|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:D424
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υποθ. Αρ.628 /2014)
12 Ioυνίου, 2015
[Τ.ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δικαστής]
Αναφορικά με τα ΄Αρθρα 28 και 146 του Συντάγματος
ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΣΠΟΡΙΔΟΥ
Αιτήτρια,
-και -
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, μέσω
Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Καθ΄ων η αίτηση.
-----------------------
Αιτήτρια παρούσα προσωπικά
Τατ.Ιακωβίδου, (κα.), - δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ΄ων η αίτηση
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, Δ.: Η αιτήτρια ζητεί ακύρωση της απόφασης των καθ΄ων η αίτηση η οποία της κοινοποιήθηκε με επιστολή ημερ. 31/3/2014 με την οποία εκρίθη ότι ακόμη και μετά την επανεξέταση του παιδιού της Γεώργιου Ανδρέου, από τη Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα (ΣΠΟ), ότι η περίπτωση του «δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του όρου ανάπηρος όπως αυτός ερμηνεύεται στο άρθ.2 στις εισαγωγικές διατάξεις των περί Δημοσίων Βοηθημάτων Νόμων του 2006 και 2012».
Βασικά η αιτήτρια αποδίδει στους καθ΄ων η αίτηση «μη δέουσα έρευνα και προσοχή» κατά τη λήψη της απόφασης τους.
Στις 21/3/2012, υποβλήθηκε εκ μέρους του παιδιού αίτηση για παροχή Δημόσιου Βοηθήματος σε ανήλικα ανάπηρα άτομα για τον ανήλικο γιο της (παράρτημα 1, σελ.1-7) προσκομίζοντας τα ακόλουθα πιστοποιητικά και ιατρικές βεβαιώσεις:
α) βεβαίωση ημερ.25/9/2008 του Κέντρου Δυσλεξίας, ευφυΐας, μαθησιακών δυσκολιών, διάσπασης προσοχής και οφθαλμοκίνησης, σύμφωνα με την οποία το παιδί «χαρακτηρίζεται από Διάσπαση Προσοχής, Παρορμητικότητα, Δυσλεξία και Προβλήματα Διαχείρισης Χρόνου» (παράρτημα 2, σελ.8),
β) επιστολή ημερ.17/10/2010 της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης της Επαρχίας Λάρνακας-Αμμοχώστου του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού με την οποία εισηγήθηκε τη σχολική χρονιά 2010-2011 ο αιτητής να ενταχθεί σε Πρόγραμμα Στήριξης, την απαλλαγή του από τα μαθήματα των Γαλλικών και Αρχαίων Ελληνικών καθώς και την παροχή διευκολύνσεων (παράρτημα 3, σελ.9),
γ) έκθεση προόδου ημερ.7/3/2011 του Κέντρου Δυσλεξίας, ευφυΐας, μαθησιακών δυσκολιών, διάσπασης προσοχής και οφθαλμοκίνησης, (παράρτημα 4, σελ.10-12),
δ) βεβαίωση ημερ.20/10/2011 σύμφωνα με την οποία ο αιτητής φοιτά στο ιδιωτικό σχολείο Med High School στην Λάρνακα, το οποίο είναι αναγνωρισμένο από το Υπουργείο Παιδείας, ως κατάλληλο για στήριξη ατόμων που πάσχουν από ΔΕΠΥ (παράρτημα 5, σελ.13),
ε) βεβαίωση ημερ.24/10/2011 σύμφωνα με την οποία ο αιτητής είναι μέλος του Συνδέσμου Στήριξης Ατόμων με τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) (παράρτημα 6, σελ.14),
στ) ιατρική βεβαίωση ημερ.21/3/2012 σύμφωνα με την οποία ο αιτητής παρουσιάζει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα, (παράρτημα 7, σελ.15-16),
Στις 28/2/2013 η αρμόδια Λειτουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών πραγματοποίησε επίσκεψη στην κατοικία του παιδιού για διερεύνηση της αίτησης του (παράρτημα 8, σελ.17).
