|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 1 ΑΑΔ 281
26 Ιανουαρίου, 2004
[ΠΙΚΗΣ, Π, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, ΑΡΕΣΤΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΠΟΛΕΩΣ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΧΟΥΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ ΧΩΡΑΝ
ΤΗΝ 16η ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ, 2001
ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ-ΚΟΡΑΚΑ,
Αιτητής,
ν.
1. ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ (ΑΓΓΕΛΟΥ) ΓΕΩΡΓΙΟΥ,
2. ΑΝΔΡΕΑ Σ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ,
ΕΦΟΡΟΥ ΕΚΛΟΓΗΣ ΔΗΜΑΡΧΩΝ ΚΑΙ
ΜΕΛΩΝ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ ΤΩΝ
ΔΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΠΑΦΟΥ (ΑΡ. 1),
Καθ' ων η αίτηση.
(Εκλογική Αίτηση Αρ. 1/2002)
Εκλογές ― Δημοτικές εκλογές ― Εκλογική αίτηση για ακύρωση εκλογής του καθ' ου η αίτηση, ανθυποψήφιου του αιτητή, με τον ισχυρισμό ότι ο καθ' ου η αίτηση δεν ήταν δημότης του Δήμου στον οποίο εξελέγη Δήμαρχος μη έχων τη μόνιμη διαμονή του σε αυτόν ― Προδικαστική ένσταση στο παραδεκτό της εκλογικής αίτησης από τον καθ' ου η αίτηση για το λόγο ότι ο αιτητής δεν ήγειρε ένσταση στην υποψηφιότητά του κατά τον τρόπο που προβλέπεται από το Άρθρο 25 του περί Δήμων Νόμου του 1985 (Ν. 111/85) και ως εκ τούτου εκωλύετο να υποβάλει εκλογική αίτηση για ακύρωση της εκλογής του ― Απόρριψη προδικαστικής ένστασης κατά πλειοψηφία.
Εκλογές ― Δημοτικές εκλογές ― Εκλεξιμότητα υποψηφίου για δημοτικό αξίωμα ― Κατά πόσο η συμπερίληψη υποψηφίου στον εκλογικό κατάλογο συγκεκριμένου δήμου αποκλείει εξέταση των προσόντων εκλεξιμότητάς του για δημοτικό αξίωμα.
Εκλογές ― Δημοτικές εκλογές ― Δικαίωμα εκλογής στο αξίωμα του Δημάρχου ― Διαδικασία υποβολής υποψηφιότητας ― Άρθρο 23 του περί Δήμων Νόμου του 1985 (Ν. 111/85).
Εκλογοδικείο ― Άρθρο 57(3) του Εκλογικού Νόμου ― Καθορίζει τις θεραπείες που μπορεί να παράσχει το Εκλογοδικείο.
Λέξεις και Φράσεις ― "Δημότης", ενέχει τη σημασία που του αποδίδεται στο Άρθρο 9(1) του περί Δήμων Νόμου του 1985 (Ν. 111/85).
Με την παρούσα εκλογική αίτηση, ο αιτητής αξιώνει την ακύρωση της εκλογής του ανθυποψηφίου του Αγαθάγγελου Γεωργίου ο οποίος ανακηρύχθηκε Δήμαρχος Πόλεως Χρυσοχούς στις δημοτικές εκλογές της 16.12.2001. Ο λόγος που προβάλλεται ήταν ότι ο κ. Γεωργίου δεν ήταν δημότης του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς και, ως εκ τούτου, εστερείτο του προσόντος της εκλεξιμότητας στο αξίωμα του δημάρχου.
Ο κ. Γεωργίου εγείρει προδικαστική ένσταση στο παραδεκτό της εκλογικής αίτησης για τον λόγο ότι ο αιτητής δεν ήγειρε ένσταση στην υποψηφιότητά του κατά τον προβλεπόμενο από το Άρθρο 25 του περί Δήμων Νόμου του 1985 (Ν. 111/85), (ο Νόμος), τρόπο και ως εκ τούτου κωλύεται να υποβάλει εκλογική αίτηση για ακύρωση της εκλογής του. Ως προς την ουσία του θέματος, υποστηρίζει ότι ήταν και παραμένει δημότης της Πόλεως Χρυσοχούς, όπου έχει τη συνήθη διαμονή του.
