ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΟΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

 

                                                                        (Πολιτική Εφεση Αρ. 241/2006)

 

17  Νοεμβρίου, 2006

 

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ,

ΚΡΑΜΒΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]

 

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 4 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ)

ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 ΟΠΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ

 

- ΚΑΙ -

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΝΟΜΟ,

ΚΕΦ. 44 ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ, ΚΕΦ. 64 ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ, ΤΟΜΟΣ 1,

 

- ΚΑΙ -

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΟΡΙΣΤΗΚΕ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑΣ 10/5/2006 ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΤΙΣ 24/5/06

ΜΕ ΑΡ. Κ.Δ.Π. 223/2006, ΓΙΑ ΝΑ ΕΞΕΤΑΣΕΙ ΤΟ ΘΕΜΑ

ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΤΗΣ

14^ΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2005 ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΟΥ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΥΣ

ΤΥΠΟΥ BOEING 737-300 ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ "HELIOS AIRWAYS LTD"

ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ, ΒΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

 

- ΚΑΙ -

 

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ A JET AVIATION LTD

(ΠΡΩΗΝ HELIOS AIRWAYS LTD) ΓΙΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ ΑΔΕΙΑΣ

ΓΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI ΚΑΙ/Η PROHIBITION

 

― ― ― ― ― ―

Δ. Αραούζος, για τους Αιτητές.

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής  Κραμβής.

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.:  Το Υπουργικό Συμβούλιο ασκώντας τις εξουσίες που παρέχονται σ΄ αυτό από τα άρθρα 2 και 3 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου Κεφ. 44 (όπως έχει τροποποιηθεί), διόρισε με διάταγμα που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερομηνίας 24 Μαΐου 2006, μονομελή Ερευνητική Επιτροπή «για να εξετάσει το θέμα της ευθύνης για το αεροπορικό ατύχημα της 14^ης Αυγούστου 2005 με τη συντριβή του αεροσκάφους τύπου Boeing 737-300 της εταιρείας "HELIOS AIRWAYS LTD" στην περιοχή του Γραμματικού, βόρεια της Αθήνας», με αναφορά σε διάφορα ζητήματα τα οποία εξειδικεύονται στο διάταγμα και γενικά περιλαμβάνουν «τις ενέργειες, παραλείψεις, γεγονότα ή συνθήκες ή συνδυασμό τους, που οδήγησαν στο ατύχημα». Οι εξουσίες της Ερευνητικής Επιτροπής προβλέπονται από το άρθρο 7 του νόμου και συμπεριλαμβάνουν εξουσία κλήτευσης μαρτύρων για να καταθέσουν ενόρκως και να παρουσιάσουν έγγραφα καθώς και την εξασφάλιση της παρουσίας τους με την έκδοση σχετικού εντάλματος και την επιβολή προστίμου σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

 

Οι εφεσείοντες ζήτησαν άδεια για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση ενταλμάτων prohibition και certiorari με τα οποία να εμποδίζεται η περαιτέρω προώθηση των εργασιών της Ερευνητικής Επιτροπής και να ακυρώνεται η διεξαχθείσα διαδικασία. Ζητήθηκε επίσης η έκδοση διατάγματος αναστολής της συνέχισης της διαδικασίας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής μέχρι τη διεκπεραίωση της δικαστικής διαδικασίας. Οταν υποβλήθηκε η μονομερής αίτηση για χορήγηση της προαναφερόμενης άδειας για καταχώρηση αίτησης προς έκδοση των προνομιακών ενταλμάτων, η διαδικασία ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής βρισκόταν σε εξέλιξη.

