|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 1 ΑΑΔ 1479
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΝΑΥΤΟΔΙΚΕΙΟΥ
Αγωγή Ναυτοδικείου αρ. 61/95
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Μεταξύ -
Phortoekphortosis Chriveko Ltd.
Ενάγουσας
- και -
1. Valfracht Maritime Company Limited, από τη Μάλτα
2. Το πλοίο Akadem - Kuprevich
Εναγομένων
------------------
Ημερομηνία:
22 Σεπτεμβρίου, 2000Για την ενάγουσα: Γ. Παπαθεοδώρου
Για τους εναγόμενους: Ν. Γεωργιάδης
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η ενάγουσα είναι τοπική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Ιδρύθηκε το Φεβρουάριο του 1990. Ακριβές αντίγραφο του πιστοποιητικού σύστασης της από τον Έφορο Εταιρειών κατατέθηκε εκ συμφώνου ως τεκμ. 3. Αναφέρομαι στο στοιχείο αυτό διότι, όπως είναι συνταγμένη η Απάντηση της εναγομένης, μπορεί να θεωρηθεί ότι αμφισβητείται η οντότητα της ενάγουσας. Ας σημειωθεί ότι η ενάγουσα έχει ως κύρια εμπορική δραστηριότητα τις φορτοεκφορτώσεις, όπως υποδηλώνει η επωνυμία της, ως και την ανύψωση βαριών αντικειμένων σε εργοστάσια, πολυκατοικίες κ.ο.κ. Παράλληλα ασχολείται με γερανοφόρα μηχανήματα. Δεν αποσαφηνίζεται περαιτέρω από τη μαρτυρία η δραστηριότητα αυτή. Δεν έχει όμως σημασία.
Η εναγόμενη 1 (εναγόμενη) είναι αλλοδαπή εταιρεία. Εδρεύει στη Μάλτα. Η αξίωση εναντίον της είναι για £37.678, ποσό που απαιτείται για μερική απώλεια φορτίου, ιδιοκτησίας της ενάγουσας. Υπάρχει γιαυτό ικανοποιητική - και αναντίλεκτη - μαρτυρία του κ. Κώστα Χριστοδούλου, ο οποίος κατέθεσε υπό την ιδιότητα του διευθυντή και μετόχου της ενάγουσας. Ο μάρτυς, με σχετική δήλωση του όταν έδινε τη μαρτυρία του, υποβίβασε την απαίτηση της εταιρείας του σε £28.500 [(για το κονδύλι 5(1) της Αναφοράς)]. Παραμένει ως έχει το κονδύλι 5(2) για £400 πλέον ποσό £130 για την έκθεση εκτιμητού.
Το φορτίο περιγράφει η θαλάσσια φορτωτική με αρ. RTMLMS 0501 (τεκμ. 1). Την εξέδωσε η εναγόμενη στο Ρόττερνταμ στις 21/12/94. Πρόκειται για αυτοκινούμενο μεταχειρισμένο γερανό, γερμανικής κατασκευής, των εργοστασίων Krupp. Φορτωτής είναι ο Ολλανδικός οίκος Fa P. Lanphen (βλ. λεπτομέρειες έναντι της λέξης shipper στην όψη της φορτωτικής, άνω αριστερά). Από τη μαρτυρία του Μ.Ε.1 προκύπτει ότι ο οίκος αυτός απέστειλε στην ενάγουσα τη φορτωτική και τα τεκμήρια για αναγνώριση Α, Β και Γ. Το μηχάνημα φορτώθηκε, όπως αναφέρει η φορτωτική, στο πλοίο "Akadem Kuprevich" στο Ρόττερνταμ με προορισμό τη Λεμεσό.