Ανάλογη προδικαστική ένσταση εγείρεται και από τον Έφορο Εκλογής.
Ο αιτητής υπέβαλε ότι οι ενστάσεις στο παραδεκτό της εκλογικής αίτησης στερούνται ερείσματος, υπό το φως των διατάξεων του Άρθρου 58 του Εκλογικού Νόμου, κυρίως εκείνων των παραγράφων (ε) και (στ) που καθιερώνουν, αντίστοιχα, ως λόγους ακύρωσης της εκλογής ατόμου:
α) Την έλλειψη προσόντων εκλεξιμότητας του υποψηφίου, και
β) Το εσφαλμένο απόφασης του Εφόρου, με την οποία γίνεται δεκτή ένσταση κατά της υποψηφιότητας διεκδικητή του αξιώματος.
Ο αιτητής υποστήριξε ότι η υποβολή ένστασης κατά υποψηφιότητας δεν αποτελεί προϋπόθεση για την αμφισβήτηση της εκλεξιμότητας εκλεγέντος υποψηφίου. Η ένσταση έχει ως αποκλειστικό σκοπό τον έλεγχο του περιεχομένου των εγγράφων που συνοδεύουν την υποψηφιότητα ατόμου και όχι τη διαπίστωση της ορθότητας ή του βάσιμου του περιεχομένου τους. Εάν τα έγγραφα περιέχουν τα προβλεπόμενα από το Νόμο στοιχεία και λεπτομέρειες ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο Νόμος για την αποδοχή της υποψηφιότητας. Δεν χωρεί ένσταση με αναφορά στην αλήθεια ή την ακρίβεια του περιεχομένου των εγγράφων. Αυτό προκύπτει ευθέως από τις πρόνοιες του Άρθρου 25(1) που περιορίζει τον έλεγχο:
α) Στην επάρκεια της περιγραφής του υποψηφίου.
β) Στη συμμόρφωση των εγγράφων με τις διατάξεις του Νόμου.
γ) Στο προφανές της έλλειψης προσόντων εκλεξιμότητας και
δ) Στην κατάθεση του χρηματικού ποσού, το οποίο προβλέπεται από τις διατάξεις του Άρθρου 23(5) του Νόμου.
Κατά την εξέταση των προδικαστικών ενστάσεων το Εκλογοδικείο εξέτασε και το ερώτημα κατά πόσο η συμπερίληψη στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς επισφραγίζει και την εκλεξιμότητα υποψηφίου για αξίωμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, ώστε να αποκλείεται η προσβολή της εκλογής ατόμου στο αξίωμα του δημάρχου ή του δημοτικού συμβούλου. Ζήτημα, συναρτημένο προς αυτή την πτυχή του θέματος, ηγέρθη και στην Εκλογική Αίτηση 2/2002, η οποία, επίσης, ακούστηκε και εκκρεμεί προς απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
Α. Υπό Πική, Π., συμφωνούντων και των Δικαστών Αρτέμη, Κωνσταντινίδη, Νικολαΐδη, Νικολάου, Καλλή, Κρονίδη, Κραμβή, Γαβριηλίδη και Αρέστη.
1. Η εκλεξιμότητα υποψηφίου δεν αποτελεί λόγο για τον οποίο μπορεί να προβληθεί ένσταση, εκτός όπου η έλλειψή της είναι καταφανής - (Άρθρο 25(1)(γ)). Μόνο με εκλογική αίτηση μπορεί να προσβληθεί η εκλεξιμότητα υποψηφίου. Η μη εκλεξιμότητα υποψηφίου αποτελεί, ως ρητά ορίζεται στο Άρθρο 58(ε) του Εκλογικού Νόμου, αυτοτελή λόγο για την ακύρωση της εκλογής του.
2. Η συμπερίληψη στον εκλογικό κατάλογο συγκεκριμένου δήμου δεν αποκλείει εξέταση των προσόντων εκλεξιμότητας υποψηφίου για το δημοτικό αξίωμα.
