|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 1 ΑΑΔ 167
20 Φεβρουαρίου, 2009
[ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 113.2 ΚΑΙ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3, 9, 11 ΚΑΙ 15 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
(Ν. 33/64) ΚΑΙ 9, 19, 29, 30, 31, 32 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1960 (Ν. 14/60) ΚΑΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 30
ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΘΡΟ 6 ΟΠΩΣ ΚΑΙ 13
ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ (Ν. 39/62),
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΩΓΗ 2715/05 ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ:
ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ,
Ενάγων,
v.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ),
Εναγομένου,
ΚΑΙ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ,
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ),
Καθ' ου η αίτηση,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 13 ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ Ν.39/62,
(Πoλιτική Αίτηση Αρ. 8/2009)
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Mandamus με στόχο ουσιαστικά να διαταχθεί Πρωτοκολλητής Επαρχιακού Δικαστηρίου να ετοιμάσει τα πρακτικά δίκης ― Άρνηση άδειας, ο αιτητής δεν φαίνεται να ζητούσε την έκδοση οποιουδήποτε διατάγματος, αλλά δηλώσεις (declarations).
Προνομιακά εντάλματα ― Mandamus ― Προϋπόθεση εκδόσεως ενταλμάτων Mandamus, είναι να ικανοποιηθεί το Δικαστήριο για την ύπαρξη νομικού καθήκοντος κατώτερου δικαστηρίου ή άλλης αρχής για την εκτέλεσή του, το οποίο όμως καθήκον αρνείται να εκτελέσει.
Ανώτατο Δικαστήριο ― Παρατήρηση Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφορικά με την ανάγκη ταχείας ετοιμασίας των πρακτικών δίκης.
Ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος Mandamus. Από την ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση προκύπτει ότι το παράπονό του είναι γιατί ο Πρωτοκολλητής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας απέρριψε αίτημά του για να του δοθούν αντίγραφα πρακτικών στην αγωγή 2715/05 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην οποία είναι ο ίδιος διάδικος (ενάγων). Ο Πρωτοκολλητής του απάντησε ότι «είναι αδύνατο να ετοιμαστούν λόγω φόρτου εργασίας της στενογράφου όπως πληροφορήθηκα από το αρμόδιο δικαστήριο».
Αποφασίστηκε ότι:
1. Με το ένταλμα Mandamus διατάσσεται κατώτερο Δικαστήριο να ασκήσει συγκεκριμένη εξουσία της αρμοδιότητάς του. Μπορεί επίσης το ένταλμα αυτό να απευθυνθεί και σε άλλες αρχές ή πρόσωπα για να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον όταν αρνούνται να το πράξουν.
2. Στην υπό εξέταση αίτηση ο αιτητής δεν φαίνεται να ζητά την έκδοση οποιουδήποτε διατάγματος, αλλά δηλώσεις (declarations) για το τι έπρεπε να κάνουν οι διάφοροι στους οποίους αναφέρεται.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Παρατήρηση Ανωτάτου Δικαστηρίου:
Το Ανώτατο Δικαστήριο ανέφερε ότι τα όσα ανέφερε ο αιτητής ήταν πράγματι προβλήματα στην ομαλή απονομή της δικαιοσύνης για τα οποία το Ανώτατο Δικαστήριο εξέφρασε πολλές φορές την επιθυμία του να επιλυθούν. Μάλιστα τα προβλήματα αυτά (π.χ. καθυστέρηση στην ετοιμασία πρακτικών μιας υπόθεσης) έγιναν μερικές φορές αιτία να καθυστερήσει η εκδίκαση υποθέσεων, βασικά πολιτικής φύσης, με αποτέλεσμα η χώρα μας να καταδικαστεί και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παραβίαση του δικαιώματος διαδίκου για εκδίκαση της υπόθεσής του μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Το Ανώτατο Δικαστήριο έδωσε οδηγίες στο Πρωτοκολλητείο του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπως διαβιβάσει αντίγραφο της απόφασης και στον Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ούτως ώστε να μελετηθούν τρόποι για να ετοιμαστούν τα πρακτικά, εφόσον είναι δικαίωμα ενός διαδίκου να τα έχει.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Κωνσταντινίδης (2003) 1(Β) Α.Α.Δ. 1298,
Base Metal Trading Ltd. v. Fastact Developments Ltd κ.ά. (2004) 1(Γ) Α.Α.Δ. 1535.
Αίτηση.
Ο Αιτητής, παρουσιάζεται προσωπικά.
Cur. adv. vult.
ΦΩΤΙΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση ο αιτητής ζητά άδεια για καταχώρησης αίτησης διά κλήσεως για έκδοση προνομιακού εντάλματος mandamus. Με την αίτησή του ζητά τις ακόλουθες θεραπείες:
«(1) ότι η παράλειψη (καθυστέρηση) του Υπουργού Δικαιοσύνης να εφοδιάσει τα κυπριακά δικαστήρια με συστήματα πιστής καταγραφής ένορκης μαρτυρίας και αντεξέτασης, κ.ά. με ικανότητα αμέσου και ή έγκαιρης παράδοσης των πρακτικών της δικαστικής διαδικασίας,
(2) ότι το φαινόμενο όπου κάθε δικαστής, ειδικώς του επαρχιακού δικαστηρίου, καταγράψει σε χειρόγραφο, μαρτυρία και αντεξέταση, ευθύνη της στενογράφου,
(3) ότι η κράτηση πρακτικών από το δικαστή, παράλληλα με την στενογράφο η οποία δεν αποστενογραφεί για συνέχιση της διαδικασίας και για υποβοήθηση του δικαστηρίου για έκδοση ακριβοδίκαιης απόφασης,
(4) η απόσπαση της προσοχής του δικαστή, από την ευθύνη της ορθής δικαστικής διαδικασίας, και
(5) ότι η έκδοση απόφασης ουχί στην βάση των επισήμων πρακτικών, αλλά στην βάση των σημειώσεων μόνο,
Και
Παράβαση του γενικού κανόνα φυσικής δικαιοσύνης
ΟΛΑ ΤΑ ΑΝΩΤΕΡΩ είναι πράξεις οι οποίες, μια εκάστην ξεχωριστά και/ή όλες μαζί παραβιάζουν τους κανόνες της φυσικής δικαιοσύνης, δεν εγγυώνται «δίκαιη δίκη» ενάντια στο Αρθρο 30 του Συντάγματος και το Αρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Νόμος 39/63.»
(Προφανώς η αναφορά έπρεπε να είναι στο Ν. 39/62.)
Tα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούνται για τη χορήγηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος, έχουν διασαφηνιστεί από όγκο νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Κωνσταντινίδης (2003) 1(Β) Α.Α.Δ. 1298, σελ. 1303, ο Αρέστης Δ. (όπως ήταν τότε) διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:
«Στο παρόν στάδιο το δικαστήριο κατά την ενάσκηση της διακριτικής του εξουσίας εξετάζει κατά πόσον υπάρχει συζητήσιμη εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί επαρκώς την παραχώρηση της αιτούμενης άδειας. Δεν χρειάζεται να εμβαθύνει περισσότερο στην υπόθεση. Είναι αρκετό σε αυτό το στάδιο με βάση το υλικό που βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου να δικαιολογείται η παραχώρηση τέτοιας άδειας: Γενικός Εισαγγελέας v. Π. Χρίστου (1962) C.L.R. 129, Εξ πάρτε Νίνα Παναρέτου (1972) 1 C.L.R. 165, Kακος (1985) 1 C.L.R. 250, Αργυρίδης (1987) 1 C.L.R. 23, A.L.S. Aircraft Leasing System Ltd. (2000) 1 Α.Α.Δ. 51.
Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδονται προνομιακά εντάλματα περιλαμβάνουν:
(α) Έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας.
(β) Έκδηλη πλάνη Νόμου προφανής στα πρακτικά.
(γ) Προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση.
(δ) Δόλο ή ψευδορκία στη λήψη της απόφασης.
(ε) Παράβαση των κανόνων της φυσικής δικαιοσύνης.
(Βλ. μεταξύ άλλων, Αναφορικά με το Genaro Perella (1995) 1 A.Α.Δ. 692).»
Στην υπόθεση Base Metal Trading Ltd. v. Fastact Developments Ltd. κ.ά. (2004) 1(Γ) A.A.Δ. 1535, 1541 ο Γαβριηλίδης, Δ., εκδίδοντας την απόφαση του Εφετείου, διατύπωσε το θέμα ως ακολούθως:
«Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση προνομιακού εντάλματος παρέχεται μόνο όταν καταδεικνύεται από τον αιτητή ότι υπάρχει, στην ουσία, συζητήσιμο ζήτημα και, περαιτέρω, στην περίπτωση όπου προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ότι συντρέχουν επαρκώς εξαιρετικές περιστάσεις οι οποίες να καθιστούν συζητήσιμο το ότι πρέπει να γίνει παρέκκλιση από τον κανόνα ότι, εφόσον προσφέρεται άλλο ένδικο μέσο ή άλλη θεραπεία, ο αιτητής δεν θεωρείται ότι απέδειξε συζητήσιμο ζήτημα. (Βλ. μεταξύ άλλων, R. v Secretary of State [1986] 1 All E.R. 717, Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, Στ. Μεστάνας (2000) 1 Α.Α.Δ. 1469 και Χρ. Μιχαήλ και Στ. Μιχαηλίδη (2001) 1 Α.Α.Δ. 247). Στη Hellenger Trading Ltd (2000) 1 Α.Α.Δ. 1965, διευκρινίστηκε, ορθά ότι η αρχή αυτή «ισχύει γενικά, ανεξάρτητα από το λόγο για τον οποίο επιδιώκεται το διάταγμα». Έστω, δηλαδή, και αν ο προβαλλόμενος λόγος είναι έλλειψη ή υπέρβαση δικαιοδοσίας. (Βλ. επίσης, Σ. Μαρκίδης κ.ά. (2004) 1 Α.Α.Δ. 552). Αν δε, παρά τη μη ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων, χορηγηθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για certiorari, η μη ύπαρξη τέτοιων περιστάσεων συνιστά, a fortiori λόγο απόρριψης της αίτησης.»
