|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2005) 1 ΑΑΔ 31
13 Ιανουαρίου, 2005
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π., ΚΡΑΜΒΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ/στές]
ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ,
Εφεσείουσα,
v.
ΝΙΚΟΥ ΤΟΥΛΟΥΠΟΥ,
Εφεσιβλήτου.
(Πολιτικές Εφέσεις Αρ. 11790, 11791)
Πολιτική Δικονομία ― Απόρριψη αγωγής στα πλαίσια διαδικασίας προώθησης μονομερούς αιτήσεως δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας για έκδοση απόφασης λόγω μη καταχώρησης εμφάνισης ― Κατά πόσο αποτελούσε την ορθή διαδικασία.
Εφετείο ― Παρατήρηση Εφετείου αναφορικά με τη δυνατότητα χρήσεως του θ. 10 της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Οι Πολιτικές Εφέσεις 11790 και 11791 σχετίζονται μεταξύ τους, αφορούν τους ιδίους διαδίκους και ακούστηκαν μαζί.
Τα θέματα που εξετάζονται στην Π.Ε. 11790 είναι κατά πόσο το πρωτόδικο Δικαστήριο: (α) λανθασμένα εξέδωσε οριστική απόφαση με την οποία απέρριψε την αγωγή της εφεσείουσας στα πλαίσια διαδικασίας προώθησης μονομερούς αιτήσεώς της δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας για έκδοση απόφασης λόγω μη καταχώρησης εμφάνισης εκ μέρους του εφεσίβλητου, και (β) λανθασμένα μετέτρεψε διαδικασία δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών, σε διαδικασία ακρόασης και εξέτασης επιδίκων θεμάτων. Εξετάζονται επίσης εισηγήσεις ότι τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου διατυπώθηκαν λανθασμένα και ότι το Δικαστήριο καθοδηγήθηκε λανθασμένα ως προς τη δεκτότητα της μαρτυρίας που προσφέρθηκε.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Από το πνεύμα των προνοιών της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, προκύπτει ότι δεν δικαιολογείται η απόρριψη της αγωγής σε περίπτωση που ο ενάγων, στα πλαίσια αίτησής του για απόφαση λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως, αποτύχει να αποδείξει είτε ολόκληρή του την αξίωση είτε μέρος της αξίωσής του. Στην παρούσα υπόθεση η ορθή διαδικασία θα ήταν η απόρριψη της μονομερούς αιτήσεως της εφεσείουσας για απόφαση αλλά όχι η απόρριψη της αγωγής της. Η Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας δεν παρέχει διακριτική ευχέρεια στο πρωτόδικο Δικαστήριο να απορρίψει την ίδια την αγωγή αλλά μόνο τη μονομερή αίτηση για απόφαση (λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως) για το λόγο ότι η αίτηση δεν τεκμηριώθηκε.
2. Στην προκείμενη περίπτωση αν η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου για απόρριψη της αγωγής ήταν ορθή και δεδομένου ότι δόθηκε απόφαση επί της ουσίας, αυτό θα συνιστούσε κώλυμα για την καταχώρηση νέας αγωγής από την εφεσείουσα, στοιχείο που επίσης έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Για τους πιο πάνω λόγους η Πολιτική Έφεση 11790 επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και αντικαθίσταται με απόφαση για απόρριψη της μονομερούς αιτήσεως της εφεσείουσας για απόφαση εναντίον του εφεσίβλητου λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως.
Η Πολιτική Έφεση 11791 που έχει ως στόχο, δυνάμει της Δ.17, θ.10, τον παραμερισμό της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου με την οποία απορρίπτετο αίτηση της εφεσείουσας για παραμερισμό της απόφασης για απόρριψη της αγωγής της, επειδή θεωρήθηκε ότι απέτυχε να αποδείξει την υπόθεσή της και η οποία εκδόθηκε ερήμην του εφεσίβλητου, κατέστη άνευ αντικειμένου μετά την απόφαση στην Πολιτική Έφεση 11790.
Η έφεση 11790 επιτράπηκε με έξοδα της έφεσης υπέρ της εφεσείουσας και εις βάρος του εφεσίβλητου. Δεν εκδόθηκε διαταγή για έξοδα ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου.
Η έφεση 11791 απορρίφθηκε ως άνευ αντικειμένου, χωρίς διαταγή για έξοδα.
Παρατηρήσεις Εφετείου: Ο θ.10 της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας δεν μπορούσε να βοηθήσει στην προκείμενη περίπτωση την εφεσείουσα αφού χρήση αυτού μπορεί να κάμει μόνο ο διάδικος που απουσίαζε κατά την έκδοση της απόφασης και όχι ο διάδικος που ήταν παρών αλλά δεν ικανοποιήθηκε από αυτή.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Lombank Ltd v. Cook [1962] 3 All E.R. 491.
