ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ECLI:CY:AD:2015:D123
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Υπόθεση Αρ. 157/2013)
20 Φεβρουαρίου, 2015
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
P & P HORIZOΝ HOMES LTD,
Αιτητές,
ΚΑΙ
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ
1. ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ, ΚΑΙ/Ή,
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
Καθ΄ ων η αίτηση.
____________________
Γ. Μιχαηλίδου (κα.) με Χρ. Νεοφύτου και Α. Ιωάννου (κα.) για Νεοφύτου & Νεοφύτου ΔΕΠΕ, για τους Αιτητές.
Μ. Θεοκλήτου (κα.), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ΄ ων η αίτηση.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Με την εξεταζόμενη Προσφυγή, οι Αιτητές ζητούν από το Σεβαστό Δικαστήριο τις ακόλουθες θεραπείες:
«Α. Διακήρυξη και/ή δήλωση του Δικαστηρίου ότι η διοικητική πράξη και/ή απόφαση των Καθ'ων η Αίτηση ημερομηνίας 20/11/2012 η οποία στάληκε στους Αιτητές με επιστολή των Καθ'ων η Αίτηση (και παραλήφθηκε από τους Αιτητές αργότερα) και με την οποία επέβαλλε το ποσό των €12.280,13 (Δώδεκα Χιλιάδες Διακόσια Ογδόντα Ευρώ και Δεκατρία Σεντς) ως βεβαίωση οφειλόμενου φόρου για τις φορολογικές περιόδους 01/11/2008 έως 28/02/2009 και 01/03/2009 έως 31/05/2009, είναι άκυρη και στερείται οιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.
Β. Τα έξοδα της παρούσας πλέον Φ.Π.Α.»
Το άρθρο 51Α των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμων του 2000 μέχρι 2012, (στο εξής «ο Νόμος») προβλέπει τα ακόλουθα:
«51Α.-(1) 'Ένσταση δύναται να υποβληθεί προς τον Έφορο αναφορικά με οποιοδήποτε ποσό Φ.Π.Α. που έχει βεβαιωθεί και γνωστοποιηθεί σε οποιοδήποτε πρόσωπο δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, και αυτή δεν εξετάζεται αν υποβληθεί μετά την πάροδο εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του ποσού Φ.π.Α. που έχει βεβαιωθεί.
(2) Όταν ο 'Εφορος υιοθετεί εν μέρει ή απορρίπτει μια ένσταση που υποβλήθηκε με βάση το εδάφιο (1), η απόφασή του επί της ένστασης περιλαμβάνει ρητώς τους λόγους στους οποίους βασίστηκε και πληροφορεί το πρόσωπο που υπέβαλε την ένσταση
(α) για το δικαίωμα του
(i) να υποβάλει ένσταση στον Υπουργό με βάση το άρθρο 52 (ια).
(ii) να προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του
Συντάγματος.
(β) για χρονικά πλαίσια μέσα στα οποία τα προαναφερόμενα δικαιώματα δύνανται να ασκηθούν.»
Οι αιτητές την 21.1.2013 επέλεξαν να ασκήσουν το δικαίωμα που τους παρέχει το πιο πάνω άρθρο 51Α του Νόμου, και υπέβαλαν ένσταση στον Έφορο Φ.Π.Α κατά της προσβαλλόμενης απόφασης - Βεβαίωσης Φόρου ημερομηνίας 20.11.2012.
Όπως προκύπτει από την αγόρευση των αιτητών που καταχώρισαν στις 3.12.2013, ο Έφορος ΦΠΑ στις 30.9.2013 εξέδωσε απόφαση επί της ένστασης κάνοντας αυτήν μερικώς αποδεκτή.
Η εν λόγω απόφαση ημερομηνίας 30.9.2013 παρατίθεται αυτούσια :
«Αναφέρομαι στην ένσταση σας με ημερομηνία 18 Ιανουαρίου 2013 που λήφθηκε στην Υπηρεσία Φ.Π.Α στις 21 Ιανουαρίου 2013 για την πιο πάνω βεβαίωση φόρου ύψους €12.280,13 και σας γνωστοποιώ την απόφαση μου, αφού έχω μελετήσει τα διάφορα σημεία στα οποία αναφέρεστε.
2. Κατά το φορολογικό έλεγχο διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα:
Διεκδικήσατε φόρο εισροών ύψους €12.280,13 στις φορολογικές περιόδους 01/11/2008-28/02/2009 και 01/03/2009-31/05/2009 για ανέγερση πολυκατοικίας στο Δήμο Στροβόλου και στη συνέχεια έχετε προβεί σε πώληση μόνο του τεμαχίου γης στις 23/11/2009. Κατά συνέπεια είχατε αλλάξει την πρόθεση σας από πραγματοποίηση φορολογητέων συναλλαγών σε εξαιρούμενες.
Όταν πρόσωπο ανεγείρει οικοδομή με πρόθεση την εκμετάλλευση της για την πραγματοποίηση φορολογητέων συναλλαγών μπορεί να εκπέσει ολόκληρο το ποσό του ΦΠΑ που του επιβάλλεται για την ανέγερσή της.
Εάν σε οποιονδήποτε χρόνο πριν την υλοποίηση της πρόθεσης αυτής, δηλαδή της πραγματοποίησης φορολογητέων συναλλαγών, η πρόθεση αλλάξει και η οικοδομή χρησιμοποιηθεί για την πραγματοποίηση εξαιρούμενων συναλλαγών το πρόσωπο αυτό θα πρέπει σύμφωνα με τον Κανονισμό 71 των περί ΦΠΑ (Γενικών) Κανονισμών του 2001 μέχρι 2013 να προβεί σε αναπροσαρμογή του φόρου εισροών καταβάλλοντας στην Υπηρεσία ΦΠΑ, το φόρο που είχε αρχικά εκπέσει.
Με βάση τα πιο πάνω στοιχεία εκδόθηκε βεβαίωση φόρου ύψους €12.280,13.
3. Μετά από νέα αξιολόγηση των στοιχείων και δεδομένων, έχω καταληξει στο πιο κάτω συμπέρασμα:
· Έχετε δικαίωμα να εκπέσετε το ποσό φόρου εισροών ύψους €5987,29. που αφορά φόρο προκαταρκτικών εξόδων των δραστηριοτήτων σας όπως: αρχιτεκτονικά έξοδα και έξοδα ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης ενώ το υπόλοιπο ποσό ύψους €6292,84 του φόρου εισροών δεν γίνεται αποδεκτό αφού αποδίδεται σε υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί 6 μήνες πριν την εγγραφή σας στο Μητρώο ΦΠΑ (επισυνάπτεται παράρτημα). Η διαφοροποίηση αυτή γίνεται με βάση τον Κανονισμό 74 και όχι τον Κανονισμό71 των περί Φ.Π.Α. (Γενικών) Κανονισμών του 2001 μέχρι 2013.
4. Ενόψει των πιο πάνω, ασκώντας τις εξουσίες που μου παρέχονται από το άρθρο 51Α των περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμων του 2000 μέχρι 2013, αποδέχομαι μερικώς την ένσταση σας και το ποσό της εκδοθείσας προς εσάς βεβαίωσης φόρου με ημερομηνία 20 Νοεμβρίου 2012 διαφοροποιείται με το πιο πάνω ποσό και μειώνεται από €12.280, 13 σε €6292,84.
5. Σημειώνεται ότι το πιο πάνω ποσό αποτελεί αστικό χρέος προς τη Δημοκρατία και η πληρωμή του δεν αποκλείει την επιβολή διοικητικών ή ποινικών κυρώσεων.
6. Εναντίον της πιο πάνω απόφασης μπορείτε -
· Να υποβάλετε ένσταση στον Υπουργό Οικονομικών με βάση το άρθρο 52 των ίδιων Νόμων εντός 60 ημερών από την ημερομηνία της παρούσας επιστολής,
· Να προσφύγετε στο Ανώτατο Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος εντός 75 ημερών από την ημερομηνία της παρούσας επιστολής.»
Οι αιτητές προσέβαλαν στο Ανώτατο Δικαστήριο την πιο πάνω απόφαση του Εφόρου, ημερομηνίας 30.9.2013 με την Προσφυγή υπ' αρ. 6506/13, η οποία εκκρεμεί.
Μέσω της γραπτής αγόρευσης των καθ' ων η αίτηση προβάλλεται προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη πράξη έχει απωλέσει την εκτελεστότητά της και συνακόλουθα η εξεταζόμενη προσφυγή είναι πρόωρη και θνησιγενής από την ημερομηνία καταχώρησής της, ήτοι 1.2.2013.
Σημειώνω παρενθετικά ότι με την απαντητική γραπτή αγόρευση του, ο ευπαίδευτος συνήγορος των αιτητών προβάλλει ότι δεν είναι δυνατή η προβολή της πιο πάνω προδικαστικής ένστασης στο στάδιο των γραπτών αγορεύσεων καθότι δεν ηγέρθηκε με το δικόγραφο της ένστασης.
Δεν συμφωνώ με την τοποθέτηση αυτή του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή καθότι, η προδικαστική ένσταση αφορά σε θέμα δημοσίας τάξης, που αυτεπάγγελτα δύναται να εγερθεί και να διερευνηθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, στην άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας (Δέστε: Δημοκρατία ν. Ματθαίου (1990) 3(Δ) Α.Α.Δ.2452).
Υποβάλλει συναφώς η κα Θεοκλήτου, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ημερομηνίας 20.11.2012 απώλεσε την εκτελεστότητά της από την 21.1.2013 (δηλαδή, πριν την άσκηση της εξεταζόμενης Προσφυγής), όταν ασκήθηκε εναντίον αυτής η προνοούμενη από το Νόμο ένσταση.
Η μόνη εκτελεστή απόφαση σε σχέση με τις φορολογικές υποχρεώσεις των αιτητών για τις φορολογικές περιόδους 1.11.08 - 28.2.09 και 1.3.09 - 31.5.09 είναι η απάντηση της Διοίκησης ημερομηνίας 30.9.2013 επι της ενστάσεως , υποδεικνύει η κα. Θεοκλήτου.
Με εκτενή παραπομπή στη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου[1] υποδεικνύει συναφώς, τη γενική αρχή του διοικητικού δικαίου αναφορικά με πράξη για την οποία υποβλήθηκε υπό του νόμου θεσπιζόμενη ένσταση ή ιεραρχική προσφυγή και η οποία χάνει την εκτελεστότητά της και συγχωνεύεται με την πράξη που λήφθηκε ή θα ληφθεί επί της ένστασης ή της ιεραρχικής προσφυγής.
Στην απόφαση της Ολομέλειας Φίλιππος Λυσιώτης v. Κυπριακής Δημοκρατίας ( 2000) 3ΑΑΔ 88 αποφασίστηκε ότι:
«Πράξη ή απόφαση εναντίον της οποίας έγινε ένσταση ή ασκήθηκε ιεραρχική προσφυγή με βάση νομοθετική πρόνοια, χάνει την εκτελεστότητά της και συγχωνεύεται με την πράξη ή την απόφαση που λήφθηκε επί της ένστασης ή της ιεραρχικής προσφυγής και η τελευταία είναι η μόνη που μπορεί να προσβληθεί. (Δέστε: Economides and Others v. Republic (1978) 3 CLR, 230, Strongiliotis v. Republic (1985) 3 CLR, 1085 και Kotsonis v. Republic (1986) 3 CLR, 2394)».
Στην υπόθεση Εταιρεία Μουτουλλάς- Καλοπαναγιώτης Μεταφοραί Λτδ ν. Αρχής Αδειών κ.α. (1989) 3 Α.Α.Δ. 2277 επαναλήφθηκε ότι:
«Είναι καθιερωμένη αρχή διοικητικού δικαίου ότι πράξη ή απόφαση εναντίον της οποίας έγινε ένσταση ή ιεραρχική προσφυγή, με βάση νομοθετική πρόνοια, χάνει την εκτελεστότητά της. Όταν εκδοθεί η απόφαση στην ένσταση ή στην ιεραρχική προσφυγή, έστω και αν είναι απορριπτική, η προσβαλλόμενη απόφαση ενσωματώνεται στη νέα, η οποία είναι η μόνη εκτελεστή πράξη (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-1959, σελ. 241-242, Ευρετήριον Νομολογίας Συμβουλίου της Επικρατείας 1961-1970, 1ος Τόμος, σελ. 172-173, Ευρετήριο Νομολογίας Συμβουλίου της Επικρατείας 1971-1975, Τόμος 1. σελ. 104 και 108) ....»
Ούτε θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι με την εξεταζόμενη προσφυγή προσβάλλεται ή συμπροσβάλλεται η απόφαση ημερομηνίας 30.9.2013, διατείνεται επίσης η κα. Θεοκλήτου, εφόσον κατά γενική και πάλι αρχή του διοικητικού δικαίου, καθώς επισημαίνει, με προσφυγή μπορεί να προσβληθεί μόνο πράξη, η οποία έχει εκδοθεί πριν από το χρόνο της καταχώρησής της.