3. Η κατοχή των προσόντων εκλογιμότητας που θέτει ο Νόμος, στοιχειοθετείται κατά την υποβολή υποψηφιότητας για δημοτικό αξίωμα και ελέγχεται δικαστικά στη διαδικασία εκλογικής αίτησης. Απουσία των εκλογικών προσόντων αποτελεί λόγο ακύρωσης της εκλογής. Τις ίδιες συνέπειες ενέχει και ο εσφαλμένος αποκλεισμός υποψηφίου από τον Έφορο Εκλογής λόγω μη κατοχής των εκλογικών προσόντων.
Β. Υπό Χατζηχαμπή, Δ. συμφωνούντων και των Δικαστών Αρτεμίδη και Ηλιάδη:
Η προδικαστική ένσταση ευσταθεί για τους λόγους που αναφέρονται στις αποφάσεις των Δικαστών Χατζηχαμπή και Αρτεμίδη στην Εκλογική Αίτηση 2/2002 που υιοθετούνται και επισυνάπτονται ως αναπόσπαστο μέρος της απόφασης αυτής.
Οι προδικαστικές ενστάσεις απορρίφθηκαν κατά πλειοψηφία.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Παρισινού ν. Κυριακού κ.ά., Εκλογική Αίτηση Αρ. 1/2002, 24/4/02,
Hobbs v. Morey [1904] 1 K.B. 74, D.C.,
Watson v. Ayton [1946] 1 K.B. 297.
Εκλογική Αίτηση.
Εκλογική αίτηση από τον αιτητή υποψήφιο για το αξίωμα του Δημάρχου στο Δήμο Πόλης Χρυσοχούς στις δημοτικές εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου, 2001, για ακύρωση της εκλογής του ανθυποψηφίου του - καθ' ου η αίτηση αρ. 1, ο οποίος συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους και ανακηρύχθηκε Δήμαρχος της Πόλης Χρυσοχούς.
Ελ. Βραχίμη με Λ. Βραχίμη, για τον Αιτητή.
Κ. Ευσταθίου, για τον Καθ' ου η αίτηση Αρ. 1.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση Αρ. 2.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Διΐστανται οι απόψεις μας ως προς την έκβαση του προδικαστικού θέματος το οποίο εξετάσαμε.
Η πλειοψηφία των Δικαστών, οι Δικαστές Αρτέμης, Κωνσταντινίδης, Νικολαΐδης, Νικολάου, Καλλής, Κρονίδης, Κραμβής, Γαβριηλίδης και Αρέστης, συμφωνούν με την απόφασή μου, απολήγουσα στην απόρριψη των προδικαστικών ενστάσεων.
Η μειοψηφία των Δικαστών, οι Δικαστές Αρτεμίδης, Ηλιάδης και Χατζηχαμπής, καταλήγουν σε αντίθετο αποτέλεσμα, για τους λόγους που εξηγούνται στις αποφάσεις των Δικαστών Αρτεμίδη και Χατζηχαμπή, με τις οποίες ταυτίζεται και ο Ηλιάδης, Δ..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Ο αιτητής ήταν ένας από τους τέσσερις υποψηφίους για το αξίωμα του δημάρχου στο Δήμο Πόλεως Χρυσοχούς, στις δημοτικές εκλογές της 16ης Δεκεμβρίου, 2001.
Με εκλογική αίτηση, η οποία καταχωρίστηκε μέσα στην προβλεπόμενη από τους εκλογικούς νόμους περίοδο των 30 ημερών, ο αιτητής αξιώνει την ακύρωση της εκλογής του ανθυποψηφίου του - Αγαθάγγελου (Άγγελου) Γεωργίου - ο οποίος συγκέντρωσε κατά την εκλογή τους περισσότερους ψήφους από τους τέσσερις υποψηφίους και ανακηρύχθηκε Δήμαρχος Πόλεως Χρυσοχούς.
Ένας λόγος προβάλλεται για την ακύρωση της εκλογής του κ. Γεωργίου - ότι δεν ήταν δημότης του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς και, ως εκ τούτου, εστερείτο του προσόντος της εκλεξιμότητας στο αξίωμα του δημάρχου. Συνήθης τόπος διαμονής του καθ' ου η αίτηση 1, κατά τον αιτητή, ήταν η κοινότητα Αργάκα, κείμενη εκτός των δημοτικών ορίων του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς.
