|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1989) 1E ΑΑΔ 467
31 Ιουλίου 1989
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Δ]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 155.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (ΑΡ. 33/64)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 23069/87, ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ CERTIORARI ΚΑΙ MANDAMUS,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥΡΓΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΥ (ΠΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑ) ΜΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 1989 ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 23069/87.
(Αίτηση Αρ. 43/89).
Προνομιακά Διατάγματα - Certiorari - Σκοπός και πεδίο εφαρμογής και - Ιστορική εξέλιξη.
Προνομιακά Διατάγματα - Mandamus - Σκοπός και πεδίο εφαρμογής του.
Προνομιακά Διατάγματα - Certiorari και Mandamus - Κατώτερο Δικαστήριο - Κακουργιοδικείο - Είναι κατώτερο Δικαστήριο.
Ποινική Δικονομία - Επιφύλαξη νομικού ζητήματος για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο - O Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμος, Κεφ. 155, Άρθρο 148(1) - Αίτηση από Γενικό Εισαγγελέα - Αν το ζήτημα είναι φύσεως νομικής κι η αίτηση υποβάλλεται διαρκούσης της δίκης, η επιφύλαξη είναι υποχρεωτική - Έκδοση Certiorari για ακύρωση αρνήσεως της επιφυλάξεως, που ζήτησε στην αυτή ο Γενικός Εισαγγελέας για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο και ταυτόχρονη έκδοση Mandamus για επιφύλαξή του εν λόγω νομικού ζητήματος για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Στην υπόθεση αυτή ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ζήτησε από το κακουργιοδικείο αναβολή της ποινικής υποθέσεως που αφορούσε κατηγορία για φόνο και κατοχή εκρηκτικών υλών εναντίον των δύο κατηγορουμένων, σε χρόνο μετά την έκβαση της εφέσεως τρίτου προσώπου, που είχε καταδικαστεί για τον ίδιο φόνο.
Το ίδιο κακουργιοδικείο είχε προηγουμένως δεχθεί αίτηση για χωρισμό της δίκης του εν λόγω τρίτου προσώπου από την δίκη των δύο άλλων κατηγορουμένων, με σκοπό να μπορεί να μαρτυρήσει εναντίον των δύο κατηγορούμενων το εν λόγω πρόσωπο.
Το κακουργιοδικείο αρνήθηκε την αναβολή, επικαλούμενο και το άρθρο 30.2 του Συντάγματος, που προβλέπει, μεταξύ άλλων "δημόσια ακροαματική διαδικασία εντός ευλόγου χρόνου".
O Γενικός Εισαγγελέας υπέβαλε τότε αίτηση για επιφύλαξη δύο σημείων για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο. Το πρώτο σημείο αφορούσε ερώτημα κατά πόσο ήταν ολωσδιόλου νομικά ανεπίτρεπτο για το κακουργιοδικείο να αρνηθεί να αναβάλει την ακρόαση της υπόθεσης όπως είχε ζητηθεί, και το δεύτερο σημείο, αφορούσε το ερώτημα κατά πόσο ήταν ολωσδιόλου νομικά ανεπίτρεπτο για το κα- κουργιοδικείο να αρνηθεί να αναβάλει την ακρόαση της υπόθεσης.
Το κακουργιοδικείο απέρριψε την αίτηση για παραπομπή των ερωτημάτων αυτών, με την αιτιολογία ότι τα θέματα, που είχαν εγερθεί, δεν είναι νομικά και, εν πάση περιπτώσει, και εάν ακόμα ήταν νομικά, δεν μπορούσαν να κρίνουν αποφασιστικά την μελλοντική πορεία της υπόθεσης.
