Ανδρέα Λοφίτη, από τη Λεμεσό,

και

1. Χρυσούλλη Σάββα Δημητρίου, από τη Λευκωσία,

2. Ελένης Κώστα Χ" Νικοδήμου, συζύγου

Χρυσούλλη Σάββα Δημητρίου, από τη Λευκωσία,

Για τον Εφεσείοντα: κ. Π. Μουαΐμης.

Για τους Εφεσιβλήτους: κ. Κ. Χατζηϊωάννου.

----------------------------

από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.

--------------------------

ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Η παρούσα διαδικασία αποτελεί το επιστέγασμα των διαφορών που προέκυψαν μεταξύ του εφεσείοντος και του α΄ εφεσιβλήτου σχετικά με την αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας στην Αγία Νάπα. Οι επαγγελματικές σχέσεις που είχαν οι διάδικοι σε σχέση με τις λεπτομέρειες της αγωγής είναι κάπως συγκεχυμένες και μια περιληπτική αναφορά σε αυτές κρίνεται ως αναγκαία.

Ηταν η θέση του εφεσείοντος ότι είχε συμφωνήσει προφορικά με τον εφεσίβλητο, που ενεργούσε σαν αντιπρόσωπος των εταιρειών του, να συστήσουν εταιρεία στην οποία θα μεταβιβαζόταν το οικόπεδο. Ακολούθως η εταιρεία θα ανελάμβανε την ανέγερση διαμερισμάτων και καταστημάτων τα οποία θα ενοικιάζονταν. Ο εφεσείων ισχυρίστηκε ότι με βάση τους υπολογισμούς του α΄ εφεσιβλήτου η ανέγερση θα στοίχιζε γύρω στις £50.000 και κάθε ένας θα κατέβαλλε ένα ποσό μεταξύ £18.000 και £20.000, ενώ το υπόλοιπο θα εξασφαλιζόταν με δάνεια, η εξόφληση των οποίων θα γινόταν από τα ενοίκια τα οποία θα εισπράττονταν. Προς τούτο αφού συστάθηκε το Νοέμβριο του 1982 η εταιρεία Lofitis & Chrisoullis Estates Ltd με μόνους μετόχους εξίσου και διευθυντές τον εφεσείοντα και τον α΄ εφεσίβλητο, ο εφεσείων κατέβαλε διάφορα ποσά στον α΄ εφεσίβλητο τα οποία ανέρχονταν συνολικά σε £18.634,22.

Τις οικονομικές σχέσεις των διαδίκων προσπάθησε να επεξηγήσει ο λογιστής του εφεσείοντος με την προφορική του κατάθεση και την κατάθεση διάφορων εγγράφων. Ενα από τα έγγραφα που κατατέθηκαν ήταν και ο ισολογισμός της εταιρείας που είχε γίνει αποδεκτός και από τον α΄ εφεσίβλητο. Σύμφωνα με τον πιο πάνω ισολογισμό ο λογαριασμός του εφεσείοντος παρουσίαζε πίστωση £18.634,22 ο δε λογαριασμός του α΄ εφεσιβλήτου πίστωση £46.455,17. Το άθροισμα των δύο ποσών, που είναι £65.089,39, αντιπροσώπευε τα έξοδα κατασκευής των διαμερισμάτων.

Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι ο εφεσείων και ο α΄ εφεσίβλητος συμφώνησαν προφορικά να αξιοποιήσουν το μερίδιο του α΄ εφεσιβλήτου στο ακίνητο στην Αγία Νάπα συστήνοντας προς τούτο εταιρεία που θα ανελάμβανε την προώθηση του έργου. Δημιουργήθηκε προς τούτο η εταιρεία Lofitis & Chrisoullis Estates Ltd. Δεν δόθηκε όμως μαρτυρία ότι οι μέτοχοι κατέβαλαν το ποσό του μετοχικού κεφαλαίου που ο καθένας ανέλαβε, ούτε δε προέκυψε ότι η εταιρεία προέβηκε σε οποιεσδήποτε ενέργειες για την υλοποίηση της συμφωνίας. Η αδράνεια της εταιρείας δεν επηρέασε τη συμφωνία και οι διάδικοι προχώρησαν, ο κάθε ένας με το δικό του τρόπο, στην υλοποίηση της συμφωνίας. Η εκδοχή του α΄ εφεσιβλήτου ότι ο εφεσείων δεν συνεισέφερε κανένα ποσό για την αξιοποίηση του κτήματος κρίθηκε αναληθής ενόψει και των τεκμηρίων που κατατέθηκαν. Το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε σε συμπέρασμα ότι ο α΄ εφεσίβλητος κατέβαλε συνολικά το ποσό των £46.455,17 και ο εφεσείων £18.634, που δεν αντιπροσώπευε όμως ούτε το μισό του συνόλου των δαπανών της ανέγερσης.

