|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 147/99.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
1. Ανδρέα Σωκράτους,
2. Ελπίδας Σωκράτους,
Αιτητών
και
1. Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω Επάρχου Λευκωσίας,
2. Επάρχου Λευκωσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_________________
17 Απριλίου, 20
00.Για τους αιτητές: Κ. Χ" Ιωάννου.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄
εκ μέρους του Γεν. Εισ.
___________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές είναι σύζυγοι. Κατέχουν από τις 17.2.97 από ½ μερίδιο του τεμαχίου αρ. 123, έκτασης 2 στρεμμάτων, 1 προσταθιού και 1600 τ.π. στην Πάνω Δευτερά. Στις 26.10.81 παραχωρήθηκε στην αιτήτρια 2 άδεια για ανόρυξη γεώτρησης για αρδευτικούς σκοπούς μέσα στο πιο πάνω τεμάχιο. Σύμφωνα με τον όρο 7 της άδειας η αιτήτρια δεν εδικαιούτο να αντλεί νερό από τη γεώτρηση εκτός εάν αποταθεί και εξασφαλίσει σχετική άδεια. Η αιτήτρια υπέβαλε αίτηση για εξασφάλιση της σχετικής άδειας στις 22.4.94. Με την άδεια που εκδόθηκε στις 3.10.94 ακυρώθηκε ο πιο πάνω όρος και αντικαταστάθηκε με όρο ο οποίος,
ανάμεσα σ΄ άλλα, εξουσιοδοτούσε την αιτήτρια να αντλεί νερό από τη διάτρηση το οποίο θα χρησιμοποιείται μόνο για την άρδευση του πιο πάνω τεμαχίου. Σύμφωνα με την παραγ. 2 της άδειας "ο πιο πάνω όρος μπορεί να αναθεωρηθεί ή και ακυρωθεί χωρίς οποιαδήποτε προειδοποίηση".Την 4.5.93 δόθηκε άδεια ανόρυξης γεώτρησης στο παρακείμενο τεμάχιο με αρ. 227 για σκοπούς άρδευσης θερμοκηπίου. Μετά από παράπονο της αιτήτριας ότι από τη γεώτρηση στο τεμάχιο 227 υπεραντλείται νερό με κίνδυνο να μειωθεί η απόδοση της δικής της γεώτρησης, η Αρμόδια Αρχή διερεύνησε το παράπονο και έλαβε δικαστικά μέτρα εναντίον του παραβάτη. Στη συνέχεια εξέδωσε στις 27.4.95 άδεια άντλησης, μετά από σχετική αίτηση του ιδιοκτήτη του τεμ. 227. Στην άδεια εκείνη τέθηκε όρος εγκατάστασης υδρομετρητή, έτσι ώστε η ημερήσια άντληση να μη ξεπερνά τα 5 κυβικά μέτρα. Παράλληλα ο ΄Επαρχος Λευκωσίας ζήτησε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων να σφραγίσει τον υδρομετρητή και να ελέγχει και παρακολουθεί την κατανάλωση του νερού (βλ. επιστολή του Επάρχου ημερ. 2
4.7.95).Οι αιτητές συνέχισαν να υποβάλλουν συχνά παράπονα στις Αρμόδιες Αρχές, περιλαμβανομένου και του Επιτρόπου Διοίκησης, εναντίον του ιδιοκτήτη του τεμαχίου αρ. 227 για υπεράντληση από τη γεώτρηση του λόγω της οποίας είχε επηρεαστεί η απόδοση της δικής τους γεώτρησης με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσχερής η άρδευση του τεμαχίου τους που ήταν φυτευμένο με δέντρα (βλ. επιστολή του δικηγόρου τους προς τον ΄Επαρχο Λευκωσίας ημερ. 9.3.98). ΄Ηγειραν επίσης την αγωγή 9858/97 ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας εναντίον του ιδιοκτήτη του τεμ. 227.
Μετά από διερεύνηση του πιο πάνω παραπόνου των αιτητών ημερ. 9.3.98, με επιτόπια επίσκεψη δε διαπιστώθηκε οποιαδήποτε υπεράντληση. Αντίθετα, διαπιστώθηκε ότι η άντληση "ήταν πολύ πιο χαμηλή της καθορισμένης" (βλ. σημ. 69 στο φάκελο τεκμήριο 11.
Τα συχνά παράπονα των αιτητών εναντίον του ιδιοκτήτη του τεμ. 227 οδήγησαν στην αναθεώρηση των όρων της άδειας των αιτητών. Η αναθεώρηση περιέχεται σε επιστολή του Επάρχου προς τους αιτητές ημερ. 9.12.98 η οποία έχει ως εξής:
"Επιθυμώ να αναφερθώ στην άδεια εγκατάστασης αντλητικών μηχανημάτων που σας παραχωρήθηκε στις 3.10.94 για τη διάτρηση σας που βρίσκεται στο τεμάχιο 123, Φ/Σχ. 30/35.Ε.1 χωριό Πάνω Δευτερά και να σας πληροφορήσω ότι η άδεια αυτή αναθεωρείται με την προσθήκη των πιο πάνω όρων:
(α) Να τοποθετηθεί υδρομετρητής,
(β) η άντληση να μην υπερβαίνει τα 1.500 κ.μ. νερού ετησίως."
Της αναθεώρησης είχε προηγηθεί σημείωμα του Β. Επάρχου προς τον ΄Επαρχο το οποίο έχει ως εξής (βλ. σημ. 17 στο φάκελο Τεκ. 1):
"
Επειδή η ιδιοκτήτρια της διάτρησης και ο σύζυγος της υποβάλλουν συχνά παράπονα εναντίον του ιδιοκτήτη της παρακείμενης διάτρησης στο τεμάχιο 227 (Φακ. W587/92 όπου και η σχετική αλληλογραφία), ότι εξαιτίας της υπεράντλησης που πραγματοποιούν έχει επηρεαστεί η απόδοση της δικής τους διάτρησης με άμεσο επηρεασμό των μονίμων φυτειών με δέντρα που διατηρούν στο τεμάχιο τους παραθέτω τα ακόλουθα από επίσκεψη μου.Το τεμάχιο 123 είναι φυτευμένο με 70 περίπου συκιές, ροδιές, ελιές κλπ. δέντρα, υπάρχουν επίσης στο τεμάχιο, το οποίο έχει έκταση 2-1-1600 τ.π..
Επειδή δεν υπάρχει περιορισμός στην ποσότητα άντλησης, (κ. 12) γεγονός που επιτείνει τις υποψίες του κου Σωκράτους ότι η λειτουργία της γειτονικής διάτρησης επηρεάζει άμεσα τη δική του, πέραν της συνεχιζόμενης ανομβρίας, συνιστάται όπως ο φάκελος διαβιβαστεί στο ΤΑΥ για καθορισμό ετήσιας ποσότητας άντλησης και ακολούθως να τεθεί όρος για εγκατάσταση υδρομετρητή, παρακαλώ."
Ο φάκελος (Τεκ. 1) με το πιο πάνω σημείωμα διαβιβάσθηκε στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (βλ. σημείωμα 18, κ.19, στο φάκελο Τεκ. 1). Το τελευταίο σύστησε "να εγκατασταθεί υδρομετρητής, να σφραγισθεί και να ελέγχεται και η ετήσια άντληση να μην υπερβαίνει τα 1500 κυβικά μέτρα" (βλ. σημ. 20 στο φάκελο Τεκ. 1). Η σύσταση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων υιοθετήθηκε από τον ΄Επαρχο με την αποστολή προς την αιτήτρια της πιο πάνω επιστολής ημερ. 9.12.98.
Στις 9.2.99 οι αιτητές άσκησαν την παρούσα προσφυγή με την οποία ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:
"Δήλωση Δικαστηρίου ότι η απόφαση και/ή πράξη των καθ΄ ων η αίτηση που κοινοποιήθηκε στους αιτητές με επιστολή ημερ. 9.12.98 (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α) με την οποία αναθεωρείται η άδεια διάτρησης και εγκατάστασης αντλητικών μηχανημάτων στο τεμ. 123 του ΦΣ 30/35Ε1 του χωρίου Πάνω Δευτερά που παραχωρήθηκε στις 26.10.81 (με αρ. Φακ. W116/81 αρ. άδειας 046946) και αναθεωρήθηκε στις 3.10.94 είναι άκυρη και άνευ ουδενός αποτελέσματος."
Οι λόγοι ακύρωσης
.Οι αιτητές ισχυρίσθηκαν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω έλλειψης αιτιολογίας και ανεπαρκούς έρευνας. Με ειδική αναφορά στα πιο πάνω σημειώματα 17, 18, 19 και 20, υπέβαλαν ότι ενώ οι επίδικοι όροι είχαν τεθεί μετά από εισήγηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων, το τελευταίο δεν είχε προβεί σε οποιαδήποτε έρευνα πριν προβεί στην εισήγηση του. Ούτε και προκύπτει από του φακέλους οποιαδήποτε αιτιολογία "γιατί να εισηγηθεί το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων να επιβληθεί ο όρος, δηλαδή η προπαρασκευαστική ενέργεια της εισήγησης είναι αναιτιολόγητη".
Οι αρχές του διοικητικού δικαίου υπαγορεύουν ότι προτού το αποφασίζον όργανο λάβει απόφαση που επηρεάζει τον πολίτη πρέπει να προβαίνει στη διεξαγωγή έρευνας. Η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα, ανάγεται δε στη διακριτική ευχέρεια της διοίκησης (Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.α., Α.Ε. 1518/1.11.96, Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας ν. Ζάμπογλου, Α.Ε. 1575/14.7.97 και Nicolaou v. Minister of Interior and Another (1974) 3 C.L.R. 189). Απόφαση που λαμβάνεται στην απουσία δέουσας έρευνας αποτελεί το προϊόν πλημμελούς άσκησης διακριτικής ευχέρειας και ακυρώνεται γιατί ισοδυναμεί με απόφαση αντίθετη προς το νόμο και καθ΄ υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας (
Xapolytos v. Republic (1967) 3 C.L.R. 703).Αναφορικά με την αιτιολογία το κατά πόσο μια διοικητική πράξη είναι αιτιολογημένη ή όχι εξαρτάται από τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά της (βλ. Pissas v. Republic (1974) 3 C.L.R. 476, Φράγκου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2021/27.3.98). Αιτιολογία που δεν παρέχει στο Δικαστήριο τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της διοικητικής πράξης ή είναι τόσο αόριστη και ασαφής ώστε να καθιστά ανέφικτο το δικαστικό έλεγχο, δεν είναι νόμιμη και οδηγεί στην ακύρωση της πράξης.
Εκ της φύσεως τους αιτιολογητέες είναι όλες οι πράξεις των οποίων ο έλεγχος είναι αδύνατος ή ατελής χωρίς την αναφορά των λόγων που τις στηρίζουν (Βλ. Φράγκου, πιο πάνω, Κυριακίδη κ.α. ν. Δημοκρατίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 298, Δημοκρατία ν. Χατζηγεωργίου (1994) 3 Α.Α.Δ. 574 και Δαγτόγλου "Γενικό Διοικητικό Δίκαιο", 3η έκδοση 1992, παραγ. 636, 646 και 64
7). Τότε "μόνον ειναι νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη η διοικητική πράξη όταν παρέχεται στον ακυρωτικό Δικαστή η δυνατότης να αντιληφθεί επί τη βάσει ποιών στοιχείων κατέληξε η διοίκηση στο συμπέρασμα που έγινε δεκτό" (βλ. Ιωάννη Σαρμά, Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σελ. 130).΄Εναυσμα για την επιβολή των επίδικων όρων αποτέλεσε η εισήγηση που περιέχεται στο πιο πάνω σημείωμα 17 (παρατίθεται στη σελ. 3, πιο πάνω). Συνάγεται από το πιο πάνω σημείωμα ότι τα παράπονα των αιτητών και οι υποψίες τους για υπεράντληση από τη διάτρηση του τεμαχίου 227, επιτείνονται από απουσία περιορισμού στην ποσότητα άντλησης από τη δική τους διάτρηση. Για το λόγο αυτό έπρεπε ο φάκελος να διαβιβαστεί στο Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων για καθορισμό ετήσιας ποσότητας και ακολούθως να τεθεί όρος για εγκατάσταση υδρομετρητή.
Με βάσει τους όρους της προηγούμενης άδειας ημερ. 3.10.94 οι αιτητές είχαν δικαίωμα άντλησης ακαθόριστης ποσότητας ύδατος. Η διοίκηση για τους λόγους που αναφέρεται στο σημείωμα 17, αποφάσισε να θέσει περιορισμούς στην ετήσια ποσότητα άντλησης από τη διάτρηση των αιτητών. Θεωρώ ότι πριν από τον καθορισμό της ποσότητας έπρεπε να είχε προηγηθεί η υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης απαιτούμενη έρευνα όλων των ουσιωδών και σχετικών
παραγόντων (Βλ. Tryfon v. Republic (1968) 3 C.L.R. 28). Εφόσον ήταν γνωστό στη διοίκηση ότι οι αιτητές χρησιμοποιούσαν τη γεώτρηση για άρδευση της δεντοφυτείας τους τέτοιοι παράγοντες θα έπρεπε να περιλαμβάνουν, ανάμεσα σ΄ άλλα:(α) Την απόδοση της γεώτρησης των αιτητών.
(β) Τις υδατικές ανάγκες της δεντροφυτείας των αιτητών.
(γ) Τις επιπτώσεις στη δεντροφυτεία από την ενδεχόμενη επιβολή περιορισμών στην ποσότητα άντλησης.
Δεν έχει προηγηθεί τέτοια έρευνα. ΄Επεται πως η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω παράλειψης της διοίκησης να διερευνήσει δεόντως όλους τους σχετικούς με τη λήψη της απόφασης παράγοντες (Βλ. Tryfon, πιο πάνω και Andreou v. Republic (1973) 3 C.L.R. 101
).Εφόσο πρόκειται για απόφαση δυσμενή για τον πολίτη αυτή έπρεπε να ήταν αιτιολογημένη. ΄Επρεπε να περιέχει τα στοιχεία τα οποία οδήγησαν τη διοίκηση στην επίδικη απόφαση. Υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης η απόφαση για επιβολή του επίδικου περιορισμού στην άντληση έπρεπε να υποδεικνύει γιατί κρίθηκε αναγκαίο να καθοριστεί η ετήσια
ποσότητα στα 1500 κ.μ.. Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν παρέχει στο δικαστήριο τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της και είναι, για το λόγο αυτό, αναιτιολόγητη. Ακολουθεί πως πρέπει να ακυρωθεί και λόγω έλλειψης αιτιολογίας.Περαιτέρω: Οι λόγοι που οδήγησαν στην επιβολή των επίδικων όρων (βλ. σημείωμα 17) δεν αποτελούν νόμιμη αιτιολογία. Αποτελούν άσχετους και εξωγενείς παράγοντες. Η λήψη υπόψη τέτοιων - εξωγενών παραγόντων - συνιστά ακόμη ένα λόγο για την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης (Βλ. Nicolaou v. Republic (1967) 3 C.L.R. 308 και Tzavellas and Another v. Republic (1975) 3 C.L.R. 490)
.Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα £350. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.