(1989) 1E ΑΑΔ 729

30 Νοεμβρίου, 1989

[ΠΙΚΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, Δ.Δ.]

"SEVEGEP" LTD.,

Εφεσείοντες,

ν.

1.   UNITED SEA TRANSPORT LTD.,

2.   CYPRUS PORTS AUTHORITY,

Εφεσίβλητων.

(Πολιτική Έφεση Αρ. 7302).

Δικαιοδοσία Δικαστηρίου - Τα γεγονότα με βάση, τα οποία κρίνεται, είναι εκείνα, που συνθέτουν την απαίτηση - Το Δικαστήριο μπορεί και αυτεπάγγελτα να εξετάζει το θέμα της δικαιοδοσίας σε οποιονδήποτε στάδιο της διαδικασίας - Κατά συνέπεια τούτο μπορεί και να το κάμει στα πλαίσια εξετάσεως αιτήσεως για ακύρωση αποφάσεως, που είχε ληφθεί λόγω παραλείψεως εμφανίσεως.

Ναυτοδικείο - Δικαιοδοσία - O Αγγλικός Administration of Justice Act, 1956, Άρθρο 1 (1) (h) - Η αποκλειστική δικαιοδοσία του Ναυτοδικείου υπάρχει οπουδήποτε υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της απαίτησης και της συμφωνίας για την μεταφορά εμπορευμάτων σε πλοίο - Δεν έχει σημασία αν η βάση της αγωγής είναι παράβαση συμβάσεως ή αστικό αδίκημα - Ζημιά σε εμπορεύματα κατά την φόρτωσή τους στο πλοίο - Συνδέεται άμεσα με την σύμβαση μεταφοράς των.

Στην υπόθεση αυτή γεννήθηκαν δύο νομικά ζητήματα. H απαίτηση αφορούσε αποζημιώσεις για ζημιές σε εμπορεύματα, που επήλθαν κατά τον χρόνο της φόρτωσής τους σε πλοίο για μεταφορά τους στο εξωτερικό. H αγωγή καταχωρίσθηκε σε Επαρχιακό Δικαστήριο. Αρχι­κά εκδόθηκε απόφαση υπέρ των εναγόντων λόγω παραλείψεως των εναγόμενων να εμφανισθούν. Αργότερα οι εναγόμενοι υπέβαλαν αί­τηση ακυρώσεως της αποφάσεως.

Το Επαρχιακό Δικαστήριο αποδεχόμενο την αίτηση για ακύρωση αποφάσεως, απέρριψε ταυτόχρονα και την αγωγή, λόγω ελλείψεως δι­καιοδοσίας.

Τα δυο πιο πάνω ερωτήματα είναι: Κατά πόσο το πρωτόδικο Δικα­στήριο είχε εξουσία να απορρίψει, στο στάδιο που απέρριψε, την αγωγή και κατά πόσο πραγματικά δεν είχε δικαιοδοσία να εκδικάσει την συγκεκριμένη απαίτηση.

Οι νομικές αρχές, που εφάρμοσε το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την έφεση των εναγόντων προκύπτουν από τα πιο πάνω περι­ληπτικά σημειώματα.

H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

Αναφερόμενες αποφάσεις:

Theofanous ν. Georghiou (1969) 1 C.L.R. 203,

Ioannou and Paraskevaides v. Jeropoulos (1986) 1 C.L.R. 348,

The Sandrina [1985] 1 L1. Rep. 181; [1985] 1 All E.R. 129,

The Antonis P. Lemos [1985] 1 All E.R. 695.

Έφεση.

Έφεση από τους ενάγοντες κατά της απόφασης του Επαρ­χιακού Δικαστηρίου Λεμεσού (Κορφιώτης Ε.Δ.) που δόθηκε στις 8 Νοεμβρίου, 1986 (Αρ. Αγωγής 2529/85) με την οποία η απόφαση που εκδόθηκε την 15.10.86 εναντίον των εναγόμε­νων 1 ακυρώθηκε.

Στ. Κιττής, για τον Εφεσείοντα.

Γ. Μιχαηλίδης, για τον Εφεσίβλητο.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Μ. Πικής.

