγγραμμα «Προνομιακά Εντάλματα» του Π. Αρτέμη, σελ. 316 και επ.). Είναι λοιπόν ξεκάθαρο ότι από τη στιγμή που τα διατάγματα κράτησης και απέλασης ανήκουν στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου η αμφισβήτηση της νομιμότητητάς τους μπορεί να εξεταστεί μόνο στα πλαίσια του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος (Afhsin Aghaei, Πολιτική Αίτηση αρ. 144/2011, ημερ. 20.1.2011 - Ερωτοκρίτου, Δ.).
Υπάρχει ενώπιόν μου μαρτυρία ότι τα διατάγματα κράτησης και απέλασης όχι μόνο έχουν εκδοθεί, αλλά και επιδοθεί στον αιτητή, ο οποίος όμως αρνήθηκε να τα παραλάβει. Η άρνηση του αιτητή, σημειώθηκε χειρόγραφα από τον αστυφύλακα ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με την επίδοσή τους, στην επιστολή του Υπουργείου Εσωτερικών, προς τον αιτητή, ημερ. 22.2.2013 (Τεκμήριο 8 στην ένσταση) με την οποία τον πληροφορούσαν για την απόφασή τους και για τα δικαιώματά του. Με αυτά τα δεδομένα, η θέση του κ. Παρασκευά, ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε «ένδειξη» εκ μέρους του οργάνου που έκαμε την επίδοση για άρνηση του αιτητή να παραλάβει την επιστολή, δεν μπορεί να ευσταθήσει. Είναι γεγονός ότι δεν αναγράφεται το όνομα του αστυφύλακα που επιχείρησε την επίδοση, παρά μόνο ο αριθμός του, το γεγονός αυτό όμως δεν διαφοροποιεί τα πράγματα: με τον αριθμό και μόνο του αστυνομικού οργάνου είναι δυνατόν να εντοπισθεί και να ταυτοποιηθεί το πρόσωπο που πραγματοποίησε την επίδοση. Τεκμαίρεται λοιπόν ότι ο αιτητής έλαβε γνώση της απόφασης και των εναντίον του διαταγμάτων, έστω και αν αρνήθηκε να παραλάβει τα σχετικά έγγραφα. Είναι νομολογιακά αναγνωρισμένο ότι η γνώση και η επάρκεια της επίδοσης κρίνεται κατά περίπτωση, στο πλαίσιο των περιστατικών της κάθε υπόθεσης και τα ενώπιόν μου γεγονότα και περιστατικά οδηγούν στην πιο πάνω κατάληξη.
Κρίνω υπό τας περιστάσεις ότι δεν είναι δυνατή η αμφισβήτηση των διαταγμάτων με αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus. Ο αιτητής έχει εναλλακτική θεραπεία: προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του ΄Αρθρου 146, πρόνοια η οποία συνιστά ανυπέρβλητο κώλυμα για τον αιτητή.
Ο κ. Παρασκευά στάθηκε ιδιαιτέρως στην εκφρασθείσα θέληση του αιτητή να «αυτοαπελαθεί» για τους λόγους υγείας που προβάλλει και κακίζει την άρνηση των αρμόδιων υπηρεσιών να εγκρίνουν το αιτήμα του αιτητή για απελευθέρωσή του, με σκοπό τη διευθέτηση των ταξιδιωτικών του εγγράφων, ώστε να αναχωρήσει για την πατρίδα του. Το αίτημά του εξετάστηκε και απορρίφθηκε από τις αρμόδιες αρχές με την επιστολή ημερ. 26.2.2013 προς το δικηγόρο του αιτητή.
Η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2008/115/ΕΚ, που έχει ενσωματωθεί με τον τροποποιητικό Νόμο 153(Ι)/2011 στον περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμο, Κεφ. 105, δίδει δικαίωμα ελέγχου της κράτησης προσώπου σε κάθε περίοδο. Για τους έξι πρώτους μήνες της κράτησης μπορεί να γίνει προσφυγή δυνάμει του ΄Αρθρου 146 του Συντάγματος και στη συνέχεια, πέραν των έξι μηνών, είναι δυνατή η καταχώρηση αίτησης για Habeas Corpus. Σκοπός της Οδηγίας είναι η επίτευξη της ταχείας επαναπροώθησης του παρανόμως διαμένοντος αλλοδαπού στη χώρα της καταγωγής του ή σε άλλη χώρα που επιθυμεί να τον δεχτεί. Ο έλεγχος όπως προβλέπεται από την Οδηγία και το σχετικό Νόμο, θα πρέπει να είναι ταχύς, ώστε η απελευθέρωση του αλλοδαπού να είναι άμεση εκεί όπου διαπιστώνεται ότι η κράτηση είναι παράνομη ή παράτυπη. Οποιοδήποτε λοιπόν περαιτέρω διάταγμα κράτησης πέραν των έξι μηνών, ελέγχεται στα πλαίσια της αίτησης Habeas Corpus όπως διατυπώθηκε με την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Guo Shuying v. Δημοκρατίας, Πολ. Εφ. 351/2012, ημερ. 10.12.2012.
Στην παρούσα περίπτωση δεν έχει συμπληρωθεί καν ο χρόνος των δύο μηνών: διάταγμα παράτασης της κράτησης του εν λόγω προσώπου μέχρι τις 30.4.2013. Η αστυνομία ενημερώθηκε για την κατάσταση της υγείας του αιτητή ώστε να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή για όσο διάστημα απαιτείται μέχρι την παρουσίαση του αιτητή ενώπιον της Επιτροπής Εξέτασης Εργατικών Διαφορών.
Έτσι ούτε και αυτή η παράμετρος μπορεί να εξεταστεί και να ελεγχθεί στο παρόν στάδιο με Habeas Corpus.
Για τους λόγους που έχω εξηγήσει πιο πάνω, η αίτηση απορρίπτεται, με €500 έξοδα εναντίον του αιτητή.
Δ. Μιχαηλίδου, Δ.
/ΜΔ