Βάσει του Άρθρου 15(1) του περί Δήμων Νόμου του 1985, (Ν. 111/85), (ο «Νόμος»), δικαίωμα εκλογής στο αξίωμα του δημάρχου έχει «δημότης - εκλογεύς» του δήμου, ο οποίος συμπλήρωσε το 25ο έτος της ηλικίας του και ο οποίος δεν αποστερήθηκε του δικαιώματος αυτού για οποιοδήποτε από τους λόγους που καθορίζονται στο Άρθρο 16(1) και (2) του Νόμου.
Η διαδικασία υποβολής υποψηφιότητας για το αξίωμα του δημάρχου καθορίζεται από το Άρθρο 23 του Νόμου. Οι διατάξεις του προσδιορίζουν τα έγγραφα που πρέπει να συνοδεύουν την υποψηφιότητα του διεκδικούντος το αξίωμα, ως και το περιεχόμενό τους. Αυτά είναι η έγγραφος πρόταση των προτεινόντων την υποψηφιότητα του διεκδικητή, μαζί και η έγγραφη αποδοχή της από τον υποψήφιο και ένορκος δήλωση από αυτόν (η δήλωση επισήμως διαβεβαιωμένη) ότι κατέχει τα προσόντα εκλεξιμότητας στο αξίωμα το οποίο διεκδικεί στο συγκεκριμένο δήμο.
Το Άρθρο 15(1) του Νόμου καθορίζει τα προσόντα εκλεξιμότητας υποψηφίου για δημοτικό αξίωμα. Αυτά είναι:-
(α) Κατοχή των προσόντων δημότη - εκλογέα· και
(β) Συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας του.
Ο όρος «δημότης» ενέχει τη σημασία που του αποδίδεται στο Άρθρο 9(1)του Νόμου:-
«9. - (1) Πας πολίτης της Δημοκρατίας είναι μέλος του δήμου (εν τω παρόντι Νόμω καλούμενος 'δημότης') εντός των δημοτικών ορίων του οποίου έχει την συνήθη αυτού διαμονήν.»
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 25(1) του Νόμου, χωρεί ένσταση κατά της υποβολής υποψηφιότητας ατόμου προς κατάκτηση αξιώματος στο δήμο, για λόγους που σχετίζονται άμεσα και αποκλειστικά με την εγκυρότητα των εγγράφων που στοιχειοθετούν την υποψηφιότητά του. Η ένσταση δε συναρτάται με το αληθές ή το ακριβές του περιεχομένου τους αλλά με τη μη περίληψη σ' αυτά των στοιχείων και πληροφοριών που προβλέπει ο Νόμος. Ο Έφορος Εκλογής, (ο «Έφορος»), αποφασίζει αμέσως περί του εγκύρου των ενστάσεων. Αποφάσεις του Εφόρου επί του θέματος, ως ρητά ορίζεται στο εδάφιο (5) του Άρθρου 25, μπορεί να προσβληθούν με εκλογική αίτηση.
Παν ζήτημα, αφορόν στην εγκυρότητα των εκλογών ή της εκλογής προσώπου στο αξίωμα του δημάρχου ή του δημοτικού συμβούλου, διέπεται, σύμφωνα με τις πρόνοιες των Άρθρων 31 και 42 του Νόμου, από τις σχετικές επί των θεμάτων αυτών διατάξεις του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, του 1979, (Ν. 72/79), (ο «Εκλογικός Νόμος»).
Στην απάντησή του ο κ. Αγαθάγγελος Γεωργίου εγείρει προδικαστική ένσταση στο παραδεκτό της εκλογικής αίτησης, για το λόγο ότι ο αιτητής δεν ήγειρε ένσταση στην υποψηφιότητά του κατά τον προβλεπόμενο από το Άρθρο 25 του Νόμου τρόπο και, ως εκ τούτου, κωλύεται να υποβάλει εκλογική αίτηση για την ακύρωση της εκλογής του. Ως προς την ουσία του αιτήματος, υποστηρίζει ότι ήταν και παραμένει δημότης της Πόλεως Χρυσοχούς, όπου έχει τη συνήθη διαμονή του.
Ανάλογη προδικαστική ένσταση εγείρεται και από τον Έφορο Εκλογής.