Στην υπόθεση Δημοκρατία v Ματθαίου (1990) 3(Δ) Α.Α.Δ. 2452, 2468, λέχθηκαν τα ακόλουθα σχετικά:
«Αφού λάβαμε υπόψη μας τη φρασεολογία του Άρθρου 146 του Συντάγματος, το οποίο εισήγαγε στη Δημοκρατία της Κύπρου την Αναθεωρητική Δικαιοδοσία, καταλήξαμε ότι η προσφυγή μπορεί να προσβάλει πράξη η οποία έχει εκδοθεί πριν από το χρόνο της καταχώρισης της. Δεν μπορεί να προσβληθεί ή να συμπροσβληθεί πράξη ή απόφαση που εκδόθηκε μετά την ημέρα της καταχώρισης της προσφυγής».
Η πιο πάνω προδικαστική ένσταση ευσταθεί. Η εκτενής νομολογία που παρέθεσε η κα. Θεοκλήτου στις αγορεύσεις της είναι ορθή και τα επιχειρήματα που πρόβαλε με βρίσκουν σύμφωνο.
Τυχόν αποδοχή της θέσης των αιτητών ότι παραδεκτώς καταχώρησαν την εξεταζόμενη προσφυγή, έστω και αν προηγουμένως υπέβαλαν ένσταση με βάση το άρθρο 51 Α των περί ΦΠΑ Νόμων, θα οδηγούσε σε απαράδεκτο αποτέλεσμα.
Στην προκείμενη περίπτωση οι αιτητές επέλεξαν να υποβάλουν την υπό του Νόμου προβλεπόμενη ένσταση (άρθρο 51Α(1), ανωτέρω) με αποτέλεσμα, ο 'Εφορος ΦΠΑ, εκ του Νόμου, να υποχρεούται να εξετάσει αυτή (άρθρο 51Α(2), ανωτέρω). Τυχόν δε παράλειψη του Εφόρου να εξετάσει και ν' αποφασίσει επί της ενστάσεως, θα συνιστούσε παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας, δυνάμενης να προσβληθεί με Προσφυγή δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος.
Η προσβαλλόμενη πράξη απώλεσε από την 21.1.2013 και/ή αργότερα την εκτελεστότητά της και συγχωνεύθηκε με την απόφαση ημερομηνίας 30.9.2013. Συνακόλουθα κρίνω ότι η προσφυγή στρέφεται κατά μή εκτελεστής πράξης και ως εκ τούτου είναι απαράδεκτη.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση και εναντίον των αιτητών. Τα έξοδα καθορίζονται σε €500.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ,
Π.
/ΕΑΠ.
[1] Στην Vironos and others v The Republic of Cyprus (1987) 3 Α.Α.Δ. 1159, στη σελ. 1164 το Δικαστήριο αποφάσισε τα ακόλουθα αναφορικά με το πρόωρο Προσφυγής που υποβάλλεται εναντίον απόφασης σε σχέση με την οποία υποβλήθηκε ένσταση:
«In the circumstances of the present case I find that the recourse of the applicants against the decision of 16.6.1986 was premature in view of the fact that their objections were to their knowledge under consideration by the respondents. The applicants should have waited till their objections were determined and then file a recourse against such final decision. Once an objection was pending the executory character of the decision objected to was suspended until a final decision was taken, in which it would then merge.
In view of the above, I find that this part of the recourse challenging the decision of 16.6.1986 should be dismissed on this ground.»
Επίσης στην Υπόθεση Economides and Others v Republic (1978) 3 CLR 230 λέχθηκαν τα ακόλουθα σχετικά:
«It appears to be a well established principle of administrative law that an act or decision against which there has been lodged an objection, under the provisions of a Law, ceases to be of an executory nature, because it becomes incorporated in the subsequent decision determining the said objection and, therefore, it can no longer be made by itself the subject matter of an administrative recourse. Useful reference may be made, in this respect, to the decisions of the Council of State in Greece 15 in Cases 628/1963, 2550/1965, 1564/1968, 145/1966, 889/1969, 2872/1969 and 883/1970; it is to be noted that in each of the last four of the above referred to cases the objection was determined, as in the present instance, by the same organ which had reached the initial decision against which the objection was lodged.»