|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 1 ΑΑΔ 1692
23 Σεπτεμβρίου, 1998
[ΝΙΚΗΤΑΣ, ΚΑΛΛΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΤΛΑΣ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ
ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ & ΥΙΟΣ Ο.Ε.,
Εφεσείοντες-Eναγόμενοι,
ν.
Κ. ΣΠΥΡΟΥ ΓΕΝΙΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ,
Εφεσιβλήτων-Eναγόντων.
(Πολιτική Έφεση Αρ. 9197)
Έφεση — Παράλειψη ενασχόλησης του πρωτόδικου Δικαστηρίου με όλα τα επίδικα θέματα — Ευρήματα μη υποστηριζόμενα με μαρτυρία — Διατάχθηκε επανεκδίκαση.
Ευρήματα Δικαστηρίου — Bασίζονται επί της αξιολόγησης της μαρτυρίας — Η αξιολόγηση της μαρτυρίας συμπεριλαμβάνεται μέσα στα καθήκοντα του πρωτόδικου Δικαστηρίου που έχει την ευχέρεια να ακούσει τους μάρτυρες να καταθέτουν ενώπιόν του και να εκτιμήσει τις αντιπαραβαλλόμενες εκδοχές μέσα στο σύνολο των γεγονότων που προβάλλονται — Προϋποθέσεις επέμβασης του Εφετείου.
Δικαιοδοσία Δικαστηρίου — Σύμβαση πώλησης αγαθών — Aνεξάρτητα από τη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου να εξετάσει θέμα δικαιοδοσίας αυτεπάγγελτα σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας, η απόφαση των διαδίκων να αποκλείσουν την εξέταση του θέματος αυτού πρωτόδικα, δεν άφηνε περιθώρια για εξέτασή του, κατ' έφεση.
Έξοδα — Ο βασικός παράγων που διέπει την άσκηση της διακριτικής εξουσίας του Δικαστηρίου για την επιδίκαση των εξόδων είναι το αποτέλεσμα της δίκης — Δεν είναι αποδεχτή η αποστέρηση των εξόδων του επιτυχόντα διαδίκου χωρίς αποχρώντα λόγο.
Λέξεις και Φράσεις — "Βάσις της αγωγής" στο Άρθρο 2 του περί Δικαστηρίων Νόμου του 1960 (N. 14/60).
Η εφεσείουσα είναι εταιρεία εγγεγραμμένη στην Ελλάδα και η εφεσίβλητη είναι εταιρεία εγγεγραμμένη στην Κύπρο.
Ο διευθυντής της εφεσίβλητης εταιρείας αγόρασε τρία κοπτικά μηχανήματα φυλλωμάτων κρεμμυδιών από την εφεσείουσα εταιρεία έναντι του ποσού των £3.000. Η εφεσίβλητη εταιρεία πώλησε ένα από αυτά σε τρίτο πρόσωπο (Μ/Ε 2) έναντι του ποσού των £3.000, το οποίο, όταν χρησιμοποιήθηκε, προκαλούσε τραύματα στα κρεμμύδια κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης των φυλλωμάτων τους.
Η εφεσίβλητη εταιρεία κίνησε αγωγή για αποζημιώσεις για την ακαταλληλότητα των μηχανημάτων για το σκοπό που αγοράσθηκαν.
Οι διάδικοι περιόρισαν τα επίδικα θέματα στην καταλληλότητα των μηχανημάτων που είχαν πωληθεί και στο ύψος των αποζημιώσεων. Επίσης αποφάσισαν να αποκλείσουν την εξέταση του θέματος της δικαιοδοσίας πρωτόδικα.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης εταιρείας για το ποσό των £9.000 "όπως αυτό είχε συμφωνηθεί μεταξύ των διαδίκων".
