CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

΄Οπως είναι γνωστό το ένταλμα της φύσης Certiorari διατάσσει τη μεταφορά του φακέλλου στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο αν διαπιστώσει ότι εμφιλοχώρησε ελάττωμα στη διαδικασία διατάσσει την ακύρωσή της. ΄Ενας από τους λόγους για τους οποίους διαδικασία ακυρώνεται είναι και το προφανές νομικό ελάττωμα (βλ. The Attorney-General v. Christou (1962) C.L.R. 129). Tο Δικαστήριο εξετάζοντας αίτηση για την έκδοση εντάλματος Certiorari θα πρέπει να απαντήσει το ερώτημα κατά πόσο από την ενώπιόν του μαρτυρία προκύπτει εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί την παραχώρηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για έκδοση εντάλματος Certiorari (In re Mobil Oil Cyprus Ltd (1985) 1 C.L.R. 781, 787, In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250).

΄Οταν από την εκ πρώτης όψεως εξέταση της διαδικασίας εμφαίνεται ότι η απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου είναι νομικά εσφαλμένη μπορεί να δικαιολογείται η έκδοση εντάλματος Certiorari που να ακυρώνει την απόφαση (R. v. Northumberland Compensation Appeal Tribunal, Ex parte Shaw, (1952) 1 All E.R. 122). ΄Οταν όμως, πάντοτε εκ πρώτης όψεως, η διαδικασία είναι κανονική και το κατώτερο δικαστήριο κέκτειται δικαιοδοσίας, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν θα εκδόσει προνομιακό διάταγμα επειδή το κατώτερο δικαστήριο αντιλήφθηκε λανθασμένα ένα νομικό σημείο (R. v. Healy (1923), 57 I.L.T.21, Αναφορικά με τον Μάριο Χρίστου, Αίτηση 25/96, ημερ. 9.4.1996). ΄Οταν το συγκεκριμένο δικαστήριο κέκτειται δικαιοδοσίας να αποφασίσει ένα θέμα, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι υπερέβη ή έκανε κατάχρηση της δικαιοδοσίας του, απλά και μόνο γιατί παρεμπιπτόντως ερμήνευσε λανθασμένα νομοθέτημα, αποδέκτηκε παράνομη μαρτυρία, απέρριψε νόμιμη μαρτυρία, προέβη σε λανθασμένη εκτίμηση της βαρύτητας της μαρτυρίας ή ακόμα κι' αν καταδίκασε χωρίς μαρτυρία (βλ. Halsbury's Laws of England, 3η ΄Εκδοση, Τόμος ΙΙ, παραγρ. 119 και Αναφορικά με το Μάριο Χρίστου, ανωτέρω).

Το ένταλμα Certiorari παρέχει τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου κατώτερου δικαστηρίου, δεν επιτρέπει όμως αναθεώρηση της ορθότητας της απόφασής του με σκοπό την επέμβαση, είτε όπου το κατώτερο δικαστήριο ενήργησε εκτός της δικαιοδοσίας του, είτε αν την υπερέβη, είτε όπου προκύπτει από το πρακτικό προφανές νομικό ελάττωμα, έστω κι΄ αν αυτό δεν άπτεται της δικαιοδοσίας (βλ. Αναφορικά με τον Gennaro Perella, Π.E. 9169, ημερ. 18.7.1995). Εξάλλου, μόνο ουσιώδης παράβαση δικονομικού κανόνα συνιστά νομική πλάνη (Αgroktimatiki Epihirisis Rousias Co Ltd (1981) 1 C.L.R. 703). Από την άλλη, η ρύθμιση της διαδικασίας ανάγεται στην αρμοδιότητα του εκδικάζοντος την υπόθεση δικαστηρίου (βλ. Δημοκρατία ν. Ηρακλέους, Υπόμνημα 286, ημερ. 22.12.1994 και Αίτηση του Χαράλαμπου Χαραλάμπους και άλλων, Αίτηση 194/94, ημερ. 28.12.1994).

