|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 1766
21 Οκτωβρίου, 1999
[ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΩΣΤΑΚΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ,
Εφεσείων-Eνάγων,
ν.
SOUTHFIELDS INDUSTRIES LTD,
Εφεσιβλήτων-Eναγομένων.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 10224)
Συμβάσεις — Ερμηνεία όρων σύμβασης — Σύμβαση διορισμού αντιπροσώπου — Όρος στη σύμβαση για αυτόματο τερματισμό της, υπό ορισμένες περιστάσεις — Κατά πόσο οι περιστάσεις υπό τις οποίες τερματίσθηκε η σύμβαση εκαλύπτοντο από τον εν λόγω όρο — Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η πραγματική βούληση των συμβαλλομένων, όπως αυτή συνάγεται από το κείμενο της σύμβασης το οποίο πρέπει να διαβάζεται στο σύνολό του.
Λέξεις και Φράσεις — "Termination of the agency" και "termination of the agreement in an underwriting agreement" στο Stroud's Judicial Dictionary — Ερμηνεύονται ότι σημαίνουν το ίδιο, δηλαδή, "the cessation of all the mutual obligations of either party forthwith".
Δυνάμει γραπτής συμφωνίας, η εφεσίβλητη εταιρεία διόρισε τον εφεσείοντα-ενάγοντα ως αντιπρόσωπο της επί των πωλήσεων και διαφημίσεων των προϊόντων της στη Λεμεσό. Επρόκειτο για είδη αναψυκτικών της Seven Up International τα οποία η εφεσίβλητη είχε συμβατικό δικαίωμα να εμφιαλώνει και να διαθέτει προς πώληση. Ο όρος 9 της συμφωνίας διελάμβανε ότι το συμβόλαιο του αντιπροσώπου θα τερματίζεται αυτομάτως εις περίπτωσιν τερματισμού του συμβολαίου της εταιρείας με την εταιρεία Seven Up International.
Η εφεσίβλητη πώλησε σε τρίτη εταιρεία το δικαίωμα της για εμφιάλωση και πώληση των αναψυκτικών της Seven Up International. Η τελευταία συναίνεσε στον τερματισμό της συμφωνίας που είχε με την εφεσίβλητη και η συμφωνία μεταξύ της εφεσίβλητης και της τρίτης αγοράστριας εταιρείας, τέθηκε σε εφαρμογή.
Η εφεσίβλητη, επικαλούμενη τον όρο 9 της συμφωνίας της με τον εφεσείοντα, τερμάτισε χωρίς προειδοποίηση τη μεταξύ τους συμφωνία.
Ο εφεσείων καταχώρησε αγωγή για αποζημιώσεις για ζημιές που ισχυρίζεται ότι υπέστη συνεπεία του τερματισμού και/ή της παράβασης της συμφωνίας.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε θέμα ερμηνείας του όρου 9 της συμφωνίας και αποφάσισε ότι ο εν λόγω όρος εκάλυπτε και τον τερματισμό της σύμβασης που συνετελέσθη μεταξύ της εναγόμενης εταιρείας και της ξένης εταιρείας. Η αξίωση του ενάγοντα για αποζημιώσεις για παράβαση συμφωνίας και διά ποσό £14.000 απερρίφθη.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
Η ερμηνεία που το Δικαστήριο απέδωσε στον όρο 9 της γραπτής συμφωνίας των διαδίκων ήταν εύλογα επιτρεπτή. Πρόθεση των συμβαλλομένων ήταν να μη αφήσουν εκτός της εμβέλειας του όρου 9 της συμφωνίας την περίπτωση τερματισμού της συμφωνίας υπό περιστάσεις παρόμοιες με αυτές που έγινε ο τερματισμός στην προκείμενη περίπτωση.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Saab a.o. v. Holy Monastery of Ayios Neophytos (1982) 1 C.L.R. 499,
G.I.P. Constructions Ltd v. Assiotis (1982) 1 C.L.R. 535,
Αλεξάνδρου v. Κωμοδρόμου (1997) 1(Α) Α.Α.Δ. 576,
Gardner Mountain and Amrumenil Ltd v. Inland Revenue Commissioners [1947] 1 All E.R. 650.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Παρπαρίνος, A.E.Δ.) που δόθηκε στις 26 Mαρτίου, 1998 (Aγωγή Aρ. 4094/93) με την οποία απορρίφθηκε η απαίτηση του εφεσείοντα-ενάγοντα για αποζημιώσεις για ζημιές που ισχυρίζεται ότι υπέστη συνεπεία του τερματισμού της συμφωνίας μεταξύ αυτού και της εφεσίβλητης εταιρείας-εναγομένης.