Με την παρούσα έφεση οι εφεσείοντες προσβάλλουν την πρωτόδικη απόφαση για διάφορους λόγους που συνοψίζονται κυρίως στο ότι:
(1) Το εύρημα ότι τα μηχανήματα δεν τηρούσαν τις σχετικές προδιαγραφές ήταν λανθασμένο και
(2) Δεν υπήρξε συγκεκριμένη συμφωνία από τους διαδίκους ως προς το ποσό των αποζημιώσεων.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Έχει επανειλημμένα τονιστεί, ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει στα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου που βασίζονται πάνω στην αξιολόγηση της προφορικής μαρτυρίας. Το Εφετείο έχει τη δυνατότητα να επέμβει όταν διαπιστώσει ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να προβεί σε ένα συγκεκριμένο εύρημα σχετικό με ένα σημαντικό θέμα που εγέρθηκε κατά την πρωτόδικη διαδικασία, όπως επίσης και όταν ένα εύρημα δεν είναι εύλογα επιτρεπτό ενόψει του συνόλου της μαρτυρίας που έχει παρουσιαστεί. Το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου στην παρούσα περίπτωση ότι το μηχάνημα δεν ήταν κατάλληλο για το σκοπό που έχει αγοραστεί, με βάση τις πιο πάνω αρχές, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επέμβασης από το Εφετείο.
2. Οι διάδικοι, όπως φαίνεται από το πρακτικό της πρωτόδικης διαδικασίας, δεν είχαν συμφωνήσει ότι οι αποζημιώσεις θα ήταν £9.000. Η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου αποδεικνύεται επί του σημείου αυτού εσφαλμένη και οδηγεί στην έκδοση διατάγματος για επανεκδίκαση της υπόθεσης σε σχέση με τις αποζημιώσεις. Το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι το πλέον αρμόδιο δικαστήριο να αποφανθεί επί του θέματος των αποζημιώσεων, αφού θα έχει την ευκαιρία να δει και να ακούσει τους μάρτυρες όπως θα καταθέτουν ενώπιόν του.
3. Η απόφαση των διαδίκων να αποκλείσουν την εξέταση του θέματος της δικαιοδοσίας πρωτόδικα, δεν αφήνει περιθώρια για την εξέταση του κατ' έφεση, ιδιαίτερα μέσα στα πλαίσια των δύο συγκρουομένων εκδοχών ως προς τον τόπο σύναψης της συμφωνίας και της έλλειψης ανάλογου ευρήματος από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
4. Το ήμισυ των εξόδων της έφεσης επιδικάζονται προς όφελος της εφεσείουσας εταιρείας ενόψει της αρχής ότι τα έξοδα ακολουθούν το αποτέλεσμα της δίκης.
Η έφεση επιτυγχάνει μερικώς. Διατάσσεται επανεκδίκαση για το θέμα των αποζημιώσεων. Tο ήμισυ των εξόδων της έφεσης επιδικάζονται υπέρ της εφεσείουσας εταιρείας. Tα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας επιδικάζονται υπέρ της εφεσίβλητης εταιρείας.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Γεωργίου v. Καψού (1997) 1(A) A.A.Δ. 164,
Χαραλάμπους v. Βασιλείου (1996) 1(B) A.A.Δ. 1355,
Αθανασίου v. Loizias & Sons Contracting and Building (Overseas) Limited (1993) 1 A.A.Δ. 947,
Katsiamalis v. Republic (1980) 2 C.L.R. 107,
Papaellinas v. EPCO (Cyprus) Limited & Lion Products Limited (1967) 1 C.L.R. 338,
Christou a.o. v. Angelidou a.o. (1984) 1 C.L.R. 492,
Παλλαρής v. Βογαζιανού (1990) 1 Α.Α.Δ. 760,
Στυλιανού κ.ά. v. CYEMS Co. Ltd. (1992) 1 A.A.Δ. 1182,
"SEVEGEP" LTD v. United Sea Transport Ltd κ.ά. (1989) 1(E) A.A.Δ. 729,
Aρέστη ν. Λαδόκονου (1996) 1(A) A.A.Δ. 646,
Θρασυβούλου v. Arto Estates Ltd (1993) 1 A.A.Δ. 12.
Έφεση.
Έφεση από τους εναγομένους κατά της απόφασης του Eπαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου (Σταυρινίδης, A.E.Δ.), που δόθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, 1998 (Aρ. Aγωγής 2021/90), με την οποία εκδόθηκε απόφαση υπέρ των εναγόντων για το ποσό των £9.000, που είχε συμφωνηθεί μεταξύ των διαδίκων.
