ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

(Πολιτική ΄Εφεση Αρ. 228/2008)

 

18 Νοεμβρίου, 2011

 

[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΣΧΑΛΙΔΗΣ, Δ/στές]

 

 

ΕΠΙΣΗΜΟΣ  ΠΑΡΑΛΗΠΤΗΣ  ΩΣ  ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ  ΤΗΣ  ΥΠΟ  ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ  ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  P.E.  LITHOS  STONE  IT  (NATURAL  STONES  &  MARBLES)  LTD,

 

Εφεσείων-Εναγόμενος 1,

ν.

 

 

ΔΗΜΗΤΡΗ  ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ,

 

Εφεσίβλητου-Ενάγοντα.

________________________

 

Ανδρέας Ποιητής (Δρ.), για τον Εφεσείοντα.

Γιολάντα Ζαχαρίου (κα), για τον Εφεσίβλητο.

________________________

 

Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει

η Δικαστής Ε. Παπαδοπούλου.

_________________________

 

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

 

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.:  Στις 24/4/2008, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας, ενώπιον του οποίου εκκρεμούσε η Αγωγή Αρ. 1243/2006, αποφάσισε, μετά που ζητήθηκε από τον ενάγοντα - εφεσίβλητο η διακοπή της αγωγής ως εξωδίκως διευθετηθείσας και χωρίς διαταγή για έξοδα, να εγκρίνει το αίτημα, επιδικάζοντας μόνο υπέρ των εναγομένων 2 και 3, εξ ημισείας, τα έξοδα της αίτησης για διακοπή της αγωγής, όπως αυτά θα υπολογίζονταν από τον Πρωτοκολλητή.  Η παρούσα έφεση αφορά στην πιο πάνω απόφαση.

 

Η αγωγή καταχωρήθηκε από τον εφεσίβλητο εναντίον της εταιρείας P.E. Lithos Stone it (Natural Stones & Marbles) Ltd, (η «εταιρεία») - αργότερα εναντίον της εκδόθηκε διάταγμα εκκαθάρισης και ο Επίσημος Παραλήπτης διορίστηκε προσωρινός εκκαθαριστής της περιουσίας της - του διευθυντή της και ακόμη μιας εταιρείας.  Η υπεράσπιση της αγωγής, για όλους τους εναγομένους, ανατέθηκε στο Δρα Α. Ποιητή.  Μετά την έκδοση του διατάγματος εκκαθάρισης της εταιρείας, ο Δρ. Ποιητής, με επιστολή του προς τον Επίσημο Παραλήπτη, ζήτησε όπως συνεχίσει να ενεργεί ως συνήγορός της.  Η συγκατάθεση δόθηκε υπό όρους, στους οποίους θα αναφερθούμε σε μεταγενέστερο στάδιο.  Αργότερα και, συγκεκριμένα, στις 20/9/2007, μεταξύ του εφεσίβλητου και των εναγομένων 2 και 3, υπεγράφη συμφωνία - Τεκμήριο 4 - την οποία ο εναγόμενος 2, διευθυντής της υπό εκκαθάριση εταιρείας μέχρι την εκκαθάρισή της, υπέγραψε και εκ μέρους της, χωρίς τη συγκατάθεση του εκκαθαριστή.  Με αυτή, συμφωνήθηκε όπως η αγωγή αποσυρθεί ως εξωδίκως διευθετηθείσα και όπως η κάθε πλευρά επωμισθεί τα δικά της έξοδα.  Ο εφεσίβλητος, ενεργώντας στη βάση της εν λόγω συμφωνίας, υπέβαλε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λάρνακας αίτηση όπως διακόψει την αγωγή εναντίον όλων των εναγομένων, συνάντησε, όμως, την ένστασή τους σε ό,τι αφορά μόνο το ζήτημα των εξόδων.  ΄Ηταν η θέση τους ότι η συμφωνία ήταν άκυρη, επειδή, για την εταιρεία, υπεγράφη από πρόσωπο χωρίς εξουσία.  Μόνος αρμόδιος, ισχυρίστηκαν, μετά που η εταιρεία τέθηκε υπό εκκαθάριση, ήταν ο προσωρινός εκκαθαριστής της περιουσία της, δηλαδή ο Επίσημος Παραλήπτης.  Ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ο Επίσημος Παραλήπτης προέβη στην πιο κάτω δήλωση:-