K. Kαλλής, για τον Eφεσείοντα.
Γ. Aμπίζας και A. Tιμόθη, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Α. Κραμβής.
ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ.: Δυνάμει γραπτής συμφωνίας ημερομηνίας 23.12.86 η εφεσίβλητη εταιρεία διόρισε τον εφεσείοντα - ενάγοντα ως αντιπρόσωπό της επί των πωλήσεων και διαφημίσεων των προϊόντων της στη Λεμεσό. Επρόκειτο για είδη αναψυκτικών της Seven Up International τα οποία η εφεσίβλητη είχε συμβατικό δικαίωμα να εμφιαλώνει και να διαθέτει προς πώληση.
Με βάση τη συμφωνία, ο εφεσείων θα αγόραζε τα αναψυκτικά από την εταιρεία. Η παράδοση τους θα γινόταν από την εταιρεία σε αποθήκη της στη Λεμεσό. Για την προώθηση των προϊόντων στην αγορά, ο εφεσείων θα είχε στη διάθεσή του εκτός από την αποθήκη, οχήματα και εξοπλισμό που θα προμήθευε η εταιρεία.
Ο όρος 9 της συμφωνίας διαλαμβάνει:
"9. Η εταιρεία δικαιούται οποτεδήποτε να τερματίσει την παρούσα συμφωνία δι' ειδοποιήσεως δώδεκα μηνών ή διά πληρωμής του υπολογιζομένου κέρδους του αντιπροσώπου διά δώδεκα μήνας αντί προειδοποιήσεως. Παρόμοια προειδοποίησις δώδεκα μηνών (ή πληρωμή ποσού ίσου προς τας προμηθείας του αντιπροσώπου δώδεκα μηνών) δέον όπως δίδεται υπό του αντιπροσώπου προς την εταιρεία εάν αποφασίσει ούτος να τερματίσει τη συμφωνία. Το συμβόλαιο του αντιπροσώπου θα τερματίζεται επίσης αυτομάτως εις περίπτωσιν τερματισμου του συμβολαίου της εταιρείας με την εταιρεία Seven Up Company ή Seven Up International."
Η εφεσίβλητη, στις 15.1.90 πώλησε σε τρίτη εταιρεία το δικαίωμά της για εμφιάλωση και πώληση των αναψυκτικών της Seven Up International. Η εκτέλεση της εν λόγω συμφωνίας τελούσε υπό την αίρεση ότι η Seven Up International θα συναινούσε στον τερματισμό της μεταξύ αυτής και της εφεσίβλητης υφιστάμενης συμφωνίας ή θα αποδεχόταν να τερματίσει η ίδια τη συμφωνία, ύστερα από σχετική παράκληση της εφεσίβλητης. Η Seven Up International συναίνεσε στον τερματισμό της συμφωνίας της με την εφεσίβλητη και η συμφωνία μεταξύ εφεσίβλητης και τρίτης αγοράστριας εταιρείας, τέθηκε σε εφαρμογή.
Κατόπιν τούτου, η εφεσίβλητη, επικαλούμενη τον όρο 9 της συμφωνίας της με τον εφεσείοντα, στις 30.4.90 τερμάτισε χωρίς προειδοποίηση τη μεταξύ τους συμφωνία.