Ε. Φλουρέντζος, για τους Eφεσείοντες.
Α. Μάγος, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv .vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από το Δικαστή Τ. Ηλιάδη.
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.:
(α) Τα γεγονότα
Ο Κυριάκος Σπύρου, Διευθυντής της εφεσίβλητης εταιρείας, γνώρισε τον Κυριάκο Λαζαρίδη, Διευθυντή της εφεσείουσας εταιρείας, το Φεβρουάριο του 1990 στη Γεωργική Εκθεση Θεσσαλονίκης. Ο τελευταίος του έδωσε ορισμένες πληροφορίες ως προς τον τρόπο λειτουργίας μηχανημάτων της εταιρείας του που εχρησιμοποιούντο για την εκκοπή φυλλωμάτων κρεμμυδιών. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω πληροφοριών ο Κυριάκος Σπύρου αγόρασε τρία κοπτικά μηχανήματα έναντι του ποσού των £3.000.
Όταν τα μηχανήματα έφθασαν στην Κύπρο ο Κυριάκος Σπύρου συμφώνησε να πωλήσει ένα από αυτά στο Ζήνωνα Σωκράτους (Μ/Ε2). Ηταν βασικός όρος της συμφωνίας πώλησης ότι το μηχάνημα θα έπρεπε να ήταν κατάλληλο για το σκοπό της εκκοπής φυλλωμάτων κρεμμυδιών. Ο Ζήνων Σωκράτους διεπίστωσε ότι το μηχάνημα ήταν προβληματικό αφού μωλώπιζε τα κρεμμύδια. Κλήθηκε προς τούτο ο Διευθυντής της εφεσείουσας εταιρείας Κυριάκος Λαζαρίδης, που ήλθε στην Κύπρο και σε μια δοκιμή που έγινε στο χωράφι του Ζήνωνα Σωκράτους στην παρουσία του Κυριάκου Σπύρου και του Γεωπόνου Γεώργιου Παρούτη, διαπιστώθηκε ότι τα κρεμμύδια που τοποθετούνταν στο μηχάνημα για την αφαίρεση των φυλλωμάτων τους τραυματίζονταν όταν εκινούνταν μεταξύ των μαχαιριών του μηχανήματος, σε βαθμό που δεν ήταν εμπορεύσιμα. Ο Κυριάκος Λαζαρίδης ζήτησε να του δοθεί ευχέρεια να προβεί σε κάποιες μικροεπιδιορθώσεις του μηχανήματος, πράγμα που έγινε στο μηχανουργείο του Κυριάκου Παπή (Μ/Ε3). Μετά τις επιδιορθώσεις, αφού διαπιστώθηκε ότι οι τραυματισμοί των κρεμμυδιών συνεχίζονταν, ο Κυριάκος Λαζαρίδης προέβηκε σε νέες επιδιορθώσεις του μηχανήματος, χωρίς όμως πάλι καμιά επιτυχία.
