|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2007) 1 ΑΑΔ 537
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αίτηση αρ. 4/2007).
15 Μαίου, 2007.
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤO ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 4 ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΩΝ 1983
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΗΜΕΡ. 31.10.2006 ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ 1449/06
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΦΕΛΛΑ, ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ.
___________________________
Π. Αγγελίδης., για τους Αιτητές.
Κ. Κούσιος με Λ. Κούσιο και Γ. Χ΄΄ Παρασκευά, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
_____________________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Κατόπιν αδείας του Δικαστηρίου οι αιτητές υπέβαλαν αίτηση για την έκδοση διατάγματος της φύσεως Certiorari με το οποίο να ακυρώνεται η απόφαση (παρεμπίπτον διάταγμα) του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ημερ. 31.10.2006, που εκδόθηκε στα πλαίσια της Αγωγής 1449/2006.
Σύμφωνα με τους αιτητές, η προαναφερόμενη απόφαση αλλά και η αγωγή στα πλαίσια της οποίας εκδόθηκε η απόφαση, εκδόθηκαν από δικαστήριο που δεν είχε καθ΄ ύλην αρμοδιότητα, εφόσον αποκλειστικά αρμόδιο δικαστήριο για να επιληφθεί της προαναφερόμενης αγωγής είναι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων.
Οι καθ΄ ων η αίτηση καταχώρισαν ένσταση την οποία στη συνέχεια περιόρισαν στους εξής λόγους:
(α) Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού δεν υπερέβη τη δικαιοδοσία του και ήταν αρμόδιο να επιληφθεί της προαναφερόμενης αγωγής.
(β) Το άρθρο 2 του περί Ενοικιοστασίου Νόμου του 1983, Ν 23/83 και πιο συγκεκριμένα η έννοια του όρου «ενοικίασις» στο προαναφερόμενο άρθρο είναι αντισυνταγματική καθότι καταστρατηγεί τα άρθρα 28.1, 26, 25.1 και 30 του Συντάγματος.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού στα πλαίσια της προαναφερόμενης αγωγής, την 31.10.2006, οριστικοποίησε παρεμπίπτον διάταγμα το οποίο είχε εκδοθεί μονομερώς στις 2.5.2006 και με το οποίο απαγορευόταν στους πρατηριούχους-εναγομένους (αιτητές στην παρούσα διαδικασία) και/ή τους υπαλλήλους και/ή τους υπηρέτες τους να προμηθεύονται καύσιμα και/ή πετρελαιοειδή και/ή οποιαδήποτε άλλα προϊόντα στο πρατήριο πώλησης πετρελαιοειδών στη Λεωφ. Φραγκλίνου Ρούσβελτ 92 στη Λεμεσό, από οποιοδήποτε πρόσωπο άλλο εκτός από τους ενάγοντες-εταιρεία πετρελαιοειδών (καθ΄ ων η αίτηση στην παρούσα διαδικασία) μέχρι τελικής εκδικάσεως και αποπερατώσεως της αγωγής. Με το παρεμπίπτον διάταγμα απαγορευόταν επίσης στους εναγομένους-αιτητές και/ή τους υπαλλήλους και/ή τους υπηρέτες τους να πωλούν από τον προαναφερόμενο σταθμό και/ή να προμηθεύουν το κοινό και/ή τους ιδίους με καύσιμα και/ή πετρελαιοειδή και/ή οποιαδήποτε άλλα προϊόντα εκτός από καύσιμα και πετρελαιοειδή τα οποία προμηθεύονται από τους ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση, αποκλειστικά.
Με την έκθεση απαίτησης τους οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση αναφέρονται σε συμφωνία μεταξύ των διαδίκων δυνάμει της οποίας οι εναγόμενοι-αιτητές δεν θα δικαιούνταν, μεταξύ άλλων, να χρησιμοποιούν τον προαναφερόμενο σταθμό και να πωλούν πετρελαιοειδή και/ή άλλα προϊόντα εκτός απ΄ αυτά που προμηθεύονται από τους ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση. Στην έκθεση απαίτησης γίνεται επίσης αναφορά σε ρητό όρο της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας ότι ο δικαιούχος, δηλαδή οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση, δύναται να τερματίσει τη συμφωνία χωρίς προειδοποίηση σε περίπτωση που ο αδειούχος, δηλαδή οι εναγόμενοι-αιτητές, χρησιμοποιούν το σταθμό για την πώληση και/ή αποθήκευση και/ή διαχείριση καυσίμων και άλλων προϊόντων εκτός απ΄ εκείνα που προμηθεύτηκαν από το δικαιούχο.