Ο τερματισμός της συμφωνίας αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία της διαφοράς. Τα επίδικα θέματα που εξετάστηκαν πρωτόδικα, προέκυψαν ή σχετίζονται με το γεγονός του τερματισμού της συμφωνίας. Η απαίτηση του εφεσείοντα είναι για αποζημιώσεις για ζημιές που ισχυρίζεται ότι υπέστη συνεπεία του τερματισμού της συμφωνίας και/ή λόγω παράβασης συμφωνίας. Είναι η θέση του ότι ο όρος 9 της συμφωνίας δεν παρέχει υπό τις περιστάσεις, δικαίωμα τερματισμού της συμφωνίας στην εφεσίβλητη, και αυτό, γιατί η συμφωνία μεταξύ εφεσίβλητης και Seven-Up International τερματίστηκε συναινετικά με αφορμή την πώληση σε τρίτους των δικαιωμάτων της εφεσίβλητης τα οποία απέρρεαν από την εν λόγω συμφωνία. Ο εφεσείων διατείνεται ότι η απόφαση για πώληση των δικαιωμάτων της εφεσίβλητης σε τρίτους ήταν πράξη αναγόμενη στην ελεύθερη επιλογή της εφεσίβλητης η οποία περιλαμβάνει και αυτό τούτο το δικαίωμα το οποίο είχε με βάση τον όρο 9 της συμφωνίας, πράγμα που εμποδίζει την εφεσίβλητη να επικαλείται το εν λόγω δικαίωμα στις σχέσεις της με τον εφεσίβλητο κάτω από τις δοσμένες περιστάσεις.
Αντίθετη βέβαια ήταν η θέση της εφεσίβλητης σύμφωνα με την οποία ο όρος 9 της συμφωνίας της με τον εφεσείοντα καλύπτει κάθε περίπτωση τερματισμού της συμφωνίας της με την Seven-Up International εξαιτίας του οποίου επέρχεται αυτόματος τερματισμός του συμβολαίου της με τον εφεσείοντα.
Όπως ήταν επόμενο ανέκυψε ζήτημα ερμηνείας του όρου 9 της συμφωνίας. Ο πρωτόδικος Δικαστής επικεντρώθηκε στην ερμηνεία των λέξεων "τερματίζω" και "τερματισμός", σε συνάρτηση προς την ανάγκη διαπίστωσης της πραγματικής πρόθεσης των συμβαλλομένων όπως αυτή θα μπορούσε να συναχθεί από το κείμενο της συμφωνίας. Η προσέγγιση ήταν ορθή και σύμφωνα με την καθοδήγηση που προσφέρει η νομολογία βλ. Saab and Another v. The Holy Monastery of Ayios Neophytos (1982) 1 C.L.R., 499, G.I.P. Constructions Ltd v. Assiotis (1982) 1 C.L.R. 535, Χριστάκης Μιχαήλ Αλεξάνδρου ν. Κυριακής Γεωργίου Κωμοδρόμου κ.ά. (1997) 1 A.A.Δ. 576 και Halsbury's Laws of England, 3η Έκδοση, τόμος 11, σελ. 381 κ.επ.
Καθοδήγηση αντλήθηκε επίσης από το Stroud's Judicial Dictionary, Τόμος 5 σελ. 2743 κ.επ. όπου οι φράσεις "termination of the agency" και "termination of the agreement in an underwrinting agreement" ερμηνεύονται ότι σημαίνουν το ίδιο, δηλαδή, "the cessation of all the mutual obligations of either party forthwith" με παραπομπή στην Gardner Mountain and Ambrumenil Ltd v. Inland Revenue Commissioners [1947] 1 All E.R. 650.
