|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 182
19 Μαΐου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΡΧΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσείοντες-Καθ' ων η αίτηση,
ν.
BULK OIL AG,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1705)
Προσφορές — Παράλειψη συμμόρφωσης προς ουσιώδη όρο — Καθιστά την προσφορά άκυρη.
Η Α.Η.Κ. προκήρυξε προσφορές για την προμήθεια και παράδοση σε αυτή συγκεκριμένου καυσίμου κατά τη διάρκεια ορισθείσας περιόδου. Ο όρος 11 της προσφοράς προέβλεπε την παροχή εξασφάλισης προς την Α.Η.Κ., για κάλυψη ορισμένων ενδεχομένων, με τραπεζική εγγύηση από οποιαδήποτε τράπεζα λειτουργούσα στην Κύπρο. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο υπέβαλε με την προσφορά του επιστολή της Συριακής Πρεσβείας στην Κύπρο, ότι η Συριακή Κυβέρνηση ήταν πρόθυμη να εγγυηθεί την εκτέλεση του συμβολαίου σε περίπτωση κατακύρωσης της προσφοράς. Η Α.Η.Κ. κατακύρωσε την προσφορά στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Οι αιτητές - εφεσίβλητοι, που υπέβαλαν και οι ίδιοι προσφορά, καταχώρησαν προσφυγή κατά της απόφασης της Α.Η.Κ.. Tο πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε την προσφορά λόγω παράλειψης συμμόρφωσης ουσιώδους τύπου της προσφοράς εκ μέρους του ενδιαφερόμενου προσώπου.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση και αποφάνθηκε ότι η εξασφάλιση που πρότεινε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δε συνιστούσε επουσιώδη απόκλιση από τον όρο 11 της προσφοράς, αλλά υπαλλακτική πρόταση εντελώς εκτός του όρου. Εκτός αυτού, οδηγούσε και σε ανισότητα η οποία ευνοούσε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ως προς το τι θα μπορούσε να συνεπαγόταν η εξασφάλιση από άποψη κόστους.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Tamassos Tobacco Suppliers & Co. v. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Παπαδόπουλος, Δ.) ημερομηνίας 30 Nοεμβρίου, 1992 (Προσφυγή Aρ. 913/91), με την οποία ακυρώθηκε η κατακύρωση προσφοράς στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο, για προμήθεια και παράδοση συγκεκριμένου καυσίμου, κατά τη διάρκεια ορισθείσας περιόδου, στην A.H.K..
Γ. Κακογιάννης, για τους Eφεσείοντες.
Α. Δράκος, για τους Eφεσίβλητους.
Κ. Ευσταθίου, για το Eνδιαφερόμενο Πρόσωπο.
Cur. adv. vult.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Νικολάου, Δ.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Παρέμεινε και απασχόλησε ως μόνος λόγος έφεσης το κατά πόσο η κατακυρωθείσα προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου ήταν έγκυρη, όπως θεώρησε η εφεσείουσα Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (στα επόμενα η Α.Η.Κ.), ή άκυρη, όπως κρίθηκε πρωτόδικα.
Τα στοιχεία που συνθέτουν την περίπτωση είναι απλά. Προκηρύχθηκε από την Α.Η.Κ. μειοδοτικός διαγωνισμός, ο υπ' αρ. 231/1991, για την προμήθεια και παράδοση σε αυτή συγκεκριμένου καυσίμου κατά τη διάρκεια ορισθείσας περιόδου. Η τελευταία ημερομηνία υποβολής προσφορών ήταν η 26 Απριλίου, 1991. Υποβλήθηκαν έντεκα.
Ανάμεσα στους προσφοροδότες συμπεριλαμβάνονταν οι εφεσίβλητοι, Bulk Oil AG - αιτητές στην προσφυγή - και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, Sytrol/Banias Refinery, Συριακός Κρατικός Οργανισμός. Ο όρος 11 της προκήρυξης προέβλεπε, ως μέρος της προσφοράς, την παροχή εξασφάλισης προς την Α.Η.Κ., για κάλυψη ορισμένων ενδεχόμενων, με τραπεζική εγγύηση ύψους Η.Π.Α. $500.000 από οποιαδήποτε τράπεζα λειτουργούσα στην Κύπρο και αποδεκτή στην Α.Η.Κ., αλλιώς η προσφορά θα απορριπτόταν ως μη ανταποκρινομένη στην προκήρυξη. Το σχετικό μέρος είχε ως εξής:
"11. Tender security
11.1 According to paragraph 6 the Tenderer shall furnish as part of his Tender, Tender security in the amount of 500,000 U.S. Dollars (five hundred thousand U.S. Dollars).
11.2 ......................................................................................................
11.3 The Tender security shall be nominated in the currency of the Tender and shall be a bank guarantee issued by a Bank operating in Cyprus acceptable to the Authority, in the form provided in the Tender Documents on page 17 or in another form acceptable to the Authority and valid for 30 days beyond the validity of the Tender.
11.4 Any Tender not secured in accordance with this paragraph shall be rejected by the Authority as non-responsive.
11.7 The Tender security may be forfeited:
(a) if a Tenderer withdraws its Tender during the period of Tender validity specified by the Tenderer on the form of Tender, or
(b) in the case of a successful Tenderer, if the Tenderer fails
(i) to sign the Contract or
(ii) to furnish performance security."
Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν παρέσχε την προβλεπόμενη τραπεζική εγγύηση. Αντί αυτής, την προσφορά του τη συνόδευε επιστολή ημερ. 26 Απριλίου 1991, προερχόμενη από τη Συριακή Πρεσβεία στην Κύπρο, σύμφωνα με την οποία η Συριακή Κυβέρνηση "υποστήριζε την προσφορά και ήταν έτοιμη να εγγυηθεί την εκτέλεση συμβολαίου εάν κατακυρωνόταν η προσφορά" (".... supports this tender, and is ready to guarantee the performance of the contract if awarded" όπως ήταν στα Αγγλικά.)
Η Τεχνική Επιτροπή της Α.Η.Κ., εξετάζοντας τις προσφορές για αξιολόγηση, κατέληξε, τον Μάιο 1991, στη βάση γνωμάτευσης των νομικών της συμβούλων, ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου δεν μπορούσε να θεωρηθεί έγκυρη ενόψει μη συμμόρφωσης με τον όρο για εξασφάλιση. Την ίδια άποψη εξέφρασε και το Υπουργείο Οικονομικών με επιστολή, ημερ. 15 Μαΐου, 1991 προς το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας, προφανώς σε απάντηση ερωτήματος του δεύτερου. Το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας ζήτησε και γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία. Από εκείνη τη μεριά εκφράστηκε η γνώμη ότι παρόλον που, ενόψει της νομολογίας, ήταν ενδεχόμενο να κρινόταν η προσφορά άκυρη, αν το ζήτημα προωθείτο με προσφυγή στο Δικαστήριο, εντούτοις "η πιθανότητα για αντίθετη άποψη" δεν εθεωρείτο "ανύπαρκτη". Ακολούθως ο ίδιος ο Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας απευθύνθηκε προς την Α.Η.Κ., με επιστολή του ημερ. 28 Μαΐου, 1991, καλώντάς την να θεωρήσει έγκυρη την προσφορά έχοντας υπόψη, καθώς έλεγε:
"(α) την πιο πάνω γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας,
(β) το περιεχόμενο της επιστολής σας με αρ.H/C.167 και ημερ. 20 Μαΐου, 1991 ότι η προσφορά της SYNTROL/Banyas είναι η χαμηλότερη και
(γ) την επιθυμία της Κυβέρνησης για περαιτέρω ανάπτυξη και προώθηση των σχέσεων Κύπρου-Συρίας, όπως εκδηλώθηκε με την πραγματοποίηση επισήμων επισκέψεων κατά τις οποίες συζητήθηκε και η δυνατότητα προμήθειας πετρελαιοειδών από τη Συρία."
Ζήτημα για αυτή την Υπουργική ανάμειξη και την όποια ενδεχόμενη επίδρασή της, δεν έχει τεθεί ώστε να μας απασχολήσει. Την αναφέρουμε μόνο ως μέρος του ιστορικού της κατάληξης της Α.Η.Κ. ημερ. 30 Μαΐου, 1991, ότι η προσφορά ήταν έγκυρη και της εν συνεχεία κατακύρωσής της.
Υποστηρίχθηκε ενώπιόν μας, όπως και πρωτόδικα, ότι η προταθείσα εγγύηση της Συρίας δεν ήταν υποδεέστερη της προβλεπομένης και ως εκ τούτου δεν υπήρξε ουσιώδης παρέκκλιση που να καθιστούσε εξ αντικειμένου άκυρη την προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου, δίχως έδαφος για εύλογη θεώρησή της από την Α.Η.Κ. ως έγκυρης.
Διαφωνούμε. Ο όρος 11.3 της προκήρυξης ήταν ουσιώδης γιατί η σημασία του ήταν κρίσιμη. Αυτό αναδεικνύεται και από το ότι καθίστατο επιτακτική η απόρριψη της προσφοράς δυνάμει του όρου 11.4 σε περίπτωση μη συμμόρφωσης. Καθώς λέχθηκε στην Tamassos Tobacco Suppliers & Co. ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60 με αναφορά σε προηγούμενη νομολογία (στη σελ. 72):
"Είναι θεμελιωμένο ότι όρος της προσφοράς συνιστά, ανάλογα με τη σημασία του, ουσιώδη ή επουσιώδη προδιαγραφή για συμμετοχή στο διαγωνισμό. Προσφορά η οποία δεν πληροί και δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, είναι άκυρη και κατ' επέκταση, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης (βλ. μεταξύ άλλων, K. & M. Transport v. E.F.A. and Others (1987) 3 C.L.R. 1939 και P. STEFF & CO. v. Δημοκρατίας - Υπόθεση 891/88, η απόφαση εκδόθηκε στις 11/10/90 και θα δημοσιευθεί στο (1990) 3 Α.Α.Δ.). Συμμόρφωση με τις ουσιώδεις πρόνοιες του πλειοδοτικού διαγωνισμού αποτελεί προϋπόθεση για συμμετοχή σ' αυτό."
Η εξασφάλιση που πρότεινε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν είχε καμιά σχέση με ό,τι απαιτείτο. Δεν επρόκειτο για επουσιώδη απόκλιση από τον όρο 11.4 αλλά για υπαλλακτική πρόταση, εντελώς εκτός του όρου. Που ήταν μάλιστα και υποδεέστερη της προβλεπόμενης. Διότι δεν κάλυπτε όλα τα ενδεχόμενα για τα οποία προοριζόταν η προβλεπόμενη, όπως αυτά εκτίθεντο στον όρο 11.7 της προκήρυξης. Αλλά και διότι άφηνε ερωτηματικό αναφορικά με τις δυνατότητες κατάσχεσής της. Ήταν, δηλαδή, όχι μόνο εντελώς διαφορετική αλλά και εντελώς ανεπαρκής. Επιπλέον, κατέτεινε και από τη φύση της σε ανισότητα η οποία ευνοούσε το ενδιαφερόμενο πρόσωπο με αναφορά στο τι θα μπορούσε να συνεπαγόταν η εξασφάλιση από άποψη κόστους.
Η έφεση αποτυγχάνει. Και απορρίπτεται με έξοδα. Τα έξοδα να υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.