Εδώ το αίτημα είναι για να δοθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση του προνομιακού εντάλματος mandamus. Mε το ένταλμα αυτό διατάσσεται κατώτερο δικαστήριο να ασκήσει συγκεκριμένη εξουσία της αρμοδιότητάς του. Μπορεί επίσης το ένταλμα αυτό να απευθυνθεί και σε άλλες αρχές ή πρόσωπα για να εκτελέσουν δημόσιο καθήκον όταν αρνούνται να το πράξουν. Για τη φύση, ουσία και έκταση εφαρμογής του εν λόγω διατάγματος, παραπέμπω γενικά στο σύγγραμμα Προνομιακά Εντάλματα του Πέτρου Αρτέμη, παραγρ. 6.01-6.12, σελ. 248-254.
Στην παρούσα περίπτωση ο αιτητής, με την σκοπούμενη αίτηση mandamus για την οποία ζητά άδεια να καταχωρήσει, δε φαίνεται να ζητά την έκδοση οποιουδήποτε διατάγματος, αλλά δηλώσεις (declarations) για το τι έπρεπε να κάνουν οι διάφοροι στους οποίους αναφέρεται. Βέβαια από την ένορκη δήλωση που συνοδεύει την αίτηση για άδεια, προκύπτει ότι το παράπονο του είναι γιατί ο Πρωτοκολλητής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας απέρριψε αίτημα του για να του δοθούν αντίγραφα πρακτικών στην αγωγή 2715/05 του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στην οποία είναι ο ίδιος διάδικος (ενάγων). Ο Πρωτοκολλητής του απάντησε ότι «είναι αδύνατο να ετοιμαστούν λόγω φόρτου εργασίας της στενογράφου όπως πληροφορήθηκα από το αρμόδιο δικαστήριο.»
Λαμβάνοντας υπόψη ότι δε φαίνεται ότι στην αίτηση mandamus, όπως περιγράφεται στην παρούσα, να περιέχεται οποιαδήποτε διαταγή (mandamus) προς τον Πρωτοκολλητή να τον εφοδιάσει με τα πρακτικά, κρίνω ότι και η παρούσα αίτηση για άδεια, που αφορά απλώς κάποιες δηλωτικές αποφάσεις (declarations) δεν μπορεί να έχει επιτυχή κατάληξη. Αφήνω ανοικτό το θέμα κατά πόσο αν με την αίτηση mandamus για την οποία ζητά άδεια ο αιτητής, ζητούσε διάταγμα που να διατάσσει τον Πρωτοκολλητή να τον εφοδιάσει με τα πρακτικά, θα ευσταθούσε ή όχι η αίτηση.
Με την ευκαιρία αυτής της αίτησης, θα ήθελα να αναφέρω ότι τα υπό παραγράφους 1-5 αναφερόμενα για τα οποία ο αιτητής ζητά άδεια να καταχωρήσει αίτηση για mandamus, είναι πράγματι προβλήματα στην ομαλή απονομή της δικαιοσύνης, τα οποία και το Ανώτατο Δικαστήριο, σε πολλές αποφάσεις του, έθιξε ότι υπάρχουν και ότι είναι πολύ επιθυμητό να επιλυθούν. Μάλιστα τα προβλήματα αυτά (π.χ. καθυστέρηση στην ετοιμασία πρακτικών μιας υπόθεσης) έγιναν μερικές φορές αιτία να καθυστερήσει η εκδίκαση υποθέσεων, βασικά πολιτικής φύσης, με αποτέλεσμα η χώρα μας να καταδικαστεί και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για παραβίαση του δικαιώματος ενός διαδίκου για εκδίκαση της υπόθεσης του μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Παρά το ότι η κατάληξή μου είναι η απόρριψη αυτής της αίτησης, δίδονται οδηγίες στο Πρωτοκολλητείο του Δικαστηρίου τούτου, όπως διαβιβάσει αντίγραφο της απόφασης και στον Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ούτως ώστε να μελετηθούν τρόποι για να ετοιμαστούν τα πρακτικά, εφόσον είναι δικαίωμα ενός διαδίκου να έχει αυτά.
Ενόψει των πιο πάνω η αίτηση απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.