Σε αγωγή που καταχωρήθηκε εκ μέρους της εφεσίβλητης εταιρείας το πρωτόδικο Δικαστήριο βρήκε ότι η εφεσίβλητη εταιρεία αγόρασε από την εφεσείουσα τρία μηχανήματα εκκοπής φυλλωμάτων κρεμμυδιών χωρίς να υπάρξει οποιαδήποτε αναφορά εκ μέρους των υπεύθυνων της εφεσείουσας εταιρείας ως προς ποιά χρονική περίοδο θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται τα μηχανήματα και αν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για συγκεκριμένες ποικιλίες κρεμμυδιών. Η εφεσίβλητη εταιρεία πώλησε ένα από τα πιο πάνω μηχανήματα στο Ζήνωνα Σωκράτους (Μ/Ε2) έναντι του ποσού των £3.000, το οποίο όμως βρέθηκε ότι προκαλούσε τραύματα στα κρεμμύδια κατά τη διάρκεια της αφαίρεσης των φυλλωμάτων τους. Ο Κυριάκος Λαζαρίδης, που κλήθηκε από την Ελλάδα, προέβηκε σε μερικές επισκευές χωρίς επιτυχία και ανεχώρησε με την υπόσχεση ότι θα επέστρεφε, χωρίς όμως να κρατήσει την υπόσχεσή του. Επειδή η εφεσίβλητη εταιρεία δεν είχε την ευκαιρία να εξετάσει το πιο πάνω μηχάνημα πριν από την παράδοση και επειδή τα μηχανήματα έπρεπε να ήταν κατάλληλα για τη χρήση που αγοράστηκαν (άρθρο 16(α) και (β) του περί Πώλησης Αγαθών Νόμου Κεφ. 267), η ανεπιτυχής λειτουργία τους και η κλήση του υπεύθυνου της εφεσείουσας στην Κύπρο ισοδυναμούσε με εξέταση του μηχανήματος και διαπίστωση μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα ότι ήταν ακατάλληλο για το σκοπό που είχε αγοραστεί. Η ανεπιτυχής προσπάθεια επιδιόρθωσης θα μπορούσε να οδηγήσει στην ακύρωση της σύμβασης. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια και έχοντας υπόψη τη δήλωση των διαδίκων ότι το μόνο επίδικο θέμα ήταν κατά πόσο τα μηχανήματα που είχαν πωληθεί ήταν κατάλληλα ή όχι για τους σκοπούς που πωλήθηκαν, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης εταιρείας για το ποσό των £9.000, που είχε συμφωνηθεί μεταξύ των διαδίκων.
Με την παρούσα έφεση οι εφεσείοντες προσβάλλουν την πρωτόδικη απόφαση για διάφορους λόγους που συνοψίζονται κυρίως στο ότι,
(1) Το εύρημα ότι τα μηχανήματα δεν τηρούσαν τις σχετικές προδιαγραφές ήταν λανθασμένο και
(2) Δεν υπήρξε συγκεκριμένη συμφωνία από τους διαδίκους ως προς το ποσό των αποζημιώσεων.
(β) Καταλληλότητα των μηχανημάτων
Είναι η θέση της εφεσείουσας ότι το μηχάνημα ήταν κατάλληλο για το σκοπό για τον οποίο είχε πωληθεί. Τα κρεμμύδια θα έπρεπε μετά την εκρίζωσή τους να παραμένουν για 10 μέρες για να ξηρανθούν προτού τοποθετηθούν στο μηχάνημα για την αποκοπή του φυλλώματός τους, σύμφωνα με τις οδηγίες που περιέχονται σε σχετικό φυλλάδιο που έχει κατατεθεί ως Τεκμήριο 1. Ο Διευθυντής της εφεσίβλητης αρνήθηκε ότι ο Διευθυντής της εφεσείουσας τον πληροφόρησε ότι το μηχάνημα θα έπρεπε να χρησιμοποιείται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και για μια συγκεκριμένη ποικιλία κρεμμυδιών που θα έπρεπε να ήταν χλωρά ή ημίχλωρα. Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποδέχθηκε την εκδοχή του Διευθυντή της εφεσίβλητης εταιρείας.
Έχει τονιστεί επανειλημμένα σε αρκετές αποφάσεις ότι το Εφετείο δεν επεμβαίνει σε ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου που βασίζονται πάνω στην αξιολόγηση της προφορικής μαρτυρίας, αφού το πρωτόδικο Δικαστήριο βρίσκεται σε καλύτερη θέση να προβεί σε μια αξιολόγηση της μαρτυρίας που παρουσιάζεται ενώπιόν του (ίδε Γεωργίου ν. Καψού (1997) 1(A) A.A.Δ. 164. Η αξιολόγηση της μαρτυρίας συμπεριλαμβάνεται μέσα στα καθήκοντα του πρωτόδικου Δικαστηρίου που έχει την ευχέρεια να ακούσει τους μάρτυρες να καταθέτουν ενώπιόν του και να εκτιμήσει τις αντιπαραβαλλόμενες εκδοχές μέσα στο σύνολο των γεγονότων που προβάλλονται (ίδε Χαραλάμπους ν. Βασιλείου (1996) 1(B) A.A.Δ. 1355. Όμως το Εφετείο έχει τη δυνατότητα να επέμβει όταν διαπιστώσει ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να προβεί σε ένα συγκεκριμένο εύρημα σχετικό με ένα σημαντικό θέμα που έχει εγερθεί κατά τη διάρκεια της πρωτόδικης διαδικασίας (ίδε Αθανασίου ν. Loizias & Sons Contracting and Building (Overseas) Limited (1993) 1 Α.Α.Δ. 947), όπως επίσης και όταν ένα εύρημα δεν είναι εύλογα επιτρεπτό έχοντας υπόψη το σύνολο της μαρτυρίας που έχει παρουσιαστεί (ίδε Katsiamalis v. Republic (1980) 2 C.L.R. 107).
Η εισήγηση της εφεσείουσας ότι το μηχάνημα τηρούσε τις σχετικές προδιαγραφές και ότι ήταν κατάλληλο για το σκοπό που είχε πωληθεί, δεν μπορεί να ευσταθήσει. Η Εκθεση Δοκιμής που ετοίμασε το Εθνικό Ιδρυμα Αγροτικών Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας της Ελληνικής Κυβέρνησης (Τεκμήριο 3), που έκρινε ότι το μηχάνημα ήταν κατάλληλο και του δόθηκε το επίσημο σήμα Δ.3916, αναφέρει ότι,
"Το μηχάνημα προορίζεται για την εκκοπή του χλωρού και ξηρού φυλλώματος των κρεμμυδιών κατά τη συγκομιδή τους."
Επιπρόσθετα το σχετικό ενημερωτικό περιγραφικό φυλλάδιο που εκδόθηκε από την εφεσείουσα (που έχει επισυναφθεί στο Τεκμήριο 3) διαβεβαιώνει ότι "το κρεμμύδι δύναται να κοπεί χλωρό ή ξηρό". Οι πιο πάνω έγγραφες διαβεβαιώσεις έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την προφορική μαρτυρία του Διευθυντή της εφεσείουσας Κυριάκου Λαζαρίδη και επιβεβαιώνουν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης ότι το μηχάνημα ήταν ακατάλληλο αφού δεν μπορούσε να αποκόψει το φύλλωμα χλωρών κρεμμυδιών. Συνεπακόλουθα η εισήγηση ότι το μηχάνημα ήταν κατάλληλο για το σκοπό για τον οποίο είχε αγοραστεί δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
(γ) Αποζημιώσεις
Με βάση τα ευρήματα στα οποία κατέληξε, το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση υπέρ της εφεσίβλητης για το ποσό των £9.000 "όπως αυτό είχε συμφωνηθεί μεταξύ των διαδίκων".
Η πιο πάνω προσέγγιση του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι λανθασμένη. Στα πρακτικά της πρωτόδικης διαδικασίας αναφέρεται ότι,
"Οι δύο δικηγόροι πριν από την έναρξη της ακροάσεως δηλώνουν προς το Δικαστήριο ότι περιορίζουν τα επίδικα θέματα της παρούσας αγωγής σε ένα θέμα, κατά πόσο τα πωληθέντα από τους εναγόμενους προς τους ενάγοντες κοπτικά φυλλωμάτων κρεμμυδιών μηχανήματα είναι κατάλληλα ή όχι για τους σκοπούς που πωλήθησαν και περιγράφονται σε σχετική έγγραφον προδιαγραφή των εναγομένων η οποία κατατίθεται εκ συμφώνου ως τεκμήριο.
Δικαστήριο: Κατατίθεται και σημειούται ως τεκμήριο 1.
Παραμένει ανοικτό προς εκδίκαση το θέμα των αποζημιώσεων που θα δικαιούται η κάθε πλευρά από οποιοδήποτε διάδικο."
