|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1995) 3 ΑΑΔ 39
16 Ιανουαρίου, 1995
[ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Π., ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΡΤΕΜΙΔΗΣ, ΚΩΝΣΤΑ-ΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Εφεσείοντες-Καθ' ων η Αίτηση,
ν.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΥΡΤΙΩΤΗ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ,
Εφεσίβλητων-Αιτητών.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1679)
Εκπαιδευτικοί υπάλληλοι — Προαγωγές στη θέση Διευθυντή Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης — Οι περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμοι του 1969-1986 — Οι περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικών Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγοί και συναφή θέματα), Κανονισμοί του 1972-1985, Κανονισμοί 26, 28 και 29.
Ο περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 1987 (Αρ. 65/87).
Δευτερογενής νομοθεσία — Κηρύσσεται άκυρη ως ultra vires όταν εκδίδεται με υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης — Θέσπιση μεταγενέστερης νομοθεσίας με νομοθετική εξουσιοδότηση για έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας που κηρύχθηκε ultra vires — Κατά πόσο καθιστά έγκυρη την κηρυχθείσα ultra vires δευτερογενή νομοθεσία.
Νομοθεσία με αναφορά — Η αναρίθμηση ονομαστικά των επίδικων Κανονισμών είναι νομοθεσία με αναφορά — Αν και δεν είναι ο ιδεώδης τρόπος επανέκδοσης των Κανονισμών δεν επηρεάζεται η εγκυρότητά τους.
Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας πλήρωσε έξη θέσεις προαγωγής Διευθυντή Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Οι επίδικες προαγωγές δεν έγιναν σύμφωνα με τις πρόνοιες των Κανονισμών 26, 28 και 29 των περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα) Κανονισμών του 1972-1985 γι' αυτό και ακυρώθηκαν από το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Οι περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα) Κανονισμοί του 1972 εκδόθηκαν με βάση το εδάφιο (3) του Άρθρου 76 του περί της Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (Αρ. 10/69).
Οι Κανονισμοί του 1972 κηρύχθηκαν ultra vires από το Ανώτατο Δικαστήριο το 1979 και επανεκδόθηκαν με τους Τροποποιητικούς Κανονισμούς του 1985, (Κ.Δ.Π. 71/85) μετά από την τροποποίηση του βασικού νόμου με τον περί της Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικό) Νόμο του 1979, (Αρ. 53/79). Το μόνο θέμα που εγέρθηκε ενώπιον της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου ήταν κατά πόσο οι Κανονισμοί 26, 28 και 29 των Κανονισμών του 1972 που κηρύχθηκαν ultra vires το 1979 και αναριθμήθηκαν σε Κανονισμούς 30,32 και 33 αντίστοιχα, επανεκδόθηκαν με την Κ.Δ.Π. 71/85 και ίσχυαν κατά τον χρόνο των επίδικων προαγωγών. Οι εφεσείοντες ισχυρίστηκαν ότι η αναρίθμησις των επίδικων Κανονισμών δεν τους κατέστησε έγκυρους γι' αυτό και δεν έπρεπε να υιοθετηθούν ενώ οι εφεσίβλητοι πρόβαλαν τον ισχυρισμό ότι οι Κανονισμοί ήταν έγκυροι στον ουσιώδη χρόνο γιατί επανεκδόθηκαν με την Κ.Δ.Π. 71/85.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε τις προαγωγές.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου επικύρωσε την πρωτόδικη απόφαση και αποφάνθηκε ότι:
1. Δευτερογενής νομοθεσία που εκδίδεται με υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης κηρύσσεται άκυρη ως ultra vires. Μεταγενέστερη νομοθεσία, η οποία απονέμει νομοθετική εξουσιοδότηση για έκδοση Κανονισμών που έγιναν με υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης, εκτός εάν ρητά προβλέπεται στο Νόμο, δεν τους καθιστά έγκυρους ex post facto και έτσι δεν αποτελούν το ισχύον δίκαιο.
2. Το λεκτικό του Κανονισμού 3 της Κ.Δ.Π. 71/85 δεικνύει καθαρά πρόθεση του Υπουργικού Συμβουλίου για επανέκδοση των Κανονισμών.
3. Η αναρίθμηση ονομαστικά των επίδικων Κανονισμών είναι νομοθεσία με αναφορά και παρόλο ότι δεν είναι ο ιδεώδης τρόπος επανέκδοσης των Κανονισμών, δεν επηρεάζεται η εγκυρότητά τους.
4. Οι επίδικοι Κανονισμοί ίσχυαν από την ημέρα της επανέκδοσης τους και κατά το χρόνο λήψης της προσβαλλόμενης απόφασης.