O Γενικός Εισαγγελέας ζήτησε και έλαβε άδεια για. καταχώριση της παρούσας αίτησης για έκδοση Certiorari προς ακύρωση της αρνήσεως παραπομπής των εν λόγω σημείων για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο και για έκδοση Mandamus, που να διατάξει το κακουργιοδικείο να επιφυλάξει τα εν λόγω ερωτήματα για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, αποδεχόμενο την αίτηση και εκδίδοντας Certiorari και Mandamus, απεφάσισε:
(1) Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδεται Certiorari για ακύρωση απόφασης κατώτερου Δικαστηρίου - και το κακουργιοδικείο είναι κατώτερο Δικαστήριο - περιλαμβάνουν υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδο- σίας, πρόδηλη πλάνη νόμου, προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση και λήψη της απόφασης με δόλο ή ψευδορκία.
(2) Το Διάταγμα Mandamus είναι διαταγή με την οποία διατάσσεται κατώτερο Δικαστήριο να προχωρήσει σε συγκεκριμένη πράξη ή να ασκήσει καθορισμένη εξουσία στα πλαίσια της αρμοδιότητάς του.
(3) Το άρθρο 148(1) του Κεφ. 155 δεν αφήνει διακριτική ευχέρεια σε κατώτερο ποινικό Δικαστήριο, εάν το αίτημα προέρχεται από τον Γενικό Εισαγγελέα και ικανοποιούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) Το ερώτημα είναι νομικό, και
(β) Εγείρεται διαρκούσης της δίκης οποιουδήποτε προσώπου.
(4) Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα ερωτήματα, των οποίων η παραπομπή ζητήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο ήταν "νομικά ερωτήματα". O όρος "νομικό ζήτημα" ή "νομικό ερώτημα" συμπεριλαμβάνει ζητήματα εφαρμογής του Νόμου σε αναντίλεκτα γεγονότα, ζητήματα ερμηνείας και οριοθέτησης του σκοπού του Νόμου, λανθασμένη άσκηση της διακριτικής εξουσίας ή άσκηση διακριτικής εξουσίας με βάση λανθασμένες νομικές αρχές.
(5) Στην παρούσα υπόθεση τα νομικά ερωτήματα των οποίων η παραπομπή για γνωμοδότηση από το Ανώτατο Δικαστήριο ζητήθηκε, είχαν εγερθεί "διαρκούσης της δίκης".
Εκδίδονται προνομιακά διατάγματα
Certiorari και Mandamus χωρίς διαταγή για έξοδα.
Αναφερόμενες αποφάσεις:
In re Psaras (1985) 1 C.L.R. 561;
Ellinas v. Republic (1989) 1 C.L.R. 17;
R. v. Northumberland Compensation Appeal Tribunal, Ex Parti Shaw [1952] 1 All E.R. 122;
R. v. Westiminster Compensation Appeal Tribunal and Another, Ex Parte Road Haulage Executive [1953] 1 All E.R. 687;
Anisminic Ltd. v. The Foreigh Compensation Commission and Another [1969] 1 All E.R. 208;
O' Reilly v. Mackman and Others [1982] 3 All E.R. 1124;
Attorney - General v. Christou, 1962 C.L.R. 129;
Pastellopoullos v. Republic (1985) 2 C.L.R. 165;
Christofi and Others v. Iacovidou (1986) 1 C.L.R. 236;
In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 30;
Leftis v. The Police (1973) 2 C.L.R. 87;
In re S. & G. Colocassides Co. Ltd. (1977) 1 C.L.R. 59;
Attorney - General v. Pouris and Others (1979) 2 C.L.R. 15;
Georghadji and Another v. The Republic (1971) 2 C.L.R. 229;
King v. Minister of Health [1939] 1 K.B. 232
Edwards (Inspector of Taxes) v. Bairstow and Another [1955] 3 All E.R. 48;
Instrumatic Ltd. v. Supabrase Ltd. [1969] 2 All E.R. 131;
Stylianides v. Paschalides (1985) 1 C.L.R., 49;
Republic v. The Assize Court at Kyrenia Ex Parte The Attorney - General (1972) 2 C.L.R. 222;
In re Charalambous and Another (1974) 2 C.L.R. 37;
Republic v. Sampson (1977) 2 C.L.R. 1;
Police v. Ekdotiki Eteria (1982) 2 C.L.R. 63.
Αίτηση.
