|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2012) 1 ΑΑΔ 2764
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Πολιτική Αίτηση Αρ. 184/2012)
18 Δεκεμβρίου 2012
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ NASER IBRAHIM ABOU ΥΠΗΚΟΟΥ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ 10 ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ, ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ HABEAS CORPUS
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ 18ΠΣΤ(8) ΤΟΥ Ν. 153(Ι) ΤΟΥ 2011 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
- ΚΑΙ -
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
2. ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ
3. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜ. ΑΡΧΕΙΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΛΑΣΗΣ, ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΤΑΘΕΙ Η ΚΡΑΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ ΣΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΚΡΑΤΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΠΛΟΚ 10 ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟΝ NASER IBRAHIM ABOU ΥΠΗΚΟΟΥ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗΣ ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ(8) ΤΟΥ Ν. 3 ΤΟΥ 153(Ι) ΤΟΥ 2011, ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑΩΝ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
-------------------------------------
Χρ. Χριστοδουλίδης, για τον Αιτητή.
Κ. Σταυρινός, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
Αιτητής παρών.
Θ. Ζάζας παρών για σκοπούς μετάφρασης από τα ελληνικά στα
αραβικά και αντιστρόφως.
----------------------------------------
ΑΠΟΦΑΣΗ (Ex-tempore)
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Τα γεγονότα ενώπιον του Δικαστηρίου είναι αυτά τα οποία αναφέρονται τόσο στην αίτηση για προνομιακό ένταλμα τύπου habeas corpus, όσο και στην ένσταση με όλα τα επισυνημμένα επί των δύο δικονομικών μέσων, εγγράφων. Η ουσία του θέματος είναι ότι ο αιτητής συνελήφθη λόγω παράνομης διαμονής και εκδόθηκαν στις 24.10.2008 διατάγματα κράτησης και απέλασης, τα οποία μετά ακυρώθηκαν από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών και αφέθη ελεύθερος με οδηγίες να διευθετήσει την παραμονή του.
Στις 14.1.2012, ο αιτητής εντοπίστηκε από την αστυνομία και επανασυνελλήφθη εφόσον δεν είχε ακόμη άδεια παραμονής. Εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης την επομένη ημέρα 15.1.2012. Ταυτόχρονα, ανεστάλη η εκτέλεση του διατάγματος απέλασης με οδηγίες του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών. Στις 17.1.2012, με βάση το Τεκμήριο 15 στην ένσταση, η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης έκρινε ότι δεν τίθετο θέμα επαναπροώθησης του αιτητή. Στις 10.2.2012, δόθηκαν οδηγίες από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών για προώθηση της εκτέλεσης του διατάγματος απέλασης. Στις 13.6.2012, δόθηκαν οδηγίες από την Υπουργό Εσωτερικών όπως παραμείνει υπό κράτηση και προωθηθεί άμεσα η απέλαση του. Ως αναφέρεται στην παρ. 16 της ένορκης δήλωσης που συνοδεύει την ένσταση, αυτή η εξέλιξη βασίστηκε στην άρνηση του αιτητή να συνεργαστεί για την εξασφάλιση των αναγκαίων εγγράφων.
Έφεση που είχε καταχωρηθεί από απορριπτική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου εναντίον της απόρριψης της προσφυγής και της απορριπτικής απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφύγων, αποσύρθηκε και απορρίφθηκε στη συνέχεια και συγκεκριμένα στις 9.3.2011.
Ο αιτητής είναι Παλαιστίνιος όπως βεβαιώνει το Προξενείο της Παλαιστίνης στην Κύπρο και το αποδέχεται και η Δημοκρατία. Στις 12.6.2012, στη βάση σημειώματος λειτουργού του Υπουργείου Εσωτερικών αναφέρθηκε για τον αιτητή ότι αυτός δεν συνεργάζεται για την έκδοση διαβατηρίου και έγινε εισήγηση δυνάμει του εδαφίου (8)(α) του άρθρου 18ΠΣΤ του σχετικού Νόμου, όπως παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την εξασφάλιση των αναγκαίων εγγράφων ώστε να γίνει η επιστροφή του στην Παλαιστίνη. Η Υπουργός Εσωτερικών προσυπόγραψε το σημείωμα της λειτουργού εγκρίνοντας την παράταση κράτησης του αιτητή για άλλους έξι μήνες.