Προκύπτει ωσόστο από τη μαρτυρία του Μ.Ε.3 κ. Σταύρου Μύθιλλου ότι ο γερανός μεταφορτώθηκε στη Μάλτα σε άλλο πλοίο, το "Lipa", το οποίο κατέπλευσε στη Λεμεσό στις 20/1/95. Στη φορτωτική υπάρχει ρήτρα μεταφόρτωσης (αρ. 16). Η Αναφορά δεν κάμνει καμιά νύξη του γεγονότος αυτού. Ο δικηγόρος της ενάγουσας δεν σχολίασε στην αγόρευση του τις τυχόν επιπτώσεις στην πορεία της υπόθεσης, παρόλο που ο αντίδικος του έθιξε το θέμα. Μάλιστα ως 2ος εναγόμενος ενάγεται το "Akadem Kuprevich". Σημειώνεται ότι μέχρι τη δίκη της εναγομένης, παρά τις αναβολές που προηγήθηκαν, δεν έγινε επίδοση στο πλοίο αυτό. Ούτε υπάρχει ένδειξη στο φάκελο ότι πραγματοποιήθηκε επίδοση μέχρι σήμερα.
Είναι η υπόθεση της ενάγουσας ότι ο βραχίων του γερανού (flying jib) και δύο επιπλέον τροχοί με τα ελαστικά τους, συνολικής αξίας £28.900 δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Η αξίωση στηρίζεται σε ισχυρισμούς για παράβαση της σύμβασης που απηχεί η φορτωτική, για αμέλεια και οικειοποίηση των παραπάνω εξαρτημάτων. Η ενάγουσα προσπάθησε να αποδείξει την υπόθεση της καλώντας, εκτός του διευθυντή και τον κ. Μύθιλλο. Ο μάρτυς αυτός είναι εμπειρογνώμονας σε αυτού του είδους εκτιμήσεις για περίοδο πέραν των 40 ετών. Εργάζεται δε στους αντιπροσώπους του ασφαλιστικού οργανισμού των Lloyds στην Κύπρο. Οι δυο άλλοι μάρτυρες (2 και 4) είναι υπάλληλοι της κυπριακής εταιρείας που αντιπροσωπεύει, μεταξύ άλλων, και την κατασκευάστρια εταιρεία Krupp. Η μαρτυρία τους αφορούσε το ύψος της αποζημίωσης και ήταν ότι για να εισαχθεί στην Κύπρο ένας τέτοιος γερανός θα στοίχιζε γύρω στις £28.500.
Η εναγόμενη αρνείται ευθύνη είτε εκ συμβάσεως είτε εξ αδικοπραξίας. Αρνείται ότι φορτώθηκε στο "Akadem Kuprevich" ο βραχίων του γερανού και οι επιπλέον τροχοί. Αυτή είναι η κύρια γραμμή υπεράσπισης που διατρέχει την Αναφορά και που προωθήθηκε στη δίκη. Η εναγόμενη δεν στηρίχθηκε σε προφορικές μαρτυρίες. Κανένας μάρτυρας δεν κλητεύθηκε. Έχει αρκεστεί στην αντεξέταση των μαρτύρων της ενάγουσας και την εναντίωση της στην κατάθεση ορισμένων εγγράφων. Θα επεκταθώ όταν εξετάσω τη μαρτυρία που αναφέρεται σ' αυτά.
Η εισήγηση του δικηγόρου της εναγόμενης προς αυτή την κατεύθυνση είναι ότι η ενάγουσα απέτυχε να αποδείξει ότι η εναγόμενη παρέλαβε γερανό με το flying jib ή με τροχούς αφού στη φορτωτική δεν αναγράφεται κάτι τέτοιο. Αναφέρει απλώς: "1 UNPACKED USED MOBILE CRANE IN ACCORDANCE WITH PROFORMA INVOICE DATED 24/10/94 CIF."
Το άλλο σκέλος της υπεράσπισης είναι ότι αν απορριφθεί o ισχυρισμός αυτός υπάρχει, εν πάση περιπτώσει, στη φορτωτική, η παρακάτω απαλλακτική ρήτρα με κεφαλαία γράμματα, που ισχύει σε περίπτωση ελλειμματικής παράδοσης ή βλάβης των εξαρτημάτων του φορτίου:
"VESSEL NOT RESPONSIBLE FOR ACCESSORIES, EQUIPMENT AND/OR PERSONAL EFFECTS PACKED IN THE MOTOR CAR.