Αίτηση από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για έκδοση ενταλμάτων της φύσεως certiorari και mandamus για παραπομπή στο Ανώτατο Δικαστήριο και ακύρωση ενδιάμεσης απόφασης του κακουργιοδικείου Λεμεσού ημερ. 24 Μαρτίου 1989 στην ποινική υπόθεση Αρ. 23069/87 και ένταλμα της φύσεως mandamus με το οποίο να διατάττεται το κακουργιοδικείο Λεμεσού να επιφυλάξει στην ποινική υπόθεση Αρ. 23069/87 για γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου τα νομικά ερωτήματα 1 και 2 που εκτίθενται στην παράγραφο 3 της έκθεσης που καταχωρίσθηκε στις 27 Μαρτίου, 1989.
Μ. Τριανταφυλλίδης, Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, παρουσιάζεται αυτοπροσώπως μαζί με την Τ. Πολυχρονίδου Δικηγόρο της Δημοκρατίας B.
Χρ. Πουργουρίδης, για τους καθ' ων η αίτηση.
ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ Δ. ανέγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την παρούσα αίτηση, η οποία καταχωρίστηκε σύμφωνα με άδεια που δόθηκε από το Δικαστήριο σε αίτηση χωρίς ειδοποίηση (ex parte), ο Γενικός Εισαγγελέας ζητά από το Δικαστήριο να εκδώσει:-
"(α) Ένταλμα της φύσεως Certiorari για παραπομπή στο Ανώτατο Δικαστήριο και ακύρωση της ενδιάμεσης απόφασης του Κακουργιοδικείου Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) με ημερομηνία 24 Μαρτίου 1989, στην ποινική υπόθεση αρ. 23069/87, και
(β) Ένταλμα της φύσεως Mandamus με το οποίο να διατάττεται το Κακουργιοδικείο Λεμεσού που συνεδριάζει στη Λευκωσία και αποτελείται από τον Προσωρινό Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου κ. Π. Λαούτα, τον Αναπληρωτή Ανώτερο Επαρχιακό Δικαστή κ. Τ. Ηλιάδη και τον Επαρχιακό Δικαστή κ. Γ. Αρέστη, να επιφυλάξει στην ποινική υπόθεση αρ. 23069/87 για γνωμάτευση του Ανώτατου Δικαστηρίου τα νομικά ερωτήματα 1 και 2 που εκτίθενται στην παράγραφο 3 της Έκθεσης που καταχωρίσθηκε στις 27 Μαρτίου 1989, και αντίγραφο της οποίας επισυνάπτεται."
Το Ανώτατο Δικαστήριο, με βάση το Άρθρο 155.4 του Συντάγματος σε συνδυασμό με τα Άρθρα 3 και 9 του περί Απονομής της Δικαιοσύνης (Ποικίλαι Διατάξεις) Νόμου του 1964 (Αρ. 33/64), έχει αποκλειστική δικαιοδοσία να εκδίδει εντάλματα της φύσεως του habeas corpus, mandamus, prohibition, quo warranto και certiorari.
Τα εντάλματα certiorari και mandamus απευθύνονται προς τα κατώτερα Δικαστήρια. Το Κακουργιοδικείο, το οποίο ιδρύθηκε με τον περί Δικαστηρίων Νόμο του 1960 (Αρ. 14/ 60), είναι σύμφωνα με το Άρθρο 152.1 του Συντάγματος κατώτερο Δικαστήριο και ως εκ τούτου οι αποφάσεις του υπόκεινται στην εποπτική δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου με ένταλμα certiorari. Ένταλμα mandamus μπορεί να εκδοθεί προς αυτό. (In Re Psaras (1985) 1 C.L.R. 561,564. Yiannakis P. Ellinas v. The Republic (1989) 1 C.L.R. 17).