Στις 12/4/2013 η αρμόδια Λειτουργός, λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πάνω ιατρικές βεβαιώσεις καθώς και τις διαπιστώσεις της από τη συνεργασία που είχε με το παιδί, εισηγήθηκε την απόρριψη του ως ανάπηρο άτομο με βάση τις ερμηνευτικές διατάξεις του άρθρου 2 (όρος «ανάπηρος») των περί Δημόσιων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμων 2006 έως 2013, εισήγηση με την οποία συμφώνησε η Συντονίστρια της στις 19/4/2013, ήτοι το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει δεν μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσότερων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία (παράρτημα 8, σελ.18).
Στις 19/4/2013 απορρίφθηκε η αίτηση για παροχή δημόσιου βοηθήματος (παράρτημα 9, σελ.19-23) και στις 15/07/2013 στάληκε επιστολή προς τον αιτητή με την οποία ενημερώθηκε για την απόρριψη της αίτησης του για παροχή δημόσιου βοηθήματος και το δικαίωμα υποβολής γραπτής ένστασης, σε διάστημα εντός ενός μηνός (παράρτημα 10, σελ.24).
Με επιστολή της ημερ.31/8/2013 προς το Γραφείο Κοινωνικών Υπηρεσιών Αγίων Αναργύρων, η αιτήτρια υπέβαλε γραπτή ένσταση εκ μέρους του γιου της (παράρτημα 11, σελ.25).
Η περίπτωση στις 11/9/2013 παραπέμφθηκε στην Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα, βάσει του άρθρου 3(13) του περί Δημόσιων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμου του 2006, για επαναξιολόγηση του αιτήματος για παροχή δημόσιου βοηθήματος ως ανάπηρο άτομο (παράρτημα 12, σελ.26).
Στις 29/1/2014 ο αιτητής εξετάστηκε από τη Συμβουλευτική Πολυθεματική Ομάδα (ΣΠΟ) (παράρτημα 13, σελ.27-28).
Στις 13/2/2014 η Διευθύντρια Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας αποφάσισε και συμφώνησε με τη σύσταση της ΣΠΟ, ότι ο αιτητής δεν μπορεί να θεωρηθεί ανάπηρο άτομο για σκοπούς παροχής δημόσιου βοηθήματος (παράρτημα 13, σελ.29).
Στις 17/02/2014 στάληκε επιστολή προς την Προϊστάμενη του Γραφείου Κοινωνικών Υπηρεσιών Αγίων Αναργύρων όπου κοινοποιήθηκε η απόφαση της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (παράρτημα 14, σελ.30).
Στις 31/03/2014 στάληκε επιστολή προς τη μητέρα του αιτητή με την οποία ενημερώθηκε για την απόφαση της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και για το δικαίωμα της να προσβάλει την απόφαση με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο εντός 75 ημερών όπως προσβλέπει το άρθρο 146 του Συντάγματος (παράρτημα 15, σελ.31).
Οι αποφάσεις ημερ.19/04/2013 για απόρριψη του αιτητή ως ανάπηρο άτομο και για απόρριψη της αίτησης του ανηλίκου για παροχή δημόσιου βοηθήματος, καθώς και η υπογραφή της επιστολής ημερ. 31/03/2014 προς τη μητέρα του αιτητή για ενημέρωση της για την απόφαση της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, λήφθηκαν από εξουσιοδοτημένους αντιπρόσωπους της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, οι οποίες έχουν παραχωρηθεί δυνάμει του άρθρου 2 των περί Δημόσιων Βοηθημάτων και Υπηρεσιών Νόμων 2006 έως 2013 (παράρτημα 16, σελ.32, παράρτημα 17, σελ.33).
Στα πλαίσια του ισχυρισμού περί της μη διεξαγωγής δέουσας έρευνας, η αιτήτρια έδωσε έμφαση στο ότι ο Γιώργος στα ειδικά αυτά σχολεία όπου φοιτούσε «δεν κάθονται σε εξετάσεις και δεν ανταγωνίζονται φυσιολογικά παιδιά». Αντίθετα, παρακολουθούν ειδική εκπαίδευση και παρακάθονται σε ειδικές εξετάσεις. Αυτό, από μόνο του, υποβάλλει η αιτήτρια «αποδεικνύει ότι ο Γιώργος πληροί τον όρο «ανάπηρος» του Νόμου.
Αμφισβητεί ομοίως η αιτήτρια τις σχετικές κρίσεις της Διοίκησης «παρά τις δεκάδες πιστοποιητικά θεραπόντων ιατρών», ουσιαστικά δηλαδή ότι αποφάσισαν χωρίς τη δέουσα έρευνα.
Στην αντιπέρα πλευρά, οι καθ΄ων η αίτηση δια της αγόρευσης της ευπαιδεύτου συνηγόρου τους, εισηγούνται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι νόμιμη, ορθή και λήφθηκε μετά από επαρκή έρευνα των νομικών και πραγματικών στοιχείων της υπόθεσης, έχουσα και τη δέουσα αιτιολογία.
Όπως είναι γνωστό, η δέουσα έρευνα συνίσταται στη συγκέντρωση εκείνων των ουσιωδών στοιχείων της απόφασης ώστε το αποφασίζον όργανο να μπορεί να καταλήξει σε ορθά συμπεράσματα.
Στην παρούσα υπόθεση, έχοντας κατά νου τη διαδικασία από την αφετηρία της, δηλαδή από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, την πρώτη εξέταση και την εξέταση που ακολούθησε μετά από το αίτημα για επανεξέταση της υπόθεσης στη βάση της ΣΠΟ, κρίνω ότι η διοίκηση ενήργησε με επιμέλεια ως προς τη συγκέντρωση και εξέταση των ουσιωδών στοιχείων της υπόθεσης. Όπως προκύπτει και από την αρχική αίτηση καθώς και τις σημειώσεις που τη συνοδεύουν, ο ανήλικος σίγουρα αντιμετώπιζε μαθησιακά προβλήματα, χαρακτηριζόμενος κυρίως από διάσπαση προσοχής, παρορμητικότητα, δυσλεξία και προβλήματα διαχείρισης χρόνου. Η κατάσταση αυτή φαίνεται να αντιμετωπίστηκε χωρίς βέβαια να επιλυθεί με τον τρόπο διδασκαλίας που ακολουθήθηκε. Η διοίκηση φαίνεται να αντιμετώπισε ευθύς εξ αρχής και μέχρι τέλους την περίπτωση στη σωστή της βάση ακόμη και με επίσκεψη αρμόδιου λειτουργού στην οικία του παιδιού για διερεύνηση και αυτής της πτυχής της υπόθεσης. Γίνεται αναφορά σε αξιολόγηση της εκπαιδευτικού ψυχολόγου για τις σύνθετες μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού, χωρίς όμως σε καμία από τις σχετικές βεβαιώσεις να φαίνεται τέτοια μειονεξία σε νοητικό επίπεδο ώστε να μπορούσε να καταταχθεί εύλογα η περίπτωση στον όρο «ανάπηρο πρόσωπο». Με βάση δε το πόρισμα της ΣΠΟ η κατάσταση αυτή διευκρινίζεται καλύτερα αφού σύμφωνα με την αξιολόγηση που γίνεται μετά την επανεξέταση δηλώνεται ότι ο ανήλικος, 15χρονος έφηβος ο οποίος φοιτά σε ιδιωτικό γυμνάσιο, έχει δυσκολίες μαθησιακές στηρίζεται από το σχολείο του αλλά δεν παρουσιάζει στοιχεία ελλειμματικής προσοχής και δεν λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Το νοητικό του δε επίπεδο κρίνεται παρά τις δυσκολίες να είναι σε φυσιολογικό επίπεδο. Εν πάση περιπτώσει, με βάση το σχετικό πρακτικό η κατάσταση της υγείας του σε συνάρτηση με το υπάρχον ιστορικό του παιδιού «δεν μειώνει ή δεν αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία». Ως εκ τούτου καταλήγει η σχετική έκθεση της ΣΠΟ «δεν πληροί σωρευτικά τα κριτήρια του όρου «ανάπηρος», όπως αυτός ερμηνεύεται στο άρθρο 2 του Νόμου».