Η σχετική Οδηγία 2008/115/ΕΚ που έχει ενσωματωθεί με τον Τροποποιητικό Νόμο αρ. 153(Ι)/11 στον περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμο, Κεφ. 105, δίδει δικαίωμα για έλεγχο της κράτησης κατά πάσα περίοδο. Για τους έξι πρώτους μήνες μπορεί να γίνει προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος και μετέπειτα των έξι μηνών δύναται να προωθηθεί και αίτηση για habeas corpus. Όπως έχει εξηγηθεί στην απόφαση Teimuraz Bochorishvili, Πολ. Αίτ. Αρ. 38/2012, ημερ. 2.5.2012, και πιο πρόσφατα στην Vilma Galivan Marcelino, Πολ. Αίτ. Αρ. 169/2012, ημερ. 14.12.2012, ο όλος σκοπός της Οδηγίας είναι η ταχεία επαναπροώθηση του παρανόμως διαμένοντος αλλοδαπού εκτός της Δημοκρατίας στη χώρα καταγωγής του ή σε άλλη χώρα που τον δέχεται. Ο δικαστικός έλεγχος προβλέπεται από την Οδηγία και τον σχετικό Νόμο να είναι ταχύς, ώστε η απελευθέρωση του αλλοδαπού να είναι άμεση όπου διαπιστώνεται ότι η κράτηση είναι παράτυπη ή και παράνομη.
Η ένσταση, επομένως, της Δημοκρατίας ότι το περαιτέρω διάταγμα κράτησης ελέγχεται μόνο στα πλαίσια προσφυγής δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, δεν είναι βάσιμη υπό το φως των ρητών προνοιών της Οδηγίας, της νομοθεσίας και των αποφάσεων που έχουν εκδοθεί και έχουν αναφερθεί ανωτέρω, η πρώτη των οποίων έχει υιοθετηθεί επίσης από την απόφαση Amer Mahmoud Mourad, Πολ. Αίτ. αρ. 164/2012, ημερ. 30.11.2012 και από την πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας στην Guo Shuying ν. Δημοκρατίας, Πολ. Έφ. αρ. 351/2012, ημερ. 10.12.2012.
Για να είναι δυνατή η δικαστική προστασία θα πρέπει να υπάρχει και η δυνατότητα ταυτόχρονου δικαστικού ελέγχου των λόγων της περαιτέρω κράτησης ενός αλλοδαπού. Η απλή αναφορά στη σχετική απόφαση, της νομοθετικής πρόνοιας ότι ο αιτητής δεν συνεργάζεται για την εξασφάλιση των αναγκαίων εγγράφων και η απλή προσυπογραφή αυτής της αορίστου δηλώσεως του διοικητικού λειτουργού από την Υπουργό Εσωτερικών, δεν επιτρέπει αυτό τον δικαστικό έλεγχο. Θα αναμενόταν να παρέχονται συγκεκριμένες λεπτομέρειες τόσο ως προς τα όσα έχουν διαμειφθεί και διατρέξει τους τελευταίους έξι μήνες κράτησης του αλλοδαπού, ώστε να διαφανεί ότι η Δημοκρατία έκαμε ό,τι ήταν δυνατό από δικής της πλευράς για την επαναπροώθηση, αλλά και για όσα περαιτέρω θεωρούνται αναγκαία και επιβάλλουν την κράτηση για άλλους έξι μήνες.
Οι αρμόδιες αρχές έχουν αυξημένο βάρος να αιτιολογούν την απόφαση τους, όταν με αυτή προστίθενται περαιτέρω περίοδοι κράτησης, πέραν των αρχικών έξι μηνών. Είναι γι΄ αυτό που η σχετική πρόνοια της Οδηγίας, όπως ενσωματώθηκε στην ημεδαπή νομοθεσία με το άρθρο 18ΠΣΤ(8), περιορίζει τη δυνατότητα περαιτέρω κράτησης μόνο όταν πληρούνται τα εκεί αναφερόμενα συγκεκριμένα κριτήρια ότι (i) ο συγκεκριμένος υπήκοος της τρίτης χώρας αρνείται να συνεργαστεί, ή, (ii) καθυστερεί η λήψη των αναγκαίων εγγράφων από τρίτες χώρες.