Τα προνομιακά εντάλματα εισάχθηκαν στη νομική τάξη της Κύπρου από την Αγγλία. Το Δικαστήριο King's Bench είχε, εκτός από τη δικαιοδοσία Εφετείου, εγγενή δικαιοδοσία να ελέγχει τα κατώτερα Δικαστήρια με εποπτική ιδιότητα. O έλεγχος με το ένταλμα certiorari γινόταν για να περιορίζονται τα κατώτερα Δικαστήρια μέσα στη δικαιοδοσία τους και επίσης να τηρούν το νόμο. Το ένταλμα certiorari είναι διορθωτικού χαρακτήρα. Το πρακτικό της απόφασης του κατώτερου Δικαστηρίου εξεταζόταν και αν υπήρχε υπέρβαση δικαιοδοσίας ή πλάνη νόμου τότε η απόφαση ακυρώνετο.
Για εκατό περίπου χρόνια η χρήση του certiorari περιορίστηκε στην υπέρβαση δικαιοδοσίας και η διόρθωση με certiorari πλάνης νόμου του κατώτερου Δικαστηρίου μέσα στην άσκηση της δικαστικής του αρμοδιότητας περιέπεσε σε αχρηστία. Επανακαλύφθηκε και αποκαταστάθηκε η διπλή του χρήση στην υπόθεση R. ν. Northumberland Compensation Appeal Tribunal Ex parte Shaw [1952] 1 All E.R. 122. Με το certiorari ακυρώνεται απόφαση στην οποία υπάρχει πρόδηλη πλάνη νόμου (for error of law if it appears on the face of the record). Στη σελ. 133 ειπώθηκε:-
"It exists to correct error of law where revealed on the face of an order or decision or irregularity, or absence of, or excess of, jurisdiction where shown. The control is exercised by removing an order or decision, and then by quashing it."
(Βλ. , επίσης, R. v. Westminster Compensation Appeal Tribunal and Another Ex parte Road Haulage Executive [1953] 1 All E.R. 687.)
Στην υπόθεση Anisminic, Ltd. v. The Foreign Compensation Commission and Another [1969] 1 All E.R. 208 αποφασίστηκε ότι πλάνη νόμου (error of law) δεν είναι ανάγκη να είναι πρόδηλη στο πρακτικό της απόφασης.
Στην υπόθεση O' Reilly ν. Mackman and others and other cases [1982] 3 All E.R. 1124, o Lord Diplock στη σελ. 1129 ανάφερε για την υπόθεση Anisminic:-
"... the landmark decision ... which has liberated English public law from the fetters that the courts had therefore imposed on themselves so far as determinations of inferior courts and statutory tribunals were concerned, by drawing esoteric distinctions between errors of law committed by such tribunals that went to their jurisdiction, and errors of law committed by them within their jurisdiction."
Οι λόγοι για τους οποίους εκδίδεται ένταλμα της φύσεως certiorari στην Κύπρο για ακύρωση απόφασης κατώτερου Δικαστηρίου περιλαμβάνουν υπέρβαση ή έλλειψη δικαιοδοσίας, πρόδηλη πλάνη νόμου, προκατάληψη ή συμφέρον από τα πρόσωπα που λαμβάνουν την απόφαση και λήψη της απόφασης με δόλο ή ψευδορκία - (βλ. , μεταξύ άλλων. The Attorney-General ν. Panayiotis Christou, 1962 C.L.R. 129. Pastellopoullos v. Republic (1985) 2 C.L.R. 165. Christofi and Others v. Iacovidou (1986) 1 C.L.R. 236. In re Argyrides (1987) 1 C.L.R. 30).
Για το λόγο που αναφέρθηκε πιο πάνω, πολλές Αγγλικές αποφάσεις για εκατό χρόνια πριν την υπόθεση R. ν. Northumberland Compensation Appeal Tribunal (ανωτέρω) περιόριζαν την έκδοση certiorari σε περιπτώσεις υπέρβασης δικαιοδοσίας μόνο.
Το ένταλμα mandamus είναι διαταγή του Ανωτάτου Δικαστηρίου με την οποία ζητείται από το κατώτερο Δικαστήριο να κάμει μια πράξη ή ασκήσει μια καθορισμένη εξουσία μέσα στα πλαίσια της αρμοδιότητάς του. Το ένταλμα mandamus δεν απευθύνεται μόνο στα κατώτερα Δικαστήρια, αλλά και σε άλλες αρχές για να εκτελέσουν δημόσιο καθήκο. (Halsbury's Laws of England, 4th Edition, Volume 1, paragraph 89 και επέκεινα. Neoptolemos Georghiou Leftis v. The Police (1973) 2 C.L.R. 87. In re S. & G. Colocassides Co. Ltd. (1977) 1 C.L.R. 59. In re Moschatos (1985) 1 C.L.R. 381).
Τα γεγονότα όπως φαίνονται από την αίτηση και την ένορκο δήλωση, στην οποία παραπέμπει, έχουν:-
Στις 15 Μαρτίου, 1989, το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) επιλήφθηκε της ποινικής υπόθεσης αρ. 23069/87, στην οποία οι Χαράλαμπος Αεροπόρος και Ανδρέας Αεροπόρος κατηγορούνται για φόνο εκ προμελέτης και κατοχή εκρηκτικών υλών. Οι κατηγορούμενοι αρνήθηκαν ενοχή και η υπόθεση αναβλήθηκε στις 21 Μαρτίου, 1989.
Στις 21 Μαρτίου, 1989, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ζήτησε αναβολή της ακρόασης της υπόθεσης μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης Αρ. 5118 που καταχώρισε ο Παναγιώτης Αγαπίου Παναγή, άλλως Καυκαρής, που δικάστηκε χωριστά στην ίδια ποινική υπόθεση και καταδικάστηκε στις 9 Μαρτίου, 1989, από διαφορετική σύνθεση του ιδίου Κακουργιοδικείου, το οποίο είχε αποφασίσει να γίνουν χωριστές δίκες - πρώτα του Καυκαρή και μετά των δύο άλλων κατηγορούμενων, Χαράλαμπου Αεροπόρου και Ανδρεά Αεροπόρου - έτσι που ο κατηγορούμενος στην πρώτη δίκη να κληθεί μάρτυρας στη δεύτερη δίκη.
O λόγος που πρόβαλε ο Γενικός Εισαγγελέας για υποστήριξη της αίτησής του για αναβολή ήταν ότι η μαρτυρία του Καυκαρή είναι αναγκαίο και ουσιώδες μέρος της υπόθεσης της κατηγορίας και για να εξασφαλιστεί η μαρτυρία αυτή θα πρέπει να προηγηθεί η έκβαση της έφεσης Καυκαρή εναντίον της καταδίκης του.
Το Κακουργιοδικείο την ίδια ημέρα απόρριψε την αίτηση για αναβολή με απόφασή του, στην οποία ανάφερε ότι κατάληξε στο συμπέρασμα να μη δώσει αναβολή αφού έλαβε υπόψη ότι η αιτούμενη αναβολή είναι ακαθόριστης χρονικής διάρκειας που επηρεάζει τη θέση των κατηγορούμενων, οι οποίοι με βάση το Άρθρο 30.2 του Συντάγματος δικαιούνται "δημοσίας ακροαματικής διαδικασίας εντός ευλόγου χρόνου".
Στις 23 Μαρτίου, 1989, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ζήτησε από το Κακουργιοδικείο, σύμφωνα με το Άρθρο 148(1) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, "να παραπέμψει τα πιο κάτω νομικά ερωτήματα στο Ανώτατο Δικαστήριο για γνωμάτευση":-
"(1) Κατά πόσον, υπό το φως της ορθής ερμηνείας της φράσεως 'εντός ευλόγου χρόνου' στο Άρθρο 30.2 του Συντάγματος (και της αντίστοιχης φράσεως 'within a reasonable time' στο Άρθρο 6.1 της Ευρωπαϊκής Συνθήκης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), και της ορθής ερμηνείας του άρθρου 48 του Περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, Κεφ. 155, ήτο ολωσδιόλου συνταγματικά και νομικά ανεπίτρεπτο για το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) να αρνηθεί, στις 21 Μαρτίου 1989, να αναβάλει την ακρόαση της παρούσας υπόθεσης (αρ. 23069/87) μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης αρ. 5118, ή τουλάχιστο μέχρι να γίνει γνωστή η ημερομηνία ακρόασης της εν λόγω Έφεσης.
2. Κατά πόσον ήτο ολωσδιόλου νομικά ανεπίτρεπτο για το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) να αρνηθεί, στις 21 Μαρτίου 1989, να αναβάλει την ακρόαση της παρούσας υπόθεσης (αρ. 23069/87) μέχρι μετά την έκβαση της Ποινικής Έφεσης αρ. 5118, και έτσι κατ' ουσία να ματαιώσει τη διευθέτηση που αποφασίστηκε από το ίδιο το Κακουργιοδικείο, έστω με διαφορετική σύνθεση, στις 28 Σεπτεμβρίου 1988, για χωριστές δίκες πρώτα του κατηγορούμενου, και τώρα εφεσείοντα στην Ποινική Έφεση αρ. 5118, Παναγιώτη Καυκαρή, και μετά των δύο άλλων κατηγορούμενων, Χαράλαμπου Αεροπόρου και Ανδρέα Αεροπόρου, έτσι που ο κατηγορούμενος στην πρώτη δίκη να κληθεί ως μάρτυρας κατηγορίας στη δεύτερη δίκη".
Το Κακουργιοδικείο με απόφασή του, ημερομηνίας 24 Μαρτίου, 1989, απόρριψε την αίτηση για παραπομπή των ερωτημάτων αυτών. Στην απόφασή του το Κακουργιοδικείο είπε ότι τα θέματα για τα οποία ζητήθηκε παραπομπή δεν είναι νομικά και ότι, και αν ακόμα είναι νομικά, δεν θα κρίνουν αποφασιστικά τη μελλοντική πορεία της υπόθεσης.
Το Άρθρο 148(1) του Κεφ. 155 προνοεί:
"148. - (1) Δικαστήριον ασκούν ποινικήν δικαιοδοσίαν δύναται, και τη αιτήσει του Γενικού Εισαγγελέως της Δημοκρατίας δέον, καθ' οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας, να επιφυλάξη δια γνωμοδότησιν υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου νομικόν ζήτημα εγειρόμενον διαρκούσης της δίκης οιουδήποτε προσώπου."
Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν χωρεί έφεση εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου από το Γενικό Εισαγγελέα - (Attorney-General ν. Pouris & Others (1979) 2 C.L.R. 15). (Βλ. , επίσης, Photini Polycarpou Georghadji and Another v. The Republic (1971) 2 C.L.R. 229). To ένταλμα certiorari δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν συγκεκαλυμμένη έφεση.
Το Άρθρο 148(1) της Ποινικής Δικονομίας δεν αφήνει διακριτική ευχέρεια σε κατώτερο Δικαστήριο που ασκεί ποινική δικαιοδοσία να επιφυλάξει ερώτημα για γνωμάτευση από το Ανώτατο Δικαστήριο όταν ικανοποιούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις:-
(α) Το ερώτημα να είναι νομικό, και
(β) Να εγείρεται διαρκούσης της δίκης οποιουδήποτε προσώπου.
O Γενικός Εισαγγελέας υπόβαλε ότι τα ερωτήματα που ζητήθηκε να παραπεμφθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι νομικά και ότι εγείρονται σχετικά με την άμεσο πρόοδο της δίκης.
O κ. Πουργουρίδης υποστήριξε την αντίθετη άποψη. Περαιτέρω εισηγήθηκε ότι, και αν ακόμη υπάρχει πλάνη νόμου, η απόφαση του κατώτερου Δικαστηρίου δεν υπόκειται σε ακύρωση με ένταλμα certiorari, γιατί το certiorari περιορίζεται μόνο για δικαστικές αποφάσεις που λαμβάνονται με υπέρβαση εξουσίας. Παράθεσε δε την υπόθεση The King ν. Minister of Health [1939] 1 K.B. 232.