 

Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι εφεσείοντες ζήτησαν τις πιο πάνω θεραπείες σε σχέση με το εν γένει έργο της Επιτροπής, εντοπίζονται στις παραγράφους (α), (ε) και (στ) των λόγων  θεραπείας ήτοι,

 

«(α)  Η σύσταση της Ερευνητικής Επιτροπής, ενόψει του γεγονότος ότι Σύμβουλοι έχουν λάβει μέρος στην ομάδα διερεύνησης της Επιτροπής Τσολάκη για τη διερεύνηση του επίδικου ατυχήματος παραβιάζει τους κανόνες φυσικής δικαιοσύνης και δίκαιης και αμερόληπτης δίκης, κάτι που διασφαλίζεται από τα άρθρα 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ν. 39/62), το Άρθρο 4 του Κεφ. 44 και τους κανόνες φυσικής δικαιοσύνης.

 

          ...........................................

 

  (ε)  Η Ερευνητική Επιτροπή δεν έχει δικαιοδοσία να εξετάσει το θέμα για το οποίο διορίστηκε, δηλαδή να διακριβώσει τις ευθύνες σε σχέση με το επίδικο ατύχημα της 14/8/2005 διότι (α) μόνο ένα δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει για την ποινική ευθύνη προσώπου για οποιαδήποτε κατηγορία προσάπτεται εναντίον του - (Άρθρο 30.2 του Συντάγματος) (β) η σύσταση δικαστικών επιτροπών ή έκτακτων δικαστηρίων με οποιοδήποτε όνομα απαγορεύεται - (Άρθρο 30.1 του Συντάγματος) και (γ) ούτε άμεσα αλλά ούτε και έμμεσα είναι δυνατό να αποδοθεί ευθύνη για τη διάπραξη αδικήματος από οποιαδήποτε αρχή ή όργανο, άλλο από δικαστήριο της Δικαιοσύνης.

 

 (στ)  Η όλη διαδικασία αποτελεί κατάχρηση καθότι το ζήτημα των ποινικών ευθυνών εξετάζεται παράλληλα από την Αστυνομία της Κυπριακής Δημοκρατίας.»

 

 

 

Μια άλλη σειρά λόγων για τους οποίους ζητήθηκαν οι προμνησθείσες θεραπείες, αναφέρονται σε πλημμέλειες της Ερευνητικής Επιτροπής οι οποίες εξειδικεύονται στις παραγράφους (β), (γ) και (δ) των λόγων θεραπείας ήτοι,

 

«(β)   Από το γεγονός ότι το προκαταρκτικό πόρισμα της Επιτροπής Τσολάκη περιήλθε στην κατοχή της Ερευνητικής Επιτροπής, το οποίο φαίνεται ότι μελέτησε πριν από την έναρξη της διαδικασίας για να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός της διαδικασίας, ως επίσης και το γεγονός ότι η Ερευνητική Επιτροπή υπέβαλε αριθμό ερωτήσεων και έλαβε ανάλογες απαντήσεις από τους μάρτυρες βασιζόμενη στο προκαταρκτικό αυτό πόρισμα, τη στιγμή που δεν είχε κατατεθεί ως τεκμήριο, ήταν απόρρητο/εμπιστευτικό και μη δεσμευτικό και είχε τεθεί ενώπιον του παράνομα, προκύπτει ότι διαδικασία έχει μολυνθεί και προκλήθηκε κατάχρηση διαδικασίας, παράβαση των κανόνων φυσικής και αμερόληπτης δικαιοσύνης, της αρχής της ισότητας των όπλων και της δίκαιης δίκης κάτι που διασφαλίζεται από τα άρθρα 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ν. 39/62) και το Άρθρο 4 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου, Κεφ. 44.

 

  (γ)  Προκύπτει  επίσης  ότι  παραβιάστηκε το άρθρο 6.2 του Κεφαλαίου 6, του Πρωτοκόλλου 13, της Σύμβασης Πολιτικής Αεροπορίας του 1944 και Δεκατριών Πρωτοκόλλων αυτής του 1947 έως 1984 (Κυρωτικός) και Περί Συναφών Θεμάτων Νόμος του 1988 Ν. 213/1988.

