|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 1 ΑΑΔ 2166
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αγωγή Ναυτοδικείου αρ. 80/97
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Μεταξύ -
1. Thyssen Stahlunion GmbH, από τη Γερμανία
2. Nordstern Allgemeine Versicherungs - AG, από τη
Γερμανία
3. M.A. Enopress Ltd., από τη Λεμεσό
4. Le Servo Ltd., από τη Λευκωσία
5. Tζιρκώτης & Aχιλλέως Λτδ., από τη Λευκωσία
6. Πρόδρομος Κωνσταντίνου Λτδ., από τη Λεμεσό
7. Φάνος Ν. Επιφανίου Λτδ., από τη Λευκωσία
8. Emelgold Cyprus Ltd., από τη Λευκωσία
9. Μελής Ιωάννου Λτδ., από τα Λατσιά
10. Κώστας & Σωτήρης Παναγή Έμποροι Λτδ., από τη
Λευκωσία,
Εναγόντων
- και -
1. Associated Consolidated Export PTE Limited
2. Maritime Transport Consultant GmbH,
Eναγομένων
---------------------
Ημερομηνία:
22 Δεκεμβρίου, 1999Aίτηση από την εναγόμενη 1 ημερ. 3/4/98
Για την αιτήτρια/εναγομένη 1: Μ. Μοντάνιος
Για τις καθών η αίτηση/ενάγουσες: Γ. Κακογιάννης
------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η αγωγή αυτή ασκήθηκε από 10 εταιρείες. Οι πρώτες δύο είναι εταιρείες του εξωτερικού. Οι υπόλοιπες είναι τοπικές οντότητες. Εδρεύουν είτε στη Λευκωσία είτε στη Λεμεσό. Έχουν εναγάγει τις εναγόμενες εταιρείες 1 και 2, οι οποίες έχουν την έδρα τους στη Σιγκαπούρη και στη Γερμανία αντίστοιχα. Εγείρεται αξίωση εναντίον των τελευταίων για ποσό $127.308 για απώλεια ή ζημία σε φορτίο από ατσάλινες λαμαρίνες και ελασματοποιημένο ατσάλι. Όπως ισχυρίζονται, τούτο φορτώθηκε στο πλοίο Silver Star με βάση 9 φορτωτικές, που περιγράφονται στο κλητήριο ένταλμα. Οι ενάγουσες απαιτούν το παραπάνω ποσό υπό διάφορες ιδιότητες, ως ιδιοκτήτριες του φορτίου, κάτοχοι των φορτωτικών, εκδοχείς δικαιωμάτων, παραλήπτριες του φορτίου, κ.λ.π. Η απαίτηση τίθεται και πάνω σε διαζευκτική ή επικουρική βάση αγωγής, ως η ελλειμματική παράδοση φορτίου και η παράβαση συμφωνίας μεταφοράς. Περαιτέρω αποδίδεται και ευθύνη στις εναγόμενες εξ αδικοπραξίας, δηλαδή, σε αμέλεια ή/και ιδιοποίηση του φορτίου.
Στις 10/12/97 οι ενάγουσες, με εξ πάρτε αίτηση, εξασφάλισαν άδεια για επίδοση του κλητηρίου εκτός δικαιοδοσίας. Ας σημειωθεί ότι η αγωγή κατατέθηκε στις 4/6/97. Ακολούθησε αίτηση της εναγόμενης 1 (που θα αποκαλώ στο εξής αιτήτρια) για ακύρωση: (α) του διατάγματος με το οποίο παραχωρήθηκε άδεια επίδοσης. και (β) της επίδοσης που επιτεύχθηκε συνακόλουθα. Η αιτήτρια ζήτησε, εναλλακτικά, αναστολή κάθε περαιτέρω διαδικασίας στην αγωγή. Οι ενάγουσες (που στο εξής θα ονομάζω με τη λέξη αυτή ή ως οι καθών οι αίτηση) αντέκρουσαν την αίτηση για τους πραγματικούς και νομικούς λόγους που αναφέρει η κα. Ισμήνη Παπακώστα στην ένορκη δήλωση της, ημερ. 17/6/98, που συνοδεύει τη γραπτή ένσταση. Είναι δικηγόρος, συνεργάτιδα των δικηγόρων των καθών.