SECOND-HAND VEHICLE/CARGO-VESSEL NOT RESPONSIBLE FOR DAMAGES AND/OR SHORTAGES"
Για την αποτελεσματική εφαρμογή όμοιας ρήτρας που απάλλασσε ευθύνης τον πλοιοκτήτη για ελλειμματική παράδοση, ο κ. Γεωργιάδης με παρέπεμψε στην υπόθεση
Joseph Chr. Constantinides v. Intercarriers Maritime Co. Ltd. and Another (1983) 1 C.L.R. 515.Είναι όμως καιρός να συνοψίσω τη μαρτυρία. Θα περιοριστώ στα ουσιώδη. Ο γερανός αγοράστηκε στην Ολλανδία από τον ίδιο το Μ.Ε.1, που είναι και μηχανικός βαρέων μηχανημάτων. Είχε μεταβεί στη χώρα εκείνη στις 22/11/94, με το συνδιευθυντή του και συνιδιοκτήτη της ενάγουσας, σε αναζήτηση μεγάλου γερανού, που ήταν απαραίτητος για τη διεκπεραίωση εργασιών που ανέλαβε τότε η εταιρεία. Σε κάποια πόλη της Ολλανδίας, της οποίας δεν θυμόταν το όνομα, βρήκαν το κατάλληλο μηχάνημα, και αφού δοκιμάστηκε από τον ίδιο, το αγόρασαν. Ο βραχίονας, όπως και οι τροχοί, ήταν στη θέση τους. Υπάρχει αντίβαρο (για σταθεροποίηση του γερανού ) 15 τόννων. Ανύψωνε δε βάρος 75 τόννων σε ύψος 140 ποδιών με τη βοήθεια του flying jib. Επέστρεψαν σε μια εβδομάδα στην Κύπρο. Η φόρτωση των μηχανημάτων και των εξαρτημάτων του αφέθηκαν φαίνεται στον πωλητή και, όπως είπε ο ίδιος μάρτυς, σε θείο του που ζει μόνιμα στην Ολλανδία. Όταν αφίχθηκε το πλοίο, του ζήτησαν να κατεβάσει από αυτό το γερανό, πράγμα που έπραξε. Διαπίστωσε τότε ότι έλειπαν ο βραχίονας και οι έξτρα τροχοί.
Ο μάρτυς κατέθεσε, εκτός της φορτωτικής τεκμ. 1 και τρία άλλα έγγραφα, που, σύμφωνα με μαρτυρία του, στάληκαν στην ενάγουσα από τον οίκο Fa P. Lanphen. Η προσπάθεια ήταν να γίνουν δεκτά ως τεκμήρια για απόδειξη της αλήθειας του περιεχομένου τους. Προβλήθηκε ένσταση για την προσαγωγή τους για τον παραπάνω σκοπό, που αποδέχθηκα για τους λόγους που εξήγησα και βρίσκονται στο πρακτικό. Βασικά γιατί αυτό θα αντέβαινε προς τον κανόνα που αποκλείει την εξ ακοής μαρτυρία.
Το τεκμ. "Α" για αναγνώριση είναι το τιμολόγιο PROFORMA ημερ. 24/10/94. Αναγράφεται σ' αυτό το εμπόρευμα ως εξής:
"(One) Mobile crane
Mark: Krupp
Type: 75 G.M.
T. ΑutokranNo. 2052"
Ακολουθούν όροι αναφορικά με το χρόνο και όρους παράδοσης, καθώς και τον τρόπο πληρωμής του τιμήματος. Η παραπάνω περιγραφή του φορτίου είναι δεκτή γιατί ενσωματώθηκε δι' αναφοράς στη φορτωτική. Τίποτε άλλο από το περιεχόμενο δεν γίνεται δεκτό. ΄Αλλωστε αφορά άσχετα θέματα.
