CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(2002) 1 ΑΑΔ 175

ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 8/2002

Είναι η θέση των αιτητών ότι το Κακουργιοδικείο θα έπρεπε να ακολουθήσει την απόφαση στην Police v. Georghiades (1983) 2 C.L.R. 33, στην οποία εγείρονταν τα ίδια θέματα και η οποία δημιουργεί δεσμευτικό προηγούμενο ότι τα συγκεκριμένα θέματα συνιστούν νομικό ζήτημα. Η παράβαση της δεσμευτικότητας των αρχών που αποφάσισε η υπόθεση Georghiades συνιστά παρανομία προφανή από το πρακτικό.

Στην υπόθεση Georghiades το Δικαστήριο έκρινε ως αποδεκτή μαρτυρία που είχε εξασφαλιστεί με τη λαθραία ακρόαση που έγινε με τη χρήση ηλεκτρονικής συσκευής. ΄Υστερα από αίτηση του κατηγορούμενου το Δικαστήριο υπέβαλε για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο με βάση το άρθρο 148 του Κεφ.155, νομικά ερωτήματα σχετικά με το αποδεκτό της μαρτυρίας. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι προσφυγή στο άρθρο 148 (1) μπορεί να γίνει όπου το συγκεκριμένο νομικό σημείο δεν καλύπτεται από νομολογία και η απόφαση επ΄αυτού είναι κρίσιμης σημασίας για την πορεία της ποινικής δίκης.

Κατ΄ αρχήν, τα θέματα που εγείρονται στις δύο υποθέσεις δεν είναι τα ίδια. Στην Georghiades αποφασίστηκε ότι η κατάθεση μάρτυρα που κρυφάκουσε με τη χρήση ηλεκτρονικής συσκευής τη συνομιλία του κατηγορούμενου με άλλο πρόσωπο ήταν μη αποδεκτή μαρτυρία μέσα στα πλαίσια των ΄Αρθρων 15, 17 και 35 του Συντάγματος, λαμβανομένων υπ΄ όψιν των περιστάσεων κάτω από τις οποίες ο μάρτυρας είχε κρυφακούσει τη συγκεκριμένη συνομιλία. Στην παρούσα υπόθεση η μαρτυρία αφορά το περιεχόμενο συνομιλίας μεταξύ του κατηγορούμενου με το μάρτυρα κατηγορίας, που έγινε όμως μέσω τηλεφώνου. Δεν υπεισέρχεται θέμα λαθραίας ακρόασης.

Η αρχή που τέθηκε στη Georghiades είναι βέβαια ορθή. ΄Ομως η δεσμευτικότητα των αποφάσεων δεν μας οδηγεί, όπως είναι στην πραγματικότητα το επιχείρημα των συνηγόρων των αιτητών, αναπόφευκτα, στην παραπομπή νομικών σημείων για γνωμοδότηση, κάθε φορά που τίθενται θέματα αποδεκτού ή μη μαρτυρίας, ή ειδικότερα μαρτυρίας που εξασφαλίστηκε με τη χρήση ηλεκτρονικής συσκευής. Εξάλλου, είναι φανερό ότι το Κακουργιοδικείο έκρινε ότι ελλείπει στην παρούσα υπόθεση η δεύτερη προϋπόθεση, δηλαδή η ανάγκη όπως η επίλυση του θέματος είναι κρίσιμης σημασίας για την περαιτέρω συνέχιση της δίκης. Κι΄ αυτό, έστω κι΄ αν, όπως έχει λεχθεί, μεγάλο μέρος της μαρτυρίας εναντίον των κατηγορουμένων αποτελείται από παρόμοιες συνομιλίες.

΄Οπως έχει λεχθεί στην υπόθεση In Re Charalambous and Another (1974) 2 C.L.R. 37, 42, νομικό ζήτημα μέσα στην έννοια του άρθρου 148 (1) σημαίνει μόνο νομικό ζήτημα που προκύπτει κατά τη διάρκεια της δίκης σε στάδιο κατά το οποίο είναι αναγκαίο όπως επιλυθεί για να είναι δυνατή η συνέχιση της διαδικασίας, σύμφωνα με το νόμο και τους κανόνες της Ποινικής Δικονομίας. Το νομικό ζήτημα θα πρέπει να παρεισφρύει στη διαδικασία, επιβάλλοντας την παρουσία του και αξιώνοντας άμεση απάντηση.

