|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 247
26 Φεβρουαρίου, 1999
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
ΚΟΥΛΛΗΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ,
Εφεσείων,
ν.
1. ΦΡΑΓΚΟΥΔΗ & ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΛΤΔ,
2. ΣΩΤΗΡΗ ΜΠΟΤΣΑΡΗ,
Eφεσιβλήτων.
(Πολιτική Έφεση Aρ. 9811)
Aποζημιώσεις — Ειδικές αποζημιώσεις — Βάρος αποδείξεως — Ο ενάγων βαρύνεται με την απόδειξη των ακριβών ποσών που αξιώνονται ως ειδικές ζημιές, τα οποία θα πρέπει προηγουμένως να συμπεριλάβει στην έκθεση απαιτήσεως — Παραγνώριση σαφούς και αναντίλεκτης μαρτυρίας — Επέμβαση Εφετείου.
Στην υπόθεση αυτή, ο εφεσείων αξιώνει αποζημιώσεις για ζημιές που προκλήθηκαν στο όχημά του ύστερα από σύγκρουση του με όχημα που οδηγούσε ο εφεσίβλητος-εναγόμενος 2. Το Δικαστήριο απέρριψε την αξίωση του για την αξία των ανταλλακτικών που χρησιμοποιήθηκαν κατά την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου λόγω του ότι δεν παρουσιάστηκε μαρτυρία ότι ο μάρτυρας (ο ισιωτής που διόρθωσε το αυτοκίνητο) αγόρασε τα εξαρτήματα με τα οποία αντικατέστησε τα προηγούμενα. Επίσης ότι η μαρτυρία ως προς την αξία των ανταλλακτικών ήταν εξ ακοής μαρτυρία.
Ο εφεσείων, εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η μαρτυρία που δόθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν ήταν ανεπαρκής. Στο Τεκμήριο 8 αναφέρονται με μεγάλη λεπτομέρεια όλα τα εξαρτήματα που αντικαταστάθηκαν με τις αντίστοιχες τιμές τους.
2. Από τη μαρτυρία είναι φανερό ότι ο μάρτυρας αγόρασε τα συγκεκριμένα εξαρτήματα από την εταιρεία που τα αντιπροσωπεύει και τα χρησιμοποίησε κατά την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου.
Ο εφεσείων απέσεισε το βάρος απόδειξης που τον εβάρυνε γιατί απέδειξε με ακρίβεια τόσο τα εργατικά όσο και την αξία των εξαρτημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου του.
3. Δεν ετίθετο θέμα αποκλεισμού μαρτυρίας ως εξ ακοής, αφού ο μάρτυρας κατέθεσε πρωτογενώς επί γεγονότων για τα οποία είχε άμεση αντίληψη.
Ενόψει των ανωτέρω η παρούσα έφεση θα πρέπει να επιτύχει και η πρωτόδικη απόφαση να τροποποιηθεί ούτως ώστε να προστεθεί στο ποσό που ο ενάγων δικαιούται και το ποσό των £695,10 που αντιπροσωπεύει την ολική αξία των εξαρτημάτων που χρησιμοποιήθηκαν.
Η έφεση επέτυχε με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Νικολάου v. Σταύρου (1992) 1(Β) Α.Α.Δ. 746,
Ηρακλέους v. Ταχύπλοου σκάφους "ΝΙΚΗ" κ.ά. (1994) 1 Α.Α.Δ. 510,
Ηρακλέους v. Πίτρου (1994) 1 Α.Α.Δ. 239,
British Transport Commission v. Gourley [1956] A.C. 185,
Σπύρου v. X"Χαραλάμπους (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 298,
Χριστοδούλου v. Αγαθοκλέους (1997) 1(Α) Α.Α.Δ. 396.
Έφεση.
Έφεση από τον ενάγοντα κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας (Mαλαχτού, E.Δ.) που δόθηκε στις 20 Aυγούστου, 1996 (Aγωγή Aρ. 6607/93) με την οποία επιδικάστηκαν αποζημιώσεις ύψους μόνο £372 πλέον τόκοι υπέρ του για τις ζημιές που υπέστη το όχημα του, ύστερα από σύγκρουση του με όχημα που οδηγούσε ο εφεσίβλητος-εναγόμενος 2.
Ι. Αβρααμίδης, για τον Eφεσείοντα.
Στ. Αντρέου για Πολυβίου, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Φρ. Νικολαΐδης, Δ..
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Ο εφεσείων αξιώνει αποζημιώσεις για τις ζημιές που προκλήθηκαν στο όχημά του, υπ' αρ. εγγραφής BAY154, ύστερα από σύγκρουσή του με όχημα που οδηγούσε ο εφεσίβλητος-εναγόμενος 2. Το Δικαστήριο απέρριψε την αξίωση για την αξία των ανταλλακτικών που χρησιμοποιήθηκαν κατά την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου.
Το Δικαστήριο αποδέχτηκε την κατάθεση του Μ.Ε.2 Γεώργιου Τζιρκαλλή, εκτιμητή ζημιών αυτοκινήτων και εμπειρογνώμονα δυστυχημάτων, αναφορικά με το γεγονός της ζημιάς των συγκεκριμένων μερών του οχήματος και την ανάγκη αντικατάστασής τους. Αποδέχτηκε επίσης ότι για την αφαίρεση και εφαρμογή των νέων εξαρτημάτων θα απαιτούνταν εργατικά ύψους £200, ενώ ποσό £130 αναμενόταν να δαπανηθεί για τη βαφή.
Παρ' όλον ότι ο εκτιμητής κρίθηκε ως αξιόπιστος μάρτυρας, θεωρήθηκε ότι η αναφορά του στην αξία των ανταλλακτικών έγινε ύστερα από σχετική πληροφόρησή του από την εταιρεία που τα εισάγει, με αποτέλεσμα η μαρτυρία του να αποτελεί εξ ακοής μαρτυρία. Το Δικαστήριο αναφέρτηκε σχετικά στη Νικολάου ν. Σταύρου (1992) 1(Β) Α.Α.Δ. 746 την οποία όμως, όπως θα φανεί στη συνέχεια, δεν χρειάζεται να συζητήσουμε.
Ο Μ.Ε.4 Πάμπος Σολωμού, ο ισιωτής που επιδιόρθωσε το αυτοκίνητο, κατέθεσε ως τεκμήριο (Τεκμήριο 8) τιμολόγιο στο οποίο αναφέρονται τα διάφορα εξαρτήματα που αντικατέστησε κατά την επιδιόρθωση και η τιμή τους, πλέον ο φόρος προστιθέμενης αξίας. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η μαρτυρία του δεν περιέσωζε τη σχετική αξίωση του ενάγοντα, γιατί το τεκμήριο ήταν απλώς η απόδειξη για τα ανταλλακτικά, ενώ ο ίδιος καταθέτοντας δεν είχε αναφέρει κατά πόσον ο ίδιος πωλεί εξαρτήματα.
Το Δικαστήριο κατέληξε ότι ο μάρτυρας προφανώς αγόρασε τα εξαρτήματα από αλλού, χωρίς όμως να προβεί σε οποιανδήποτε επί του προκειμένου αναφορά. Έτσι και παρά το γεγονός ότι επί του σημείου δεν αντεξετάστηκε, η μαρτυρία του κρίθηκε ανεπαρκής να αποσείσει το βάρος απόδειξης της ειδικής αυτής ζημιάς.
Εναντίον ακριβώς της απόρριψης της πιο πάνω αξίωσης στρέφεται η παρούσα έφεση. O εφεσείων προβάλλει τον ισχυρισμό ότι η διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι δεν αποδείχθηκαν τα έξοδα αντικατάστασης των εξαρτημάτων του αυτοκινήτου του είναι λανθασμένη. Ειδικότερα, ισχυρίζεται ότι η διαπίστωση του Δικαστηρίου ότι δεν υπάρχει μαρτυρία ότι ο μάρτυρας αγόρασε τα εξαρτήματα δεν ανταποκρίνεται στη δοθείσα μαρτυρία.
Στην απόφασή του το πρωτόδικο δικαστήριο για να τεκμηριώσει τη θέση ότι οι ειδικές αποζημιώσεις δεν είναι αρκετό να προβάλλονται στα δικόγραφα, αλλά πρέπει να αποδεικνύονται με σαφήνεια και συγκεκριμένα στοιχεία, αναφέρθηκε στις υποθέσεις Ηρακλέους ν. Ταχύπλοου σκάφους "ΝΙΚΗ" κ.ά. (1994) 1 Α.Α.Δ. 510 και Ηρακλέους ν. Πίτρου (1994) 1 Α.Α.Δ. 239.
Είναι αλήθεια ότι σε κάθε περίπτωση ο ενάγων βαρύνεται με την απόδειξη των ακριβών ποσών που αξιώνονται ως ειδικές ζημιές, τα οποία επίσης θα πρέπει προηγουμένως να συμπεριλάβει στην έκθεση απαίτησης. Η απόδειξη των ειδικών ζημιών κινείται μέσα σε αυστηρά πλαίσια (British Transport Commission v. Gourley [1956] A.C. 185, 206 και Σπύρου ν. Χ" Χαραλάμπους (1989) 1(Ε) Α.Α.Δ. 298 και Χριστοδούλου ν. Αγαθοκλέους (1997) 1 A.A.Δ. 396).
Και στις δύο υποθέσεις στις οποίες το πρωτόδικο δικαστήριο αναφέρτηκε, η μαρτυρία που είχε δοθεί ήταν εντελώς αόριστη. Η πρώτη υπόθεση αναφερόταν σε βοηθητικές εργασίες στις οποίες ο ενάγων προέβη για σκοπούς επιδιόρθωσης του σκάφους του, που διήρκεσαν για μη καθορισμένο και μη δυνάμενο να υπολογιστεί χρόνο, ενώ παρέλειψε να συγκεκριμενοποιήσει ή να κοστολογηθεί ο χρόνος της εργασίας αυτής. Στη δεύτερη υπόθεση η αοριστία αναφερόταν στη σταθερότητα της εργοδότησης της εφεσείουσας, η οποία είχε αρχίσει να εργάζεται μερικές μόνο μέρες πριν το ατύχημα.
Στην παρούσα υπόθεση δεν θα συμφωνήσουμε με το πρωτόδικο δικαστήριο ότι η μαρτυρία που δόθηκε επί του θέματος ήταν ανεπαρκής. Στο Τεκμήριο 8 αναφέρονται με μεγάλη λεπτομέρεια όλα τα εξαρτήματα που αντικαταστάθηκαν με τις αντίστοιχες τιμές τους. Το ολικό ποσό, το οποίο μάλιστα εξοφλήθηκε από τον εφεσείοντα, ανερχόταν στις £695.10.
Από την άλλη, από τη μαρτυρία είναι φανερό ότι ο μάρτυρας αγόρασε τα συγκεκριμένα εξαρτήματα από την εταιρεία που τα αντιπροσωπεύει και τα χρησιμοποίησε κατά την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου. Συνεπώς το συμπέρασμα του Δικαστηρίου ότι ο μάρτυρας δεν προέβη επί του προκειμένου σε οποιανδήποτε αναφορά είναι εσφαλμένο. Εξ ίσου καθαρά προκύπτει ότι πληρώθηκε την αξία τους από τον εφεσείοντα.
Θεωρούμε ότι ο εφεσείων απέσεισε το βάρος απόδειξης που τον εβάρυνε, γιατί απέδειξε με ακρίβεια τόσο τα εργατικά, όσο και την αξία των εξαρτημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για επιδιόρθωση του αυτοκινήτου του.
Θα πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι δεν τίθεται θέμα αποκλεισμού της μαρτυρίας ως εξ ακοής, αφού ο μάρτυρας κατέθεσε πρωτογενώς επί γεγονότων για τα οποία είχε άμεση αντίληψη. Ανέφερε δηλαδή ότι αγόρασε τα εξαρτήματα από συγκεκριμένο χώρο, την εταιρεία που τα αντιπροσωπεύει, την τιμή στην οποία τα αγόρασε, ότι χρησιμοποίησε τα εξαρτήματα αυτά προς επιδιόρθωση του αυτοκινήτου του εφεσείοντα και τέλος ότι η αξία τους καταβλήθηκε σ' αυτόν από τον εφεσείοντα.
Κατά την αντεξέταση δεν αμφισβητήθηκε το ύψος της αξίας των εξαρτημάτων. Αντίθετα επιβεβαιώθηκε η πληρωμή του ποσού από τον εφεσείοντα προς το μάρτυρα. Ούτε υποβλήθηκε ότι η τιμή τους δεν ήταν εύλογη υπό τις περιστάσεις. Το Δικαστήριο τέλος δεν εξέφρασε οποιαδήποτε αμφιβολία για την αξιοπιστία του μάρτυρα.
Δεν συμφωνούμε με τον υπαινιγμό που εκφράστηκε από την ευπαίδευτη συνήγορο των εφεσιβλήτων ότι ο μάρτυρας κατέθεσε ως εμπειρογνώμονας. Η μαρτυρία του Μ.Ε.4 δεν είχε ως υπόβαθρο ούτε τις γνώσεις, αλλά ούτε και αποτελούσε "γυμνή μεταφορά των πληροφοριών που πήρε από τρίτους". Αντίθετα ο μάρτυρας κατέθεσε πάνω σε γεγονότα για τα οποία είχε άμεση πρωτογενή γνώση. Όσον αφορά δε τη ζημιά των συγκεκριμένων μερών του οχήματος και την ανάγκη αντικατάστασής τους, το Δικαστήριο αποδέχτηκε τη γνώμη του Μ.Ε.2.
Ενόψει όλων των πιο πάνω, καταλήγουμε ότι η παρούσα έφεση θα πρέπει να επιτύχει και η πρωτόδικη απόφαση να τροποποιηθεί ούτως ώστε να προστεθεί στο ποσό που ο εφεσείων δικαιούται, το ποσό των £695.10, που αντιπροσωπεύει την ολική αξία των εξαρτημάτων που χρησιμοποιήθηκαν.
Η έφεση επιτυγχάνει, η πρωτόδικη απόφαση τροποποιείται ως ανωτέρω, με έξοδα εναντίον των εφεσιβλήτων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
H έφεση επιτυγχάνει με έξοδα.