5. Οι προσβαλλόμενες προαγωγές έγιναν κατά παράβαση προς τις πρόνοιες του Νόμου και των Κανονισμών και με υπέρβαση εξουσίας.
Η έφεση απορρίπτεται. Καμμιά διαταγή για έξοδα.
Υποθέσεις που αναφέρθηκαν:
Michaeloudes & Another v. The Republic, (1979) 3 C.L.R. 56
Savva v. The Republic, (1986) 3 C.L.R. 445-
Papaioannou v. The Republic, (1987) 3 C.L.R. 474-
Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταρείας Λτδ. (1994) 2 Α.Α.Δ. 84.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου (Αρτεμης, Δ.) που δόθηκε στις 12 Οκτωβρίου, 1992 (Προσφυγές Αρ. 147/87,148/87,284/87,347/87,354/87,411/87, 411/87,434/87) με την οποία ακυρώθηκε η προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών' στη θέση Διευθυντή Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Γ. Φράγκου (κα), Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους εφεσείοντες - καθ' ών η αίτηση.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους εφεσίβλητους-αιτητές στις Προσφυγές Αρ. 147/87, 148/87 και 347/87.
Κ. Ευσταθίου, για τον εφεσίβλητο-αιτητή στην προσφυγή 284/87.
Α. Παπαχαραλάμπους, για τον εφεσίβλητο-αιτητή στη προσφυγή 354/87.
Λ. Λουκά, για τους εφεσίβλητους-αιτητές στη προσφυγή 411/87.
Α. Δράκος, για τον εφεσίβλητο-αιτητή στη προσφυγή 434/87.
Χαρ. Ιερείδης, για το ενδιαφερόμενο μέρος Παπαγαβριήλ Δημητριάδου Μαρία.
Δ.Γ. ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ, Π.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Με την έφεση αυτή ζητείται η ανατροπή της Απόφασης Διχαστή του Δικαστηρίου τούτου, που, στην άσκηση πρωτοβάθμιας Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας, ακύρωσε την προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών στη θέση Διευθυντή Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Με έγγραφο Υ.Π. 365/68, 520/86/Α, ημερομηνίας 23 Ιανουαρίου, 1987, διαβιβάστηκαν στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, (η "Επιτροπή"), συγκατάθεση της Βουλής και έγκριση της Αρμόδιας Αρχής για την πλήρωση έξι θέσεων προαγωγής Διευθυντή Σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης.
Η Επιτροπή μελέτησε τους Προσωπικούς και Εμπιστευτικούς Φακέλους των Βοηθών Διευθυντών, υποψηφίων για προαγωγή στη θέση, σε συνεδρίες με ημερομηνίες 3 Φεβρουαρίου, 1987, 4 Φεβρουαρίου, 1987, 5 Φεβρουαρίου, 1987, 6 Φεβρουαρίου, 1987, 10 Φεβρουαρίου, 1987, 11 Φεβρουαρίου, 1987, 12 Φεβρουαρίου, 1987, και στις 13 Φεβρουαρίου, 1987, αποφάσισε την προαγωγή των έξι ενδιαφερομένων μερών από 16 Φεβρουαρίου, 1987.
Οι εφεσίβλητοι, με ξεχωριστές προσφυγές, πρόσβαλαν τη νομιμότητα της απόφασης αυτής.
Ένας από τους λόγους ακυρώσεως που προβλήθηκαν και αναπτύχθηκαν είναι ότι η Επιτροπή ενήργησε κατά παράβαση και/ή δεν ακολούθησε τις πρόνοιες των Άρθρων 26(3) και 35(2) των περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμων του 1969 έως 1986, (Αρ. 10/69,67/78,53/79,4/85,100/85,168/86), και των Κανονισμών 26, 28 και 29 των περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα), Κανονισμών του 1972 έως 1985.
Είναι παραδεκτό από τους διάδικους ότι οι προαγωγές δεν έγιναν σύμφωνα με τις πρόνοιες των πιο πάνω Κανονισμών. Υποβλήθηκαν αντίθετοι ισχυρισμοί αναφορικά με την εγκυρότητά τους.
Η δικηγόρος των εφεσειόντων πρόβαλε ότι οι Κανονισμοί 26, 28 και 29 είχαν κηρυχθεί ultra vires από το Δικαστήριο στην υπόθεση Michaeloudes & Another v. Republic (1979) 3 C.L.R. 56 και η αναρίθμησή τους με τους περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα) (Τροποποιητικοί) Κανονισμούς του 1985, (Κ.Δ.Π. 71/85), δεν μπορούσε από μόνη της να τους δώσει νομική υπόσταση και, ως εκ τούτου, δεν ήταν το ισχύον δίκαιο.
