ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 142/96
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 155(4) του Συντάγματος και το
άρθρο 3 του Περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι
Διατάξεις) Νόμου του 1964
- και -
Αναφορικά με την αίτηση της BEST LEISURE HOTELS LTD,
από τη Λεμεσό για άδεια καταχώρησης αίτησης για έκδοση
προνομιακών ενταλμάτων τύπου CERTIORARI και
PROHIBITION
- και -
Αναφορικά με την ενδιάμεση διαταγή και/ή απόφαση του
Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού που εκδόθηκε στις 20.9.95
στην αγωγή 4811/95 μετά από αίτηση των Εναγόντων σε
εκείνη την αγωγή και με την οποία το δικαστήριο διάτασσε
όπως ο εναγόμενος εμποδιστεί και διά του παρόντος
εμποδίζεται να πωλήσει, υποθηκεύσει, μεταβιβάσει, διαθέσει,
και/ή καθ΄ οιονδήποτε τρόπο αποξενώσει το ακίνητο υπ΄ αρ.
εγγραφής 25158 Φ/Σχ LIV/44 ευρισκόμενο στη Γερμασόγεια,
της Επαρχίας Λεμεσού, μέσα στο οποίο είναι κτισμένα τα
τουριστικά διαμερίσματα ROUSSOS BEACH μέχρι ακροάσεως
και τελείας αποπερατώσεως της παρούσης αγωγής εκτός εάν
ο Εναγόμενος εμφανισθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου
κατά την 4/10/95 ώραν 8.30 π.μ. και δείξει λόγο γιατί το
παρόν διάταγμα να μην εξακολουθήσει ισχύον.
_______
26 Ιουλίου, 1996
Για τους αιτητές: κ. Στ. Παύλου.
_______
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Στις 20.9.1995, ύστερα από αίτηση των εναγόντων εκδόθηκε στην αγωγή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού αρ. 4811/95 συντηρητικό διάταγμα εναντίον των εναγομένων. Το διάταγμα θα ίσχυε εκτός αν ο εναγόμενος εμφανιζόταν ενώπιον του δικαστηρίου στις 4.10.1995 και έδειχνε λόγο γιατί το διάταγμα να μην εξακολουθήσει να ισχύει. Στη συνέχεια η αίτηση ορίστηκε για επίδοση στις 11.12.1995, αλλά το δικαστήριο δεν εξέδωσε οποιεσδήποτε οδηγίες για συνέχιση της ισχύος του διατάγματος. Στις 21.11.1995 το συντηρητικό διάταγμα τροποποιήθηκε ύστερα από αίτηση των εναγόντων. Οι εναγόμενοι προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο και στις 6.12.1995 εξασφάλισαν άδεια για καταχώρηση αίτησης για έκδοση διαταγμάτων Certiorari και Prohibition, ενώ η ισχύς των επιδίκων διαταγμάτων ανεστάλη μέχρι την εκδίκαση της αίτησης για Certiorari. Εν τω μεταξύ στις 11.12.1995 που η αίτηση για συντηρητικό διάταγμα ήταν ορισμένη ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, ο δικαστής παρέλειψε να της επιληφθεί με οποιοδήποτε τρόπο, παραλείποντας έτσι να δώσει οποιεσδήποτε οδηγίες για ορισμό της υπόθεσης σε μεταγενέστερη ημερομηνία ή για συνέχιση της ισχύος του διατάγματος. Αντιλαμβάνομαι ότι ο δικαστής απέφυγε να ασχοληθεί με την αίτηση γιατί είχε εν τω μεταξύ εκδοθεί άδεια για καταχώρηση αίτησης για την έκδοση Certiorari. Η αίτηση για Certiorari απορρίφθηκε τελικά στις 25.7.1996, αλλά στη σχετική απόφαση δεν δόθηκαν οποιεσδήποτε οδηγίες σχετικά με τη συνέχιση της διαδικασίας ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου, ούτε έγινε οποιαδήποτε μνεία για την τύχη του συντηρητικού διατάγματος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο διάταγμα για παροχή άδειας για καταχώρηση αίτησης για Certiorari το Ανώτατο Δικαστήριο είχε διατάξει την αναστολή της ισχύος των διαταγμάτων μέχρι της αποπεράτωσης της αίτησης για Certiorari, χωρίς όμως να διατάξει αναστολή της όλης διαδικασίας.