Στο ίδιο Νομικό Λεξικό υπάρχει επίσης και το πιο κάτω σχόλιο καθόσον αφορά τη νομική ερμηνεία της λέξης "τερματίζω":
""Terminate" is an ambiquous word, since it may refer to a termination by a right under the (hire-purchase) agreement or by a condition incorporated in it or by deliberate breach by one party amounting to a repudation of the whole contract". (per Lord Dadcliffe in Bridge v. Campell Discount Co. [1962] A.C. 600)."
Και η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστή επί του θέματος διατυπώνεται στην απόφαση ως εξής:
"Eις τα περιστατικά της παρούσης υπόθεσης έχοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω, είμαι της γνώμης ότι η αληθινή βούληση των διαδίκων όταν κατάρτιζαν την έγγραφο συμφωνία Τεκμ.1 ήτο ότι ο άνω όρος καλύπτει και τον τερματισμό που συνετελέσθη μεταξύ της Εναγομένης εταιρείας και της ξένης εταιρείας. Ο άνω όρος (9) και ιδιαίτερα το τελευταίο μέρος δεν περιορίζει με κατ΄ουδένα τρόπον, ούτε θέτει οιανδήποτε προϋπόθεση, αλλά ούτε καθορίζει οιονδήποτε τρόπο με το οποίο θα τερματίζετο η σχέση που συνέδεε την Εναγόμενη εταιρεία με την ξένη εταιρεία. Συνεπώς ο τερματισμός μπορούσε να επέλθει με οιονδήποτε τρόπο από οιονδήποτε συμβαλλόμενο (της συμφωνίας της εταιρείας με την ξένη εταιρεία) μη αποκλειομένου και του τρόπου που ενήργησε η Εναγόμενη εις την παρούσα υπόθεση.
Με την πιο πάνω κατάληξη μου, η αξίωση του ενάγοντα δι' αποζημιώσεις δια παράβαση συμφωνίας και δια ποσό £14.000 (ως αναφέρεται εις την Έκθεση Απαιτήσεως του) ή οιονδήποτε άλλο ποσό συνεπεία του πιο πάνω λόγου δεν μπορεί να επιτύχει. Εις αυτό συμπεριλαμβάνεται και το ποσό των £200 μηνιαίως ως αμοιβή του ως αποθηκάριος τον οποίο εν πάση περιπτώσει δεν περιλαμβάνεται εις τα δικόγραφα."
H ερμηνεία που το Δικαστήριο απέδωσε στον όρο 9 της γραπτής συμφωνίας των διαδίκων ήταν εύλογα επιτρεπτή. Το κείμενο της συμφωνίας γενικά και ο όρος 9 της συμφωνίας ειδικά δεν διαλαμβάνουν ο,τιδήποτε που να παρέχει έστω και την παραμικρή ένδειξη ότι οι συμβαλλόμενοι κατά την κατάρτιση της συμφωνίας ήθελαν να αφήσουν εκτός της εμβέλειας του όρου 9 της συμφωνίας την περίπτωση τερματισμού της συμφωνίας υπό περιστάσεις παρόμοιες με αυτές που έγινε ο τερματισμός στην προκείμενη περίπτωση. Συμφωνούμε λοιπόν με το σκεπτικό της απόφασης και φρονούμε ότι δεν χρειάζεται να προσθέσουμε τίποτε περισσότερο επί του θέματος.
Αναφορικά με το δεύτερο λόγο έφεσης ότι δηλαδή το πρωτόδικο Δικαστήριο "εσφαλμένα απέρριψε την αξίωση του ενάγοντα για εύλογο αμοιβή για εξεύρεση πελατών για μέλι και ροδάκινα" (παρ. 17 της έκθεσης απαίτησης) συνοπτικά παρατηρούμε πως τα ευρήματα και η κατάληξη του Δικαστηρίου επί του θέματος συνάδουν προς τη μαρτυρία που αξιολογήθηκε ως αξιόπιστη και συνεπώς δεν υπάρχουν περιθώρια επέμβασης.
Η έφεση αποτυγχάνει και απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.