(2007) 4 ΑΑΔ 353

6 Ιουνίου, 2007

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]

ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ

ΗΑΥΚΕ ELIAS ΟΗΑΝΙΑΝ,

Αιτητής,

v.

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ

1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,

2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΕΙΟΥ

   ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ,

Καθ' ων η αίτηση.

(Υπόθεση Αρ. 2215/2006)

 

Αλλοδαποί ― Απέλαση ― Ακυρότητα του διατάγματος απέλασης, για το λόγο ότι εκδόθηκε χωρίς να διερευνηθεί η επίπτωσή του στην οικογενειακή ζωή του αλλοδαπού και χωρίς να αιτιολογηθεί ανάλογα.

Ανθρώπινα Δικαιώματα ― Προστασία της οικογενειακής ζωής ― Η συνάρτησή της με την έρευνα και αιτιολογία που απαιτείται, σε περίπτωση έκδοσης διατάγματος απέλασης αλλοδαπού.

Ο αιτητής προσέφυγε κατά των διαταγμάτων απέλασης και κράτησής του.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:

Η κατά τα άλλα δυνατότητα έκδοσης διατάγματος απέλασης/κράτησης δυνάμει του σχετικού Νόμου, συνιστά την προϋπόθεση για τη συζήτηση των επιπτώσεων από την έκδοσή τους πάνω σε δικαίωμα κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα ή και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Είναι εναρκτήριο σημείο και όχι η απάντηση στο ερώτημα. Επομένως, κατά τη σειρά των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η άσκηση της εξουσίας για απέλαση, στο βαθμό που μπορεί να παρεμβαίνει σε προστατευόμενο δικαίωμα, πρέπει να προκύπτει ως το εύλογο αποτέλεσμα στάθμισης των δεδομένων της κάθε περίπτωσης, ώστε να αναδεικνύεται ως αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δηλαδή ως δικαιολογημένη από πιεστική κοινωνική ανάγκη και, ειδικά, ως ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό.

Το γεγονός ότι ο αιτητής ήταν πατέρας παιδιού, που γεννήθηκε και διέμενε στην Κύπρο μαζί με την Κυπρία μητέρα του, ήταν γνωστό.

Είναι καθήκον της διοίκησης η διεξαγωγή της έρευνας την οποία απαιτεί η φύση του θέματος ενόψει των παραμέτρων που και η νομολογία προσδιορίζει. Όπως και η στάθμιση των δεδομένων με κατάληξη αιτιολογημένη κρίση. Στην παρούσα περίπτωση δεν διεξάχθηκε η απαραίτητη έρευνα σε σχέση με την κατ' ισχυρισμό επίπτωση της απέλασης στην οικογενειακή ζωή του αιτητή. Οι προσβαλλόμενες αποφάσεις δεν έχουν αιτιολογηθεί όπως θα έπρεπε, ώστε να προκύπτει και ότι το θέμα έτυχε στάθμισης, μάλιστα ευλόγως επιτρεπτής.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

Αναφερόμενες Υποθέσεις:

Beldjoudi v. France, 26.3.1992, Series A no. 234; (1992) 14 Ε.Η.R.R. 801;  E.C.H.R.,

Berrehab v. The Netherlands, 21.6.1988, Series A no. 138; (1989) 11 E.H.R.R. 322; E.C.H.R.,

Moustaquim v. Belgium, 18.2.1991, Series A no. 193; (1991) 13 E.H.R.R. 802; E.C.H.R.,

Nasri v. France, 13.7.1995, Series A no. 320; (1996) 21 E.H.R.R. 458; E.C.H.R.,

Boughanemi v. France, 24.4.1996, Reports of Judgments and Decisions 1996-II; (1996) 22 E.H.R.R. 228; E.C.H.R.,

Bouchelkia v. France, 29.1.1997, Reports of Judgments and Decisions 1997-I; (1998) 25 E.H.R.R. 686; E.C.H.R.,

Ciliz v. The Netherlands, 11.7.2000, Reports of Judgments and Decisions 2000-VIII,

Űner v. The Netherlands, 18.10.2006, Reports of Judgments and Decisions 2006-XII; E.C.H.R., (2007) 45 E.C.H.R. 14,

Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας κ.α. (1996) 3 Α.Α.Δ .47.

Προσφυγή.

Δ. Κακουλλής, για τον Aιτητή.

Χ. Κυθραιώτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Kαθ' ων η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Προσβάλλονται τα διατάγματα απέλασης και κράτησης που εκδόθηκαν κατά του αιτητή, στις 26.10.06. Τα διατάγματα εκδόθηκαν, όπως εξηγείται σ' αυτά, δυνάμει του Άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105, επειδή ο αιτητής θεωρήθηκε ως ανεπιθύμητος και συνεπώς ως απαγορευμένος μετανάστης ενόψει του Άρθρου 6(1)(δ) του ίδιου Νόμου, αφού είχε καταδικαστεί για ποινικό αδίκημα και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης. Επρόκειτο για δυο κατηγορίες για επίθεση κατά της πρώην συμβίας του αιτητή και μια για παράνομη παραμονή στη Δημοκρατία, για τις οποίες του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης ενός, δυο και τριών μηνών.

