|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 476
25 Φεβρουαρίου, 1997
[ΚΑΛΛΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΜΑΡΚΟΣ ΛΟΪΖΟΥ,
Αιτητής,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ ΥΔΑΤΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 413/96)
Διοικητικό Δίκαιο— Διοικητική πράξη — Εκτελεστότητα — Έννοια — Προκαταρκτική ανακοίνωση της διοίκησης, στερούμενη εκτελεστότητας, στην κριθείσα περίπτωση — Περιστάσεις — Το ζήτημα της εκτελεστότητας εξετάζεται και αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
Ο αιτητής προσέβαλε την επιστολή που του υποδείκνυε τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία ικανοποίησης του αιτήματος του για άρδευση.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας ως απαράδεκτη την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Το ζήτημα της εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης πράξεως αποτελεί ζήτημα δημόσιας τάξης. Μπορεί να εξεταστεί από το Δικαστήριο αυτεπάγγελτα ("ex proprio motu") έστω και αν δεν είχε εγερθεί από τα μέρη.
Μόνο οι εκτελεστές πράξεις υπόκεινται "εις προσβολήν δι' αιτήσεως ακυρώσεως", δυνάμει του Άρθρου 146.1 του Συντάγματος. Εκτελεστές είναι εκείνες οι πράξεις με τις οποίες δηλούται βούληση διοικητικού οργάνου αποσκοπούσα εις την παραγωγή εννόμου αποτελέσματος έναντι των διοικούμενων και συνεπαγόμενη την άμεση εκτέλεση της δια της διοικητικής οδού. Το κύριο στοιχείο της έννοιας της εκτελεστής πράξεως είναι η άμεση παραγωγή έννομου αποτελέσματος συνισταμένου εις την δημιουργία, τροποποίηση ή κατάλυση νομικής καταστάσεως, δηλαδή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων διοικητικού χαρακτήρα για τους διοικούμενους. Μια απλή έκφραση της πρόθεσης ή της γνώμης της Διοίκησης προς τους διοικούμενους δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη.
Με την επιστολή του ημερ. 7.2.96 εν προκειμένω ο αιτητής ζήτησε να πληροφορηθεί κατά πόσο οι καθ' ων η αίτηση θα του παραχωρούσαν νερό. Με την προσβαλλόμενη απόφαση οι καθ' ων η αίτηση τον πληροφόρησαν για τις προϋποθέσεις που έπρεπε να ικανοποιήσει για να του παραχωρηθεί νερό. Αυτές ήταν, ανάμεσα σ' άλλα, η υποβολή σχετικής αίτησης και η εξόφληση των καθυστερημένων τελών για παροχή νερού. Εξέταση του περιεχομένου της επίδικης επιστολής αποκαλύπτει ότι ήταν απλώς πληροφοριακού χαρακτήρα.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Koupepa v. Republic (1968) 3 C.L.R. 496,
Δημοκρατία ν. Ματθαίου (1990) 3 Α.Α.Δ. 2452,
Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598,
Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 Α.Α.Δ. 219,
Institute of Cert. Pub. Accountants of Cyprus κ.α. ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 276,
Υπουργός Οικονομικών κ.ά. ν. Παπαξενοπούλου (1993) 3 ΑΛΛ. 478.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόρριψη του αιτήματος του αιτητή για παραχώρηση νερού από το έργο Βασιλικού-Πεντάσχοινου για την αρδευτική περίοδο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 1996.
Μ. Μιχαηλίδης, για τον Αιτητή.
