|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 1 ΑΑΔ 1298
30 Iουνίου, 1998
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155(4) ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964
(Ν. 33/64) ΩΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΘΗΚΕ,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ ΚΑΙ/Η
ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ CERTIORARI ΚΑΙ/Η PROHIBITION,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ/Η ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΟΥ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ ΠΟΥ ΕΚΔΟΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 30.1.97 ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 8/96,
MΕΤΑΞΥ:
1. ΗΕLEN ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ,
2. CHRIS B. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΑΝΗΛΙΚΟΣ
ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΣΙΕΣΤΕΡΗΣ
ΦΙΛΗΣ ΤΟΥ HELEN KAΡΑΓΙΑΝΝΗ,
Αιτητές,
v.
ΒΑΣΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ,
Καθ' ου η αίτηση,
ΚΑΙ/Η ΣΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 4/97
ΜΕΤΑΞΥ:
ΕΛΕΝΗ ΑΛΛΩΣ HELEN KAΡAΓΙΑΝΝΗ,
Αιτήτρια,
v.
ΜΙΛΤΙΑΔΗ ΚΛΕΑΝΘΟΥΣ,
Καθ' ου η αίτηση,
ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ
(Αίτηση Αρ. 131/97)
Προνομιακά Εντάλματα — Certiorari — Αίτηση για έκδοση εντάλματος Certiorari για ακύρωση απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου στην οποία αποφασίστηκε ότι το τέκνο δεν είχε φυσικό πατέρα το σύζυγο της μητέρας του, αλλά τον αιτητή — Τεκμήριο καταγωγής από γάμο — Δεν ανατράπηκε — Υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδοσίας — Συμφωνία των μερών για έκδοση της επίδικης απόφασης — Δεν εξουδετερώνει την ανάγκη θεμελίωσης της προϋπόθεσης για ανάληψη δικαιοδοσίας.
Προνομοιακά εντάλματα — Certiorari — Νομιμοποίηση αιτητή σε αίτηση για άδεια καταχώρησης αίτησης Certiorari — Συνέπειες δικαστικής απόφασης στα συμφέροντα του αιτητή — Νομιμοποίηση μη διαδίκου αιτητή.
Oικογενειακό Δίκαιο — Ο περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμος του 1991 (Ν.187/91), όπως τροποποιήθηκε — "Τεκμήριο καταγωγής από γάμο" — Η δικαστική αναγνώριση άλλου ως βιολογικού πατέρα, προϋποθέτει ανατροπή του πιο πάνω τεκμηρίου — Παραγραφή δικαιώματος της μητέρας να ζητήσει τη δικαστική αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της — Εφαρμοστέες αρχές.
Μετά από αίτησή του, ο αιτητής πήρε άδεια από το Ανώτατο Δικαστήριο να καταχωρήσει αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος τύπου Certiorari και επεδίωξε την ακύρωση απόφασης του Οικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερ. 30.1.1977 με την οποία αποφασίστηκε "εκ συμφώνου" πως ο σύζυγος της Helen Καραγιάννη δεν ήταν ο φυσικός πατέρας του γυιού της που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου, αλλά ο αιτητής.
Το Δικαστήριο κατέληξε ότι η αίτηση είναι βάσιμη για τους πιο κάτω λόγους:
1. Το Άρθρο 6 του περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική Υπόσταση) Νόμου του 1991 (Ν. 187/91), όπως τροποποιήθηκε δημιουργεί μαχητό τεκμήριο ότι ο ανήλικος που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου των γονέων του, έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας.
2. Η δικαστική αναγνώριση άλλου ως βιολογικού πατέρα, προϋποθέτει ανατροπή του πιο πάνω τεκμηρίου. Το Άρθρο 8 του Νόμου καθιερώνει το δικαίωμα δικαστικής προσβολής της πατρότητας που επιτυγχάνεται "αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δε συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν αδύνατο να συλλάβει από αυτόν".
Η δικαστική προσβολή της πατρότητας που ανέτρεψε το τεκμήριο της καταγωγής του ανηλίκου από τον γάμο των καθ' ων η αίτηση, επηρεάζει ευθέως τον αιτητή, λόγω της δυνατότητας που διανοίγεται για διεκδίκηση δικαστικής αναγνώρισης. Η μητέρα ήδη καταχώρησε αίτηση (Αίτηση Αρ. 4/97) για τον σκοπό αυτό. Συνεπώς ο αιτητής νομιμοποιείται να θέσει τη νομιμότητα της απόφασης ημερ. 30.1.1997 υπό έλεγχο.