Χρειάζεται κατ΄ επέκταση να υπάρχουν επαρκείς λεπτομέρειες που να δικαιολογούν την έκδοση διατάγματος περαιτέρω κράτησης. Όπως έχει αναφερθεί και από τον Κραμβή, Δ., στην Amer Mahmoud Mourad - πιο πάνω -, η συνέχιση της κράτησης από την Υπουργό Εσωτερικών στηριζόμενη στο λακωνικό σημείωμα διοικητικού λειτουργού ότι «αρνείται να συνεργαστεί με τις αρμόδιες αρχές για την εξασφάλιση των αναγκαίων εγγράφων, ώστε να καταστεί εφικτή η επιστροφή του στο Λίβανο», δεν επαρκούσε. Δεν υπήρξε αναφορά ούτε στις προσπάθειες που είχαν γίνει για επίτευξη του σκοπού, ούτε παρέχονταν «κάποια ουσιώδη στοιχεία στη βάση των οποίων να μπορεί (το Δικαστήριο) να ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο.».
Το ίδιο ακριβώς ισχύει και εδώ. Ουδαμώς εξηγείται τι έγινε στο διαρρεύσαν χρονικό διάστημα, ούτε εξηγείται σε τι ακριβώς συνίσταται η λεγόμενη μη συνεργασία του αιτητή για εξασφάλιση των αναγκαίων εγγράφων ώστε να καταστεί εφικτή η επιστροφή του στην Παλαιστίνη. Τέθηκαν ενώπιον του έγγραφα και δεν τα υπέγραφε και αν ναι ποια η ένδειξη προς τούτο. Μπορούσε ή όχι να εκδοθεί άλλο ταξιδιωτικό έγγραφο προς επιστροφή του; Τι έγινε από τις 15.1.2012, για παράδειγμα, όταν σύμφωνα με την επιστολή του Κλιμακίου Αλλοδαπών Λευκωσίας προς την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, ζητήθηκε σχετική εξουσιοδότηση για εξασφάλιση εισιτηρίου επιστροφής στη χώρα του;
Σκοπός του Δικαστηρίου, και τονίζεται αυτό, δεν είναι για το Δικαστήριο να ελέγξει τους λόγους πίσω από τη σκέψη της διοίκησης, ούτε να υπεισέλθει στην ορθότητα τους, αλλά να εξετάσει κατά πόσο έγιναν εκείνα τα οποία είναι οφειλόμενα από την Ευρωπαϊκή Οδηγία και την ενσωμάτωση της στη νομοθεσία της Κύπρου, ώστε να μπορεί το Δικαστήριο να διαπιστώσει την αποτελεσματικότητα των ενεργειών της Δημοκρατίας. Αυτό, ιδιαιτέρως υπό το φως και της υποχρέωσης της Υπουργού Εσωτερικών δυνάμει του άρθρου 18ΠΣΤ(4), επανεξέτασης κάθε διατάγματος κράτησης το οποίο εκδίδει ανά δίμηνο, αυτεπάγγελτα ή σε οποιοδήποτε εύλογο χρόνο μετά από αίτηση του επηρεαζόμενου.
Κρίνεται, υπό το φως των ανωτέρω, ότι η περαιτέρω κράτηση του αιτητή έχει καταστεί παράνομη και δεν έχει σχέση το γεγονός ότι εκδόθηκε το διάταγμα παράτασης πριν τη λήξη των έξι μηνών και, επομένως, διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του με συμφωνηθέντα έξοδα €400 συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., υπέρ του αιτητή και εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση.
Τα έξοδα του μεταφραστή να καταβληθούν από τη Δημοκρατία.
Στ. Ναθαναήλ,
Δ.
/ΕΘ