Οι δικηγόροι των εφεσιβλήτων εισηγήθηκαν ότι οι επίδικοι Κανονισμοί ήταν έγκυροι στον ουσιώδη χρόνο, γιατί επανεκδόθηκαν με την Κ.Δ.Π. 71/85, ύστερα από την τροποποίηση του βασικού Νόμου με τον περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) Νόμο του 1979, (Αρ. 53/79).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι, από την ημέρα που τέθηκε σε εφαρμογή ο Νόμος 53/79 - (29 Ιουνίου, 1979) - μέχρι τις 8 Μαΐου, 1987, ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ ο περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικός) Νόμος του 1987, (Αρ. 65/87), οι Κανονισμοί αυτοί βρίσκονταν σε ισχύ και, ως εκ τούτου, ίσχυαν στον ουσιώδη χρόνο της λήψεως της κρινόμενης απόφασης προαγωγών και η Επιτροπή είχε υποχρέωση να τους εφαρμόσει, πράγμα το οποίο παρέλειψε να κάνει. Για το λόγο αυτό ακύρωσε τις προαγωγές.
Ο μόνος λόγος εφέσεως που αναπτύχθηκε ενώπιόν μας είναι :-
"1. Το Δικαστήριο εσφαλμένα αποφάσισε ότι οι κανονισμοί 26,28 και 29 των περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα) του 1972 οι οποίοι είχαν κηρυχθεί ultra vires τον Ιανουάριο του 1979 και οι οποίοι είχαν αναριθμηθεί σε κανονισμούς 30,32 και 33 αντίστοιχα, ήσαν σε ισχύ από την 29.6.1979 μέχρι και την 8.5.1987."
Με βάση το εδάφιο (3) του Άρθρου 76 του περί της Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969, (Αρ. 10/69), το Υπουργικό Συμβούλιο εξέδωσε τους περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και συναφή θέματα) Κανονισμούς του 1972, (Κ.Δ.Π. 205/72).
Ο Κανονισμός 26 πρόβλεπε την ετοιμασία πινάκων προαξίμων. Ο Κανονισμός 28 πρόβλεπε τη σύνταξη καταλόγων προαξίμων. Ο Κανονισμός 29 πρόβλεπε για τη διενέργεια των προαγωγών από τους πίνακες προαξίμων με βάση καθοριζόμενη αναλογία.
Οι Κανονισμοί 26,28 και 29 κηρύχθηκαν από το Δικαστήριο στην υπόθεση Michaeloudes and Another v. Republic, (ανωτέρω), ultra vires.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα, στις 6 Απριλίου, 1979,δημο-σιεύτηκε στο Παράρτημα Έκτον της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας Αρ. 1511, σελ. 89-90, νομοσχέδιο με τίτλο "Νόμος τροποποιών τους περί Δημοσίας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμους του 1969 και 1978".
Οι ουσιώδεις τροποποιήσεις για την παρούσα υπόθεση περιέχονται στα Αρθρα 3 και 5.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και ο Νόμος δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 29 Ιουνίου, 1979, με αρ. 53/79
Τα Άρθρα 3 και 5 έχουν :-
"3. Το άρθρον 26 του βασικού νόμου τροποποιείται, διά της εν αυτώ προσθήκης, ευθύς μετά το εδάφιον (2) αυτού, του ακολούθου νέου εδαφίου:
'(3) Η διαδικασία προς πλήρωσιν κενής θέσεως δυνάμει του παρόντος άρθρου, περιλαμβάνουσα και πρόνοιαν περί καταρτισμού, περιεχομένου και δημοσιεύσεως πινάκων διοριστέων ή προαξίμων, ως θα ήτο η περίπτωσις, οίτινες έχουσι τα προς τούτο καθωρισμένα προαπαιτούμενα, καθορίζεται'".
"5. Το άρθρον 35 του βασικού νόμου τροποποιείται ως ακολούθως -
(α) Διά της διαγραφής της παραγράφου (γ) του εδαφίου . (1) αυτού και της αντικαταστάσεως της διά της ακολούθου νέας παραγράφου:
'(γ) βάσει των τελευταίων δύο υπηρεσιακών εκθέσεων περί αυτού δεν αξιολογείται ως μη προάξιμος·'.
(β) διά της διαγραφής του εδαφίου (2) αυτού και της αντικαταστάσεως του διά του ακολούθου νέου εδαφίου:
'(2) Κατά την εξέτασιν των διεκδικήσεων των εκπαιδευτικών λειτουργών προς προαγωγήν λαμβάνονται δεόντως υπ' όψιν η αξία, τα προσόντα και η αρχαιότης συμφώνως προς διαδικασίαν ήτις καθορίζεται.'· και
(γ) διά της αντικαταστάσεως των εν τω εδαφίω (3) αυτού λέξεων 'εμπιστευτικός' (γραμμή 2) και 'και τας επί τούτω συστάσεις του οικείου επιθεωρητού' (γραμμαί 2 και 3) διά των λέξεων 'υπηρεσιακάς' και 'και τας συστάσεις του οικείου Τμήματος Εκπαιδεύσεως.', αντιστοίχως."