Έφεση.
Έφεση από την ενάγουσα κατά της απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου που δόθηκε στις 30/6/03 (Αρ. Αγωγής 4080/02) με την οποία απέρριψε την μονομερή αίτησή της για απόφαση λόγω μη καταχώρισης σημειώματος εμφανίσεως από τον εναγόμενο, και κατά συνέπεια την αγωγή, χωρίς διαταγή για έξοδα, επειδή θεώρησε ότι η ενάγουσα απέτυχε να αποδείξει, με αποδεκτή μαρτυρία, τόσο το ζήτημα της ευθύνης του εναγομένου για τη σύγκρουση που συνέβηκε μεταξύ των αυτοκινήτων των διαδίκων στις 21.1.2001, όσο και τις ζημιές της που ανέρχονταν σε ποσό £1.758,41 σ., σύμφωνα με τον ισχυρισμό της.
Αγ. Κακογιάννης, για την Εφεσείουσα.
Μ. Γεωργίου, για τον Εφεσίβλητο.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Μ. Νικολάτος.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Δ.: Οι Πολιτικές Εφέσεις 11790 και 11791 σχετίζονται μεταξύ τους, είναι μεταξύ των ιδίων διαδίκων και ακούστηκαν μαζί.
Το ιστορικό της Π.Ε. 11790 συνίσταται στο ότι η αγωγή καταχωρήθηκε στις 20.12.2002, αφού επιδόθηκε και δεν καταχωρήθηκε σημείωμα εμφανίσεως, καταχωρήθηκε αρχικά μονομερής αίτηση για απόφαση η οποία για κάποιο λόγο απορρίφθηκε και στη συνέχεια, στις 3.3.2003, καταχωρήθηκε νέα μονομερής αίτηση για απόφαση, λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως, η οποία ορίστηκε για απόδειξη διαδοχικά στις 17.3.2003, 18.4.2003, 28.5.2003 και 23.6.2003. Στις 30.6.2003 εκδόθηκε απόφαση με την οποία το Πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή, χωρίς διαταγή για έξοδα, επειδή θεώρησε ότι η ενάγουσα απέτυχε να αποδείξει, με αποδεκτή μαρτυρία, τόσο το ζήτημα της ευθύνης του εναγομένου για τη σύγκρουση που συνέβηκε μεταξύ των αυτοκινήτων των διαδίκων στις 21.1.2001, όσο και τις ζημιές της που ανέρχονταν σε ποσό £1.758,41 σ., σύμφωνα με τον ισχυρισμό της ενάγουσας-εφεσείουσας. Κρίθηκε ότι η ένορκη δήλωση της εφεσείουσας, η οποία συνόδευε την μονομερή της αίτηση για απόφαση, περιείχε εξ ακοής μαρτυρία η οποία δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη, καθότι τις πληροφορίες της αναφορικά με το πώς συνέβηκε η σύγκρουση, η εφεσείουσα-ιδιοκτήτρια του αυτοκινήτου τις είχε πάρει από το σύζυγο της-οδηγό του αυτοκινήτου. Η προφορική μαρτυρία του Αστυφύλακα 2005 Ανδρέα Χαραλάμπους και το σχέδιο της σκηνής του δυστυχήματος, το οποίο κατάθεσε, θεωρήθηκε ότι δεν πρόσθεταν οτιδήποτε. Το Πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η μαρτυρία της εφεσείουσας και αναφορικά με τις ισχυριζόμενες ζημιές της ήταν εξ ακοής και μη επιτρεπτή.
Με τον πρώτο λόγο εφέσεως η εφεσείουσα εισηγείται ότι το Πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα εξέδωσε οριστική απόφαση με την οποία απέρριψε την αγωγή της στα πλαίσια διαδικασίας προώθησης μονομερούς αιτήσεως, δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, για έκδοση απόφασης λόγω μη καταχώρισης εμφάνισης εκ μέρους του εφεσιβλήτου. Ο δεύτερος και τρίτος λόγος εφέσεως εισηγούνται ότι η συνήγορος της εφεσείουσας δεν αγόρευσε προς υποστήριξη των θέσεων της αλλά απλά υπέβαλε αίτημα για απόφαση. Ο τέταρτος λόγος εφέσεως εισηγείται ότι το Πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα μετέτρεψε διαδικασία δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών, σε διαδικασία ακρόασης και εξέτασης επιδίκων θεμάτων. Ο πέμπτος λόγος εφέσεως εισηγείται ότι τα ευρήματα του Πρωτοδίκου Δικαστηρίου διατυπώθηκαν λανθασμένα. Ο έκτος λόγος εφέσεως αφορά στο σχέδιο της σκηνής του δυστυχήματος το οποίο κατάθεσε ο προαναφερόμενος Αστυνομικός και οι λόγοι εφέσεως 7-10 αφορούν σε λανθασμένες καθοδηγήσεις του Δικαστηρίου ως προς τη δεκτότητα της μαρτυρίας που προσφέρθηκε.
Η Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας προνοεί τη διαδικασία που ακολουθείται όταν δεν καταχωρηθεί σημείωμα εμφανίσεως. Ο θ.5 της Δ.17 προνοεί ότι όταν με το κλητήριο ένταλμα διεκδικούνται μεταξύ άλλων οικονομικές αποζημιώσεις και ο εναγόμενος ή οι εναγόμενοι δεν καταχωρήσουν σημείωμα εμφανίσεως, ο ενάγων δικαιούται να υποβάλει μονομερή αίτηση για απόφαση και το Δικαστήριο έχει εξουσία να διαπιστώσει το ποσό των αποζημιώσεων στο οποίο δικαιούται ο ενάγοντας και να εκδώσει ανάλογη απόφαση. Η ανάλογη Αγγλική Δικονομική Πρόνοια είναι η Παλιά Διαταγή 13. Σχετικοί είναι οι Θεσμοί 3-5 αλλά και ο Θεσμός 17 της Παλιάς Αγγλικής Διαταγής 13, οι οποίοι επεξηγούνται στο The Annual Practice του 1958, Τόμος 1 στις σελ. 217 και επόμενες.
Η Δ.17, θ.13 των Κυπριακών Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας προνοεί ότι σε όλες τις υποθέσεις στις οποίες ζητείται απόφαση λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως το Δικαστήριο έχει εξουσία, όπου αυτό κρίνεται ως αναγκαίο ή επιθυμητό, να καλέσει τον ενάγοντα να αποδείξει την αξίωση του και είτε ο ενάγοντας κληθεί γι' αυτό το σκοπό είτε όχι το Δικαστήριο έχει εξουσία να εκδώσει απόφαση μόνο στην έκταση που ο ενάγοντας δικαιούται (σε απόφαση) σύμφωνα με το Νόμο.
Στην υπόθεση Lombank Ltd v. Cook [1962] 3 All E.R., 491 Αγγλικό Δικαστήριο εξέτασε αίτηση για απόφαση λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως, δυνάμει της παλιάς Αγγλικής Διαταγής 13, σε υπόθεση ενοικιαγοράς. Το Δικαστήριο έκρινε ότι ο ενάγοντας απέδειξε μέρος μόνο της αξίωσης του και εξέδωσε απόφαση υπέρ του για το ποσό που αφορούσε το μέρος της αξίωσης που αποδείκτηκε και προχώρησε και απέρριψε την αίτηση του ενάγοντα για απόφαση, ως προς το υπόλοιπο της αξιώσεως του, το οποίο ο ενάγοντας απέτυχε να αποδείξει, χωρίς να απορρίψει και το αντίστοιχο μέρος της αγωγής.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιον μας στοιχεία και καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι το πνεύμα των προνοιών της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, με βάση τις οποίες υποβάλλονται οι αιτήσεις για απόφαση λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως, όπως συνέβηκε στην προκείμενη περίπτωση, δεν δικαιολογεί την απόρριψη της ίδιας της αγωγής σε περίπτωση που ο ενάγοντας, στα πλαίσια αίτησης του για απόφαση λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως, αποτύχει να αποδείξει είτε ολόκληρη του την αξίωση είτε μέρος της αξίωσης του. Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι είτε η απόρριψη της αίτησης για απόφαση, εκεί όπου ο ενάγοντας αποτύχει παντελώς να αποδείξει την αξίωση του είτε η έκδοση απόφασης υπέρ του ενάγοντα, με βάση την αίτηση, για το ποσό που θα επιτύχει να αποδείξει και η απόρριψη του υπολοίπου μέρους της αίτησης αναφορικά με το ποσό που ο ενάγοντας αποτυγχάνει να αποδείξει.
Θεωρούμε δηλαδή ότι στην παρούσα υπόθεση όπου ο ενάγοντας, μετά από μονομερή αίτηση του δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, κλήθηκε να αποδείξει την υπόθεση του και απέτυχε να παρουσιάσει αποδεκτή μαρτυρία για να ικανοποιήσει το Δικαστήριο, η ορθή διαδικασία την οποία θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει το Πρωτόδικο Δικαστήριο ήταν η απόρριψη της μονομερούς αιτήσεως του για απόφαση αλλά όχι η απόρριψη της αγωγής του. Δεν υπήρχε ενώπιον του Δικαστηρίου οποιοδήποτε αίτημα για απόρριψη της αγωγής και δυνάμει της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας δεν παρείχετο διακριτική ευχέρεια στο Πρωτόδικο Δικαστήριο να απορρίψει την ίδια την αγωγή αλλά μόνο τη μονομερή αίτηση για απόφαση (λόγω μη καταχωρήσεως σημειώματος εμφανίσεως) για το λόγο ότι η αίτηση δεν τεκμηριώθηκε. Βέβαια, ο ενάγοντας έχει υποχρέωση προώθησης της αγωγής του και αν δεν το πράξει η αγωγή υπόκειται σε απόρριψη, σύμφωνα με τους Θεσμούς Πολιτικής Δικονομίας. Σύμφωνα με τις πρόνοιες της Δ.17, θ.14(1), γίνεται περιοδικός έλεγχος από τον Πρωτοκολλητή, υπό την εποπτεία του Δικαστηρίου, αναφορικά με αγωγές στις οποίες δεν καταχωρήθηκε σημείωμα εμφανίσεως και ο ενάγοντας δεν προώθησε την αγωγή του σύμφωνα με τις πρόνοιες της Δ.17. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αγωγή υπόκειται σε απόρριψη από το Δικαστήριο, λόγω μη προωθήσεως, χωρίς αυτό να συνιστά κώλυμα για καταχώριση νέας αγωγής σύμφωνα με τη Δ.17, θ.14(2).
Στην προκείμενη περίπτωση αν η απόφαση του Πρωτοδίκου Δικαστηρίου για απόρριψη της αγωγής ήταν ορθή και δεδομένου ότι δόθηκε απόφαση επί της ουσίας, αυτό θα συνιστούσε κώλυμα για την καταχώριση νέας αγωγής από την εφεσείουσα, στοιχείο που επίσης έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας.
Για τους πιο πάνω λόγους η Π.Ε. 11790 επιτυγχάνει. Η πρωτόδικη απόφαση για απόρριψη της αγωγής παραμερίζεται και αντικαθίσταται με απόφαση για απόρριψη της μονομερούς αιτήσεως της εφεσείουσας ημερ. 3.3.2003. Καμιά διαταγή για έξοδα ενώπιον του Πρωτοδίκου Δικαστηρίου (ενώπιον του οποίου δεν εμφανίστηκε ο εφεσίβλητος). Τα έξοδα της έφεσης επιδικάζονται υπέρ της εφεσείουσας και εις βάρος του εφεσίβλητου και να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Όσον αφορά την Π.Ε. 11791 με την οποία ζητείται, δυνάμει της Δ.17, θ.10, παραμερισμός της απόφασης του Πρωτοδίκου Δικαστηρίου με την οποία απορρίπτετο αίτηση της εφεσείουσας για παραμερισμό της προαναφερόμενης απόφασης, ημερ. 30.6.2003, η οποία εκδόθηκε ερήμην του εφεσίβλητου, θεωρούμε ότι η Πολιτική Έφεση αυτή κατέστη άνευ αντικειμένου μετά από την απόφαση μας στην Π.Ε. 11790 για παραμερισμό της πρωτόδικης απόφασης ημερ. 30.6.2003.
Το μόνο που θεωρούμε σκόπιμο να παρατηρήσουμε είναι ότι της διαδικασίας παραμερισμού αποφάσεως που εκδόθηκε ερήμην, δυνάμει της Δ.17, θ.10 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, μπορεί να κάμει χρήση μόνο ο διάδικος που ήταν απών κατά την έκδοση της απόφασης και όχι ο διάδικος που ήταν παρών αλλά δεν ικανοποιήθηκε από την απόφαση. Επομένως ο θ.10 της Δ.17 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας δεν θα μπορούσε να βοηθήσει, στην προκείμενη περίπτωση, την εφεσείουσα.
Κατά συνέπεια η Π.Ε. 11791 απορρίπτεται ως άνευ αντικειμένου, χωρίς διαταγή για έξοδα.
Η έφεση 11790 επιτρέπεται με έξοδα της έφεσης υπέρ της εφεσείουσας και εις βάρος του εφεσίβλητου. Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου.
Η έφεση 11791 απορρίπτεται ως άνευ αντικειμένου, χωρίς διαταγή για έξοδα.