Η εισήγηση του κ. Πουργουρίδη ότι δεν μπορεί να εκδοθεί ένταλμα certiorari όταν υπάρχει πλάνη νόμου ή εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή νόμου, εάν το κατώτερο Δικαστήριο ενήργησε εντός της δικαιοδοσίας του δεν ευσταθεί.
Δεν έχει δοθεί πλήρης και εξαντλητικός ορισμός της φράσης "νομικό ζήτημα" ή "νομικό ερώτημα". Συμπεριλαμβάνει όμως ζητήματα εφαρμογής του νόμου σε αναντίλεκτα γεγονότα, ζήτημα ερμηνείας και οριοθέτησης του σκοπού του νόμου, λανθασμένη άσκηση της διακριτικής εξουσίας ή άσκηση διακριτικής εξουσίας με βάση λανθασμένες νομικές αρχές. (Βλ. , μεταξύ άλλων, Edwards (Inspector of Takes) v. Bairstow and Another [1955] 3 All E.R. 48. Instrumatic, Ltd. v. Supabrase, Ltd. [1969] 2 All E.R. 131; Stylianides v. Paschalides (1985) 1 C.L.R. 49, στις σελ. 53, 54).
Τα ερωτήματα που ζητήθηκε να παραπεμφθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο είναι νομικά.
Το δεύτερο ζήτημα είναι εάν "εγείρονται διαρκούσης της δίκης" ("arising during the trial"). Η έκφραση αυτή εξετάστηκε και ερμηνεύτηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο στις υποθέσεις The Republic ν. The Assize Court at Kyrenia, Ex parte The Attorney-General of the Republic (1971) 2 C.L.R. 222 και In re Charalambos N. Charalambous and Another (1974) 2 C.L.R. 37, στην οποία ειπώθηκε (σελ. 42):-
" ...; in our view a question of law arising during the trial means only a question of law arising during the trial at a stage at which it has to be decided in order to enable the trial to proceed further in accordance with the law and rules of practice relating to criminal procedure; and within the ambit of such expression it is not included a question of law which was prematurely raised at a stage of the trial at which it does not have to be decided for the purposes of the trial at that particular stage; because, in our opinion, section 148 does not provide a procedural machinery by means of which a party to a criminal case can seek a ruling on a point of law, from the Supreme Court, in anticipation of the stage of the trial at which the state of the law in relation to such point may or will become actually material and of immediate importance for the further progress of the case; what is envisaged under the said subjection (1) is a situation where a question of law, is, so to speak, obtruding itself upon the trial Court and demanding an answer straightway."
Η υπόθεση Charalambous υιοθετήθηκε στις υποθέσεις The Republic v. Nicolaos Sampson (1977) 2 C.L.R. 1 και Police v. Ekdotiki Eteria (1982) 2 C.L.R. 63.
Τα νομικά ερωτήματα που τέθηκαν για παραπομπή εγείρονται σχετικά με την άμεσο πρόοδο της δίκης και τη διαδικασία ενώπιον του Κακουργιοδικείου. Έχουν άμεση σχέση με την περαιτέρω εξέλιξη της υπόθεσης. H γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου είναι αναγκαίο να δοθεί στο παρόν στάδιο της δίκης.
Για τους πιο πάνω λόγους κατάληξα ότι υπάρχει πρόδηλη πλάνη νόμου στην προσβαλλόμενη απόφαση του Κακουργιοδικείου Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία), με ημερομηνία 24 Μαρτίου, 1989, στην ποινική υπόθεση αρ. 23069/87, και ως εκ τούτου διατάσσω την ακύρωσή της.
Περαιτέρω εκδίδεται ένταλμα τη φύσεως mandamus, με το οποίο διατάττεται το Κακουργιοδικείο Λεμεσού (που συνεδριάζει στη Λευκωσία) "να επιφυλάξει στην ποινική υπόθεση αρ. 23069/87 για γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου τα δύο νομικά ερωτήματα που αναφέρονται πιο πάνω και που ζητήθηκε η παραπομπή τους με αίτηση στο Κακουργιοδικείο στις 23 Μαρτίου, 1989".
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Διάταγμα ως ανωτέρω χωρίς έξοδα.