Το τεκμ."Β" αναφέρει πως έγιναν οι επιδιορθώσεις στο γερανό που συμφωνήθηκαν για τις οποίες ικανοποιήθηκε κάποιος κ. Α. Θεοδώρου. Το τεκμ. "Γ" τιτλοφορείται "PACKING LIST". ΄Επονται οι λέξεις:
"1 MOBILE CRANE (with)
1 FLY JIB
1 BALAST
1 BAKARA"
Πρέπει εντούτοις να τονισθεί ότι η ενάγουσα δεν κάλεσε άλλη νομικά αποδεκτή μαρτυρία για να γίνουν τα έγγραφα αυτά κανονικά τεκμήρια. Έτσι, με την εξαίρεση της περιγραφής στο τιμολόγιο proforma, τα έγγραφα έμειναν αιωρούμενα και χωρίς καμιά αποδεκτή αξία.
Έρχομαι στον κ. Στ. Μύθιλλο. Έδωσε προφορική μαρτυρία και παράλληλα κατέθεσε την έκθεση που ετοίμασε για την υπόθεση αυτή. Στην έκθεση ήταν συνημμένη επιστολή-βεβαίωση από τον Lanphen ότι ο βραχίονας (flying jib) ήταν προσαρτημένος στο γερανό και φορτώθηκαν μαζί στο πλοίο, καθώς και οι τροχοί, στην παρουσία δύο μαρτύρων, προφανώς Κυπρίων, που κατονομάζονται. Φυσικά την απέκλεισα. Δεν υφίστατο καμιά από τις νόμιμες προϋποθέσεις δεκτικότητας.
Η γνώμη του κ. Μύθιλλου είναι ότι τα εξαρτήματα που έλειπαν ήταν προσαρμοσμένα στο γερανό, αλλά αποσπάστηκαν βίαια κατά τη μεταφορά. Κι αυτό γιατί υπήρχαν φρέσκα γδαρσίματα σε διάφορα σημεία και στα brackets που συγκρατούν το βραχίονα. Αναφορικά με τους τροχούς ήταν κομμένα τα σχοινιά με
τα οποία ήταν δεμένοι στο γερανό.Όταν ο μάρτυς ρωτήθηκε κατά την αντεξέταση να εξηγήσει την παρατήρηση του στην παράγραφο 8(β) του τεκμ. 2 "Pilferage or loss in transit but cannot opine as to where and when" είπε:
"Α. Πιστεύω ότι αυτά τα πράγματα ή εκλάπησαν ή αφαιρέθησαν και έγινε, εχάθη στη μεταφορά αυτό το πράγμα αλλά δεν μπορούμε να πούμε πού και πότε, ή αφαιρώντας το ή το ξέχασε εκεί και έμεινε, γιαυτό το λόγο δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, ή εκλάπησαν ή έμειναν σε κάποιο στάδιο......"
Αργότερα όμως, κατά το ίδιο στάδιο, πρόσθεσε:
"Είπαμε δεν ξέρουμε πού και πότε έγινε αυτό το πράγμα, δεν ξέρουμε αν μπήκε στο βαπόρι, αν βγήκε ή όχι κατά τη διάρκεια της διαδρομής."
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι ο μάρτυς κατέστησε σαφές ότι η γνώμη του διαμορφώθηκε και από τη βεβαίωση που πήρε από τους προμηθευτές (suppliers) ότι φορτώθηκαν στο πλοίο και τα παραπάνω εξαρτήματα. Πρόκειται για τη βεβαίωση που είναι συνημμένη στην έκθεση στην οποία αναφέρθηκα ήδη.