Εφόσον οι σκοποί της συμφωνίας δεν προωθήθηκαν μέσω της εταιρείας το Δικαστήριο οδηγήθηκε σε συμπέρασμα ότι η σχέση των διαδίκων έπρεπε να εξεταστεί μέσα στα πλαίσια της αρχικής συμφωνίας και του συμφωνητικού εγγράφου της 22/10/86 (τεκμήριο 6). Η έγγραφη συμφωνία της 22/10/86 απλά προνοούσε ότι όταν θα εκδίδονταν οι τίτλοι των διαμερισμάτων, αυτά θα μεταβιβάζονταν στην εταιρεία κατά ποσοστό 50% στα ονόματα του εφεσείοντος και του α΄ εφεσιβλήτου. Το Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η πιο πάνω γραπτή συμφωνία αποτελούσε επαναβεβαίωση του αρχικού όρου της προφορικής συμφωνίας για τη μεταβίβαση και εγγραφή του κτήματος στην εταιρεία και δεν μπορούσε να παράξει έννομα αποτελέσματα εφόσον δεν περιεχόταν το στοιχείο της αντιπαροχής και της αντιπροσώπευσης της εταιρείας Lofitis & Chrisoullis Estates Ltd.

Η μεταβίβαση των διαμερισμάτων από τον α΄ εφεσίβλητο στη β΄ εφεσίβλητη συνιστούσε θεμελιώδη παραβίαση της συμφωνίας (fundamental breach) εκ μέρους του α΄ εφεσίβλητου. Η πώληση και μεταβίβαση που επακολούθησε στη Μαρία Χ" Μιχαήλ στην τιμή των £85.000 έγινε με τη συγκατάθεση του εφεσείοντος, που άνκαι αρχικά αρνήθηκε ότι γνώριζε για την πώληση, κατά τη διάρκεια της αντεξέτασης του με την παρουσίαση των τεκμηρίων 7(1), 7(1)(α) και του τεκμηρίου 9 παραδέχθηκε ότι ήταν ενήμερος. Αναφορικά με την καταβολή του ποσού των £3.000 από τον α΄ εφεσίβλητο στον εφεσείοντα το Δικαστήριο βρήκε ότι η πληρωμή έγινε μέσα στα πλαίσια διευθέτησης των μεταξύ τους εκκρεμούντων λογαριασμών που προέκυψε από την πώληση των διαμερισμάτων. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι άνκαι υπήρξε θεμελιώδης παραβίαση της συμφωνίας, η σχέση των διαδίκων αναπροσαρμόστηκε με το δεδομένο της πώλησης των διαμερισμάτων στη Μαρία Χ" Μιχαήλ, συναλλαγή που είχε γίνει αποδεκτή από τον εφεσείοντα.

Αναφορικά με τους λογαριασμούς που κατατέθηκαν το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι λογαριασμοί που παρουσίασε ο α΄ εφεσίβλητος (τεκμήριο 10) έβριθαν από αυθαίρετες και ψευδείς καταχωρήσεις. Μεταξύ άλλων περιείχαν μισθούς (που ο ίδιος ο α΄ εφεσίβλητος καθόρισε και εισέπραξε), τόκους για δάνεια που δεν συμφωνήθηκαν και δεν αφορούσαν την κοινή επιχείρηση και πληρωμή φόρου κεφαλαιουχικών κερδών που δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Οι αυθαίρετες και ψευδείς λανθασμένες καταχωρήσεις δεν μπορούσαν να συγκροτήσουν τη βάση πάνω στην οποία θα μπορούσε να υπολογιστεί το ύψος των αποζημιώσεων. Επιπρόσθετα δεν υπήρξε άλλο στοιχείο αξιόπιστης μαρτυρίας που θα οδηγούσε στον υπολογισμό των αποζημιώσεων ή στην έκδοση οποιουδήποτε άλλου διατάγματος εν είδη θεραπείας.