Οι εισηγήσεις του αιτητή δεν αφορούν στη δυνατότητα έκδοσης διαταγμάτων απέλασης και κράτησης για τέτοιο λόγο ούτε, βεβαίως, τίθεται υπό αμφισβήτηση η καταδίκη του. Έχουν στο επίκεντρό τους το γεγονός ότι είναι πατέρας παιδιού που απέκτησε με την Κυπρία, τότε συμβία του, ας σημειωθεί θύμα της επίθεσης για την οποία καταδικάστηκε, στις 4.4.06. Η απέλασή του στο Λίβανο θα επαγόταν την πλήρη αποκοπή του από το παιδί του και αυτό θα παραβίαζε το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή όπως το διασφαλίζει το Άρθρο 15.1 του Συντάγματος και το Άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Σ' αυτό το πλαίσιο, αφού αναφέρθηκε και στη Σύμβαση περί των Δικαιωμάτων του Παιδιού που κυρώθηκε με το Ν. 243/90 (βλ και 5 (ΙΙΙ)/00), επικαλέστηκε ειδικά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Aνθρωπίνων Δικαιωμάτων Beldjoudi v. France, 26.3.1992, Series A no. 234, (βλ. και Berrehab v. The Netherlands, 21.6.1988, Series A no. 138, Moustaquim v. Belgium, 18.2.1991, Series A no. 193, Nasri v. France, 13.7.1995, Series A no. 320, Boughanemi v. France, 24.4.1996, Reports of Judgments and Decisions 1996-II, Bouchelkia v. France, 29.1.1997, Reports of Judgments and Decisions 1997-I, Ciliz v. The Netherlands, 11.7.2000, Reports of Judgments and Decisions 2000-VIII, ŰŰner v. The Netherlands, 18.10.2006, Harris, O' Boyle and Warbrick, Law of the European Convention on Human Rights, 1995 ed., p. 333).

Ήταν συναφώς η εισήγησή του πως οι προσβαλλόμενες αποφάσεις λήφθηκαν χωρίς να είχε εξεταστεί η περίπτωση από την άποψη των επιπτώσεων πάνω στο δικαιώμά του αλλά και του παιδιού του εν τέλει, να μη διακοπεί η φυσική επαφή μεταξύ τους. Ιδιαιτέρως ενόψει και διατάγματος του Οικογενειακού Δικαστηρίου, ημερομηνίας 2.10.06, που ρύθμιζε την επικοινωνία του αιτητή με το παιδί του. Περαιτέρω, χωρίς να περιλαμβάνουν οι προσβαλλόμενες αποφάσεις οποιαδήποτε αιτιολογία που να αφορά στην αναγκαία στάθμιση, ώστε να καταφαίνεται πως η απέλαση δεν ήταν μέτρο δυσανάλογο αλλά αναγκαίο σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Οι καθ' ων η αίτηση αναφέρθηκαν στο μακρύ ιστορικό της παραμονής του αιτητή στη Δημοκρατία από το 1999 και στις διαδοχικές παρατάσεις της άδειας παραμονής του, κυρίως ενόψει αιτήματός του για άσυλο, το οποίο τελικά απορρίφθηκε. Όπως και σε γάμους του πρώτα με Μολδαβή υπήκοο με την οποία απέκτησε ένα παιδί και μετά με Κύπρια, οι οποίοι στο μεταξύ διαλύθηκαν. Η θέση τους είναι πως δεν δικαιολογείται παρέμβαση στον τρόπο με τον οποίο ασκήθηκε η διακριτική ευχέρεια που παρέχει ο Νόμος αφού σαφώς δεν προκύπτει στοιχείο κακοπιστίας, όπως καταμαρτυρούν και οι επανειλημμένες παρατάσεις της άδειας παραμονής του αιτητή στη Δημοκρατία. Η καταδίκη του αιτητή σε φυλάκιση για ποινικά αδικήματα διάνοιγε τη δυνατότητα απέλασής του ως απαγορευμένου μετανάστη, σύμφωνα με το Νόμο. Δεν μπορεί, όπως εισηγούνται, «να εξαχθεί το συμπέρασμα πως με τα προσβαλλόμενα διατάγματα παραβιάστηκαν οποιαδήποτε δικαιώματά του σε σεβασμό της οικογενειακής του ζωής» ούτε να θεωρηθεί ότι υπήρξε ελλιπής έρευνα ή αιτιολογία.