Με την παρούσα αίτηση αξιώνεται η παραχώρηση άδειας για καταχώρηση αίτησης για την έκδοση διατάγματος Certiorari για μεταφορά και παρουσίαση στο Ανώτατο Δικαστήριο του φακέλλου της υπόθεσης για απαγόρευση λήψης οποιωνδήποτε μέτρων εκτέλεσης του διατάγματος ημερ. 21.11.1995, καθώς και διατάγματος Prohibition για απαγόρευση λήψης οποιωνδήποτε μέτρων εκτέλεσης και/ή εφαρμογής ή συμμόρφωσης των αιτητών με το διάταγμα ημερ. 20.9.1995.
Είναι η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου των αιτητών ότι λόγω της παράλειψης ορισμού της αίτησης για συντηρητικό διάταγμα παραβιάζονται οι αρχές της φυσικής δικαιοσύνης, γιατί λόγω εμφανούς σφάλματος στη διαδικασία, δηλαδή την παράλειψη ορισμού της υπόθεσης, δεν τους παρασχέθηκε η ευκαιρία να παρουσιαστούν και να απαντήσουν, σε μια προσπάθεια απαλλαγής της περιουσίας τους από τη δέσμευση του διατάγματος. Με άλλα λόγια οι αιτητές βρίσκονται αντιμέτωποι με δέσμευση της περιουσίας τους χωρίς δικονομική δυνατότητα απαλλαγής από το συντηρητικό διάταγμα. Θα πρέπει να λεχθεί ότι άνκαι είναι αμφίβολο κατά πόσο το συντηρητικό διάταγμα παρέμεινε σε ισχύ, αφού καμιά αναφορά δεν γίνεται σ΄ αυτό, ο συνδυασμός της διατύπωσης που χρησιμοποιήθηκε στο διάταγμα του Ανωτάτου Δικαστηρίου για παραχώρηση άδειας για καταχώρηση αίτησης Certiorari ημερ. 6.12.1995, (με το οποίο η ισχύς των διαταγμάτων αναστέλλεται μέχρι αποπεράτωσης της αίτησης) και της τελικής απόρριψης της αίτησης για Certiorari χωρίς οποιαδήποτε σχετική αναφορά, δημιουργούνται αμφιβολίες αν το συντηρητικό διάταγμα εξακολουθεί να ισχύει ή όχι.
Το διάταγμα Certiorari διατάζει τη μεταφορά του φακέλλου στο Ανώτατο Δικαστήριο το οποίο, αν διαπιστώσει ότι εμφιλοχώρησε ελάττωμα στη διαδικασία, διατάσσει την ακύρωσή της. ΄Ενας από τους λόγους ακύρωσης με προνομιακό διάταγμα της διαδικασίας ενώπιον κατώτερου δικαστηρίου είναι το προφανές νομικό ελάττωμα (βλέπε μεταξύ άλλων The Attorney-General v. Christou 1962 C.L.R. 129). Κατά την άσκηση της διακριτικής του ευχέρειας το δικαστήριο θα πρέπει να απαντήσει το ερώτημα κατά πόσο από την ενώπιόν του μαρτυρία προκύπτει εκ πρώτης όψεως υπόθεση που να δικαιολογεί την έκδοση άδειας για καταχώρηση αίτησης για Certiorari (In re Mobil Oil Cyprus Ltd (1985) 1 C.L.R. 781, 787, In re Kakos (1985) 1 C.L.R. 250). H έκδοση προνομιακoύ διατάγματος δεν δικαιολογείται, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων, αν προηγουμένως δεν έχουν εξαντληθεί όλα τα άλλα ένδικα μέσα (βλέπε Αναφορικά με τον Γεώργιο Ανθίμου (1991) 1 Α.Α.Δ. 41, 48).