Ο εφεσείων προσβάλλει την εγκυρότητα της απόφασης για διάφορους λόγους, οι κυριότεροι των οποίων είναι ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο,

Οι εφεσίβλητοι με την αντέφεση τους ισχυρίζονται ότι η μη έκδοση οποιασδήποτε διαταγής για έξοδα είναι λανθασμένη και ότι τα έξοδα έπρεπε να επιδικαστούν προς όφελος τους, αφού η αγωγή εναντίον τους είχε απορριφθεί.

Πρέπει ευθύς εξ αρχής να τονίσουμε ότι τα επίδικα θέματα που αναφέρονται στις οικονομικές διαφορές των διαδίκων βασίζονται στην αξιοπιστία των διαδίκων και των μαρτύρων που έχουν καλέσει προς υποστήριξη των ισχυρισμών τους.

Οπως έχει τονιστεί από το Δικαστή Πική στην υπόθεση Πίτσιλλος ν. Ευγενίου (1989) 1 Α.Α.Δ. (Ε) 691,

Στην παρούσα περίπτωση το πρωτόδικο Δικαστήριο που είχε την ευχέρεια να δει και να ακούσει τους διαδίκους και τους μάρτυρες που κατέθεσαν εκ μέρους τους, αφού προέβηκε σε μια αξιολόγηση της μαρτυρίας τους, κατέληξε στα δικά του συμπεράσματα που είχαν ως αποτέλεσμα την απόρριψη της αγωγής του εφεσείοντος. Στη σχετική απόφαση τονίζεται ότι ο εφεσείων παρέλειψε να παρουσιάσει εκείνη τη μαρτυρία που θα ήταν ικανή να δικαιολογήσει τις προϋποθέσεις για την αποδοχή των αιτημάτων του.

Ο α΄ λόγος έφεσης ότι το μέρος της πρωτόδικης απόφασης για τη μη ύπαρξη πρόθεσης σύστασης συνεταιρισμού είναι λανθασμένο, δεν μπορεί να ευσταθήσει. Και τούτο γιατί από τη μαρτυρία που έχει δοθεί φαίνεται καθαρά ότι η πρόθεση των μερών ήταν η σύσταση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης και όχι συνεταιρισμού. Η πρόθεση δε αυτή υλοποιήθηκε με την ίδρυση της εταιρείας Lofitis & Chrisoullis Estates Ltd. Η σύσταση της πιο πάνω εταιρείας αποκλείει τη δημιουργία συνεταιρισμού και οδηγεί αναπόφευκτα στην απόρριψη του α΄ λόγου έφεσης.

Από τα υπόλοιπα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί φαίνεται ότι ο εφεσείων απέτυχε να αποδείξει τη συνεισφορά του κατά το ήμισυ στην αξιοποίηση του ακινήτου. Ανκαι οι ενέργειες του συνήδαν με την ύπαρξη συμφωνίας για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του α΄ εφεσιβλήτου, εντούτοις δεν παρατέθηκαν τα πειστικά εκείνα στοιχεία που θα δικαιολογούσαν την ικανοποίηση των απαιτήσεων του.

Εχουμε εξετάσει προσεκτικά τις σχετικές εισηγήσεις εκ μέρους του εφεσείοντος και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ήταν εύλογα επιτρεπτά, χωρίς να έχει σημειωθεί παράλειψη εξέτασης ενός σημαντικού θέματος που θα επηρέαζε το αποτέλεσμα της διαδικασίας. Ταυτόχρονα έχουμε πεισθεί ότι το σύνολο των ευρημάτων συνάδει με τη μαρτυρία που έχει παρουσιασθεί.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του εφεσείοντος. Η αντέφεση απορρίπτεται με έξοδα υπό τον όρο ότι όπου τα έξοδα έφεσης και αντέφεσης συμπίπτουν, θα επιτραπεί ένα μόνο κονδύλι εξόδων.

Π.

Δ.

Δ.