|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 1461
28 Σεπτεμβρίου, 1999
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ,
ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΛΕΚΟΥ ΦΕΝΕΡΙΔΗ, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS,
Εφεσείων,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ,
Εφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 10374)
Προνομιακά εντάλματα — Habeas Corpus — Αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus για απελευθέρωση του αιτητή ο οποίος τελούσε υπό κράτηση μέχρι τη δίκη του — Λήξη διατάγματος κράτησης πριν την εκδίκαση της αίτησης, η οποία απερρίφθη — Αιτητής αμφισβήτησε κατ' έφεση την πρωτόδικη απόφαση επί της ουσίας — Κρίθηκε ότι εφόσον η κράτηση τερματίσθηκε, η αίτηση για έκδοση Habeas Corpus παρέμεινε άνευ αντικειμένου — Το ένταλμα Habeas Corpus στοχεύει στην εξασφάλιση της απόλυσης από παράνομη κράτηση και όχι στην απόδοση ευθύνης με στόχο είτε την επιδίκαση αποζημιώσεων είτε την επιβολή κυρώσεων.
Ο εφεσείων, ο οποίος αντιμετώπιζε κατηγορίες διάρρηξης και κλοπής, διετάχθη να παραμείνει υπό κράτηση μέχρι την δίκη του από το Κακουργιοδικείο στις 12.11.98. Καταχώρησε αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο για την έκδοση εντάλματος habeas corpus προβάλλοντας ότι το διάταγμα κράτησής του εστερείτο νομικού και Συνταγματικού ερείσματος. Η αίτηση ορίστηκε για τις 4.11.98 και αναβλήθηκε για ακρόαση στις 6.11.98. Στο μεταξύ η Δημοκρατία καταχώρησε ένσταση. Απόφαση εκδόθηκε στις 13.11.98 μετά τη λήξη της κράτησης βάσει του εν λόγω διατάγματος.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο παρατήρησε ότι παρεχόταν στον αιτητή δικαίωμα έφεσης. Προχώρησε όμως στην εξέταση της αίτησης και την απέρριψε για τον λόγο ότι η κράτηση ήταν δικαιολογημένη.
Ο εφεσείων εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση αμφισβητώντας την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου επί της ουσίας της αίτησης, αφού μετά τη λήξη της κράτησης στις 12.11.98 η αίτηση για habeas corpus παρέμεινε άνευ αντικειμένου.
Αποφασίστηκε ότι:
Σκοπός του εντάλματος habeas corpus είναι η εξασφάλιση της απόλυσης από παράνομη κράτηση. Όπου η κράτηση τερματίζεται, η αίτηση για έκδοση του εντάλματος καθίσταται άνευ αντικειμένου. Η απόφαση πρωτοβάθμια στις 13.11.98 εκδόθηκε στο κενό. Η ασκηθείσα έφεση είναι χωρίς νόημα.
Η έφεση απορρίφθηκε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Αναστασίου v. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 435,
Barnardo v. Ford [1892] A.C. 326,
Gomma Sami Ahmet κ.ά. (1994) 1 Α.Α.Δ. 572.
Έφεση.
Έφεση από τον αιτητή κατά της πρωτόδικης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (Νικολαΐδης, Δ.) που δόθηκε στις 13 Νοεμβρίου, 1998 (Αίτηση Αρ. 104/98) με την οποία απορρίφθηκε η αίτησή του για την έκδοση προνομιακού διατάγματος Habeas Corpus για ακύρωση διατάγματος κράτησης που εκδόθηκε εναντίον του μέχρις ότου εκδικαστούν από το Κακουργιοδικείο οι κατηγορίες διάρρηξης και κλοπής που αντιμετώπιζε.
Σ. Δράκος, για τον Εφεσείοντα.
Ε. Ζαχαριάδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάου, Δ..
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Στις 23 Οκτωβρίου 1998 το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας παρέπεμψε τον εφεσείοντα, μαζί με τρεις άλλους κατηγορουμένους, στο Κακουργιοδικείο το οποίο θα συνερχόταν στις 12 Νοεμβρίου 1998, για δίκη σε κατηγορίες διάρρηξης και κλοπής. Κατόπιν τούτου το Επαρχιακό Δικαστήριο εξέτασε το κατά πόσο καθίστατο ή όχι αναγκαία η κράτησή τους μέχρι την ημερομηνία της δίκης. Με απόφαση της ίδιας ημερομηνίας, έδωσε στο ζήτημα καταφατική απάντηση για λόγους που εξήγησε με λεπτομέρεια. Και εξέδωσε σχετικό διάταγμα.