Κρίθηκε πρέπον όπως επιληφθούμε, κατά πρώτον, των προδικαστικών ενστάσεων, εφόσον άπτονται του παραδεκτού της εκλογικής αίτησης. Αποδοχή των ενστάσεων θα έθετε εκ ποδών την εκλογική αίτηση.
Οι πρόνοιες του Εκλογικού Νόμου, που διέπουν τα των εκλογικών αιτήσεων και θέματα συναφή προς τη δικαιοδοσία του Εκλογοδικείου να επιλαμβάνεται του αντικειμένου τους, περιέχονται στο Μέρος Έβδομο.
Το Άρθρο 57(1) του Εκλογικού Νόμου, προσαρμοζόμενο προς τα δεδομένα των δημοτικών εκλογών, ορίζει ότι παν ζήτημα, αναφερόμενο στο δικαίωμα προσώπου να γίνει ή να παραμείνει δήμαρχος, αποφασίζεται οριστικά και αμετάκλητα από το Εκλογοδικείο. Ως προκύπτει σαφώς από τη φράση - «να γίνη», - η εκλεξιμότητα υποψηφίου αποτελεί αντικείμενο εκλογικής αίτησης.
Οι θεραπείες, που μπορεί να παράσχει το Εκλογοδικείο, καθορίζονται στο Άρθρο 57(3) του Εκλογικού Νόμου (Βλ. Παρισινού ν. Κυριακού κ.ά., Εκλογική Αίτηση Αρ. 1/2001, 24/4/02). Αυτές είναι:-
(α) Η ακύρωση της εκλογής στο σύνολό της.
(β) Η ακύρωση της εκλογής συγκεκριμένου προσώπου· και
(γ) Η αναμέτρηση των ψήφων, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο αποτυχών υποψήφιος, ο οποίος προσβάλλει την εκλογή ανθυποψηφίου του, εξασφάλισε την πλειοψηφία των ψήφων, σε αντίθεση προς τον ανακηρυχθέντα στο αξίωμα.
Το Άρθρο 57(3) του Εκλογικού Νόμου αποκαλύπτει ότι δεν είναι παραδεκτή εκλογική αίτηση, ανεξάρτητα από τη διεξαγωγή και το αποτέλεσμα της εκλογής. Επομένως, η πρόνοια του Άρθρου 25(5) του Νόμου δεν παρέχει δικαίωμα άσκησης εκλογικής αίτησης κατά απόφασης του Εφόρου σε ένσταση που υποβάλλεται σε υποψηφιότητα, ανεξάρτητα και έξω από το πλαίσιο της εκλογής η οποία ακολουθεί.
Ο αιτητής υπέβαλε ότι οι ενστάσεις στο παραδεκτό της εκλογικής αίτησης στερούνται ερείσματος, υπό το φως των διατάξεων του Άρθρου 58 του Εκλογικού Νόμου, κυρίως εκείνων των παραγράφων (ε) και (στ), που καθιερώνουν, αντίστοιχα, ως λόγους ακύρωσης της εκλογής ατόμου:-
(α) Την έλλειψη προσόντων εκλεξιμότητας του υποψηφίου· και
(β) Το εσφαλμένο απόφασης του Εφόρου, με την οποία γίνεται δεκτή ένσταση κατά της υποψηφιότητας διεκδικητή του αξιώματος.
Ο αιτητής υποστήριξε ότι η υποβολή ένστασης κατά υποψηφιότητας δεν αποτελεί προϋπόθεση για την αμφισβήτηση της εκλεξιμότητας εκλεγέντος υποψηφίου. Η ένσταση έχει ως αποκλειστικό σκοπό τον έλεγχο του περιεχομένου των εγγράφων που συνοδεύουν την υποψηφιότητα ατόμου και όχι τη διαπίστωση της ορθότητας ή του βάσιμου του περιεχομένου τους. Εάν τα έγγραφα περιέχουν τα προβλεπόμενα από το Νόμο στοιχεία και λεπτομέρειες, ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις που θέτει ο Νόμος για την αποδοχή της υποψηφιότητας. Δε χωρεί ένσταση με αναφορά στην αλήθεια ή την ακρίβεια του περιεχομένου των εγγράφων. Αυτό προκύπτει ευθέως από τις πρόνοιες του Άρθρου 25(1), που περιορίζει τον έλεγχο:-
(α) Στην επάρκεια της περιγραφής του υποψηφίου.
