CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1998) 1 ΑΑΔ 820

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 9649

Εφεσείοντας-Ενάγοντας

Εφεσιβλήτων-Εναγομένων

ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου θα

ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Με έγγραφη συμφωνία ημερομηνίας 22/5/90 η εφεσίβλητη εταιρεία ανέλαβε την υποχρέωση να ανεγείρει οικοδομή, που θα συμπεριλάμβανε σκελετό και τοιχοποιία για το υπόγειο, καταστήματα στο ισόγειο και διαμερίσματα στον πρώτο και δεύτερο όροφο, σε οικόπεδο του εφεσείοντος στην Πάφο, έναντι του ποσού των £53.000. Ο εφεσείων σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του κατέβαλε συνολικά το ποσό των £35.000 ενώ η εφεσίβλητη εταιρεία εγκατέλειψε το έργο αφού εκτέλεσε εργασία ύψους μόνο £30.000. Ο εφεσείων απαιτούσε £32.000 αποζημιώσεις προς συμπλήρωση των εργασιών του έργου και £4.000 αποζημιώσεις για καθυστέρηση εκτέλεσης του έργου για τέσσερις μήνες. Η εφεσίβλητη εταιρεία ισχυρίστηκε ότι μετά την υπογραφή της συμφωνίας της 22/5/90 ο εφεσείων, λόγω οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε, αποφάσισε να περιοριστεί στην κατασκευή του υπογείου και των ισόγειων καταστημάτων ζητώντας προς τούτο μια νέα προσφορά εκ μέρους της εφεσίβλητης. Οταν ο εφεσείων αποδέχθηκε τη νέα προσφορά των £37.000 που του υπέβαλε η εφεσίβλητη εταιρεία, η εφεσίβλητη άρχισε τις εργασίες σύμφωνα με τη νέα συμφωνία. Παρά τις καθυστερήσεις που παρατηρούνταν εκ μέρους του εφεσείοντος στην πληρωμή των σχετικών διατακτικών που εξέδιδε η Επιβλέπουσα Μηχανικός του έργου κα Πεγειώτου ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών, η εφεσίβλητη συμπλήρωσε τις οικοδομικές εργασίες και παρέδωσε την οικοδομή στον εφεσείοντα στις 17/12/90. Η παράδοση έγινε αφού η Επιβλέπουσα Μηχανικός είχε ελέγξει την εκτελεσθείσα εργασία και είχε εκδώσει το τελικό πιστοποιητικό πληρωμής. Ο ίδιος ο εφεσείων είχε επιθεωρήσει και είχε αποδεχθεί την εκτελεσθείσα εργασία ως ικανοποιητική. Αφού ο εφεσείων κατέβαλε συνολικά το ποσό των £35.000, η εφεσίβλητη εταιρεία ανταπαίτησε το υπόλοιπο ποσό των £2.000 (από το συνολικό ποσό των £37.000 της νέας συμφωνίας), επιπρόσθετα δε ποσό £500 για επιπρόσθετες εργασίες που είχαν γίνει κατόπιν εντολών του εφεσείοντος.

Εχει επίσης υποβληθεί ότι το εύρημα του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι ο εφεσείων καθυστερούσε την πληρωμή των διατακτικών (που επιβεβαιώνει τη θέση της εφεσίβλητης ότι ο εφεσείων αντιμετώπιζε οικονομικές δυσκολίες) είναι λανθασμένο. Από τη μαρτυρία που έχει δοθεί και από τα διατακτικά (που έχουν κατατεθεί ως τεκμήρια 11, 13, 14, 15, 16 και 17) φαίνεται ότι ο εφεσείων δεν κατέβαλλε αμέσως τα σχετικά ποσά των διατακτικών αλλά σταδιακά και με δόσεις. Ο εφεσείων εισηγείται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο λανθασμένα δέχθηκε ως δεδομένο ότι τα διατακτικά είχαν εκδοθεί και δεν προβληματίστηκε κατά πόσο τα διατακτικά κατασκευάστηκαν εκ των υστέρων. Είναι η θέση του εφεσείοντος ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο έπρεπε να καταλήξει σε εύρημα ότι τα διατακτικά είχαν κατασκευαστεί εκ των υστέρων. Η θέση αυτή του δικηγόρου του εφεσείοντος δεν μπορεί να ευσταθήσει. Ολα τα πιο πάνω διατακτικά, που ήταν συνολικά έξι, κατατέθηκαν χωρίς οποιαδήποτε ένσταση ως τεκμήρια. Ο ίδιος ο εφεσείων αντεξεταζόμενος απέφυγε να απαντήσει αν τα διατακτικά ήταν έξι αναφέροντας πως δεν θυμάται πόσα είχαν εκδοθεί, αλλά είχε στην κατοχή του έντεκα αποδείξεις πληρωμής. Τούτο υποδηλώνει την αδυναμία άμεσης εξόφλησης των διατακτικών εκ μέρους του εφεσείοντος, αφού τα ποσά των έξι διατακτικών πληρώθηκαν με δόσεις όπως επιβεβαιώνουν οι έντεκα αποδείξεις που είχαν εκδοθεί για τα έξι διατακτικά. Παρεμβάλλουμε επίσης ότι υπήρξε συγκεκριμένη εισήγηση στη μάρτυρα ότι εκτός από το πρώτο και δεύτερο πιστοποιητικό, τα υπόλοιπα δεν είχαν δοθεί στον εφεσείοντα. Το περιεχόμενο των διατακτικών δεν μπορούσε παρά να οδηγήσει το πρωτόδικο Δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι ο εφεσείων καθυστερούσε τις πληρωμές των σχετικών ποσών και τούτο επιβεβαιώνει την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις οικονομικές του υποχρεώσεις σύμφωνα με την αρχική συμφωνία.