Η αγόρευση των δικηγόρων της αιτήτριας έχει δύο άξονες: (1) ότι με τη μαρτυρία που υπήρχε αρχικά, όταν λήφθηκε η άδεια του δικαστηρίου, δεν θεμελιώνονται οι προϋποθέσεις έγκυρης επίδοσης, που θέτει ο Καν. 24 του περί Δικαιοδοσίας Ναυτοδικείου Διαδικαστικού Κανονισμού του 1893. Η υστερότερη μαρτυρία για εμπέδωση των προϋποθέσεων, σύμφωνα με την υπόθεση αρ. 157/90 Demstar Ltd. v. Zim Israel Navigation Co. Ltd., κ.α., ημερ. 30/5/96, η οποία υιοθετεί προγενέστερη προς τούτο νομολογία, είναι απαράδεκτη και δεν πληρώνει το αρχικό κενό μαρτυρίας. Και (2) ότι οι ενάγουσες δεν αποκάλυψαν, κατά το χρόνο εκείνο, ουσιώδη γεγονότα, παράλειψη που, σύμφωνα με τη νομολογία, επιφέρει επίσης ακυρότητα.
Σε συνάρτηση με το πρώτο σκέλος, η αιτήτρια αναφέρθηκε στην ποιότητα της μαρτυρίας που είναι αποδεκτή για στοιχειοθέτηση της αρχικής αίτησης. Είναι ορθό, όπως εισηγείται η αιτήτρια, ότι στις περιπτώσεις που το πρόσωπο το οποίο προβαίνει σε ένορκο δήλωση δεν έχει ίδια αντίληψη ή γνώση του γεγονότος για το οποίο καταθέτει, αυτό οφείλει να αποκαλύπτει την πηγή πληροφόρησης του. Την αρχή αυτή υποστηρίζουν οι αυθεντίες στις οποίες αναφέρθηκε ο δικηγόρος της αιτήτριας: Louis Vuitton v. Δερμοσάκ Λτδ. κ.α. (1992) 1 Α.Α.Δ. 1453, 1463 και 1464, El Fath Co. for International Trade S.A.E.V.E.D.T. Shipping Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 1255, 1271. Βλέπε περαιτέρω Νigel Meeson "Admiralty Jurtisdiction and Practice" σελ. 120.
Με βάση τον Καν. 24 ο ενάγων θα πρέπει να δείξει, με νομικά αποδεκτή μαρτυρία, ότι έχει καλή συζητήσιμη υπόθεση. Σε αυτό το στάδιο φυσικά το δικαστήριο δεν μπορεί να αποφασίσει αν ο ενάγων τελικά θα επιτύχει, αλλά θα πρέπει τούτο να ικανοποιηθεί ότι υπάρχουν καλές πιθανότητες επιτυχίας. Βλέπε την υπόθεση Metall und Rohstoff A.G. v. Donaldson Lufkin & Jenrette Inc. (1989) 3 W.L.R. 563 CA. Παρεμπιπτόντως, είναι στο σημείο αυτό αρκετά χρήσιμη, για τον καθορισμό των κριτηρίων της ύπαρξης συζητήσιμης υπόθεσης, η άποψη του αγγλικού εφετείου στην Agrafax Public Relations Ltd v. United Scottish Society Inc., The Times ημερ. 22/5/95.
Είναι η θέση της αιτήτριας ότι οι καθών δεν είχαν παρουσιάσει αποδεκτή μαρτυρία πως έχουν αγώγιμο δικαίωμα κατά των εναγομένων. Κι αυτό γιατί, εν πρώτοις, δεν υπάρχει ικανοποιητική μαρτυρία ότι η αιτήτρια ήταν ιδιοκτήτρια του Silver Star. Δεν είναι αρκετή η γυμνή δήλωση στην ένορκη δήλωση ότι η ομνύουσα διάβασε διάφορες επιστολές από τις οποίες προκύπτει η κυριότητα. Πρέπει, σύμφωνα με τις υποθέσεις El Fath,ανωτέρω και Amathus Navigation Co. Ltd. v. Concord Express Liners και άλλων (1993) 1 Α.Α.Δ. 1030 στη σελ. 1034, να επισυναφθούν οι επιστολές. Περαιτέρω η μάρτυς δεν κατονομάζει το συγκεκριμένο πρόσωπο ή αξιωματούχο, από την πληθώρα των εναγουσών, από τον οποίο πήρε τις πληροφορίες που μετέφερε στην ένορκη δήλωση, όπως επιτάσσει η νομολογία (Sons of Afif Yamout κ.α. ν. Schiffahrts-Ges. Elbe M.B.H. & Co. (1990) 1 Α.Α.Δ. 490).