Έχω συνοψίσει τις θέσεις της εναγομένης. Ο δικηγόρος της ενάγουσας ήταν σύντομος. Στην ουσία κάλεσε το δικαστήριο να στηριχθεί στη μαρτυρία του κ. Μύθιλλου και τα τεκμ. 1 και 2, για να καταλήξει ότι τα εξαρτήματα αφαιρέθηκαν κατά τη μεταφορά. Η ενάγουσα, πρόσθεσε ότι απέδειξε με τη μαρτυρία που πρόσφερε και τη ζημία την οποία υπέστη, για την οποία δικαιούται σε απόφαση.
Ασφαλώς επί συμβάσεως θαλάσσιας μεταφοράς πραγμάτων, ο μεταφορέας ευθύνεται για κάθε ζημία του παραλήπτη λόγω απώλειας, βλάβης ή ελλείματος των πραγμάτων από της παραλαβής τους προς μεταφοράν μέχρι την παράδοση τους στο δικαιούχο. Μόνο η αναγραφή και περιγραφή στη φορτωτική για ένα μεταχειρισμένο γερανό krupp δεν περιλαμβάνει κατ' ανάγκη ούτε εξυπακούει τη συμπερίληψη είτε βραχίονα αυτού του μεγέθους είτε επιπλέον τροχών. Το βάρος απόδειξης περί του τι εφορτώθη είχε η ενάγουσα.
Ο κ. Χριστοδούλου αγόρασε το γερανό με το βραχίονα. Και τον πιστεύω. Δεν ήταν όμως παρών κατά τη φόρτωση. Είχε επιστρέψει στην Κύπρο. Μαρτυρία από το φορτωτή δε δόθηκε. Ούτε από κανένα άλλο πρόσωπο που δυνατό να ήταν παρών. Η μαρτυρία του κ. Μύθιλλου, που κατ' ανάγκη στηρίχθηκε σε βεβαίωση, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την απευθείας μαρτυρία επί του θέματος. Ούτε τα έγγραφα που έγιναν δεκτά προωθούν περαιτέρω το ζήτημα. Η φορτωτική από μόνη της δεν αποδεικνύει τη φόρτωση:
βλ. Π.Ε. 9999 Τζιρκώτης και Αχιλλέως (Λευκωσία) Λτδ. ν. Paneuropean Ins. Co. Ltd. ημερ. 6/4/2000. Για το λόγο αυτό θα απέρριπτα την αγωγή με έξοδα σε βάρος της ενάγουσας.Θα απέρριπτα ωστόσο την αγωγή, για ένα πρόσθετο λόγο, αν το συμπέρασμα μου κριθεί λανθασμένο. Η ρήτρα που κατέγραψα αναφορικά με τα εξαρτήματα απαλλάσσει την εναγόμενη της ευθύνης. Πρέπει να πω ότι το θέμα αυτό δε σχολιάστηκε εκ μέρους της ενάγουσας. Πιστεύω όμως ότι δικαιολογεί το συμπέρασμα μου η απόφαση Joseph Chr. Constantinides, ανωτέρω. Η σύνοψη είναι κατατοπιστική και δείχνει παράλληλα την ομοιότητα των δύο περιπτώσεων:
"....the dispute turns exclusively on the contract of the parties regulating the carriage of goods, that a bill of lading affords prima facie evidence of the terms of the contract for the carriage of goods, but not conclusive evidence; that as in the present case it clearly exempts the defendants from liability for the short delivery that took place, there remains to be decided whether the terms of the agreement were anything other than those set out in the bill of lading; that the burden in the present case is on the plaintiff to negative the presumption that the bill of lading sets out the terms of the agreement between the parties; and that the plaintiff has failed to prove that the terms of the agreement between the parties were different from those incorporated in the said bill of lading which was accepted by the plaintiff and acted upon signifying thereby the agreement embodied in the bill of lading; accordingly the action must fail."
H αγωγή κατά της εναγομένης απορρίπτεται για τους παραπάνω λόγους. Με έξοδα εναντίον της ενάγουσας. Απορρίπτεται και η αγωγή κατά του πλοίου εφόσον δεν προωθήθηκε.
Σ. Νικήτας, Δ.
/ΚΑΣ