Το προνομιακό διάταγμα Certiorari παρέχει τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου κατώτερου δικαστηρίου, δεν επιτρέπει όμως αναθεώρηση της ορθότητας του κατώτερου δικαστηρίου, με σκοπό την επέμβαση, είτε όπου το κατώτερο δικαστήριο ενήργησε εκτός της δικαιοδοσίας του, είτε αν την υπερέβη, είτε όπου προκύπτει από το πρακτικό εκ πρώτης όψεως προφανές νομικό σφάλμα, έστω κι αν αυτό δεν άπτεται της δικαιοδοσίας (βλέπε Αναφορικά με τον Genna
ro Perella, Π.Ε. 9169, ημερ. 18.7.1995). Από την άλλη, νομική πλάνη συνιστά μόνο ουσιώδης παράβαση δικονομικού κανόνα (Agroktimatiki Epihirisis Rousias Co Ltd (1981) 1 C.L.R. 703).Το πρώτο ερώτημα που χρήζει απάντησης είναι κατά πόσο εμφιλοχώρησε στην απόφαση εμφανές νομικό σφάλμα. Συντηρητικό διάταγμα δεν μπορεί να παραμένει εν ισχύϊ για μεγαλύτερη περίοδο από ό,τι είναι αναγκαίο για επίδοση ειδοποίησής του σε όλα τα πρόσωπα που επηρεάζονται από αυτό, ούτως ώστε να τους δοθεί η ευκαιρία να παρουσιαστούν ενώπιον του δικαστηρίου και να φέρουν ένσταση, δίδοντας τους έτσι την ευκαιρία ακρόασης (In re Maria Georghiou Philippou (1986) 1 C.L.R. 568). Αυτό ερμηνεύεται - επισημαίνει το δικαστήριο - ότι το διάταγμα θα πρέπει να παραχωρείται για συγκεκριμένη περίοδο, κάτι που επιτυγχάνεται με ορισμό ημερομηνίας κατά την οποία τα επηρεαζόμενα μέρη θα μπορούν να παρουσιαστούν ενώπιον του δικαστηρίου και ενστούν. Τελικά το δικαστήριο ακύρωσε με διάταγμα Certiorari συντηρητικό διάταγμα στο οποίο δεν είχε οριστεί χρόνος ισχύος του, γιατί η παράλειψη του κατώτερου δικαστηρίου θεωρήθηκε σφάλμα ουσίας που επηρέασε το δικαίωμα διάδικου σε ακρόαση (βλέπε επίσης In re HadjiSoteriou (1986) 1 C.L.R. 429).
Η έκδοση διατάγματος που απέκλειε τους αιτητές από του να παρουσιαστούν και προβάλουν τα επιχειρήματά τους ενώπιον του δικαστηρίου θεωρήθηκε ενέργεια που παραβίαζε κατάφωρα τόσο το δικαίωμα ακρόασης όσο και τους δικονομικούς κανόνες. Η δικονομική αυτή παράβαση κρίθηκε ουσιώδης και ως συνιστώσα υπέρβαση εξουσίας και πλάνη περί τον νόμο, πρόδηλη στο πρακτικό του δικαστηρίου (Αναφορικά με την R.C.K. Sports Ltd, Αίτηση Αρ. 155/93, ημερ. 23.8.1993
).Εξ άλλου στην υπόθεση Αναφορικά με τον Γεώργιο Ανθίμου, ανωτέρω, κρίθηκε ότι το εδάφιο (3) του άρθρου 9 του Περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 6, περιορίζει χρονικά την ισχύ του διατάγματος που εκδίδεται σε μονομερή αίτηση και καθορίζει τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται μετά την έκδοσή του. Το διάταγμα θα πρέπει να παραμένει σε ισχύ για χρόνο ουχί μεγαλύτερο από ότι είναι αναγκαίο για επίδοση ειδοποίησης στον επηρεαζόμενο και την παροχή της δυνατότητας σ΄ αυτόν να εμφανιστεί ενώπιον του δικαστηρίου και να υποβάλει ένσταση. Διάταγμα που προβλέπει ισχύ για μεγαλύτερο χρόνο από όσο περιοριστικά ο νομοθέτης θέτει με το εδάφιο (3), δεν είναι έγκυρο.