ΠΙΚΗΣ.: Δύο κατεξοχή νομικά ερωτήματα εγείρονται και πρέπει να απαντηθούν στην έφεση αυτή:

(α) H ευχέρεια επαρχιακού δικαστηρίου να απορρίψει αγωγή για έλλειψη αρμοδιότητας στο στάδιο της αίτη­σης για ακύρωση απόφασης που είχε εκδοθεί λόγω πα­ράλειψης των εναγόμενων να εμφανιστούν, και

(β) κατά πόσο η πρόκληση ζημιάς σε εμπορεύματα κατά το χρόνο της φόρτωσής τους σε πλοίο αποτελεί απαίτηση η οποία εμπίπτει στις δικαιοδοτικές πρόνοιες του άρ­θρου l(l)(h) του αγγλικού Νόμου - ADMINI­STRATION OF JUSTICE ACT, 1956 (που τυγχάνει εφαρμογής βάσει του άρθρου 29(2)(α) του N 14/60) και συνεπώς ανάγεται στην αποκλειστική πρωτόδικη δι­καιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου βάσει των δια­τάξεων του άρθρου 19(α) του Περί Δικαστηρίων Νόμου (N 14/60), όπως τροποποιήθηκε από το N 96/86.

H αγωγή των εφεσειόντων ενώπιον του Επαρχιακού Δι­καστηρίου Λεμεσού αφορούσε απαίτηση για ζημιά που προκλήθηκε στα εμπορεύματά τους (σταφύλια) κατά το χρόνο φόρτωσής τους από τους καθ' ων η έφεση στο πλοίο «ΘΥΕΛΛΑ». Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες της απαίτησης η ζημιά προκλήθηκε λόγω της πτώσης των δεμάτων που περιεί­χαν κονσερβοποιημένα σταφύλια στο αμπάρι κατά το χρόνο της φόρτωσής τους στο πλοίο. H πτώση αποδίδεται στην ακα­ταλληλότητα των σχοινιών ή την κακή πρόσδεσή τους, ή και στον κακό χειρισμό του γερανού από το χειριστή του.

Οι εφεσίβλητοι, Εναγόμενοι 1, δεν έκαμαν εμφάνιση και εκδόθηκε απόφαση στην απουσία τους. Σε μεταγενέστερο χρόνο αποτάθηκαν στο Επαρχιακό Δικαστήριο με αίτημα τον παραμερισμό της απόφασης προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι δεν είχαν λάβει γνώση της αγωγής. Ταυτόχρονα εισηγήθηκαν ότι η διαφορά η οποία προσδιορίζεται στην αγωγή ανάγεται στην αποκλειστική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου βάσει των διατάξεων του άρθρου 19(α) του Περί Δικαστη­ρίων Νόμου. Το Επαρχιακό Δικαστήριο, παρόλο που απέρριψε τους ισχυρισμούς των εφεσίβλητων ότι δεν έλαβαν γνώση της αγωγής, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι εστερείτο δικαιο- δοσίας να επιληφθεί της αγωγής ενόψει των προνοιών της παραγράφου (h) της αγγλικής νομοθεσίας του 1956 σε συν­δυασμό με τις πρόνοιες των άρθρων 19(α) και 29(2)(α) του Περί Δικαστηρίων Νόμου. Οι εφεσείοντες διατύπωσαν τη θέση ότι ήταν ανεπίτρεπτο για το πρωτόδικο Δικαστήριο να επιληφθεί του θέματος της δικαιοδοσίας στο πλαίσιο αίτησης για παραμερισμό εκδοθείσας απόφασης.

Το ερώτημα απαντάται στην πρωτόδικη απόφαση όπου γί­νεται η διαπίστωση ότι δεδομένου ότι όλα τα σχετικά γεγονό­τα βρίσκονται ενώπιον του Δικαστηρίου, δεν υφίσταται κώ­λυμα στη διερεύνηση της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου. Υποδεικνύεται ότι η αρχή αυτή υιοθετήθηκε χωρίς επιφύλα­ξη από το Ανώτατο Δικαστήριο στην υπόθεση Kyriacos Theofanous ν. Artemis Georghiou (1969) 1 C.L.R. 203.

Τα γεγονότα τα οποία στοιχειοθετούν τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου είναι εκείνα τα οποία συνθέτουν την απαίτηση. Στην προκειμένη περίπτωση περιέχονται στην έκθεση απαιτήσεως. Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε αμφισβήτηση της δι­καιοδοσίας του Δικαστηρίου που μπορεί να προβληθεί από διάδικο, και αυτεπάγγελτα το Δικαστήριο μπορεί σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας να επιληφθεί θέματος που άπτεται της αρμοδιότητάς του να επιληφθεί της αγωγής. Συ­νεπώς ορθά αντιμετωπίστηκε το θέμα από τον πρωτόδικο δι­καστή.