Ακόμη οι καθών δεν έδειξαν με την ένορκη δήλωση ότι η αιτήτρια εμπλεκόταν στη μεταφορά οποιωνδήποτε εμπορευμάτων ή οποιωνδήποτε εμπορευμάτων των εναγουσών πέρα από τις γενικότητες της παραγράφου 7. Επίσης δεν απέδειξαν: (α) ότι την ευθύνη για οποιαδήποτε ζημιά έφερε η αιτήτρια. (β) ότι οι καθών ήταν ιδιοκτήτριες των εμπορευμάτων. και περαιτέρω (γ) το είδος της ζημίας που είχαν υποστεί. Καμιά απτή μαρτυρία για όλα αυτά τα θέματα, πέρα από γενικότητες.
Κατά την αιτήτρια ελλείπει και η δεύτερη προϋπόθεση του Καν. 24. Οι ενάγουσες δεν έδειξαν ότι το κυπριακό δικαστήριο είναι το forum που προσφέρεται καλύτερα για εκδίκαση της υπόθεσης τους. Η δήλωση ότι οι ζημίες εντοπίστηκαν στη Λεμεσό, στοιχείο που ενδεχομένως θα έδειχνε την καταλληλότητα του κυπριακού forum, πάσχει επίσης από αοριστία για τους λόγους που ανέλυσε ο δικηγόρος της αιτήτριας. Και οι οποίοι επικεντρώνονται πάλιν στην ποιότητα της μαρτυρίας που αρχικά είχε προσαχθεί. Ομοίως, οι ενάγουσες απέτυχαν να τεκμηριώσουν και την τρίτη προϋπόθεση αναφορικα με τη χώρα στην οποία βρίσκεται η εναγόμενη και την εθνικότητα της.
Αντλώντας υποστήριξη από την απόφαση μου στην υπόθεση The Cyprus Potato Marketing Board v. Primlaks (Pacific Violet) κ.α. (1990) 1 Α.Α.Δ. 219, οι καθών υποστήριξαν ότι το μαρτυρικό υλικό που περιείχε η πρώτη ένορκη δήλωση της κας Ι. Παπακώστα ήταν αρκετό για να οδηγήσει στην έκδοση του προσβαλλόμενου διατάγματος. Φανέρωνε, σύμφωνα με την εισήγηση τους, πως επληρούντο και οι τρεις προϋποθέσεις του Καν. 24. Αποκάλυψε ότι η κα Παπακώστα απέκτησε γνώση των όσων κατέθεσε για την ιδιοκτησία του πλοίου, τις φορτωτικές και τη διεύθυνση, όπως και την εθνικότητα της εναγόμενης, από τους δικηγόρους των καθών η αίτηση.
Λέχθηκε επίσης ότι η παραπομπή στις φορτωτικές συνιστούσε συμμόρφωση. Ας διευκρινιστεί εδώ ότι δεν είχαν τότε προσκομιστεί από τις ενάγουσες στο δικαστήριο. Αυτό το έπραξε η εναγόμενη, που τις επισύναψε στην ένορκο δήλωση της δικηγόρου Μαρίας Κοσμά, στην οποία βασίζεται η αίτηση ακύρωσης. Οι δικηγόροι των καθών αναφέρθηκαν και στο θέμα των ζημιών. Στη δεύτερη ένορκο δήλωση της κας Παπακώστα επισύναψε έκθεση εμπειρογνώμονος (Νasitas Ltd) αναφορικά με το είδος και ύψος των ζημιών. Οι καθών αντέκρουσαν την άποψη ότι η Κύπρος δεν είναι το κατάλληλο forum αναφέροντας ότι οι ενάγουσες 3-10 είναι κυπριακές εταιρείες
. ότι τα εμπορεύματα εκφορτώθηκαν στη Λεμεσό. ότι η Νasitas Ltd εδρεύει στην Κύπρο. και ότι η επιθεώρηση του πλοίου και η καταγραφή των ζημιών έγιναν εδώ. Όλα αυτά, περαίνει στο σημείο αυτό η εισήγηση, περιέχονται στην πρώτη ένορκο δήλωση.Ένας άλλος, ανεξάρτητος, λόγος για τον οποίο επιδιώκεται η ακύρωση της επίδοσης αφορά την παραβίαση του καθήκοντος των καθών να αποκαλύψουν όλα τα ουσιώδη γεγονότα όταν εξασφάλιζαν άδεια επίδοσης. Είναι γεγονός ότι δεν αποκαλύφθηκε η ρήτρα αρ. 3, που απαντάται σε όλες τις φορτωτικές, και προβλέπει πως όλες οι διαφορές των διαδίκων θα παραπέμπονται για επίλυση στα γερμανικά δικαστήρια. Περαιτέρω η αιτήτρια παραπονείται ότι απεκρύβη και άλλο γεγονός, που επίσης επιφέρει, από μόνο του, ακυρότητα. Οι καθών δεν αποκάλυψαν πως είχαν καταχωρήσει αγωγή στα δικαστήρια της Σιγκαπούρης κατά του πλοίου Silver Star το οποίο και συνέλαβαν, αξιώνοντας θεραπεία για τις ίδιες αιτίες, όπως προκύπτει από το
κλητήριο ένταλμα τεκμ. ΜΚ4 καθώς και το τεκμ. ΜΚ5, που αναφέρεται στη σύλληψη του πλοίου στη Σιγκαπούρη.Ως προς το καθήκον αποκάλυψης στοιχείων που ενδεχομένως μπορεί να έχουν επίδραση στην άσκηση της διακριτικής εξουσίας του δικαστηρίου για χορήγηση θεραπείας ύστερα από μονομερή αίτηση και τις συνέπειες της απόκρυψης τους, ο κ. Μοντάνιος με παρέπεμψε στην απόφαση του Προέδρου του Δικαστηρίου στην Demstar, ανωτέρω, που στο σημείο αυτό καταλήγει ως εξής:
"Ό,τι ανατρέπει τη βάση του διατάγματος είναι η μη αποκάλυψη γεγονότων εξ αντικειμένου ουσιώδους σημασίας για την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας του Δικαστηρίου. Στην απουσία τους, η απόφαση του δικαστηρίου καθίσταται ακροσφαλής."
Το ίδιο βασικά σημείο τονίζουν και οι υποθέσεις
George P. Zachariades Ltd. & Another v. George Economides & others (1989) 1 C.L.R. 437 και Gircotis & Achilleos Limited v. Chr. M. Sarlis & Co. κ.α. (1992) 1 Α.Α.Δ. 360, 367 και 368, τις οποίες επίσης παρέθεσε ο δικηγόρος της αιτήτριας. Ακολουθούν τα επιχειρήματα πάνω στο επικουρικό θέμα της αναστολής.Θα εξετάσω τώρα πως απαντούν οι καθών το τελευταίο επιχείρημα της αιτήτριας για μη αποκάλυψη γεγονότων. Η παράλειψη είναι παραδεκτή. Εξάλλου μπορεί να διαπιστωθεί με μια πρόχειρη ματιά. Οι καθών όμως ισχυρίζονται, χωρίς ωστόσο να επεξηγούν τους λόγους, ότι το γεγονός δεν είναι ουσιώδες. Και εν πάση περιπτώσει ότι δεν αποδείχθηκε πρόθεση εξαπάτησης του δικαστηρίου, που αποτελεί προϋπόθεση για εφαρμογή του κανόνα. Το επιχείρημα αυτό ενίσχυσαν παραπέμποντας στην υπόθεση The Cyprus Potato Marketing Board, ανωτέρω, στην οποία υιοθέτησα τον κανόνα ότι η απόκρυψη ουσιώδους γεγονότος δεν οδηγεί απαραίτητα σε ακύρωση στην περίπτωση που ο διάδικος δεν είχε πρόθεση να εξαπατήσει το δικαστήριο, όπως αποφασίστηκε στην αγγλική υπόθεση Ellinger v. Gulness Mahon & Co. (1939) 4 All E.R. 16.
Eίναι επίσης παραδεκτό - άλλωστε είναι εξώφθαλμο - ότι οι καθών δεν είπαν τίποτε για την αλλοδαπή αγωγή όταν ζήτησαν άδεια. Με το θέμα ασχολούνται για πρώτη φορά στην ένορκη δήλωση Παπακώστα ημερ. 17/6/97, αφού το έθιξε ήδη η αιτήτρια στο διάβημα της. Ο μεταγενέστερος ισχυρισμός των καθών, με δυο λόγια, είναι ότι και η παράλειψη αυτή στερείται σημασίας. Για το λόγο ότι η αγωγή έγινε για να συλληφθεί το πλοίο και να εξασφαλισθεί εγγύηση χωρίς να υπάρχει πρόθεση να προωθηθεί και χωρίς να προωθήθηκε στην πραγματικότητα η διαδικασία στη Σιγκαπούρη.
Ο κανόνας που διατύπωσε η Ellinger, ανωτέρω, δεν επικράτησε τελικά στο αγγλικό δίκαιο. Είναι πλέον αδιάφορο αν υπάρχει ή όχι πρόθεση παραπλάνησης. Την αγγλική νομολογία αποτυπώνει με ακρίβεια το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο "Mareva Injunctions: Law & Practice", Gee & Andrews, σελ. 53:
"The duty of disclosure upon the plaintiff is an onerous one. The plaintiff is obliged to disclose all relevant matters which are or which ought reasonably to have been within his knowledge at the time of the ex parte application (ie which would have been discovered by the plaintiff if he had made the inquiries which were reasonably open to him prior to the making of the ex parte application). Even if a plaintiff acts with the utmost good faith, if he has omitted to disclose material which objectively would or reasonably could be regarded as relevant, it is no excuse for him to say that he was genuinely unaware, or did not believe, that the facts were relevant or important. See eg Thermax Ltd v. Schott Industrial Glass Ltd (1981) FSR 289; Bank Mellat v Nikpour (1985) FSR 87; Martigny Investments SA v. Elmbranch, Court of Appeal (Civil Division) Transcript No 276 of 1985 (12 June); Siporex Trade SA v Comdel Commodities Ltd (1986) 2 Lloyd's Rep 428."
Στην Demstar, ανωτέρω, που είναι απόφαση της Ολομέλειας, ο Πικής Π., επεσήμανε τις δύο αντίθετες τάσεις που διαμορφώθηκαν στη νομολογία μας, η οποία τελικά έχει ευθυγραμισθεί στο σημείο αυτό με την αγγλική. Σχολίασε το θέμα ως εξής:
"Στη
Στη Zachariades, ανωτέρω, ο Στυλιανίδης, Δ (όπως ήταν τότε) ακυρώνοντας την επίδοση ειδοποίησης κλητηρίου εντάλματος για τον ίδιο λόγο που προβάλλεται και στην παρούσα περίπτωση αναφέρει, στις σελ. 445 και 446:
"In the affidavit in support of the application of the plaintiffs the affiant stated that a Bill of Lading was issued, but the Bill of Lading was not produced to the Judge and no mention, whatsoever, was made of the existence of the foreign jurisdiction clause. This was a material fact which might influence the mind of the Judge in the exercise of his discretion. The Bill of Lading was produced by the applicants - defendants No. 6 in this application.............
.................................. .................................................. ...
In the light of all the above, I have reached the conclusion to discharge the order for service of the notice of the writ on defendants No.6 and set it aside."
Tην ίδια τύχη είχε και το διάταγμα επίδοσης στην Demstar, ανωτέρω, όπου, πάλιν, αποσιωπήθηκε ρήτρα αλλοδαπής δικαιοδοσίας. Η παράλειψη που αφορά την αλλοδαπή διαδικασία είναι ένα άλλο γεγονός που έπρεπε να είχε αποκαλυφθεί στο δικαστήριο σαν ένα από τα στοιχεία που ήταν δυνατό να επηρεάσουν την κρίση του. Το δεδομένο αυτό αποτελεί χωριστό λόγο ακύρωσης.
Για τον καθένα από τους παραπάνω δύο λόγους το διάταγμα επίδοσης όσο και η ίδια η επίδοση ακυρώνoνται. Με έξοδα σε βάρος των εναγουσών/καθών η αίτηση. Θεωρώ, ενόψει της κατάληξης μου αυτής, περιττό να ασχοληθώ με τα άλλα θέματα που ανέπτυξε η αιτήτρια.
Σ. Νικήτας, Δ.
/ΚΑΣ