Ο εφεσείων, που είχε αντιταχθεί στην κράτησή του, καταχώρισε στις 29 Οκτωβρίου 1998 αίτηση στο Ανώτατο Δικαστήριο για την έκδοση εντάλματος habeas corpus, προβάλλοντας ότι το διάταγμα εστερείτο νομικού και Συνταγματικού ερείσματος. Η αίτηση ορίστηκε για τις 4 Νοεμβρίου 1998 και αναβλήθηκε για ακρόαση στις 6 Νοεμβρίου 1998. Στο μεταξύ η Δημοκρατία καταχώρισε ένσταση. Απόφαση εκδόθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1998, μετά τη λήξη της κράτησης βάσει του εν λόγω διατάγματος.
Το Δικαστήριο πρωτοβάθμια παρατήρησε ότι παρεχόταν στον αιτητή δικαίωμα έφεσης και ότι η διαδικασία για προνομιακά εντάλματα δεν αποτελούσε υποκατάστατο. Προχώρησε όμως και την εξέτασε, εξηγώντας ότι:
"Η διαδικασία του habeas corpus είναι μια διαδικασία που διασφαλίζει την ελευθερία του πολίτη, παρέχοντας ένα αποτελεσματικό μέσο άμεσης απελευθέρωσης από παράνομη ή αδικαιολόγητη κράτηση (Επί τοις αφορώσι το Δημητράκη Χατζησάββα (1993) 1 Α.Α.Δ. 102, 106). Κάτω από τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης και παρά το γεγονός ότι ο αιτητής διαθέτει άλλη εναλλακτική διαδικασία την οποία μπορούσε να χρησιμοποιήσει, αισθάνομαι ότι δεν μπορώ να αρνηθώ την εξέταση των λόγων που προβάλλονται, απλώς και μόνο για το λόγο αυτό."
Αφού λοιπόν εξέτασε την αίτηση, την απέρριψε γιατί κατέληξε πως η κράτηση ήταν δικαιολογημένη. Ας σημειωθεί, σχετικά με την παρατήρηση περί δικαιώματος έφεσης, ότι παρόλον που μεγάλος αριθμός εφέσεων εναντίον διαταγμάτων προσωποκράτησης κατηγορουμένων διεκπεραιώθηκαν επί της ουσίας, υπήρχε στη νομολογία και αντίθετη άποψη. Τελικά, εντελώς πρόσφατα, στην Αναστασίου v. Αστυνομίας (1999) 2 Α.Α.Δ. 435 το Εφετείο απεφάνθη ότι δεν παρέχεται δικαίωμα έφεσης σε τέτοιες περιπτώσεις.
Η πρωτοβάθμια κατάληξη επί της ουσίας, η οποία αμφισβητείται με την παρούσα έφεση, δεν θα μας απασχολήσει. Κι αυτό διότι με τη λήξη της κράτησης στις 12 Νοεμβρίου 1998, βάσει του διατάγματος του Επαρχιακού Δικαστηρίου ημερ. 23 Οκτωβρίου 1998, η αίτηση για habeas corpus παρέμεινε χωρίς αντικείμενο. Όπως υποδείχθηκε από τη Δικαστική Επιτροπή της Βουλής των Λόρδων στη Barnardo v. Ford [1892] A.C. 326, στην οποία μας παρέπεμψε η συνήγορος της Δημοκρατίας - και στην οποία, όπως σημειώνουμε, είχε στηριχθεί ο Στυλιανίδης, Δ., στην Gomma Sami Ahmet κ.ά. (1994) 1 Α.Α.Δ. 572 - σκοπός του εντάλματος habeas corpus είναι η εξασφάλιση της απόλυσης από παράνομη κράτηση. Δεν προορίζεται για την απόδοση ευθύνης με στόχο είτε την επιδίκαση αποζημίωσης είτε την επιβολή κυρώσεων. Η διαδικασία για habeas corpus έχει ως βάση ή ακόμα και ως δικαιοδοτικό έρεισμα το γεγονός αυτό καθαυτό της κράτησης. Που σημαίνει ότι όπου η κράτηση τερματίζεται, η αίτηση για έκδοση του εντάλματος καθίσταται άνευ αντικειμένου. Επομένως η απόφαση πρωτοβάθμια στις 13 Νοεμβρίου εκδόθηκε στο κενό. Η ασκηθείσα έφεση είναι χωρίς νόημα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.