Για διάφορους λόγους οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση θεώρησαν πως οι εναγόμενοι-αιτητές παρέβησαν τη μεταξύ τους συμφωνία και έτσι, όπως αναγράφεται στην παράγραφο 22 της έκθεσης απαίτησης τους, στις 20.3.2006 οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση με επιστολή των δικηγόρων τους τερμάτισαν άμεσα τη συμφωνία, λόγω παράβασης της από τους εναγομένους-αιτητές και ζήτησαν την παράδοση του σταθμού. Στις 22.3.2006, εξουσιοδοτημένα από τους ενάγοντες άτομα επισκέφθηκαν το σταθμό για να λάβουν την κατοχή του, πλην όμως οι εναγόμενοι αρνήθηκαν να παραδώσουν την κατοχή του σταθμού.
Στην παράγραφο 30 της έκθεσης απαίτησης αναγράφεται ότι είναι η θέση των εναγόντων πως οι εναγόμενοι δεν δικαιούνται να κατέχουν το σταθμό, κάτι το οποίο συμβαίνει σήμερα. Στην παράγραφο 31 της έκθεσης απαίτησης αναγράφεται πως είναι ισχυρισμός των εναγόντων ότι οι εναγόμενοι, με τις πράξεις και/ή τους χειρισμούς και/ή την αμέλεια και/ή την παράλειψη τους ή άλλως πως, παρέβησαν τη συμφωνία για διαφόρους λόγους μεταξύ των οποίων η μη εξόφληση χρέους τους προς τους ενάγοντες για εμπορεύματα και πετρελαιοειδή που προμηθεύτηκαν, για οφειλόμενα ποσά σε σχέση με την άδεια χρήσης του σταθμού, για πώληση καυσίμων που δεν προμηθεύτηκαν από τους ενάγοντες, για δυσφήμιση των εναγόντων λόγω μη σωστής και ικανοποιητικής λειτουργίας του σταθμού κλπ..
Με το παρακλητικό της έκθεσης απαίτησης οι ενάγοντες αξιούν, μεταξύ άλλων, (α) δήλωση και/ή απόφαση του δικαστηρίου ότι η συμφωνία χρήσης του σταθμού έχει τερματιστεί και/ή είναι άκυρη και (β) διαταγή του δικαστηρίου που να διατάσσει την παράδοση του σταθμού από τους εναγόμενους στους ενάγοντες.
Το άρθρο 2 του περί Ενοικιοστασίου Νόμου του 1983, Ν 23/83, ορίζει ότι «ενοικίασις» σημαίνει ενοικίαση ή κατοχή ακινήτου δυνάμει της οποίας δημιουργείται η σχέση ιδιοκτήτη και ενοικιαστή αλλά δεν περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ενοικίαση σταθμών για την πώληση πετρελαιοειδών. Σε επιφύλαξη που υπάρχει στον προαναφερόμενο όρο προνοείται ότι το δικαίωμα κατοχής και ο καθορισμός του ενοικίου ή ανταλλάγματος από την υπενοικίαση ή την άδεια χρήσεως μεταξύ του πρατηριούχου και της εταιρείας πετρελαιοειδών διέπονται από και ρυθμίζονται με τις διατάξεις του Ν 23/83.
Το άρθρο 4 του Ν 23/83 προνοεί την καθίδρυση Δικαστηρίων Ελέγχου Ενοικιάσεων «επί σκοπώ επιλύσεως μεθ΄ όλης της λογικής ταχύτητος, των εις αυτά αναφερομένων διαφορών των αναφυομένων επί οιουδήποτε θέματος εγειρομένου κατά την εφαρμογή του παρόντος Νόμου συμπεριλαμβανομένου παντός παρεμπίπτοντος ή συμπληρωματικού θέματος».
Είναι προφανές από τον προαναφερόμενο ορισμό της ενοικιάσεως, στο άρθρο 2 του Ν 23/83, ότι η ενοικίαση σταθμών για την πώληση πετρελαιοειδών, μεταξύ δηλαδή του ιδιοκτήτη της γης και της εταιρείας πετρελαιοειδών δεν διέπεται από τον περί Ενοικιοστασίου Νόμο ενώ το δικαίωμα κατοχής και ο καθορισμός του ενοικίου ή του ανταλλάγματος από την υπενοικίαση ή την άδεια χρήσεως μεταξύ της εταιρείας πετρελαιοειδών και του πρατηριούχου διέπεται και ρυθμίζεται από τον περί Ενοικιοστασίου Νόμο.