Μια προσεκτική εξέταση της πιο πάνω φρασεολογίας δείχνει ότι το θέμα των αποζημιώσεων παρέμεινε ανοικτό και ότι οι διάδικοι δεν είχαν συμφωνήσει ως προς το ύψος του ποσού των αποζημιώσεων. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι με την Εκθεση Απαίτησης η εφεσίβλητη ζητούσε £5,537 ως αποζημιώσεις για την ακαταλληλότητα και των τριών μηχανημάτων, περιπλέον δε ένα ποσό £3.463 για άλλες ζημιές που είχαν υποστεί λόγω της ματαίωσης πώλησης των μηχανημάτων σε τρίτους. Για τα πιο πάνω δεν δόθηκε οποιαδήποτε μαρτυρία, αφού η μαρτυρία που είχε παρουσιαστεί περιορίστηκε μόνο στο ερώτημα κατά πόσο ένα από τα τρία μηχανήματα και πιο συγκεκριμένα αυτό που πωλήθηκε στον Κυριάκο Σπύρου, ήταν κατάλληλο ή όχι. Δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά στα πρακτικά της πρωτόδικης διαδικασίας ότι οι δύο πλευρές είχαν συμφωνήσει ότι οι αποζημιώσεις θα ανέρχονταν σε £9.000. Η πρωτόδικη διαδικασία είναι ελαττωματική.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο πρέπει να συμπεριλαμβάνει στην απόφαση του όλα τα επίδικα θέματα και τα συγκεκριμένα ευρήματα του για κάθε ένα από τα επίδικα θέματα (ίδε Papaellinas v. EPCO (Cyprus) Limited & Lion Products Limited (1967) 1 C.L.R. 338 και Christou and another v. Angelidou and Another (1984) 1 C.L.R. 492). Η παράλειψη ενασχόλησης με το επίδικο θέμα παρέχει τη διακριτική ευχέρεια στο Εφετείο να διατάξει την επανεκδίκαση της υπόθεσης. (Ιδε Παλλαρής ν. Βογαζιανού (1990) 1 Α.Α.Δ. 760).
Στην απουσία συμφωνίας ή μαρτυρίας σε σχέση με τις αποζημιώσεις δεν υπήρχε το πραγματικό βάθρο για την αποτίμηση τους. Η έλλειψη αυτού του βάθρου οδηγεί στον παραμερισμό του μέρους της πρωτόδικης απόφασης που σχετίζεται με το ποσό των αποζημιώσεων. Περαιτέρω οδηγεί στην έκδοση διατάγματος για επανεκδίκαση της υπόθεσης σε σχέση με τις αποζημιώσεις γιατί το μόνο δικαστήριο το οποίο ενδείκνυται να αποφανθεί επί του θέματος είναι το πρωτόδικο δικαστήριο που θα έχει την ευκαιρία να δει και να ακούσει τους μάρτυρες όταν θα καταθέτουν ενώπιον του και όχι το Εφετείο. (Ίδε Στυλιανού κ.ά. ν. CYEMS Co. Ltd. (1992) 1 Α.Α.Δ. 1182, 1195).
(δ) Αρμοδιότητα Δικαστηρίου
Έχει υποβληθεί εκ μέρους της εφεσείουσας ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την υπόθεση, αφού η συμφωνία για την πώληση του μηχανήματος είχε συναφθεί στην Ελλάδα και οι διάδικοι δεν μπορούσαν με δική τους συμφωνία να προσδώσουν αρμοδιότητα στα Κυπριακά Δικαστήρια.
Το άρθρο 21 του περί Δικαστηρίων Νόμου αρ. 14/60 προνοεί ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο έχει δικαιοδοσία να εκδικάσει μια αγωγή όταν,
"(α) Η βάσις της αγωγής έχη προκύψει είτε καθ' ολοκληρίαν είτε εν μέρει εντός των ορίων της επαρχίας δι' ην το δικαστήριον καθιδρύθη
(β) ο εναγόμενος ή οιοσδήποτε των εναγομένων, κατά τον χρόνον της εγέρσεως της αγωγής, διαμένη ή διεξάγη επάγγελμα εντός της επαρχίας δι' ην το δικαστήριον καθιδρύθη."