Ακόμα, η παράταση διατάγματος μετά την ορισθείσα ημερομηνία ακρόασης θεωρήθηκε ότι επιτρέπεται μόνο εφ΄ όσον τούτο κριθεί δικαιολογημένο από το δικαστήριο μετά από την ακρόαση των διαδίκων (Χάρης Φεσσά, Αίτηση αρ. 129/90, ημερ. 8.9.1990). Στην υπόθεση Louis Vuitton ν. Δέρμοσακ Λτδ και άλλης (1992) 1 Α.Α.Δ. 1453, τονίστηκε ότι η έκδοση προσωρινού διατάγματος με μονομερή αίτηση συνιστά εξαιρετικό μέτρο γιατί παρέχεται κατά παρέκκλιση του κανόνα φυσικής δικαιοσύνης ο οποίος αποκλείει την παροχή θεραπείας χωρίς την παροχή ευκαιρίας στον αντίδικο να ακουστεί. Η ισχύς διατάγματος που εκδίδεται μονομερώς δεν μπορεί να παρατείνεται για περισσότερο χρόνο απ΄ ότι είναι απόλυτα αναγκαίος για σχετική ειδοποίηση του αντίδικου και την προετοιμασία της απάντησής του.
Στην παρούσα υπόθεση το σφάλμα που εμφιλοχώρησε είναι εμφανές. Το δικαστήριο θα έπρεπε να επιληφθεί της αίτησης και να ετοιμάσει σχετικό πρακτικό, ούτως ώστε η αίτηση για συντηρητικό διάταγμα να συνεχίσει να βρίσκεται ενώπιον του δικαστηρίου και να παρακολουθείται. Το διάταγμα για παροχή άδειας καταχώρησης αίτησης για Certiorari διέτασσε την αναστολή της ισχύος του διατάγματος, αλλά δεν διέτασσε την αναστολή της διαδικασίας της αίτησης. Κατά συνέπεια το δικαστήριο είχε την υποχρέωση να συνεχίσει επιλαμβανόμενο της υπόθεσης και να την ορίσει σε μελλοντική ημερομηνία. Η παράλειψη ορισμού της αίτησης άφησε τους εναγόμενους εκτεθημένους και χωρίς τη δυνατότητα υποβολής ένστασης στην αίτηση για συντηρητικό διάταγμα, ενώ η περιουσία τους εξακολουθεί να παραμένει δεσμευμένη, χωρίς δυνατότητα τροποποίησης ή ακύρωσης του διατάγματος που την βαρύνει. Οι αιτητές-εναγόμενοι δεν έχουν στη διάθεσή τους οποιοδήποτε ένδικο μέσο για να αντιμετωπίσουν τη δέσμευση του ενεργητικού τους, μια και η αίτηση έχει ουσιαστικά παγώσει σε κάποιο ενδιάμεσο στάδιο. Με τον τρόπο αυτό έχουν παραβιαστεί οι πρόνοιες που ισχύουν για την έκδοση συντηρητικού διατάγματος, μαζί με τις αρχές φυσικής δικαιοσύνης και το δικαίωμα των εναγομένων για ακρόαση. Εν όψει όλων των πιο πάνω βρίσκω ότι έχει εμφιλοχωρήσει νομικό σφάλμα στη διαδικασία, εμφανές από το φάκελλο της υπόθεσης και γι΄ αυτό θα παραχωρήσω τις αιτούμενες θεραπείες.
Εκδίδονται διατάγματα ως οι παράγραφοι Α, Β, Γ και Δ της αίτησης. Οι αιτητές δικαιούνται να καταχωρήσουν αίτηση για έκδοση διαταγμάτων Certiorari και Prohibition μέσα σ΄ ένα μήνα από σήμερα. Η ισχύς των επίδικων διαταγμάτων του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού ημερ. 20.9.1995 και 21.11.1995 αναστέλλεται μέχρι της τελικής εκδίκασης των αιτήσεων για Certiorari και Prohib
ition ή μέχρι νεότερου διατάγματος. Καμιά διαταγή ως προς τα έξοδα.
Φρ. Νικολαΐδης, Δ.
ΜΔ