Στην υπόθεση Papageorghiou v. Karayiannis (1988) 1 C.L.R. 571 ερμηνεύτηκε το άρθρο 4(1) του Ν 23/83 και ειδικά η φράση «συμπεριλαμβανομένου παντός παρεμπίπτοντος ή συμπληρωματικού θέματος». Το ζήτημα του κατά πόσο ένα θέμα είναι παρεμπίπτον ή συμπληρωματικό εξαρτάται από τη φύση της αξίωσης σε συνδυασμό με τη θεραπεία που ζητείται. Στην περίπτωση εκείνη η ουσία της αγωγής ήταν, και το κύριο αγώγιμο δικαίωμα βασιζόταν σε, παράνομη επέμβαση και οχληρία και η ενάγουσα δεν ισχυριζόταν παράβαση των όρων της θεσμίας ενοικιάσεως ούτε και ζητούσε διάταγμα έξωσης του ενοικιαστή. Το Εφετείο έκρινε ότι δικαιοδοσία είχε το Επαρχιακό Δικαστήριο και όχι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων δεδομένου πως η αξίωση μπορούσε να εξεταστεί και να αποφασιστεί αποκλειστικά και μόνο με αναφορά και με εφαρμογή των γενικών αρχών του δικαίου των αστικών αδικημάτων της παράνομης επέμβασης και της οχληρίας.
Στην προκείμενη περίπτωση οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση επέλεξαν να περιλάβουν στην έκθεση απαίτησης τους και ζήτημα τερματισμού της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας για διαφόρους λόγους. Επέλεξαν δηλαδή να βασιστούν στον τερματισμό της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας, στον οποίο προέβησαν και βασιζόμενοι στον τερματισμό ζήτησαν την παράδοση του σταθμού. Μάλιστα εξουσιοδοτημένα από τους ενάγοντες πρόσωπα επισκέφθηκαν το σταθμό πώλησης πετρελαιοειδών και ζήτησαν να λάβουν την κατοχή του, όμως οι εναγόμενοι αρνήθηκαν να παραδώσουν την κατοχή του σταθμού. Παρά το ότι με την αγωγή τους οι ενάγοντες ισχυρίζονται και διάφορες παραβάσεις της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας από τους εναγόμενους-αιτητές, βασικός λόγος της αγωγής και κύριο επίδικο θέμα είναι και εκείνο του δικαιώματος κατοχής του σταθμού. Με την αγωγή τους οι ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση ζητούν επίσης δήλωση ή απόφαση του δικαστηρίου ότι η συμφωνία χρήσης του σταθμού έχει τερματιστεί και/ή είναι άκυρη, καθώς και διαταγή του δικαστηρίου που να διατάσσει την παράδοση του σταθμού από τους εναγόμενους στους ενάγοντες. Αυτά τα στοιχεία διαφοροποιούν ουσιωδώς την παρούσα υπόθεση από την Papageorghiou (ανωτέρω).
Όπως προνοείται στην επιφύλαξη του όρου «ενοικίασις» στο άρθρο 2 του Ν 23/83 το δικαίωμα κατοχής και ο καθορισμός του ενοικίου ή ανταλλάγματος από την υπενοικίαση ή την άδεια χρήσης, μεταξύ του πρατηριούχου και της εταιρείας πετρελαιοειδών, διέπεται και ρυθμίζεται από το Ν 23/83. Στην προκείμενη περίπτωση, το δικαίωμα κατοχής του σταθμού είναι ουσιαστικό επίδικο θέμα και, κατά την κρίση μου, το θέμα αυτό εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του αρμόδιου Δικαστηρίου Ελέγχου Ενοικιάσεων και συνεπώς για το θέμα αυτό δεν μπορεί να έχει ταυτόχρονη καθ΄ ύλην αρμοδιότητα και το Επαρχιακό Δικαστήριο και συγκεκριμένα το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού, στην προκειμένη περίπτωση.
Δεδομένου ότι το ζήτημα του δικαιώματος κατοχής του σταθμού, που είναι ουσιαστικό επίδικο θέμα, εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα του Δικαστηρίου Ελέγχου Ενοικιάσεων, θεωρώ πως και τα υπόλοιπα θέματα, που εγείρονται στην αγωγή, και τα οποία σχετίζονται με διάφορες κατ΄ ισχυρισμό παραβάσεις της μεταξύ των διαδίκων συμφωνίας, οι οποίες αν πράγματι αποδειχθούν πιθανό να θεμελιώσουν δικαίωμα τερματισμού της συμφωνίας και κατ΄ επέκταση δικαίωμα ανάκτησης της κατοχής του σταθμού από τους ενάγοντες-καθ΄ ων η αίτηση, είναι θέματα παρεμπίπτοντα ή συμπληρωματικά των οποίων έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν 23/83. Καταλήγω επομένως στο συμπέρασμα ότι αποκλειστικήν αρμοδιότητα να επιληφθεί της προαναφερόμενης αγωγής έχει το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων και όχι το Επαρχιακό Δικαστήριο.
