|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 1 ΑΑΔ 211
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 11224
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Γ. ΠΙΚΗ, Π., Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Ρ. ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗ, ΔΔ.ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ
Εφεσείουσα -Αιτήτρια
- ΚΑΙ -
ΕΠΙ ΤΟΙΣ ΑΦΟΡΩΣΙ ΤΟΥΣ ERBIL ALI HUSSEIN (ΑΛΛΩΣ
ΑΝΔΡΕΑ ΚΥΠΡΙΟ) ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΔΡΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΠΑΦΟ
Εφεσίβλητο υς-Καθ΄ων η αίτηση
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 24.2.2003Για την εφεσείουσα-αιτήτρια: κα Ε. Ζαχαριάδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α
Για τους εφεσίβλητους- καθ΄ων η αίτηση: Καμιά εμφάνιση.
- - - - - -
ΠΙΚΗΣ, Π.
: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίουθα δώσει ο Γαβριηλίδης, Δ.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.
: Με αίτησή της στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου η εφεσείουσα, Διευθύντρια του Τμήματος Κοινωνικής Ευημερίας, ζήτησε την έκδοση διατάγματος να συνεχίσει να έχει τους ανήλικους Αλεξία Ανδρέου, Νεόφυτο Ανδρέου και Αφέντρα Ανδρέου, από την Πάφο, κάτω από τη φροντίδα της και να ασκεί τα γονικά δικαιώματα και εξουσίες σε σχέση με αυτούς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του περί Παίδων Νόμου, Κεφ. 352.Η αίτηση στηριζόταν στον περί Συμβάσεως περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικό) Νόμο του 1990, άρθρα 1, 3, 4, 9, 19, 20, 27, 35 και 36, στον περί Παίδων Νόμο, Κεφ. 352, Μέρος ΙΙ, άρθρα 3 και 4, στη Δ.48 θ.1 έως 3 των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, στις συμφυείς εξουσίες του Δικαστηρίου και στο Σύνταγμα.
Η αίτηση υποστηριζόταν από ένορκο δήλωση της αρμόδιας Λειτουργού Ευημερίας η οποία παρέθετε γεγονότα τα οποία στοιχειοθετούσαν σοβαρή παραμέληση των τριών ανηλίκων εκ μέρους των γονέων τους.
Η αίτηση επιδόθηκε στους αντιδίκους, δηλαδή τους γονείς, οι οποίοι, όμως, δεν καταχώρησαν ένσταση.
Κατά την πρώτη εμφάνιση των διαδίκων, το Επαρχιακό Δικαστήριο ήγειρε αυτεπάγγελτα το ερώτημα κατά πόσο ήταν καθ΄ ύλη αρμόδιο να επιληφθεί της αίτησης ή, μήπως, καθ΄ ύλη αρμόδιο ήταν το Οικογενειακό Δικαστήριο. Ακολούθως, και αφού άκουσε τις εισηγήσεις των διαδίκων, έκρινε ότι δεν είχε καθ΄ ύλη αρμοδιότητα να εκδικάσει την αίτηση, καθότι αυτή αφορούσε θέματα της αποκλειστικής αρμοδιότητος του Οικογενειακού Δικαστηρίου. Συνακόλουθα, απέρριψε την αίτηση.
Με την έφεση αμφισβητείται η ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης. Ο μοναδικός λόγος έφεσης έχει ως εξής:
«Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου εστερείτο αρμοδιότητας να εκδικάσει την Αίτηση Αρ. 61/01 για έκδοση διατάγματος σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του περί Παίδων Νόμου, Κεφ. 352 και ότι η αίτηση αφορούσε θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των Οικογενειακών Δικαστηρίων, είναι εσφαλμένο.
Αιτιολογία
(Α) Το Άρθρο 11(1) των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων του 1990 έως 2000 όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 26(Ι)/98 αναφέρει ότι τα Οικογενειακά Δικαστήρια έχουν εξουσία να επιλαμβάνονται υποθέσεις που αφορούν γαμικές ή οικογενειακές διαφορές ή σχέσεις ενώ η αίτηση αρ. 61/01 δεν αφορούσε γαμική ή οικογενειακή διαφορά ή σχέση αλλά θέμα προστασίας παιδιών όπως η υποχρέωση της Δημοκρατίας που πηγάζει από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Κυρωτικός Νόμος 243/90) και ήταν σύμφωνη με τις πρόνοιες του περί Παίδων Νόμου Κεφ. 352.
(Β) Ο ίδιος ο Νόμος περί Παίδων Κεφ. 352 στο άρθρο 2 αναφέρει ρητά ότι Δικαστήριο όπου απαντάται στο νόμο σημαίνει Δικαστή του αρμοδίου Επαρχιακού Δικαστηρίου και δεν έχει τροποποιηθεί με οποιοδήποτε μεταγενέστερο νομοθέτημα.