 

 (δ)   Η διαδικασία που ακολουθείται από την Ερευνητική Επιτροπή και συγκεκριμένα:

 

(i)                 Η τοποθέτηση της Ερευνητικής Επιτροπής πως δεν θα δεχθεί ερωτήσεις κατά την αντεξέταση που να αμφισβητούν τα ευρήματα και συμπεράσματα της Επιτροπής Τσολάκη

 

(ii)               Η τοποθέτηση της Ερευνητικής Επιτροπής ότι το τελικό πόρισμα της Επιτροπής Τσολάκη είναι δεσμευτικό για την Ερευνητική Επιτροπή

 

(iv)     Η μαρτυρία που παρουσιάστηκε ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής η οποία προέκυψε από ερωτήσεις που υπέβαλε η Ερευνητική Επιτροπή βάση του προκαταρκτικού πορίσματος της Επιτροπής Τσολάκη.

 

 (v)   Ο  τρόπος με τον οποίο η Ερευνητική Eπιτροπή χειρίστηκε την διαδικασία θέτοντας σε μάρτυρες, που εν πάση περιπτώσει δεν είχαν καμιά σχέση με την ετοιμασία του, αποσπάσματα από το προκαταρκτικό πόρισμα και ακολούθως τους ζήτησε να τα σχολιάσουν

 

(vi)       Η τοποθέτηση της Ερευνητικής Επιτροπής πως τα δημοσιεύματα που είδε στις εφημερίδες μετά το ατύχημα για τα ισχυριζόμενα προβλήματα που είχε διαρκώς το αεροπλάνο του ατυχήματος αποτελούν δήθεν δικαστική γνώση

 

αποτελούν κατάχρηση διαδικασίας και/η πλάνη περί το νόμο και ενέργειες που παραβιάζουν τη δίκαιη δίκη η οποία προστατεύεται από το άρθρο 30 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Άρθρου 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προάσπιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ν. 39/62), παραβιάζει επίσης τους κανόνες φυσικής δικαιοσύνης και της αρχής της ισότητας των όπλων.»

 

 

 

 

Ο συνάδελφος μας ο οποίος εκδίκασε τη μονομερή αίτηση, με αναφορά στην  In re Kakos (1985) 1 CLR 250, αποφάσισε ότι δεν αποκαλύφθηκε εκ πρώτης όψεως υπόθεση, με την έννοια της συζητήσιμης υπόθεσης, ως αναγκαίας προϋπόθεσης για χορήγηση άδειας και ενόψει τούτου, απέρριψε την αίτηση. Οι εφεσείοντες θεωρούν εσφαλμένη την απόφαση και ζητούν  τον παραμερισμό της.

 

Οι λόγοι έφεσης συνοψίζονται στο ότι η εκκαλούμενη απόφαση είναι ελλιπής και ότι δεν δόθηκαν απαντήσεις επί του υποβληθέντος αιτήματος. Οι εφεσείοντες θεωρούν ότι αποτελεί σφάλμα η μη διατύπωση διαπίστωσης ότι η Ερευνητική Επιτροπή στερείται εξουσίας να εξετάσει ποιος ευθύνεται για το αεροπορικό ατύχημα ενώ η διαπίστωση που έγινε ότι η εν λόγω Ερευνητική Επιτροπή «ενεργεί στο κενό», επειδή δεν καθορίζει δικαιώματα και υποχρεώσεις οποιουδήποτε, σε οποιαδήποτε σφαίρα του δικαίου, είναι λανθασμένη. Εισηγούνται, κατ΄ επέκταση ότι το δικαστήριο λανθασμένα παρέλειψε να αποφασίσει επί των ζητημάτων που αναφέρονται στις παραγράφους (α) - (δ) και (στ) της δήλωσης που συνόδευε την αίτηση.