Στη συνέχεια θα ασχοληθώ σε συντομία με το ζήτημα της κατ΄ ισχυρισμό αντισυνταγματικότητας του άρθρου 2 του Ν 23/83. Κατά τους καθ΄ ων η αίτηση, επειδή το άρθρο 2 του Ν 23/83 καθορίζει πως η σχέση μεταξύ ιδιοκτήτη γης και ενοικιάστριας εταιρείας πετρελαιοειδών δεν είναι ενοικιοστασιακή ενώ η σχέση εταιρείας πετρελαιοειδών και πρατηριούχου είναι ενοικιοστασιακή, όσον αφορά το θέμα της κατοχής του σταθμού και του καθορισμού του ενοικίου ή του ανταλλάγματος για την άδεια χρήσης, αυτή η διαφοροποίηση καταστρατηγεί το άρθρο 28 του Συντάγματος που κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας. Δεν πρόκειται για πανομοιότυπα πράγματα και επομένως δεν καταστρατηγείται η αρχή της ισότητας. Κατά την εκτίμηση μου διαφορετική είναι η σχέση του ιδιοκτήτη της γης με την ενοικιάστρια εταιρεία πετρελαιοειδών και διαφορετική η σχέση της εταιρείας με τον πρατηριούχο-υπενοικιαστή, ο οποίος λειτουργεί το σταθμό. Διαφορετική βέβαια είναι και η διαπραγματευτική ισχύς των ιδιοκτητών της γης, των εταιρειών πετρελαιοειδών και των πρατηριούχων. Άρα δεν τίθεται ζήτημα καταστρατήγησης του άρθρου 28.
Κατά τους καθ΄ ων η αίτηση το άρθρο 2 του Ν 23/83 επεμβαίνει άμεσα και στη συμβατική σχέση μεταξύ εταιρειών πετρελαιοειδών και πρατηριούχων και έτσι παραβιάζει την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων και κατ΄ επέκταση το άρθρο 26 του Συντάγματος. Δεν βρίσκω βάσιμη ούτε αυτή τη θέση των καθ΄ ων η αίτηση και δεν θεωρώ ότι με το άρθρο 2 του Ν 23/83 παραβιάζεται καθ΄ οιονδήποτε τρόπο το άρθρο 26 του Συντάγματος ή η ελευθερία των συμβάσεων.
Κατά τους καθ΄ ων η αίτηση το άρθρο 2 του Ν 23/83 παραβιάζει επίσης και το άρθρο 25.1 του Συντάγματος καθότι παρακωλύει και/ή περιορίζει το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας των καθ΄ ων η αίτηση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω ούτε και με αυτή τη θέση των καθ΄ ων η αίτηση και την απορρίπτω ως αβάσιμη. Οι καθ΄ ων η αίτηση έχουν κάθε δικαίωμα ελεύθερης άσκησης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, μέσα στα πλαίσια του Νόμου.
Τελευταία θέση των καθ΄ ων η αίτηση ήταν ότι το άρθρο 2 του Ν 23/83 παραβιάζει και το άρθρο 30 του Συντάγματος καθότι παρακωλύει την ελεύθερη πρόσβαση των καθ΄ ων η αίτηση στα δικαστήρια. Δεν θεωρώ ότι εγείρεται τέτοιο ζήτημα. Απεναντίας θεωρώ πως οι καθ΄ ων η αίτηση έχουν κάθε δικαίωμα πρόσβασης στο αρμόδιο δικαστήριο που είναι το Δικαστήριο Ελέγχου Ενοικιάσεων, στην προκείμενη περίπτωση.
Για τους λόγους που προσπάθησα να εξηγήσω, εγκρίνεται η αίτηση των αιτητών και εκδίδεται διάταγμα της φύσεως Certiorari με το οποίο ακυρώνεται η ενδιάμεση απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ημερ. 31.10.2006, που εκδόθηκε στα πλαίσια της Αγωγής 1449/2006, ως απόφαση (για παρεμπίπτον διάταγμα) που εκδόθηκε στα πλαίσια αγωγής για την οποία το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού δεν έχει καθ΄ ύλην αρμοδιότητα. ΄Εξοδα υπέρ των αιτητών, να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.