 

«Στις 20/12/06 εκδόθηκε διάταγμα εκκαθάρισης της περιουσίας της εναγομένης 1.  ...  Ακολούθως στις 13/2/07 έλαβα επιστολή από τον Δρα Α. Ποιητή και Σία, δικηγόρους, που μου ανέφερνε ότι 'δεδομένου ότι η εταιρεία τελεί υπό εκκαθάριση και δεδομένου ότι υπεράσπιζα την πιο πάνω αγωγή (δηλαδή την παρούσα αγωγή) για λογαριασμό της, παρακαλώ όπως με εφοδιάσετε με retainer εναγομένου για να συνεχίσω την υπεράσπιση της'.

 

Μετά από αυτή την επιστολή, εγώ, έδωσα διορισμό στον κ. Ποιητή με τον ακόλουθο ρητό όρο:  'Δεν θα απαιτηθούν έξοδα από τον Επίσημο Παραλήπτη ή την περιουσία της υπό εκκαθάριση εταιρείας'.  Επίσης, διευκρινίζω ότι εγώ ως εκκαθαριστής της εταιρείας δεν έχω δώσει οδηγίες για το θέμα των εξόδων στον κ. Ποιητή.  Το τι έκαμα σε σχέση με τα έξοδα είναι ότι κοινοποίησα στον κ. Ποιητή το τεκμήριο 4 στην αίτηση και ο κ. Ποιητής μου ανέφερε με επιστολή του ημερομηνίας 1/3/08 ότι διαφωνεί κάθετα.  Αλλά πέραν τούτου εγώ δεν του έδωσα οδηγίες όπως έχω πει για τα έξοδα.

 

Εγώ, ως Επίσημος Παραλήπτης, δεν έκαμα ακόμη συνεδρία διότι είμαι προσωρινός εκκαθαριστής.»

 

 

 

Το Δικαστήριο, καθοδηγούμενο από νομολογία σε σχέση με τον τρόπο άσκησης της διακριτικής του ευχέρειας στο ζήτημα των εξόδων και αφού εξέτασε τις θέσεις των δύο πλευρών, κατέληξε ότι η συμφωνία, στη βάση της οποίας ζητείτο η διακοπή της αγωγής, ήταν αυτοτελής και καθ' όλα δεσμευτική για τους εναγομένους 2 και 3.  Η υπογραφή της από τον εναγόμενο 2, για την υπό εκκαθάριση εταιρεία, δεν επηρέαζε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις μεταξύ του εφεσίβλητου και των εναγομένων 2 και 3.  Σε ό,τι αφορά την υπό εκκαθάριση εταιρεία, για την οποία υπήρχε ισχυρισμός ότι η συμφωνία δεν ήταν δεσμευτική, στηριζόμενο στη δήλωση του Επίσημου Παραλήπτη, ως προσωρινού εκκαθαριστή, και, ιδιαίτερα, στο μέρος της όπου γίνεται αναφορά ότι, σε σχέση με τα έξοδα της αγωγής, αυτός δεν έδωσε οποιεσδήποτε οδηγίες στο Δρα Ποιητή, αλλά, απλά, κοινοποίησε το Τεκμήριο 4, κατέληξε ως εξής:-

 

«Ο κ. Ποιητής που ήδη υπεράσπιζε την αγωγή με διορισμό από την εταιρεία, ζήτησε νέο διορισμό από τον εκκαθαριστή για να συνεχίσει.  Ο εκκαθαριστής δέχθηκε υπό τον όρο ότι δεν θα απαιτηθούν έξοδα από τον ίδιο ή την περιουσία της εταιρείας.  Αυτός ο όρος εξυπακούει ότι σε περίπτωση που ο εναγόμενος 1 καταδικαζόταν τελικά στα έξοδα ή σε οποιαδήποτε έξοδα, κάποιος άλλος θα τα πλήρωνε στην πράξη.  Δεν έχει άμεσα καταδειχθεί ποιος θα ήταν αυτός ο άλλος.  ΄Ομως:-

 

Η εταιρεία με διευθυντή τον Elias Mekhael El Rai διόρισε τον κ. Ποιητή.  Ακολούθως, ο κ. Ποιητής δεν είναι ασφαλώς χωρίς οδηγίες, από μόνος του, που επεδίωξε να συνεχίσει την υπεράσπιση.  Οι περιστάσεις παραπέμπουν στους μέχρι τότε διευθυντές της εταιρείας.  Ο κ. Ποιητής δε, δέχθηκε το διορισμό με το συγκεκριμένο όρο για τα έξοδα, γνωρίζοντας εξ αυτού, ότι δεν θα μπορούσε να απαιτήσει πληρωμή από τον εκκαθαριστή αν η κατάληξη θα ήταν διάταγμα να πληρώσει όλα τα έξοδα ή τα έξοδα του ο εκκαθαριστής.  Τελικά ο Rai, επί του προσκηνίου πλέον, επιχειρεί να συμβιβάσει την αγωγή, συμφωνώντας τα έξοδα.  Χωρίς να ρωτήσει ή να ενημερώσει εκ των προτέρων τον εκκαθαριστή.  Μόνο εύλογο συμπέρασμα είναι πως 'αυτός ο άλλος' είναι ο Elias Mekhael El Rai.

 

Η συμφωνία είχε δύο σκέλη:  Το συμβιβασμό της απαίτησης του ενάγοντα και τον διακανονισμό των εξόδων.  Ως προς το πρώτο σκέλος, ο συμβιβασμός έχει εγκριθεί από τον εκκαθαριστή εφόσον ο δικηγόρος του δήλωσε ότι δεν έχει ένσταση να αποσυρθεί η αγωγή.  Ως προς το δεύτερο σκέλος προκύπτει ότι ο Elias Mekhael El Rai δεν υπέγραψε στην πραγματικότητα ως διευθυντής της εταιρείας, όπως δεν μπορούσε, αλλά ως το πρόσωπο που υπό τις περιστάσεις είναι φανερό ότι ανέλαβε να πληρώσει τα έξοδα στα πλαίσια συμφωνίας με την οποία θα αποσυρόταν η αγωγή εναντίον της υπό εκκαθάριση εταιρείας του.

 

Ως προς τον εν τοις πράγμασι ρόλο του Rai στο θέμα των εξόδων παρά την εκκαθάριση, χαρακτηριστική είναι η δήλωση του εκκαθαριστή ότι ο ίδιος δεν έδωσε οδηγίες στον κ. Ποιητή για το θέμα των εξόδων.

 

Για τους παραπάνω λόγους η συμφωνία για τα έξοδα πρέπει να αποτελέσει αφετηρία για όλους τους εναγομένους.  Πέραν τούτου, δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβάλλουν ώστε η διακριτική εξουσία του δικαστηρίου να ασκηθεί διαφορετικά.  Ο ισχυρισμός ότι η αγωγή ήταν εξ αρχής καταδικασμένη να αποτύχει δεν έχει θέση, ενόψει της συμφωνίας και της δήλωσης ότι η αγωγή θα απεσύρετο ως εξωδίκως διευθετηθείσα.  Δεν μπορεί τα ίδια πρόσωπα που συμφώνησαν να αποσυρθεί η αγωγή ως διευθετηθείσα χωρίς έξοδα μεταξύ τους, να ζητούν τώρα έξοδα, όχι πάνω στη βάση που συμφώνησαν, ότι δηλαδή η αγωγή συμβιβάστηκε, αλλά πάνω στην βάση ότι ήταν καταδικασμένη.  Εν πάση περιπτώσει δεν θα ήταν ορθό να δεχθούμε ότι οι διάδικοι που διευθετούν μια αγωγή εξωδίκως χωρίς έξοδα μεταξύ τους, έχουν μετά την ευχέρεια να καλούν το δικαστήριο να προβεί, χωρίς δίκη, σε διαπιστώσεις επί της ουσίας, μόνο και μόνο για να ζητήσουν έξοδα.

 

Σημειώνεται τέλος και το εξής:-

 

Οι τρεις εναγόμενοι διόρισαν τον ίδιο δικηγόρο.  Για τους εναγόμενους 2 και 3 δεν υπάρχει, ως άνω, ζήτημα ότι διευθέτησαν την αγωγή χωρίς έξοδα έναντι του ενάγοντα.  ΄Αρα, αν ο εναγόμενος 1 εδικαιούτο σε έξοδα από τον ενάγοντα, δεν θα εδικαιούτο πέραν του δικού του μεριδίου στα έξοδα.»

 

 

 

Η ορθότητα της πιο πάνω απόφασης αμφισβητείται από τον προσωρινό εκκαθαριστή καθ' όλην της την έκταση.  Θα εξετάσουμε τους επτά λόγους έφεσης που προβάλλονται ανάλογα με τη συνάφειά τους, όπως εμείς την αντιλαμβανόμαστε.

 

Λόγοι έφεσης 1 - 5:

Διατείνεται ο εφεσείων ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο αδικαιολόγητα δεν ακολούθησε το γενικό κανόνα ότι ο επιτυχών διάδικος δικαιούται στα έξοδα της δίκης.  Παρερμήνευσε, ισχυρίζεται, τη δήλωσή του.  Δεν είναι δυνατό να θεωρηθεί ότι αυτός συμφώνησε να μη διεκδικηθούν τα έξοδα του συνηγόρου του από τον αντίδικο.  Το νόημα της δήλωσής του δεν είναι άλλο από το ότι ο Δρ. Ποιητής δε θα απαιτούσε έξοδα από τον ίδιο ή από την περιουσία της υπό εκκαθάριση εταιρείας.  Ο όρος που τέθηκε από τον ίδιο καθόριζε αποκλειστικά τις σχέσεις του συνηγόρου της υπό εκκαθάριση εταιρείας μαζί του.  Η αναφορά στην υπό έφεση απόφαση ότι ο μέχρι την εκκαθάριση της εταιρείας συνήγορός της επεδίωξε να συνεχίσει την υπεράσπισή της, κατόπιν συνεννόησης με τους διευθυντές της και, επομένως, ο εναγόμενος 2 συμφώνησε να καταβάλει ο ίδιος τα έξοδα για να συμβιβάσει την αγωγή, είναι εσφαλμένη, δεδομένου ότι αυτός δεν είχε εξουσία να δεσμεύσει την υπό εκκαθάριση εταιρεία, ούτε μπορούσε να αναλάβει ευθύνη ότι θα πλήρωνε ο ίδιος τα έξοδα του συνηγόρου της.  Με το συλλογισμό του, το Δικαστήριο θεώρησε, ουσιαστικά, ότι ο εναγόμενος 2, ως προς τα έξοδα, εγγυάτο την υπό εκκαθάριση εταιρεία, κάτι, όμως, που δεν προκύπτει από τα ενώπιον του Δικαστηρίου τεθέντα.

 

Η επιδίκαση εξόδων της δίκης και ο επιμερισμός τους, όπως συνάγεται από τη Δ.59, θ. 1, των περί Πολιτικής Δικονομίας Θεσμών και τη νομολογία[1] - ανήκουν στη διακριτική εξουσία του δικαστηρίου, η οποία ασκείται δικαστικά.  Εάν, βέβαια, υπάρχει σχετική συμφωνία, αυτή λαμβάνεται υπόψη.  Σε περιπτώσεις διακοπής της διαδικασίας, ο εναγόμενος, χωρίς η βασική αρχή ότι η επιδίκαση των εξόδων ανήκει στη διακριτική εξουσία του δικαστηρίου να καταργείται, δικαιούται στα έξοδα.  ΄Οταν το δικαστήριο, κατά την άσκηση της εξουσίας του αυτής, ακολουθεί τον κανόνα ότι ο επιτυχών διάδικος δικαιούται στα έξοδα της δίκης, δε δίδει λόγους γι' αυτό, αφού αυτοί εξυπακούονται, κάτι, όμως, που δεν ισχύει στην αντίθετη περίπτωση.

 

Η διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο μέχρι το διορισμό του Επίσημου Παραλήπτη ως προσωρινού εκκαθαριστή της περιουσίας της εταιρείας διευθυντής της δεν μπορούσε να υπογράψει και να δεσμεύσει την υπό εκκαθάριση εταιρεία, είναι ορθή.  H συλλογιστική, όμως, την οποία, στη συνέχεια, αυτό ακολούθησε, στα πλαίσια εξέτασης των περιστατικών της υπόθεσης, για σκοπούς άσκησης της διακριτικής του εξουσίας, δεν μας βρίσκει σύμφωνους.  Το πρωτόδικο Δικαστήριο, για την κατάληξή του, προέβη σε υποθέσεις, για τις οποίες δεν υπήρχε ίχνος μαρτυρίας ή στοιχείο που να υποστήριζε ό,τι θεώρησε σημαντικό, δηλαδή, ότι ο Δρ. Ποιητής, για να συνεχίσει να υπερασπίζεται την εταιρεία, θα έπρεπε να είχε έλθει σε συνεννόηση με το μέχρι τότε διευθυντή της και, συνεπώς, αυτός θα μπορούσε να είχε συμφωνήσει με τον εφεσίβλητο ότι ο τελευταίος δε θα κατέβαλλε έξοδα σε περίπτωση που διέκοπτε την αγωγή εναντίον της υπό εκκαθάριση εταιρείας.  Οι όροι, επίσης, που τέθηκαν από τον Επίσημο Παραλήπτη στο Δρα Ποιητή, για να συνεχίσει αυτός την υπεράσπιση της συγκεκριμένης αγωγής, δεν αφορούσαν τα έξοδα που, ενδεχόμενα, θα ήταν υποχρεωμένος ο εφεσίβλητος να καταβάλει, ούτε και ήταν δυνατό αυτοί να διασυνδεθούν με αυτά.  Η δήλωση του Επίσημου Παραλήπτη παρερμηνεύτηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο.  Αυτή αφορούσε αποκλειστικά τις σχέσεις του συνηγόρου με τον Επίσημο Παραλήπτη και την περιουσία της υπό εκκαθάριση εταιρείας και δεν επεκτεινόταν στη σχέση του συνηγόρου με τον εφεσίβλητο.

 

Τα πιο πάνω οδηγούν τους λόγους έφεσης 1 -  5 σε επιτυχία.

 

Λόγοι ΄Εφεσης 6 - 7:

Υποστηρίζει ο εφεσείων ότι εσφαλμένη είναι και η διαπίστωση ότι και στην περίπτωση ακόμη που αυτός εδικαιούτο σε έξοδα, αυτά περιορίζονται στο 1/3 τους, εφόσον, μέχρι τη διακοπή της αγωγής ο συνήγορος ήταν κοινός για όλους.

 

Εξετάζοντας την πρωτόδικη απόφαση, διαπιστώνουμε ότι οι πιο πάνω λόγοι έφεσης δεν πλήττουν διαπίστωση του πρωτόδικου Δικαστηρίου αλλά απλή αναφορά του, σε περίπτωση που αυτό κατέληγε ότι ο εφεσείων εδικαιούτο σε έξοδα.  Συνεπώς, δε θα επεκταθούμε.

 

΄Οπως έχουμε ήδη προαναφέρει, η επιδίκαση εξόδων της δίκης και ο επιμερισμός τους ανήκουν στη διακριτική εξουσία του δικαστηρίου, η οποία ασκείται δικαστικά.  Λαμβάνοντας υπόψη ότι η έφεση ασκήθηκε μόνο από τον Επίσημο Παραλήπτη, υπό την ιδιότητα του εκκαθαριστή, και, ιδιαίτερα, το γεγονός ότι ο συνήγορος της υπό εκκαθάριση εταιρείας ήταν ο συνήγορος και των άλλων δύο συνεναγομένων στην Αγωγή Αρ. 1243/06 και είχε καταχωρηθεί κοινή Υπεράσπιση για όλους, καταλήγουμε ότι ο εφεσίβλητος δεν είναι δίκαιο να επωμισθεί όλα τα έξοδα της αγωγής αλλά το 1/3 αυτών. 

 

Η έφεση επιτυγχάνει.

 

Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται.  Επιδικάζονται υπέρ του εφεσείοντα και εναντίον του εφεσίβλητου: το 1/3 των εξόδων πρωτοδίκως - (της αγωγής και της αίτησης ημερομηνίας 30/1/2008) - και τα έξοδα της έφεσης, όπως αυτά θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.   

 

 

 

 

 

 

                                                                         Ε. Παπαδοπούλου, Δ.

 

 

 

 

 

                                                                         Στ. Ναθαναήλ, Δ.

 

 

 

 

 

                                                                         Α. Πασχαλίδης, Δ.

 

 

 

 

 

 

 

/ΜΠ