Το δεύτερο θέμα που θα μας απασχολήσει είναι η ορθότη­τα της απόφασης του πρωτόδικου δικαστηρίου με την οποία κρίθηκε ότι το επίδικο θέμα της αγωγής ανάγεται στην απο­κλειστική πρωτόδικη δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστη­ρίου βάσει του άρθρου 19(α) του Περί Δικαστηρίων Νόμου.

H δικαιοδοσία ναυτοδικείου του Ανωτάτου Δικαστηρίου καθορίζεται στο εδάφιο 1 του άρθρου 1 του αγγλικού Νόμου - ADMINISTRATION OF JUSTICE ACT 1956. Η παράγραφος (h) του εδάφιου 1 συμπεριλαμβάνει στη δικαιοδοσία ναυτο­δικείου «any claim arising out of any agreement relating to the carriage of goods in a ship or to the use or hire of a ship.»

Ο δικηγόρος των εφεσειόντων εισηγήθηκε ότι η εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου (h) περιορίζεται σε απαιτή­σεις για διάρρηξη συμφωνίας. H απάντηση του δικηγόρου των εφεσίβλητων είναι ότι δεν ισχύει τέτοιος περιορισμός. Την εισήγησή του στήριξε στην απόφαση του Ανωτάτου Δικα­στηρίου Joannou & Paraskevaides ν. Jeropoulos* στην οποία εξετάστηκε το πλαίσιο της δικαιοδοσίας βάσει της παραγρά­φου (h) του σχετικού νόμου. Το Εφετείο επεσήμανε:

"It must be added that s. 1(1) (h) of the 1956 Act embraces claims sounding in contract as well as in tort, so long as they arise out of an agreemnet relating to the carriage of goods in a ship."

Μετάφραση στα Ελληνικά:

"Πρέπει να προστεθεί ότι το άρθρο l(l)(h) του Νόμου του 1956 περιλαμβάνει απαιτήσεις οι οποίες έχουν ως αντικείμενο συμβάσεις, καθώς και αστικά αδικήματα, δε­δομένου ότι αναφύονται από συμφωνία η οποία σχετίζε­ται με τη μεταφορά εμπορευμάτων σε πλοίο."

Ποιες απαιτήσεις έχουν την προβλεπόμενη από την παρά­γραφο (h) αιτιώδη σχέση με συμφωνία για τη μεταφορά εμπορευμάτων σε πλοίο, εξετάζεται σε άλλο σημείο της από­φασης στην υπόθεση Joannou & Paraskevaides, ανωτέρω. Πρέ­πει να υπάρχει κατά λογική συνέπεια άμεση σχέση μεταξύ της απαίτησης και της συμφωνίας για τη μεταφορά εμπορευ­μάτων σε πλοίο. H θέση αυτή διατυπώθηκε μετά από εξέταση αγγλικών αποφάσεων που άπτονται των αντίστοιχων προ­νοιών της σκωτικής νομοθεσίας και ιδιαίτερα της απόφασης της Δικαστικής Επιτροπής της Βουλής των Λόρδων στην υπό­θεση The Sandrina.**

H έκταση της δικαιοδοσίας βάσει των διατάξεων της βρεττανικής νομοθεσίας η οποία αντιστοιχεί με την παράγραφο (h), εξετάστηκε από το ίδιο Δικαστήριο και στην υπόθεση The Antonis Ρ. Lemos***.

Τα γεγονότα της υπόθεσης ενώπιόν μας δεν επιβάλλουν την εξαντλητική διερεύνηση του δικαιοδοτικού πλαισίου που προσδιορίζει η παράγραφος (h). Περιοριζόμεθα στη διαπί­στωση ότι τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν το αγώγιμο δι­καίωμα συνιστούν απαίτηση η οποία σχετίζεται άμεσα με τη μεταφορά εμπορευμάτων σε πλοίο. Τόσο στην περίπτωση που το οφειλόμενο καθήκον επιμέλειας πηγάζει από συμβατικές υποχρεώσεις, όσο και στην περίπτωση που εδράζεται σε υπο­χρεώσεις που επιβάλλει ο Περί Αστικών Αδικημάτων Νόμος, η εκδίκαση της διαφοράς ανάγεται στην αποκλειστική δικαι­οδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεδομένου ότι έχει άμεση σχέση με συμφωνία για τη μεταφορά εμπορευμάτων με πλοίο.

Συνεπώς, το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε το πρωτόδι­κο Δικαστήριο ότι εστερείτο αρμοδιότητας να επιληφθεί της διαφοράς και, κατ' επέκταση η απόφασή του να απορρίψει την αγωγή κρίνεται σωστή.

Έφεση απορρίπτεται με έξοδα.