Η "βάσις αγωγής" καθορίζεται με το άρθρο 2 του περί Δικαστηρίων Νόμου αρ. 14/60 σύμφωνα με το οποίο,
"'βάσις της αγωγής' περιλαμβάνει το σύνολον των γεγονότων των θεμελιούντων το αγώγιμον δικαίωμα, περί ου η αγωγή, αλλά εις αγωγάς εκ συμβάσεως δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ολόκληρον την βάσιν της αγωγής. Βάσις της αγωγής θα θεωρήται ότι έχει προκύψει εντός της δικαιοδοσίας εάν η σύμβασις συνήφθη εντός αυτής, καίτοι η διάρρηξις δυνατόν να επήλθεν αλλαχού, και επίσης εάν η διάρρηξις επήλθεν εντός της δικαιοδοσίας, καίτοι η σύμβασις δυνατόν να συνήφθη αλλαχού."
Στην παρούσα περίπτωση η εφεσείουσα είναι εταιρεία εγγεγραμμένη στην Ελλάδα και η εφεσίβλητη εταιρεία εγγεγραμμένη στην Κύπρο. Είναι αποδεκτό και από τις δύο πλευρές ότι η διάρρηξη της συμφωνίας έλαβε χώρα στην Κύπρο. Οι διάδικοι περιόρισαν τα επίδικα θέματα στην καταλληλότητα των μηχανημάτων που είχαν πωληθεί και όπως βρίσκουμε με την απόφασή μας, στο ύψος των αποζημιώσεων. Το θέμα της δικαιοδοσίας δεν προβλήθηκε και δεν εξετάστηκε. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εφεσείουσας, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο της Εκθεσης Απαίτησης, η συμφωνία συνάφθηκε στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης, ενώ σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της εφεσίβλητης η συμφωνία συνάφθηκε στην Πάφο. Ανεξάρτητα από τη διακριτική ευχέρεια που έχει το Δικαστήριο να εξετάσει αυτεπάγγελτα θέμα δικαιοδοσίας σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας (ίδε SEVEGEP LTD ν. United Sea Transport Ltd και Cyprus Ports Authority (1989) 1(E) A.A.Δ. 729) κρίνουμε ότι η απόφαση των διαδίκων να αποκλείσουν οι ίδιοι την εξέταση του θέματος πρωτόδικα, δεν μας αφήνει περιθώρια να εξετάσουμε το ερώτημα κατ' έφεση, ιδιαίτερα μέσα στα πλαίσια των δύο συγκρουόμενων εκδοχών ως προς τον τόπο σύναψης της συμφωνίας και της έλλειψης ανάλογου ευρήματος από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Συνεπακόλουθα η έφεση επιτυγχάνει μερικώς. Διατάσσεται η επανεκδίκαση της υπόθεσης αναφορικά με το θέμα των αποζημιώσεων σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 25(3) του περί Δικαστηρίων Νόμου 1960.
Η διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου ως προς την επιδίκαση εξόδων θα πρέπει να ασκείται με κύριο γνώμονα την έκβαση της διαδικασίας. (Ίδε Αρέστη ν. Λαδόκονου (1996) 1(A) A.A.Δ. 646. Παρέκκλιση από την αρχή ότι ο επιτυχών διάδικος θα πρέπει να επιβραβεύεται με τη διαταγή που εκδίδεται προς όφελος του αναφορικά με τα έξοδα της δίκης, "δικαιολογείται μόνο εφόσον συντρέχουν ικανοί λόγοι που ανάγονται στη γενεσιουργό αιτία της πρόκλησης των εξόδων της δίκης ή μέρος της". (Ιδε Θρασυβούλου ν. Arto Estates Ltd. (1993) 1 A.A.Δ. 12.
Έχοντας υπόψη τα περιστατικά της παρούσας υπόθεσης επιδικάζονται προς όφελος της εφεσείουσας εταιρείας το ήμισυ των εξόδων της έφεσης. Τα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας επιδικάζονται προς όφελος της εφεσίβλητης εταιρείας.
Η έφεση επιτυγχάνει μερικώς. Διατάσσεται επανεκδίκαση για το θέμα των αποζημιώσεων. Tο ήμισυ των εξόδων της έφεσης επιδικάζονται υπέρ της εφεσείουσας εταιρείας. Tα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας επιδικάζονται υπέρ της εφεσίβλητης εταιρείας.