Τα πρώτα δύο επιχειρήματα των αιτητών θα πρέπει να απορριφθούν. ΄Οσον αφορά το εναλλακτικό επιχείρημα ότι, εν πάση περιπτώσει, η άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου έγινε αυθαίρετα και παράνομα, αφού έγινε κατά παράβαση της αρχής της δεσμευτικότητας, αρκεί να λεχθεί ότι εκτός του ότι, όπως είπα πιο πάνω, δεν διαπιστώνεται μια τέτοια παράβαση, όταν η διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου ασκήθηκε καλόπιστα και όχι αυθαίρετα ή παράνομα και χωρίς αναφορά σε εξωγενείς παράγοντες, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν την ελέγχει (Rex v. Marshland Smeeth and Fen District Commissioners [1920] 1 K.B. 155).

Η προσπάθεια να προκαταληφθεί η απόφαση του Δικαστηρίου πάνω στο θέμα αποδοκιμάστηκε στην υπόθεση In Re Malikides and Others (1980) 1 C.L.R. 472, όπου αποφασίστηκε πως δεν είναι επιτρεπτή η έκδοση προνομιακού εντάλματος με σκοπό την υπαγόρευση στο δικαστήριο του τρόπου με τον οποίο θα πρέπει να αποφασίσει σε σχέση με θέμα που εμπίπτει στη δικαιοδοσία του.

Οι αιτητές ισχυρίζονται ότι αξιώνουν την ακύρωση της απόφασης του Κακουργιοδικείου ούτως ώστε αυτό να ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια, κάτι που σύμφωνα με τη γνώμη τους, παρέλειψε να πράξει την πρώτη φορά. Δεν έχουν όμως έτσι τα πράγματα. Το Δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια όταν αποφάσιζε ότι το θέμα δεν ήταν αναγκαίο να επιλυθεί για να καταστεί δυνατή η συνέχιση της δίκης.

΄Οπως τονίστηκε στην υπόθεση Αναφορικά με τον Τζεννάρο Περρέλλα (Aρ.2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 692, 701, το ένταλμα Certiorari άνκαι παρέχει δυνατότητα άσκησης ελέγχου του κατώτερου δικαστηρίου, δεν επιτρέπει αναθεώρηση της ορθότητας της απόφασης με προοπτική την επέμβαση. Μόνο όπου θίγονται ή υπάρχει κίνδυνος να θιγούν δικαιώματα παρέχεται δυνατότητα έκδοσης διατάγματος Certiorari και Prohibition (Αναφορικά με τον Ανδρέα Κωνσταντινίδη, ανωτέρω, και Γενικός Εισαγγελέας (Αρ.3) (1993) 1 Α.Α.Δ. 442 και Καρατζαφέρης (1993) 1 Α.Α.Δ. 607).

Παραμένει το επιχείρημα ότι το Δικαστήριο θα πρέπει να εναρμονίσει της πρόνοιες του άρθρου 148 με τις πρόνοιες του Συντάγματος. Ο περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 155, ίσχυε πριν την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σύμφωνα με το ΄Αρθρο 188.1 του Συντάγματος κάθε νόμος που ίσχυε κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του Συντάγματος θα ερμηνεύεται και θα εφαρμόζεται προσαρμοζόμενος καθ΄ ο μέτρο είναι αναγκαίο προς το Σύνταγμα. Η αρμοδιότητα αυτή και η ευχέρεια προσαρμογής των νόμων όπου διαπιστώνεται αντίθεση προς το Σύνταγμα, βαρύνει τη δικαστική λειτουργία (Γενικός Εισαγγελέας ν. Λαζαρίδη και΄Αλλου (1992) 2 Α.Α.Δ. 8, 16. Βλέπε επίσης Republic v. Loftis, 1 R.S.C.C. 30).

Εξάλλου, δεν επιφυλάσσεται για γνωμοδότηση οποιοδήποτε ζήτημα εγείρεται διαρκούσης της δίκης, έστω και αν ζητείται κάτι τέτοιο από το Γενικό Εισαγγελέα. ΄Οπως έχει επισημανθεί στην υπόθεση Police v. Ekdotiki Eteria "Inomeni Dimosiographi Dias Ltd" and Another (1982) 2 C.L.R. 63, 67, η χρήση στο άρθρο 148 (1) του όρου «εγειρόμενο» δεικνύει ότι θα πρέπει να επιφυλάσσονται ζητήματα των οποίων η λύση πρέπει να είναι κρίσιμη, είτε για το τελικό αποτέλεσμα της υπόθεσης ή για την κρίση κάποιας πτυχής του που προοιωνίζει το αποτέλεσμα. Αν το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν εγείρεται ένα τέτοιο νομικό ζήτημα, μέσα στην έννοια που δίδεται ανωτέρω στον όρο, τότε και αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα μπορεί να απορριφθεί.