(β) Στη συμμόρφωση των εγγράφων με τις διατάξεις του Νόμου.
(γ) Στο προφανές της έλλειψης προσόντων εκλεξιμότητας· και
(δ) Στην κατάθεση του χρηματικού ποσού, το οποίο προβλέπεται από τις διατάξεις του Άρθρου 23(5) του Νόμου.
Ο κ. Βραχίμης μας παρέπεμψε και στις πρόνοιες της αγγλικής νομοθεσίας που αντιστοιχούν προς το Άρθρο 25 - Municipal Corporations Act 1882 και Local Government Act 1933 - και στην ερμηνεία που τους αποδόθηκε από τα αγγλικά δικαστήρια.
Το θέμα εξετάζεται στο Halsbury's Laws of England, Third Edition, Volume 14, para. 177, και το τιθέμενο ερώτημα απαντάται άμεσα σε δύο αποφάσεις, στις οποίες έκαμε ειδική αναφορά - Hobbs v. Morey [1904] 1 K.B. 74, D.C.· Watson v. Ayton. [1946] 1 K.B. 297. Αντικείμενο της ένστασης και οποιασδήποτε απόφασης του Εφόρου επ' αυτής, είναι, ως διευκρινίζεται από την αγγλική νομολογία, ο τυπικός έλεγχος των εγγράφων και όχι ο ουσιαστικός έλεγχος, με αναφορά στο βάσιμο του περιεχομένου τους.
Στερείται αρμοδιότητας ο Έφορος να αποφασίσει επί των προσόντων εκλεξιμότητας του υποψηφίου. Το ίδιο το Άρθρο 25(1) του Νόμου περιορίζει την εμβέλεια της ένστασης, ως ρητά προβλέπεται στο κείμενό του, στα θέματα που καθορίζονται σ' αυτό. Η εκλεξιμότητα υποψηφίου δεν αποτελεί λόγο για τον οποίο μπορεί να προβληθεί ένσταση, εκτός όπου η έλλειψή της είναι καταφανής - (Άρθρο 25(1)(γ)). Μόνο με εκλογική αίτηση μπορεί να προσβληθεί η εκλεξιμότητα υποψηφίου. Η μη εκλεξιμότητα υποψηφίου αποτελεί, ως ρητά ορίζεται στο Άρθρο 58(ε) του Εκλογικού Νόμου, αυτοτελή λόγο για την ακύρωση της εκλογής του.
Κατά την εξέταση των εγειρομένων με τις προδικαστικές ενστάσεις θεμάτων, μας απασχόλησε και το ερώτημα κατά πόσο η συμπερίληψη στον εκλογικό κατάλογο του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς επισφραγίζει και την εκλεξιμότητα υποψηφίου για αξίωμα στο Δημοτικό Συμβούλιο, ώστε να αποκλείεται η προσβολή της εκλογής ατόμου στο αξίωμα του δημάρχου ή του δημοτικού συμβούλου. Ζήτημα, συναρτημένο προς αυτή την πτυχή του θέματος, ηγέρθη και στην Εκλογική Αίτηση 2/2002, η οποία, επίσης, ακούστηκε και εκκρεμεί προς απόφαση.
Ο καταρτισμός των εκλογικών καταλόγων διεπόταν από τις διατάξεις του περί Εγγραφής Εκλογέων και Εκλογικού Καταλόγου Νόμου του 1980, (Ν. 40/80) και τροποποιήσεις, ο οποίος ίσχυε κατά το χρόνο διεξαγωγής της εκλογής για την ανάδειξη δημάρχου και δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς, στις 16 Δεκεμβρίου, 2001. Έκτοτε, ο Νόμος καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο του 2002, (Ν. 141(Ι)/2002) - ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ. Στα καίρια σημεία ο νέος Νόμος δε διαφέρει ουσιωδώς από τον παλαιό.
Η απάντηση στο ερώτημα - αν η συμπερίληψη στον εκλογικό κατάλογο συγκεκριμένου δήμου αποκλείει εξέταση των προσόντων εκλεξιμότητας υποψηφίου για δημοτικό αξίωμα - είναι αρνητική για τους ακολούθους λόγους:-
Πρώτο: Ο ίδιος ο Νόμος, που διέπει τα της εκλογής πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας στο δημοτικό αξίωμα, καθιστά την εκλεξιμότητα του υποψηφίου θέμα αναγόμενο στη δικαιοδοσία του Εκλογοδικείου και την απουσία των αναγκαίων προσόντων λόγο ακύρωσης της εκλογής του - (βλ. Άρθρο 58(ε) του Ν. 72/79).
Δεύτερο: Ο Νόμος επιβάλλει, με τον επίσημο τρόπο τον οποίο έχουμε διαγράψει, την κατοχή των εκλογικών προσόντων ως απαραίτητο στοιχείο για την έκθεση υποψηφιότητας για αξίωμα στο δήμο - (βλ. Άρθρο 23(3) του Νόμου). Η πρόδηλη απουσία των εκλογικών προσόντων από το περιεχόμενο των εγγράφων υποβολής υποψηφιότητας παρέχει δικαίωμα στον Έφορο να αποκλείσει τον υποψήφιο. Πέραν τούτου, η όποια απόφασή του επί του θέματος ελέγχεται από το Εκλογοδικείο. Εσφαλμένη δε απόρριψη της υποψηφιότητας αποτελεί λόγο ακύρωσης της εκλογής - (βλ. Άρθρο 58(στ)).
Τρίτο: Τα προσόντα εκλογιμότητας καθορίζονται από τον περί Δήμων Νόμο. Συναρτάται το δικαίωμα εκλογής σε δημοτικό αξίωμα με την κατοχή των προσόντων του δημότη και του εκλογέα. Τα δύο προσόντα δεν ταυτίζονται, όπως δεν ταυτίζονται, γενικά, τα δικαιώματα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Το δεύτερο προσόν - εκλογέας - συναρτάται με τη συμπερίληψη του υποψηφίου στον εκλογικό κατάλογο. Το πρώτο - δημότης - προσδιορίζεται από τον ίδιο το Νόμο στο Άρθρο 9(1), το οποίο έχουμε νωρίτερα παραθέσει. Δημότης είναι ο έχων τη συνήθη διαμονή του στο δήμο. Βάσει των προνοιών τόσο του Ν. 40/80 όσο και του Ν. 141(Ι)/2002, πρόσωπο δυνατό να παραμείνει εγγεγραμμένο στον εκλογικό κατάλογο δήμου, έστω και αν δεν έχει τη συνήθη διαμονή του στο δήμο - (βλ., μεταξύ άλλων, τις πρόνοιες του Άρθρου 9(8) του Ν. 40/80 και τις πρόνοιες του Άρθρου 100 του Ν. 141(Ι)/2002). Περαιτέρω, η εκλεξιμότητα σε δημοτικό αξίωμα συναρτάται και με την απουσία των κωλυμάτων που θέτει ο Νόμος στο Άρθρο 16.
Καταλήγουμε ότι η κατοχή των προσόντων εκλογιμότητας, που θέτει ο Νόμος, στοιχειοθετείται κατά την υποβολή υποψηφιότητας για δημοτικό αξίωμα και ελέγχεται δικαστικά στη διαδικασία εκλογικής αίτησης. Απουσία των εκλογικών προσόντων αποτελεί λόγο ακύρωσης της εκλογής. Τις ίδιες συνέπειες ενέχει και ο εσφαλμένος αποκλεισμός υποψηφίου από τον Έφορο Εκλογής λόγω μη κατοχής των εκλογικών προσόντων.
Καταλήγουμε ότι οι προδικαστικές ενστάσεις είναι αβάσιμες. Ως εκ τούτου, θα δοθεί ημερομηνία για την ακρόαση της ουσίας της αίτησης.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Με την απόφαση αυτή συμφωνούν οι Δικαστές Αρτεμίδης και Ηλιάδης.
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ.: Για τους λόγους που αναφέρονται στις αποφάσεις μας στην Εκλογική Αίτηση 2/2002 που υιοθετούνται και επισυνάπτονται ως αναπόσπαστο μέρος της απόφασης αυτής, καταλήγουμε ότι η προδικαστική ένσταση ευσταθεί και θα απορρίπταμε την Εκλογική Αίτηση.
Οι προδικαστικές ενστάσεις απορρίπτονται κατά πλειοψηφία.