Η κατά τα άλλα δυνατότητα έκδοσης διατάγματος απέλασης/κράτησης δυνάμει του σχετικού Νόμου, συνιστά την προϋπόθεση για τη συζήτηση των επιπτώσεων από την έκδοσή τους πάνω σε δικαίωμα κατοχυρωμένο από το Σύνταγμα ή και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Είναι εναρκτήριο σημείο και όχι η απάντηση στο ερώτημα. Επομένως, κατά τη σειρά των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η άσκηση της εξουσίας για απέλαση, στο βαθμό που μπορεί να παρεμβαίνει σε προστατευόμενο δικαίωμα, πρέπει να προκύπτει ως το εύλογο αποτέλεσμα στάθμισης των δεδομένων της κάθε περίπτωσης ώστε να αναδεικνύεται ως αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δηλαδή ως δικαιολογημένη από πιεστική κοινωνική ανάγκη και, ειδικά, ως ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Όπως, ουσιαστικά, έκρινε και η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με αναφορά στις βασικές από τις πιο πάνω υποθέσεις, στην Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 47. Όπως εξηγήθηκε, το δημόσιο συμφέρον από την απέλαση «όχι μόνο πρέπει να εξειδικεύεται, αλλά πρέπει, συγχρόνως να καταφαίνεται ότι η διασφάλισή του, στη συγκεκριμένη περίπτωση, αντισταθμίζει το δικαίωμα του ατόμου για την εξασφάλιση της οικογενειακής του ζωής». Επειδή δε, στην πιο πάνω υπόθεση, δεν διερευνήθηκε «ο ισχυρισμός ότι ο εφεσείων συντηρούσε τη σύζυγό του, γεγονός αποκαλυπτικό της προσήλωσής του στο γάμο και της επιθυμίας του για τη διατήρηση του οικογενειακού δεσμού», χωρίς να είχε και αιτιολογηθεί η απέλαση από τέτοια άποψη, η απόφαση ακυρώθηκε.

Το γεγονός ότι ο αιτητής ήταν πατέρας παιδιού που γεννήθηκε και διέμενε στην Κύπρο μαζί με την Κυπρία μητέρα του, ήταν γνωστό. Το αναφέρει και το έγγραφο ημερομηνίας 25.10.06 το οποίο προφανώς τέθηκε ενώπιον της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Μάλιστα, με την προσθήκη στο τέλος ότι εξαιτίας της καταδίκης του σε φυλάκιση κατέστη απαγορευμένος μετανάστης, συνοδευόμενης όμως από εισήγηση «όπως μη ληφθούν περαιτέρω μέτρα εναντίον του», επειδή «είναι πατέρας Κύπριου πολίτη». Εν τούτοις, την επομένη, στις 26.10.06, εκδόθηκαν τα προσβαλλόμενα διατάγματα με αιτιολογία που αφορά μόνο στο γεγονός της καταδίκης του αιτητή. Χωρίς οποιαδήποτε αναφορά στο θέμα του παιδιού και, πολύ λιγότερο, σε κρίση ως προς το πρακτέο ενόψει τούτου. Μάλιστα, με τη χειρόγραφη ίδιας ημερομηνίας σημείωση σ' αυτό πως θα έπρεπε να «ετοιμαστεί έκθεση του Γραφείου Ευημερίας για την περίπτωση», και πως η εκτέλεση του διατάγματος αναστελλόταν μέχρι νεότερων οδηγιών. Και αυτό ενώ ήδη, από τις 23.10.06 (προφανώς από λάθος αναφέρεται το 2003) είχε υποβληθεί αίτηση από τον αιτητή για άδεια παραμονής, ακριβώς ενόψει της γέννησης του παιδιού και της έκδοσης διατάγματος επικοινωνίας από το Οικογενειακό Δικαστήριο.

Είναι καθήκον της διοίκησης η διεξαγωγή της έρευνας την οποία απαιτεί η φύση του θέματος ενόψει των παραμέτρων που και η νομολογία προσδιορίζει. Όπως και η στάθμιση των δεδομένων με κατάληξη αιτιολογημένη κρίση. Σε συμφωνία με την εισήγηση του αιτητή, καταλήγω πως δεν διεξάχθηκε η απαραίτητη έρευνα σε σχέση με την κατ' ισχυρισμό επίπτωση της απέλασης στην οικογενειακή ζωή του αιτητή και σημειώνω συναφώς πως και η ίδια η Διευθύντρια, ενώ είδε την ανάγκη έκθεσης κοινωνικής έρευνας, εξέδωσε τα διατάγματα πριν την ετοιμασία της. Επίσης πως οι προσβαλλόμενες αποφάσεις δεν έχουν αιτιολογηθεί όπως θα έπρεπε ώστε να προκύπτει και ότι το θέμα έτυχε στάθμισης, μάλιστα ευλόγως επιτρεπτής.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με £1.000 έξοδα πλέον Φ.Π.Α.. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

 

---

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο