|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Kαφφά Iωάννης Σ. Σπανού και Άλλος ν. Σάββα Iωάννου Kαφφά (1999) 1 ΑΑΔ 544
Fredericou Schools Co Ltd και Άλλοι ν. Αcuac Inc. (Αρ. 1) (2000) 1 ΑΑΔ 580
Μιχαήλ Χαράλαμπος ν. Νίκου Α. Ττουνιά (2004) 1 ΑΑΔ 113
Πούρος Πανίκος και Άλλοι ν. Δημήτρη Πελεκάνου και Άλλων (2000) 3 ΑΑΔ 172
Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας στους οποίους κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
(2009) 1 ΑΑΔ 615
29 Μαΐου, 2009
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA,
Εφεσείοντες-Αιτητές,
v.
SAMPRATRANS SHIPPING LTD,
Εφεσιβλήτων-Καθ'ων η αίτηση.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 214/2008)
Πολιτική Δικονομία ― Διάσωση διαδικασίας δυνάμει της Δ.12 των Διαδικαστικών Κανονισμών ― Προϋποθέσεις.
Έφεση ― Αίτηση για τροποποίηση τίτλου έφεσης με στόχο την αντικατάσταση του ονόματος των εφεσειόντων, των οποίων η περίοδος ύπαρξης ως νομικής οντότητας, είχε λήξει πριν την καταχώρηση της έφεσης ― Κατά πόσο το Ανώτατο Δικαστήριο, είχε διακριτική ευχέρεια να θεραπεύσει την σημειωθείσα παρατυπία.
Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο ― Status εταιρείας ― Συνιστά θέμα ουσίας και διέπεται από το lex domicilii που είναι το δίκαιο της χώρας όπου η εταιρεία είναι εγγεγραμμένη.
Στις 8.5.2008 οι εφεσείοντες (CESKA) καταχώρησαν έφεση εναντίον της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερ.28.3.2008 με την οποία απερρίφθη η εταιρική αίτησή τους, για διάλυση της εφεσίβλητης εταιρείας (εφεσίβλητοι - καθ' ων η αίτηση). Στις 7.11.2008, η Δημοκρατία της Τσεχίας, ως ενδιαφερόμενο μέρος, καταχώρησε αίτηση για τροποποίηση του τίτλου της έφεσης με την αντικατάσταση των εφεσειόντων με τη «Δημοκρατία της Τσεχίας ενεργώντας μέσω του Υπουργού Οικονομικών υπό την ιδιότητά της ως ο νομικός διάδοχος της CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA».
Στην ένορκη δήλωση δικηγόρου στο γραφείο των δικηγόρων των εφεσειόντων, προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι η περίοδος ύπαρξης της CESKA ως οντότητας έληξε μετά τις 31.12.2007 και έκτοτε, νομικός διάδοχος της είναι η Δημοκρατία της Τσεχίας ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών. Επίσης δικαιολογήθηκε η περίοδος καθυστέρησης στην υποβολή της αίτησης για τροποποίηση, ως οφειλόμενη σε σχετική γνωμοδότηση που λήφθηκε μόλις στις 23.10.2008, σε σχέση με το ισχύον δίκαιο της Τσεχίας.
Οι εφεσίβλητοι καταχώρησαν ένσταση, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της καταχωρηθείσας έφεσης, αφού, όπως ισχυρίζονταν, έγινε από ανύπαρκτο πρόσωπο. Επίσης υποστήριξαν ότι (α) η αντικατάσταση των εφεσειόντων με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο αφορά θέμα που άπτεται της ουσίας της αίτησης διάλυσης και όχι διαδικαστικό, όπως υποστηρίζουν οι εφεσείοντες, (β) η τυχόν αποδοχή του αιτήματος θα ισοδυναμούσε με εισαγωγή νέας μαρτυρίας και (γ) η εκ των προτέρων γνώση της ημερομηνίας τερματισμού ύπαρξης της CESKA, εμποδίζει τους αιτητές να επιδιώκουν στο παρόν στάδιο τροποποίηση του τίτλου.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το σημαντικό στοιχείο που πρέπει να διαπιστωθεί για να ενεργοποιηθεί η προσφερόμενη δυνατότητα διάσωσης μιας δικαστικής διαδικασίας, με βάση τη Δ.12, θ.1 των θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, είναι η ύπαρξη επίδικου θέματος.
2. Το status της εταιρείας κυβερνάται από το lex domicilii που είναι το δίκαιο της Τσεχίας. Όπως προνοείται σ' αυτό, παρά τη διάλυση της εταιρείας, τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της CESKA, περιέρχονται στη Δημοκρατία της Τσεχίας, ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών.
3. Κατά συνέπεια, τα δικαιώματα της CESKA επιβιώνουν της περιόδου 31.12.2007. Το δικαίωμα άσκησης έφεσης με στόχο την ακύρωση της απόφασης ημερ. 28.3.2008, παραμένει αναλλοίωτο. Άρα διασώζεται, με βάση τη Δ.12, θ.1, αφού υπάρχει επίδικο θέμα ανεξαρτήτως προσώπου (διαδίκων).
4. Η διάρρευση του χρονικού διαστήματος, αν και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεγάλη, δεν επιφέρει οποιαδήποτε αρνητική συνέπεια στην αίτηση, ενόψει των σχετικών λόγων που προβλήθηκαν.
5. Το Ανώτατο Δικαστήριο, ασκώντας την εξουσία του δυνάμει της Δ.12, θ.θ.1, 2 και 4, της Δ.35, θ.8 και της Δ.64, εγκρίνει την αίτηση για τροποποίηση του τίτλου της έφεσης, ως ανωτέρω, και διατάσσει όπως η διαδικασία συνεχίσει μεταξύ των νέων εφεσειόντων και των εφεσιβλήτων.
Η αίτηση έγινε δεκτή χωρίς έξοδα. Επιδικάσθηκαν όμως υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον των εφεσειόντων όλα τα έξοδα που θα χαθούν ως συνέπεια της τροποποίησης.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Fredericou v. Acuac (2000) 1 Α.Α.Δ. 580,
Σπανού v. Καφφά (1999) 1 Α.Α.Δ. 544,
Πούρος v. Πελεκάνου (2000) 3 Α.Α.Δ. 172,
Ζηντίλη v. Νεοκλέους (2005) 1 Α.Α.Δ. 762,
Μιχαήλ v. Τουννιά (2004) 1 Α.Α.Δ. 113.
Αίτηση.
Αίτηση από τη Δημοκρατία της Τσεχίας, ως ενδιαφερόμενο μέρος, για τροποποίηση του τίτλου της παρούσας έφεσης.
Κ. Σταματίου για Α. Νεοκλέους, για τους Εφεσείοντες.
Ε. Μοντάνιος με Γ. Παπαπέτρου, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα αναγνώσει ο Δικαστής Παμπαλλής.
ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ.: Η Δημοκρατία της Τσεχίας, ως ενδιαφερόμενο μέρος, υπέβαλε αίτηση για τροποποίηση του τίτλου της παρούσας έφεσης και ζητά:
«(Α) διάταγμα του δικαστηρίου με το οποίο να επιτρέπεται η αλλαγή και/ή τροποποίηση του τίτλου της πιο πάνω έφεσης δια την αντικατάσταση της Εφεσείουσας CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA με τη «Δημοκρατία της Τσεχίας ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών υπό την ιδιότητα της ως ο νομικός διάδοχος της CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA".
Mια αναδρομή στα γεγονότα που προηγήθηκαν είναι απαραίτητη για να καταδειχθεί το βάσιμο ή όχι του υποβληθέντος αιτήματος.
Η εταιρεία CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA (εφεσείοντες) υπέβαλε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας την εταιρική αίτηση 146/06, με την οποία επιδίωξε τη διάλυση της εταιρείας SAMPRATRANS SHIPPING LTD, (εφεσίβλητοι και καθ' ων η αίτηση), επειδή, όπως ισχυριζόταν, η εφεσίβλητη ήταν ανίκανη να πληρώσει τα χρέη της. Η τελευταία καταχώρησε ένσταση. Η αίτηση εκδικάστηκε και στις 28.3.2008 με σχετική απόφαση του Δικαστηρίου, απoρίφθηκε η αίτηση. Στις 8.5.2008 οι εφεσείοντες (CESKA) καταχώρησαν έφεση εναντίον της πιο πάνω απόφασης. Η υπό εκδίκαση αίτηση τροποποίησης καταχωρήθηκε στις 7.11.2008.
Με την ένορκη δήλωση της κας. Ειρήνης Κολιού, δικηγόρου στο γραφείο των δικηγόρων των εφεσειόντων, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η CESKA, είχε ιδρυθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ήτοι από 1.9.2001 μέχρι 31.12.2007. Όπως, συνεχίζει, «φαίνεται από το Εμπορικό Μητρώο του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Πράγας, από τις 31.12.2007, η Δημοκρατία της Τσεχίας ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών κατέστη δια νόμου (της Τσεχίας) ο νομικός διάδοχος της εταιρείας CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA". Με τον τρόπο αυτό, καταλήγει, όλα τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της εταιρείας (εφεσείουσας), περιήλθαν στη Δημοκρατία της Τσεχίας.
Η καθυστέρηση που προκλήθηκε στην υποβολή της παρούσας αίτησης συνεχίζει η ενόρκως δηλούσα, οφειλόταν στην αναγκαιότητα ενημέρωσης των δικηγόρων των αιτητών από αντίστοιχους τσέχους δικηγόρους, εξασφαλίζοντας ταυτοχρόνως επίσημα έγγραφα που να δικαιολογούν τη μεταβίβαση των δικαιωμάτων της εταιρείας στη Δημοκρατία της Τσεχίας χωρίς να προηγηθεί διαδικασία εκκαθάρισης. Η σχετική γνωμοδότηση, προσθέτει, λήφθηκε μόλις στις 23.10.2008.
Οι εφεσίβλητοι με την ένστασή τους αμφισβητούν την εγκυρότητα της καταχωρηθείσας έφεσης, αφού, όπως ισχυρίζονται, έγινε από ανύπαρκτο πρόσωπο. Η αντικατάσταση των εφεσειόντων με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, προβάλλεται στη συνέχεια, ήταν και είναι θέμα που άπτεται της ουσίας της αίτησης διάλυσης και όχι διαδικαστικό, όπως προτείνουν οι αιτητές. Περαιτέρω εισηγήθηκαν ότι τυχόν αποδοχή του αιτήματος θα ισοδυναμούσε με εισαγωγή νέας μαρτυρίας στο στάδιο της έφεσης. Η εκ των προτέρων γνώση της ημερομηνίας τερματισμού της λειτουργίας της CESKA, εμποδίζει τους αιτητές να επιδιώκουν σήμερα τροποποίηση του τίτλου, πρόσθεσαν οι καθ' ων η αίτηση.
Από τη συμπεριφορά των αιτητών, και συγκεκριμένα με την μη υποβολή αίτησης για τροποποίηση, στο στάδιο της πρωτόδικης διαδικασίας προβάλλεται με την ένσταση, οι εφεσίβλητοι έχουν υποστεί ζημιά, αφού στερήθηκαν της δυνατότητας καταχώρησης αντέφεσης. Τέλος, οι εφεσίβλητοι προβάλλουν ως λόγο απόρριψης της αίτησης τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην υποβολή της παρούσας αίτησης, που εν πάση περιπτώσει δεν δικαιολογήθηκε επαρκώς.
Μέσα στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και ευπαίδευτοι συνήγοροι των εφεσιβλήτων προβάλλοντας τα εκατέρωθεν επιχειρήματα τους.
Η Δ.12 των Διαδικαστικών Κανονισμών διασώζει μια υπόθεση, παρόλο που απεβίωσε ένας διάδικος, και η μόνη ορθή διαδικασία, πρόβαλε ο κ. Σταματίου, είναι η επιδίωξη τροποποίησης του τίτλου. Κανένα δικαίωμα των εφεσιβλήτων δεν επηρεάζεται συνέχισε, ούτε υφίστανται οποιαδήποτε ζημιά. Ως προς το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα μεταξύ της 31.12.2007 και της υποβολής της αίτησης, ο συνήγορος υποστήριξε ότι οφειλόταν στην υποχρέωση των δικηγόρων των αιτητών να βεβαιωθούν για το άγνωστο γι' αυτούς, ισχύον, δίκαιο της Τσεχίας.
Αντίθετα, οι ευπαίδευτοι συνήγοροι των καθ' ων η αίτηση έκαμαν αναφορά στην προσαχθείσα ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου, μαρτυρία της 5.12.2007, σύμφωνα με την οποία οι ίδιοι οι εφεσείοντες προσδιόριζαν την 31.12.2007, ως την ημερομηνία διάλυσης της CESKA. Μέχρι και τις 28.3.2008, δεν έγινε καμιά ενέργεια, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν. Η μη εκδήλωση πρωτοβουλίας ισοδυναμεί με εμπόδιο προώθησης της παρούσας αίτησης.
Η ανυπαρξία διαδίκου, ήταν το πρώτο επιχείρημα που πρόβαλαν οι συνήγοροι των εφεσιβλήτων. Διερωτήθηκαν πώς θα προωθηθεί ένα διάβημα από ανύπαρκτο διάδικο, αφού για να θεωρηθεί έγκυρο έπρεπε να είχε προωθηθεί η παρούσα αίτηση πριν την καταχώρηση της έφεσης.
Η προϋπάρχουσα διαφοροποίηση μεταξύ αντικανονικού και άκυρου δικονομικού διαβήματος έπαυσε να υφίσταται με την τροποποίηση της Δ.64 που έγινε στις 24.2.1995. Αυτή την αντικανονικότητα επιδιώκουν να θεραπεύσουν με την αίτησή τους οι αιτητές.
Το σημαντικό στοιχείο που πρέπει να διαπιστωθεί ότι υπάρχει, για να ενεργοποιηθεί η προσφερόμενη δυνατότητα διάσωσης μιας δικαστικής διαδικασίας, με βάση τη Δ.12, θ.1 των θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, είναι η ύπαρξη επίδικου θέματος.
Πριν όμως απαντηθεί το ερώτημα αυτό θα πρέπει να ανατρέξουμε στην ίδια τη φύση και το νομικό καθεστώς της εφεσείουσας και κατ' επέκταση της αιτήτριας.
Η CESKA, ήταν μια εταιρεία της οποίας η λειτουργία διεπόταν από τον τσέχικο νόμο. Είναι δοσμένη αρχή του ιδιωτικού διεθνούς δικαίου ότι θέματα δικονομίας κυβερνώνται από το lex fori, ενώ θέματα ουσίας κυβερνώνται από το lex domicilii. Το θέμα αναλύθηκε με σαφήνεια στην υπόθεση Fredericou v. Acuac (2000) 1 A.A.Δ. 580.
Το status μιας εταιρείας, ως θέμα ουσίας, διέπεται από το δίκαιο της χώρας σύστασης της.
Στην προκείμενη περίπτωση, είναι αποδεχτό ότι η οντότητα της CESKA, ως εταιρείας είχε τερματιστεί στις 31.12.2007. Το εγειρόμενο ερώτημα είναι σε ποιον μεταβιβάζονται ή παραμένουν τα δικαιώματα της CESKA. Όπως περιγράφεται από τη μαρτυρία που τέθηκε με την ένορκη δήλωση και τις επισυνάψεις, που συνοδεύουν την αίτηση, το δίκαιο που ρυθμίζει το status της εταιρείας είναι το δίκαιο της Τσεχίας. Όπως προνοείται σ' αυτό, παρά τη διάλυση της εταιρείας, τα δικαιώματα και υποχρεώσεις της CESKA, περιέρχονται στη Δημοκρατία της Τσεχίας, ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών.
Συνεπώς βρίσκουμε ότι τα δικαιώματα της CESKA, επιβιώνουν της περιόδου 31.12.2007. Το δικαίωμα άσκησης έφεσης, που επιδιώκει την ακύρωση της εκδοθείσας στις 28.3.2008 απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, παραμένει αναλλοίωτο. Ως αποτέλεσμα τούτου η απάντηση στο αρχικό ερώτημα είναι ότι διασώζεται, με βάση τη Δ.12, θ.1, αφού υπάρχει επίδικο θέμα, ανεξαρτήτως προσώπου (διαδίκων).
Ανάλογο θέμα απασχόλησε το εφετείο στην υπόθεση Σπανού v. Καφφά (1999) 1 Α.Α.Δ. 544, και αποφασίστηκε ότι δοθέντος του δικαιώματος έφεσης, της εμπροθέσμως καταχωρηθείσας έφεσης, όπως στην προκείμενη υπόθεση, το γεγονός ότι καταχωρήθηκε στο όνομα του αποβιώσαντος, στην πιο πάνω υπόθεση, δεν επηρέασε την ουσία του θέματος (βλ. επίσης Πούρος v. Πελεκάνου (2000) 3 Α.Α.Δ. 172 και Ζηντίλη v. Νεοκλέους (2005) 1 Α.Α.Δ. 762.