3. Το τέκνο γεννήθηκε στις 13.4.1992. Η αίτηση για προσβολή της πατρότητας καταχωρήθηκε στις 7.10.1996. Το Άρθρο 11(1)(δ) προνοεί ότι η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται "για τη μητέρα όταν περάσει ένας χρόνος από τον τοκετό ή εφόσον υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη προσβολή, όταν περάσουν πέντε χρόνια από τον τοκετό". Η ανάγκη θεμελίωσης της εύλογης αιτίας που προβλέπει ο Νόμος συνάπτεται προς τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου. Τα περιστατικά που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου στην παρούσα υπόθεση, δε θεμελίωναν τέτοια εύλογη αιτία. Το διάταγμα εκδόθηκε εκ συμφώνου. Όμως η συμφωνία των μερών δεν εξουδετερώνει την ανάγκη θεμελίωσης της προϋπόθεσης για την ανάληψη δικαιοδοσίας.
4. Το δικαίωμα του τέκνου για προσβολή της πατρότητας είναι προσωπικό και δεν μπορεί να ασκηθεί εκ μέρους του από τους γονείς του. Πολύ λιγότερο από τον ένα από αυτούς, όπως συνέβηκε στην παρούσα υπόθεση όπου ο ανήλικος προστέθηκε στην αίτηση 8/96 που καταχώρησε η μητέρα του.
Η αίτηση εγκρίνεται χωρίς έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Ηλία (Αρ. 1) (1995) 1 Α.Α.Δ. 497,
Hλία (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 780,
Ηλία (Αρ. 1) (1995) 1 Α.Α.Δ. 1.
Aίτηση.
Aίτηση με την οποία ο αιτητής ζητά την έκδοση ενταλμάτων Ceriorari και Prohibition αναφορικά με την απόφαση του Oικογενειακού Δικαστηρίου Λεμεσού που δόθηκε στις 30 Ιανουαρίου, 1997 (Aιτήσεις Αρ. 8/96 και 4/97) με την οποία "εκ συμφώνου" αποφασίσθηκε ότι ο Chris Καραγιάννης δεν είχε ως φυσικό πατέρα το σύζυγό της μητέρας του Helen Kαραγιάννη.
Α. Ευτυχίου, για τον Αιτητή.
Cur. adv. vult.
KΩNΣTANTINIΔHΣ, Δ.: Στις 30.1.97, μετά από αίτηση της Helen Καραγιάννη, (Αίτηση 8/96), το Οικογενειακό Δικαστήριο Λεμεσού "εκ συμφώνου" αποφάσισε πως ο υιός της δεν είχε ως φυσικό πατέρα το σύζυγό της, Βάσο Καραγιάννη (οι καθ' ων η αίτηση). Στις 10.4.97 η Ηelen Καραγιάννη υπέβαλε αίτηση στο ίδιο Δικαστήριο (Αίτηση 4/97) για δικαστική αναγνώριση πως ο Μιλτιάδης Κλεάνθους (ο αιτητής) είναι ο φυσικός πατέρας του υιού της.
Χορήγησα άδεια στον αιτητή για την καταχώριση αίτησης για την έκδοση διατάγματος certiorari σε σχέση με την απόφαση της 30.1.97. Η αίτηση καταχωρίστηκε και οι καθ' ων η αίτηση εκπροσωπήθηκαν από δικηγόρο. Γιά διάφορους λόγους ζήτησαν παράταση της προθεσμίας για την καταχώριση ένστασης αλλά ένσταση δεν καταχώρισαν. Ο δικηγόρος τους απεσύρθη, ειδοποιήθηκαν εκ νέου προσωπικά, δεν εμφανίστηκαν και η διαδικασία διεξάχθηκε στην απουσία τους.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή, με αναφορά στον περί Τέκνων (Συγγένεια και Νομική υπόσταση) Νόμο του 1991 (Ν. 187/91 όπως τροποποιήθηκε) επανέλαβε τα επιχειρήματα που στην πρώτη διαδικασία έκρινα πως στοιχειοθετούσαν εκ πρώτης όψεως υπόθεση. Μελέτησα το θέμα και κατέληξα πως η αίτηση είναι βάσιμη. Παραθέτω τους λόγους:
1. Ο ανήλικος γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου των καθ' ων η αίτηση και τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας. Αυτό, κατά το "τεκμήριο καταγωγής από γάμο" που δημιουργεί το άρθρο 6 του Νόμου:
"Το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε διάστημα τριακόσιων δύο ημερών από τη λύση ή την ακύρωσή του, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα το σύζυγο της μητέρας."
2. Η δικαστική αναγνώριση άλλου ως του βιολογικού πατέρα, προϋποθέτει ανατροπή του πιο πάνω τεκμηρίου. Με ζωντανό το τεκμήριο που επιβάλλει ο νόμος, δεν νοούνται αναζητήσεις πάνω σε άλλη βάση. Το άρθρο 22 του Νόμου είναι σχετικό. Αναφέρεται στην παραγραφή του δικαιώματος της μητέρας να ζητήσει τη δικαστική αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της. Αν ήταν έγγαμη κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του τέκνου, ως εναρκτήριο σημείο της πενταετούς προθεσμίας που τάσσεται, είναι η "ημέρα που έγινε αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή της πατρότητας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 8". Το άρθρο 8 καθιερώνει ακριβώς το δικαίωμα δικαστικής προσβολής της πατρότητας. Που επιτυγχάνεται ας σημειωθεί,
"αν αποδειχθεί ότι η μητέρα δε συνέλαβε πράγματι από το σύζυγό της ή ότι κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης ήταν αδύνατο να συλλάβει από αυτόν."