Η εισήγηση του συνήγορου του εφεσείοντος ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να εξετάσει αν είχε κατασκευαστεί αντίγραφο της προσφοράς που είχε κατατεθεί (κατόπιν ειδοποίησης που δόθηκε από την εφεσίβλητη στον εφεσείοντα να παρουσιάσει το αρχικό έγγραφο) μας εκπλήττει. Ο συνήγορος του εφεσείοντος επιφορτίζει το πρωτόδικο Δικαστήριο με την ανακριτική υποχρέωση να εξετάσει κατά πόσο το τεκμήριο 12 που έχει κατατεθεί κατόπιν ενός αόριστου ισχυρισμού εκ μέρους του δικηγόρου του εφεσείοντος ότι ήταν πλαστό, χωρίς να παρουσιάσει οποιαδήποτε άλλη μαρτυρία που θα μπορούσε να υποστηρίξει ένα τέτοιο ισχυρισμό. Το δικαϊκό μας σύστημα δεν αναγνωρίζει ένα τέτοιο δικαίωμα ή υποχρέωση στα Δικαστήρια χωρίς την ορθή παρουσίαση της απαραίτητης μαρτυρίας και την προβολή των θέσεων των δύο πλευρών.

Τα πρωτόδικα Δικαστήρια έχουν την υποχρέωση (τόσο σε ποινικές όσο και σε πολιτικές υποθέσεις) να αξιολογούν το σύνολο της μαρτυρίας που παρουσιάζεται και να προβαίνουν σε διαπιστώσεις πάνω σε όλα τα αμφισβητούμενα γεγονότα έτσι ώστε η απόφαση τους να περιέχει την απαραίτητη δικαστική κρίση πάνω στα επίδικα θέματα. (Χριστοδούλου ν. Αριστοδήμου Πολιτική Εφεση 8764 της 24/5/96). Η αξιολόγηση της μαρτυρίας αποτελεί πρωταρχικό καθήκον του πρωτόδικου Δικαστηρίου που έχει την ευχέρεια να ακούσει τους μάρτυρες να καταθέτουν προφορικά και να συνεκτιμήσει τις αντίστοιχες εκδοχές μέσα στο πλαίσιο των πραγματικών γεγονότων. (Ιδε Χαραλάμπους ν. Βασιλείου Πολιτική Εφεση 9304 της 20/10/96). Το Εφετείο όμως έχει τη διακριτική ευχέρεια να επέμβει όταν το πρωτόδικο Δικαστήριο παραλείπει να προβεί σε συγκεκριμένο εύρημα σχετικά με ένα ουσιώδες θέμα της διαδικασίας (Αθανασίου ν. Loizias and Sons Contracting and Building (Overseas) Ltd. (1993) 2 A.A.Δ. 529) όπως επίσης και όταν ένα εύρημα ως προς την αξιοπιστία ενός μάρτυρος δεν ήταν εύλογα επιτρεπτό. (Katsiamalis v. Republic (1980) 2 C.L.R. 107)

Οι αρχές της Πολιτικής Δικονομίας περιορίζουν τα επίδικα θέματα σε εκείνα που καθορίζονται μέσα στη σχετική δικογραφία έτσι που η δίκη να δρομολογείται κατά μήκος των γραμμών που οριοθετεί η δικογραφία και η δίκη να διατρέχει την ίδια πορεία όπως και το τραίνο κατά μήκος των προκαθορισμένων γραμμών της διαδρομής. (Ιδε Κούρτης ν. Ιασωνίδη (1980) 1 C.L.R. 180, Παπαγεωργίου ν. Λούης Κλάππας (Investment Services Ltd) Πολιτική Εφεση 7367 της 14/1/90 και Ελένη Βραχίμη ως διαχειρίστρια της περιουσίας του Νικόλα Σάσσου ν. Πάρη Κουλουμπρή Πολιτική Εφεση 7675 της 29/5/92). Στην παρούσα περίπτωση ο ισχυρισμός ότι η απόφαση για το ποσό των £500 για τις επιπρόσθετες εργασίες είναι λανθασμένη αφού οι εργασίες ήταν παράνομες δεν μπορεί να εξεταστεί κατ' έφεση αφού δεν είχε προβληθεί πρωτόδικα με τα δικόγραφα ούτε με προφορική μαρτυρία. Εφόσον δε όπως και η δίκη έτσι και η έφεση δεν μπορεί να καταπιαστεί με θέματα που δεν καθορίζονται από τη δικογραφία (ίδε Ελένη Βραχίμη ν. Πάρη Κουλουμπρή πιο πάνω) η σχετική εισήγηση για την εξέταση του θέματος δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.