Ε. Κλεόπα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΚΑΛΛΗΣ, Δ.: Ο αιτητής είναι γεωργός. Ασχολείται με γεωργικές εργασίες στην περιοχή του χωριού Τόχνη της επαρχίας Λάρνακας. Με επιστολή του, ημερ. 7.2.96, προς το Διευθυντή του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων ("ο Διευθυντής") ζήτησε να πληροφορηθεί κατά πόσο θα του παραχωρηθεί "νερό για την καλοκαιρινή εποχιακή καλλιέργεια από το Φράγμα Βασιλικού-Πεντάσχοινου". Ο Διευθυντής απάντησε με επιστολή του, ημερ. 1.3.96, ("η επίδικη επιστολή"). Την παραθέτω:
"Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερομηνίας 7.2.96 σχετικά με παραχώρηση νερού για την αρδευτική περίοδο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 1996 και πληροφορείσθε τα πιο κάτω:
1. Λόγω της συνεχιζόμενης ανομβρίας και έλλειψης νερού το ΤΑΥ έχει εκδόσει ανακοινώσεις και δέχεται αιτήσεις για παραχώρηση περιορισμένης ποσότητας νερού από το υδατικό έργο Βασιλικού-Πεντάσχοινου για τεμάχια εντός του έργου.
2. Νερό θα παραχωρηθεί μόνο σε εκείνους που θα υποβάλουν αίτηση και θα τύχουν της σχετικής έγκρισης.
3. Για να σας παραχωρηθεί όμως νερό, θα πρέπει να εξοφλήσετε τα καθυστερημένα τέλη για νερό που έχετε καταναλώσει και σας έχουν ήδη σταλεί προειδοποιητικές επιστολές χωρίς μέχρι τώρα να ανταποκριθείτε θετικά."
Ακολούθησε η παρούσα προσφυγή με την οποία ο αιτητής ζητά την πιο κάτω θεραπεία:
"Α. Διακήρυξις του Δικαστηρίου ότι η απόφασις και ή άρνησις των Καθ' ων η Αίτησις, η οποία περιλαμβάνεται στην επιστολή ημερ. 1.3.96 να απορρίψουν την αίτηση του αιτητού διά παραχώρηση νερού από το αρδευτικό έργο Βασιλικού-Πεντάσχοινου για την αρδευτική περίοδο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 1996 είναι άκυρος και εστερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος και ότι παρελήφθη εδεί να γίνη.
Β. Διακήρυξιν του Δικαστηρίου ότι ο Αιτητής δικαιούται και έδει να του παραχωρηθή νερό για την αρδευτική περίοδο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 1996."
Η ανακοίνωση στην οποία γίνεται αναφορά στην παράγραφο 1 της επίδικης επιστολής εκδόθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων την 9.2.96 (Βλ. Τεκ. 3 στην γραπτή αγόρευση των καθ' ων η αίτηση). Με την ανακοίνωση εκείνη οι ενδιαφερόμενοι καταναλωτές οι "οποίοι προτίθενται να αρδεύσουν εποχιακές φυτείες κατά την αρδευτική περίοδο Μαρτίου-Δεκεμβρίου 1996" εκαλούντο όπως "υποβάλουν αίτηση συμπληρώνοντας το έντυπο 101".
Με την γραπτή τους αγόρευση οι καθ' ων η αίτηση έχουν εγείρει την προδικαστική ένσταση ότι η προσβαλλόμενη απόφαση "δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη καθότι είναι πληροφοριακού χαρακτήρα και ως εκ τούτου δεν μπορεί να προσβληθεί ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου με βάση το άρθρο 146.1 του Συντάγματος". Υποστήριξαν ότι η προδικαστική ένσταση μπορούσε να εγερθεί και στο στάδιο των γραπτών αγορεύσεων έστω και αν δεν είχε εγερθεί στην ένσταση. Αποτελεί ζήτημα που άπτεται της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου και μπορεί να εγερθεί σε οποιοδήποτε στάδιο της δίκης ακόμα και αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο.
Πράγματι είναι νομολογημένο ότι το ζήτημα της εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης πράξεως αποτελεί ζήτημα δημόσιας τάξης. Μπορεί να εξεταστεί από το Δικαστήριο αυτεπάγγελτα ("ex proprio motu") έστω και αν δεν είχε εγερθεί από τα μέρη (Βλ. Koupepa v. Republic (1968) 3 C.L.R. 496, Δημοκρατία ν. Ματθαίον (1990) 3 Α.Α.Δ. 2452, Δημοκρατία ν. Κουκκουρή κ.ά. (1993) 3 Α.Α.Δ. 598,607 και Ι.Δ. Σαρμά, Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, Β έκδοση, σελ. 448).