Η δικαστική προσβολή της πατρότητας που ανέτρεψε το τεκμήριο της καταγωγής του ανηλίκου από το γάμο των καθ' ων η αίτηση, επηρεάζει ευθέως τον αιτητή. Διανοίγει τη δυνατότητα για τη διεκδίκηση της δικαστικής αναγνώρισης που επιζητείται με την αίτηση 4/97. Συνεπώς, νομιμοποιείται να θέσει τη νομιμότητα της υπό έλεγχο. (βλ. Αναφορικά με Ανδρέα Σάββα Ηλία (Αρ. 1) (1995) 1 Α.Α.Δ. 497, Αναφορικά με Ανδρέα Σάββα Ηλία (Αρ. 2) (1995) 1 Α.Α.Δ. 780).
3. Το τέκνο γεννήθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία, στις 13.4.92. Η αίτηση για την προσβολή της πατρότητας καταχωρίστηκε στις 7.10.96. Κατά το άρθρο 11(1)(δ) η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται:
"για τη μητέρα όταν περάσει ένας χρόνος από τον τοκετό ή εφόσο υπάρχει εύλογη αιτία για τη μη προσβολή, όταν περάσουν πέντε χρόνια από τον τοκετό".
Συνάπτεται προς τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου η ανάγκη θεμελίωσης της εύλογης αιτίας που προβλέπει ο Νόμος. (Βλ. Βazu's Commentary on the Constitution of India 6η έκδοση Τόμος Ι σελ. 310 και 311). Τέθηκε ενώπιόν μου η αίτηση 8/96, η ένορκη δήλωση που τη στήριξε και η απόφαση του Δικαστηρίου. Διαπιστώνεται πως δεν τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου περιστατικά που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι στόχευαν στη θεμελίωση τέτοιας εύλογης αιτίας. Το πρωτόδικο Δικαστήριο, όπως προκύπτει από την απόφασή του, δεν έστρεψε την προσοχή του προς τέτοια κατεύθυνση και δεν υπάρχει δικαστική κρίση ως προς την ύπαρξη αυτής της δικαιοδοτικής προϋπόθεσης. Εμφανίστηκε ο σύζυγος της μητέρας και το διάταγμα εκδόθηκε "εκ συμφώνου". Όμως η ανάγκη θεμελίωσης προϋπόθεσης για την ανάληψη δικαιοδοσίας δεν αίρεται με συμφωνία των μερών. (Βλ. Αναφορικά με Ηλία Ηλία (1995) 1 Α.Α.Δ. 1).
4. Στην αίτηση 8/96 προστέθηκε και ο ανήλικος, ως αιτητής. Ήταν τότε ηλικίας περίπου 4½ ετών. Το άρθρο 10(1)(γ) του Νόμου αναγνωρίζει στο τέκνο αυτοτελή ικανότητα προσβολής της ιδιότητας τέκνου "ως τέκνου γεννημένου σε γάμο". Και στην περίπτωσή του, το άρθρο 11(1)(γ) θέτει ίδια αιτία αποκλεισμού:
"Η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται:
.......................................................................................................
Για το τέκνο όταν περάσει ένας χρόνος από την ενηλικίωσή του."
Το δικαίωμα του τέκνου για προσβολή της πατρότητας είναι προσωπικό και δεν μπορεί να ασκηθεί εκ μέρους του από τους γονείς του. Πολύ λιγότερο από τον ένα από αυτούς. Όπως εξηγεί ο Γιώργος Κουμάντος στο Οικογενειακό Δίκαιο έκδοση 1989 Τόμος ΙΙ σελ. 47, κατά το σχολιασμό της αντίστοιχης διάταξης του άρθρου 1469 του Ελληνικού Αστικού Κώδικα, νόμιμη εκπροσώπηση του ανηλίκου παιδιού από τους γονείς του δεν μπορεί να υπάρξει γιατί τα συμφέροντά του "θα συγκρούονται πάντως με τα συμφέροντα του ενός από τους δυο γονείς του". (βλ. Γεωργιάδη και Σταθόπουλου Αστικός Κώδιξ Κατ' άρθρο Ερμηνεία, έκδοση 1991, Τόμος VII σελ. 572 και Βαθρακοκοίλη, Το Νέο Οικογενειακό Δίκαιο, Γ΄έκδοση, σελ. 427).
Η αίτηση εγκρίνεται. Το διάταγμα ημερομηνίας 30.1.97 ακυρώνεται. Δεν εκδίδεται διαταγή για έξοδα.
H αίτηση εγκρίνεται χωρίς έξοδα.