H δικαιοδοσία έκδοσης προνομιακών ενταλμάτων δεν αποτελεί υποκατάστατο της δευτεροβάθμιας δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Το ένταλμα Certiorari δεν αποτελεί μέσο για την εποπτεία της διαδικασίας του πρωτόδικου δικαστηρίου ή της πρακτικής που ακολουθείται (Halsbury' s Laws of England, 3η ΄Εκδοση, Τόμος 11, παραγρ. 213 και Αίτηση Γενικού Εισαγγελέα 80/93, ημερ. 22.6.1993). Αντικείμενο της διαδικασίας για την έκδοση εντάλματος Certiorari δεν είναι ο έλεγχος της ορθότητας μιας απόφασης, αλλά της νομιμότητάς της (Αναφορικά με την αίτηση της Marewave Shipping & Trading Company Ltd (1992) 1 A.A.Δ. 116). ΄Οπως έχει λεχθεί το ένταλμα Certiorari δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ούτε σαν έφεση υπό μεταμφίεση, ούτε ως μέσο επανακρόασης του ζητήματος που εγείρεται (βλ. (R. v. Northumberland Compensation Appeal Tribunal, Ex parte Shaw, ανωτέρω). Επίσης δεν είναι επιτρεπτό να εκδίδεται ένταλμα Certiorari προκειμένου να υπαγορευτεί σε δικαστήριο ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να αποφασίσει ζήτημα που εμπίπτει στην δικαιοδοσία του ή ακόμα ο τρόπος με τον οποίο θα ασκήσει τη διακριτική του εξουσία (βλ. In re Andreas Constantinou, (1983)1 C.L.R. 410, In re Aeroporos and Others (1988) 1 C.L.R. 302, Aφρικάνα Δισκοθήκη Λτδ (1991) 1 Α.Α.Δ. 901).

Αναμφίβολα στην παρούσα υπόθεση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι το Δικαστήριο ενήργησε με κατάχρηση εξουσίας. Το Δικαστήριο αφού αναφέρθηκε και ερμήνευσε τη νομολογία επί του θέματος που εξέταζε, κατέληξε στο συμπέρασμα να μην επιτρέψει την προσαγωγή προφορικής μαρτυρίας. Κατ΄ αρχήν η απόφαση αυτή δεν αποτελεί απόφαση καθοριστική για την επίλυση των επίδικων θεμάτων και συνεπώς δεν μπορεί καν να αποτελέσει αντικείμενο έφεσης. Στην υπόθεση Μιχαήλ Χάσικος και άλλοι ν. Ανδρέα Χαραλαμπίδη, Π.Ε. 7414, ημερ. 28.5.1990, αναφέρεται ότι όταν έφεση δεν στρέφεται εναντίον απόφασης ή διαταγής του δικαστηρίου δεν έχει αντικείμενο και συνεπώς δεν συνιστά έφεση. ΄Οπως αποφασίστηκε στην υπόθεση Apak Agro Industries Ltd και άλλοι ν. Union Des Cooperatives Agricoles De Cereales de Semences (Αρ. 1)) (1992) 1 Α.Α.Δ., 1166, αντικείμενο έφεσης μπορεί να αποτελέσει μόνο ενδιάμεση ή τελική απόφαση ή διαταγή του δικαστηρίου. Με άλλα λόγια, αντικείμενο έφεσης μπορεί να αποτελεί μόνο απόφαση καθοριστική για την επίλυση των επίδικων θεμάτων. Στην πιο πάνω υπόθεση, αντικείμενο της έφεσης ήταν "απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Πάφου με την οποία έγινε αποδεκτή κατά την ακρόαση ως μαρτυρία ένορκη δήλωση που υποβλήθηκε σε άλλη διαδικασία από πρόσωπο που δεν κατέθεσε ως μάρτυρας". Το Εφετείο κατέληξε ότι απόφαση για την αποδοχή ή την απόρριψη μαρτυρίας δεν συνεπάγεται την επίλυση οποιουδήποτε επίδικου θέματος, αλλά συνιστά πτυχή της δικαστικής λειτουργίας για τον προσδιορισμό του βάθρου για τη διάγνωση των δικαιωμάτων των διαδίκων. ΄Ετσι η έφεση κρίθηκε ότι εστερείτο αντικειμένου και απορρίφθηκε. Ούτε η υπό εξέταση απόφαση μπορεί να θεωρηθεί ως καθοριστική για την επίλυση των επίδικων θεμάτων και συνεπώς δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο έφεσης. ΄Αν έτσι έχουν τα πράγματα διερωτώμαι αν μπορεί μια τέτοια διαδικασία να προσβληθεί με αίτηση για έκδοση προνομιακού εντάλματος.

Πιστεύω ότι η ορθότητα ή μη της συγκεκριμένης απόφασης δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας της παρούσας διαδικασίας αλλά ίσως, δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, σε κάποιο καταλληλότερο στάδιο. Τέλος δεν μου διέφυγε και η αναφορά του Δικαστηρίου στο ότι προσπάθησε προηγουμένως να εξηγήσει γιατί θεωρούσε τη συγκεκριμένη ένορκη δήλωση κατ΄ ουσία ανύπαρκτη. Η πρόταση αυτή από μόνη της δείχνει ότι το Δικαστήριο για να καταλήξει στην απόφαση του έλαβε υπ΄ όψη και άλλα στοιχεία, τα οποία δεν εμφαίνονται στη διαδικασία. Αυτό σημαίνει ότι το νομικό ελάττωμα, αν υπάρχει, δεν είναι εμφανές γιατί δεν μπορεί να διακριβωθεί από το παρόν Δικαστήριο αμέσως, αλλά ίσως ύστερα από έρευνα άλλων στοιχείων της δικογραφίας.