Ακολουθεί πως μπορούσε να εγερθεί από τους καθ' ων η αίτηση στο στάδιο που έχει εγερθεί. Στη συνέχεια θα προχωρήσω στην εξέταση της προδικαστικής ένστασης.
Είναι νομολογημένο ότι μόνο οι εκτελεστές πράξεις υπόκεινται "εις προσβολήν δι' αιτήσεως ακυρώσεως", δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος (Θ.Δ. Τσάτσου, Η Αίτησις Ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, Τρίτη έκδοση, σελ. 120). Εκτελεστές είναι εκείνες οι πράξεις με τις οποίες δηλούται βούληση διοικητικού οργάνου αποσκοπούσα εις την παραγωγή εννόμου αποτελέσματος έναντι των διοικούμενων και συνεπαγόμενη την άμεση εκτέλεση της δια της διοικητικής οδού. Το κύριο στοιχείο της έννοιας της εκτελεστής πράξεως είναι η άμεση παραγωγή έννομου αποτελέσματος συνισταμένου εις την δημιουργία, τροποποίηση ή κατάλυση νομικής καταστάσεως, δηλαδή δικαιωμάτων και υποχρεώσεων διοικητικού χαρακτήρα για τους διοικούμενους. Μια απλή έκφραση της πρόθεσης ή της γνώμης της Διοίκησης προς τους διοικούμενους δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59, σελ. 237 και 239, Republic v. Demetriou and Others (1972) 3 Α.Α.Δ. 219, 223, Institute of Cert. Pub. Accountants of Cyprus κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 276, Μιχ. Δ. Στασινόπουλου, Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων, σελ. 123, Α.Ι. Τάχου, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, 4η έκδοση, σελ. 356).
Με την επιστολή του ημερ. 7.2.96 ο αιτητής ζήτησε να πληροφορηθεί κατά πόσο οι καθ' ων η αίτηση θα του παραχωρούσαν νερό. Με την προσβαλλόμενη απόφαση οι καθ' ων η αίτηση τον πληροφόρησαν για τις προϋποθέσεις που έπρεπε να ικανοποιήσει για να του παραχωρηθεί νερό. Αυτές ήταν, ανάμεσα σ' άλλα, η υποβολή σχετικής αίτησης και η εξόφληση των καθυστερημένων τελών για παροχή νερού. Εξέταση του περιεχομένου της επίδικης επιστολής αποκαλύπτει ότι ήταν απλώς πληροφοριακού χαρακτήρα. Υποδείκνυε στον αιτητή να υποβάλει σχετική αίτηση παραπέμποντας τον, ταυτόχρονα, στις ανακοινώσεις του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (βλ. Τεκ. 3) οι οποίες καλούσαν τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν αίτηση συμπληρώνοντας το σχετικό έντυπο -101. Ο αιτητής ουδέποτε υπόβαλε αίτηση για παροχή νερού συμπληρώνοντας το έντυπο 101 ή άλλο έντυπο. Το περιεχόμενο της επίδικης επιστολής της 1.3.96 αποτελεί σαφώς πράξη πληροφοριακού χαρακτήρα ή μια προκαταρκτική ανακοίνωση της διοίκησης προς τον ενδιαφερόμενο (Βλ. Στασινόπουλο, πιο πάνω, σελ. 123). Δεν αποτελεί εκτελεστή διοικητική πράξη και δεν μπορεί να αποτελέσει το αντικείμενο προσφυγής δυνάμει του άρθρου 146.1 του Συντάγματος (Υπουργός Οικονομικών κ.ά. ν. Παπαξενοπούλου (1993) 3 Α.Α.Δ. 478). Η προδικαστική ένσταση επιτυγχάνει.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εις βάρος του αιτητή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.