(Γ) Βασικοί κανόνες ερμηνείας νομοθετημάτων, καταδεικνύουν το αβάσιμο της Απόφασης του Επαρχιακού Δικαστηρίου ότι ο περί Παίδων Νόμος Κεφ. 352 εξυπακούεται πως έχει τροποποιηθεί έτσι ώστε μετά τη θέσπιση του Νόμου 26(Ι)/98 η αναφορά σε αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο να αναγιγνώσκεται ως το Οικογενειακό Δικαστήριο το οποίο έχει (κατά τόπον) αρμοδιότητα
.»Η έφεση δεν ευσταθεί. Το άρθρο 11(1)(2) των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων του 1990 έως 2000 (τροποποίηση με το Ν.26(Ι)/1998), στο βαθμό που μας ενδιαφέρει, έχει ως εξής:
«11(1) Τα οικογενειακά δικαστήρια έχουν τη δικαιοδοσία και ασκούν τις εξουσίες που τους ανατίθενται δυνάμει του Άρθρου 11 του Συντάγματος, του παρόντος Νόμου και οποιουδήποτε άλλου νόμου.
(2) Χωρίς να επηρεάζεται η γενικότητα του εδαφίου (1), τα οικογενειακά δικαστήρια έχουν ειδικότερα την εξουσία να επιλαμβάνονται υποθέσεων που αφορούν-
.................................. ................
(δ) Θέματα οικογενειακών σχέσεων σε δικαστική διαδικασία που εγείρεται σύμφωνα με τις διατάξεις διμερών ή πολυμερών συμβάσεων στις οποίες έχει προσχωρήσει η Κυπριακή Δημοκρατία.
(ε) Θέματα γονικής μέριμνας, διατροφής, αναγνώρισης τέκνου, υιοθεσίας, περιουσιακών σχέσεων των συζύγων και οποιαδήποτε άλλη γαμική ή οικογενειακή διαφορά, εφόσον οι διάδικοι ή ένας από αυτούς έχουν τη διαμονή τους στη Δημοκρατία.»
Από το περιεχόμενο της αίτησης προκύπτει, με σαφήνεια, ότι εκείνο το οποίο επιζητείται είναι η άσκηση «γονικών δικαιωμάτων και εξουσιών» σε σχέση με τους τρεις ανηλίκους. Τα θέματα, όμως, αυτά είναι «θέματα γονικής μέριμνας» τα οποία, σύμφωνα με το άρθρο 11(2)(ε), εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των Οικογενειακών Δικαστηρίων. Το ότι, με την αίτηση, την άσκηση γονικών δικαιωμάτων και εξουσιών ζητά η εφεσείουσα, αντί γονέας, δεν διαφοροποιεί την πραγματική φύση της αίτησης ως αίτησης η οποία άπτεται άμεσα θεμάτων γονικής μέριμνας των τριών ανηλίκων. Ούτε το γεγονός ότι η αίτηση βασίζεται και στον περί Συμβάσεως περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού (Κυρωτικό) Νόμο του 1990 διαφοροποιεί τα πράγματα εφόσον, σύμφωνα με το άρθρο 11(2)(δ), τα Οικογενειακά Δικαστήρια έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα να επιλαμβάνονται υποθέσεων οι οποίες αφορούν «θέματα οικογενειακών σχέσεων» σύμφωνα με τις διατάξεις διμερών ή πολυμερών συμβάσεων στις οποίες έχει προσχωρήσει η Δημοκρατία. Ως οικογενειακές δε σχέσεις, σύμφωνα με τη νομολογία, θεωρούνται και όλα τα ζητήματα/υποθέσεις που αφορούν την επιμέλεια του προσώπου και της περιουσίας ανηλίκων. (Βλ. σχετικά Δαδακαρίδης ν. Δαδακαρίδου (1990) 1 ΑΑΔ 566 και Ιωάννου ν. Ιωάννου (1991) 1 ΑΑΔ 186
).Δεν μας διαφεύγει το γεγονός ότι, στο άρθρο 2 του περί Παίδων Νόμου, Κεφ. 252, ως «Δικαστήριο», για τους σκοπούς του νόμου, ορίζεται το Επαρχιακό Δικαστήριο και ότι ο εν λόγω ορισμός δεν έχει καταργηθεί ρητά από τους περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμους του 1990 έως 2000. Έχουμε, όμως, την άποψη ότι ο εν λόγω ορισμός, με τη θέσπιση
του Ν.26(Ι)/1998, έχει καταργηθεί σιωπηρά κατά τρόπο ώστε η αναφορά σε αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο να αναγιγνώσκεται ως αναφορά σε αρμόδιο Οικογενειακό Δικαστήριο. Τυχόν διαφορετική προσέγγιση θα απέληγε στην αναγνώριση αρμοδιότητος των Επαρχιακών Δικαστηρίων να επιλαμβάνονται θεμάτων γονικής μέριμνας και οικογενειακών σχέσεων αντίθετα με τη ρητή πρόνοια του άρθρου 11(2)(δ) και (ε), ότι τέτοια θέματα ανήκουν, κατ΄ αποκλειστικότητα, στην αρμοδιότητα των Οικογενειακών Δικαστηρίων.Η έφεση απορρίπτεται.
Π.
Δ.
/ΧΤΘ ;Δ.