Αυτή η προσέγγιση μας βρίσκει σύμφωνους γιατί το Δικαστήριο θα πρέπει να εξετάζει τα εγειρόμενα θέματα με στόχο την αντίκριση της ουσίας του θέματος, όπως αυτή εκπηγάζει από τα γεγονότα της υπόθεσης.
Το τελευταίο θέμα που θα μας απασχολήσει είναι ο παράγοντας χρόνος και το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα από τις 31.12.2007, που έπαυσε να υφίσταται η CESKA, ή ακόμη προγενέστερα (5.12.2007) που δόθηκε μαρτυρία στο πρωτόδικο Δικαστήριο για το θέμα αυτό, μέχρι την υποβολή της αίτησης για τροποποίηση της έφεσης (7.11.2008). Παρόλο που το διαρρεύσαν διάστημα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεγάλο, λαμβανομένων υπόψη των προβληθέντων λόγων, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να έχει οποιαδήποτε αρνητική συνέπεια στην αίτηση.
Το κρίσιμο ερώτημα που καλείται το Δικαστήριο να απαντήσει πριν ασκήσει τη διακριτική του εξουσία για τροποποίηση της ειδοποίησης έφεσης είναι, όπως τέθηκε κατ' επανάληψη από την νομολογία, το συμφέρον της δικαιοσύνης, όχι γενικώς και αορίστως, αλλά όπως αυτό αποτιμάται με βάση τα εκατέρωθεν δικαιώματα των διαδίκων, τα οποία σκιαγραφούνται από τα γεγονότα και τις παραμέτρους της έφεσης. (Μιχαήλ v. Τουννιά (2004) 1 Α.Α.Δ. 113).
Οι εφεσίβλητοι παραπονούνται ότι με τυχόν έγκριση της αίτησης επιτρέπεται στους εφεσείοντες να προσαγάγουν νέα μαρτυρία. Αυτή η εισήγηση δεν έχει έρεισμα. Ταυτοχρόνως, το προβληθέν πρωτοδίκως επιχείρημα για την ανυπαρξία της νομικής οντότητας των υφισταμένων εφεσειόντων (CESKA), παραμένει. Δεν έχει επίσης στοιχειοθετηθεί λόγος που να δικαιολογεί εύρημα για δυσμενή επηρεασμό των δικαιωμάτων των εφεσιβλήτων.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η νέα κατάσταση πραγμάτων, όπως διαμορφώθηκε, προσδιορίζει τους πραγματικούς διάδικους.
Ασκώντας την εξουσία μας δυνάμει της Δ.12, θ.θ.1, 2 και 4, της Δ.35, θ.8 και της Δ.64, εγκρίνουμε την αίτηση και διατάσσουμε όπως το όνομα της "CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA" αντικατασταθεί με το όνομα «Δημοκρατία της Τσεχίας» ενεργώντας μέσω του Υπουργείου Οικονομικών υπό την ιδιότητα της ως ο νομικός διάδοχος της "CESKA KONSOLIDANCI AGENTURA", και όπως η διαδικασία συνεχίσει μεταξύ των νέων εφεσειόντων και των εφεσιβλήτων.
Τροποποιημένη ειδοποίηση έφεσης να καταχωρηθεί εντός 30 ημερών από σήμερα.
Τα έξοδα της αίτησης συνήθως ακολουθούν το αποτέλεσμα. Επειδή όμως η εκτροπή της διαδικασίας οφείλεται σε ενέργεια των εφεσειόντων, παρόλη την κατάληξή μας που είναι αρνητική για τους εφεσίβλητους, θεωρούμε ορθό να μην επιδικάσουμε για την αίτηση έξοδα, και εκδίδουμε ανάλογη διαταγή. Επιδικάζονται όμως υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον των εφεσειόντων όλα τα έξοδα που θα χαθούν ως συνέπεια της τροποποίησης.
Η αίτηση γίνεται δεκτή χωρίς έξοδα. Επιδικάζονται όμως υπέρ των εφεσιβλήτων και εναντίον των εφεσειόντων όλα τα έξοδα που θα χαθούν ως συνέπεια της τροποποίησης.