Με βάση λοιπόν τα δεδομένα που η Διοίκηση είχε ενώπιον της εύλογα έκρινε ότι δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «ανάπηρος», αφού σύμφωνα με το άρθρο 2 του Περί Δημοσίου Βοηθήματος Νόμου του 2006-2012 (Ν.95(Ι)/2006), στο εξής «ο Νόμος». «ανάπηρος» για σκοπούς λήψης δημόσιού βοηθήματος σημαίνει:
«`ανάπηρος΄ σημαίνει άτομο το οποίο εκ γενετής ή λόγω γεγονότος που του συνέβηκε πριν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του, παρουσιάζει οποιασδήποτε μορφής ανεπάρκεια ή μειονεξία, η οποία προκαλεί μόνιμο ή απροσδιόριστης διάρκειας σωματικό, διανοητική ή ψυχικό περιορισμό σ΄ αυτό και η οποία, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και άλλα προσωπικά στοιχεία του εν λόγω ατόμου, μειώνει ουσιωδώς ή αποκλείει τη δυνατότητα εκτέλεσης μιας ή περισσοτέρων δραστηριοτήτων ή λειτουργιών που θεωρούνται ως φυσιολογικές και ουσιώδεις για την ποιότητα ζωής κάθε ατόμου της ίδιας ηλικίας που δεν παρουσιάζει τέτοια ανεπάρκεια ή μειονεξία.»
Όπως προκύπτει από τις πιο πάνω ενέργειες της Διοίκησης, στα σχετικά παραρτήματα ως άνω, και από το περιεχόμενο της επίδικης απόφασης (βλ Ηλιόπουλος ν. ΑΗΚ (2000)3 Α.Α.Δ. 438) και αιτιολογία υπάρχει και επαρκής έρευνα έγινε με έλεγχο όλων των ουσιωδών γεγονότων που περιλάμβανε αξιολόγηση των δεδομένων, ως ανωτέρω, καθώς και ορθή ένταξη τους στα πλαίσια του σχετικού Νόμου. Οι δε εξουσιοδοτήσεις στους σχετικούς Λειτουργούς είναι δεδομένες και στηρίζονται στο τεκμήριο της κανονικότητας (βλ. Παραρτήματα 15-17 επί της ένστασης και εντός του διοικητικού φακέλου). Να σημειωθεί ακόμη ότι και ο καταχωρηθείς διοικητικός φάκελος - τεκμ.Α - δεν παρέχει άλλο υλικό που να δικαιολογούσε τις θέσεις της αιτήτριας, ούτε περιλαμβάνονται σ΄αυτόν οι αποδείξεις - παρ.Ι επί της αγόρευσης της αιτήτριας - αν και βεβαίως με κανένα τρόπο αυτές δεν θα αλλοίωναν τα δεδομένα της υπόθεσης.
Αφού λοιπόν η έρευνα κρίνεται επαρκής, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει στον τρόπο που ευλόγως επέλεξε η διοίκηση να διερευνήσει το θέμα, ούτε βέβαια υποκαθιστά τα υπ΄αυτής διαπιστωθέντα πρωτογενή ευρήματα. (βλ. Δημοκρατία ν. C.Kassinos Constructions Ltd (1990) 3E A.A.Δ 3834 και Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345). Με όλο το σεβασμό στις θέσεις της αιτήτριας δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί η θέση της ότι αφ΄ης στιγμής ο ανήλικος φοιτά σε ειδικό σχολείο θα έπρεπε να καταταχθεί ως ανάπηρο πρόσωπο. Η θέση αυτή ως εκ της γενικότητας της δεν μπορεί να κριθεί βάσιμη.
Υπό το φως όλων των ανωτέρω, η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εκ ποσού €500 υπέρ των καθ΄ων η αίτηση και εναντίον της αιτήτριας.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου,
Δ.