 

Στην εκκαλούμενη απόφαση επισημαίνεται ότι η δικαιοδοσία για έκδοση προνομιακών ενταλμάτων με βάση το άρθρο 155.4 του Συντάγματος, περιορίζεται στον έλεγχο της δικαστικής και της οιονεί δικαστικής λειτουργίας χωρίς να επεκτείνεται, όπως στην Αγγλία, και στον έλεγχο της διοικητικής λειτουργίας, ο έλεγχος της οποίας, εδώ, διενεργείται από το Ανώτατο Δικαστήριο με βάση την αποκλειστική του δικαιοδοσία δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος. Επομένως, τα αγγλικά συγγράμματα και αποφάσεις επί του θέματος πρέπει να διαβάζονται υπό το φως αυτής της διάκρισης.

 

Μετά την πιο πάνω αναγκαία διάκριση, το ζητούμενο ήταν ο προσδιορισμός της φύσης της Ερευνητικής Επιτροπής που διόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο, ως προϋπόθεση, για την ανάληψη δικαιοδοσίας προς εξέταση της ουσίας της αίτησης. Ορθά έχει κριθεί ότι ο σκοπός για τον οποίο διορίζονται σύμφωνα με το άρθρο 2(1)(α)* του νόμου οι ερευνητικές επιτροπές, προσδιορίζει και τη φύση τους. Στην πιο κάτω περικοπή της εκκαλούμενης απόφασης βρίσκεται η σκέψη που οδήγησε στην  κατάληξη με την οποία συμφωνούμε.

 

«Οι Ερευνητικές Επιτροπές εξετάζουν και δίνουν αναφορά στο Υπουργικό Συμβούλιο το οποίο, με βάση το Άρθρο 54 του Συντάγματος, ασκεί εκτελεστική εξουσία η οποία εκτείνεται και σε διοικητική λειτουργία.  Δεν υπάρχει ο,τιδήποτε στο άρθρο 2(1)(α) του Νόμου που να δικαιολογεί την άποψη ότι η Ερευνητική Επιτροπή καθορίζει δικαιώματα και υποχρεώσεις οποιουδήποτε σε οποιαδήποτε σφαίρα του δικαίου.  Αν όμως οι εξουσίες με τις οποίες περιβάλλεται η Ερευνητική Επιτροπή θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια άλλη εντύπωση αναφορικά με την προοπτική αρχικά του Νόμου, το Άρθρο 188.1 του Συντάγματος επιβάλλει την προσαρμογή της προϋπάρχουσας νομοθεσίας ώστε να συνάδει με το Σύνταγμα, διατηρώντας εν προκειμένω τη διάκριση μεταξύ των πολιτειακών εξουσιών.  Τέλος, το κατά πόσο, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο η Ερευνητική Επιτροπή ασκεί τις εξουσίες καταναγκασμού που της παρέχονται με βάση το άρθρο 7 του Νόμου, θα μπορούσε να προκύψει ζήτημα παραβίασης δικαιωμάτων εντός της εμβέλειας των προνομιακών ενταλμάτων, δεν χρειάζεται να το συζητήσω αφού τίποτε από τα επί μέρους τεθέντα σε σχέση με τους χειρισμούς της Ερευνητικής Επιτροπής δεν αφορούν σε τέτοιες πτυχές.»

 

 

 

 

Θεωρούμε πως είναι άσκοπο να προσθέσουμε ο,τιδήποτε άλλο παρά μόνο να σημειώσουμε πως ενόψει της διαπίστωσης για έλλειψη δικαιοδοσίας ελέγχου της Ερευνητικής Επιτροπής με τα προνομιακά εντάλματα Prohibition και Certiorari δεν υπήρχε πεδίο εξέτασης των επιμέρους θεμάτων αναφορικά με το εν γένει έργο που ανατέθηκε στην Επιτροπή ή τις πλημμέλειες που κατ΄ ισχυρισμό άπτονται του μέρους της διεξαχθείσας διαδικασίας.

 

Η έφεση απορρίπτεται.

 

 

                                                                               Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.

                                                                               ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Δ.

                                                                               Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.

                                                                               Α. ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.

                                                                               Δ. ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.

                                          

 

ΣΦ.