Στην Αιτιολογική Έκθεση του Γενικού Εισαγγελέα (βλ. Παράρτημα Έκτον της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας 1979, σελ. 90) - διαβάζουμε:-
"Οι περί Εκπαιδευτικών Λειτουργών (Διδακτικόν Προσωπικόν) (Διορισμοί, Τοποθετήσεις, Μεταθέσεις, Προαγωγαί και Συναφή Θέματα) Κανονισμοί του 1972, οι οποίοι συνετάχθησαν κατόπιν μακρών και επιμόνων διαπραγματεύσεων μετά των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων εκηρύχθησαν διά προσφάτου αποφάσεως του Ανωτάτου Δικαστηρίου ως ultra vires.
2. Επειδή αι Εκπαιδευτικαί Οργανώσεις εμμένουν εις το περιεχόμενον των Κανονισμών αυτών διά να επανεκδοθούν και να μη είναι ultra vires, θεωρείται αναγκαίον όπως τροποποιηθή ο βασικός νόμος ούτως ώστε να χορηγήται εξουσία διά την έκδοσίν των."
Η Κ.Δ.Π. 71/85 εκδόθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας Αρ. 2035, ημερομηνίας 22 Φεβρουαρίου, 1985, σελ. 201.
Με τον Κανονισμό 2 της Κ.Δ.Π. 71/85 το Μέρος Γ των Βασικών Κανονισμών καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε με νέο Μέρος Γ.
Ο Κανονισμός 3 της Κ.Δ.Π. 71/85 έχει:-
"3. Οι Κανονισμοί 23,24,25,26,27,28,29,30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37 και 38 των βασικών κανονισμών ανααριθμούνται αντίστοιχα σε Κανονισμούς 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39,40,41 και 42."
Δευτερογενής νομοθεσία που εκδίδεται με υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης κηρύσσεται άκυρη ως ultra vires. Δε διαγράφεται, αλλά δεν έχει ισχύ. Μεταγενέστερη νομοθεσία, η οποία απονέμει νομοθετική εξουσιοδότηση για έκδοση των Κανονισμών που έγιναν με υπέρβαση της νομοθετικής εξουσιοδότησης, εκτός εάν ρητά προβλέπεται στο νόμο, δεν τους καθιστά έγκυρους ex post facto και έτσι δεν αποτελούν ισχύον δίκαιο - (βλ. Wade on Administrative Law, Τέταρτη Έκδοση, σελ. 41, 42· Savva v. Republic (1986) 3 C.L.R. 445· Papaioannou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 474).
Μέχρι την ημερομηνία έκδοσης της Κ.Δ.Π. 71/85 οι Κανονισμοί που κηρύχθηκαν ultra vires στην υπόθεση Michaeloudes and Another v. Republic, (ανωτέρω), ήταν άκυροι.
Το ζήτημα που εγείρεται είναι αν με την Κ.Δ.Π. 71/85 οι επίδικοι Κανονισμοί επανεκδόθηκαν.
Το λεκτικό του Κανονισμού 3 της Κ.Δ.Π. 71/85 δεικνύει καθαρά πρόθεση του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο γνώριζε το Νόμο, τους επίδικους Κανονισμούς και την ιστορία τους, να τους επανεκδώσει.
Ο Κανονισμός 3 της Κ.Δ.Π. 71/85, ερμηνευόμενος σε συνάρτηση με την ιστορία των επίδικων Κανονισμών και το σκοπό της τροποποίησης του βασικού Νόμου με το Νόμο 53/79, δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι η περίληψή τους σ' αυτό δεν είναι τυπικό λάθος, όπως ισχυρίστηκε η δικηγόρος των εφεσειόντων, αλλά εκδηλώνει καθαρά πρόθεση επανέκδοσής τους.
Η αναρίθμηση ονομαστικά των επίδικων Κανονισμών είναι νομοθεσία με αναφορά. Ο τρόπος επανέκδοσης των Κανονισμών αυτών μπορεί να μην είναι ο ιδεώδης, αλλά αυτό δεν επηρεάζει την εγκυρότητά τους - (βλ. Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας ν. Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας Λτδ., (1994) 2 Α.Α.Δ. 84.
Οι Κανονισμοί 26,28 και 29 ήταν σε ισχύ από την ημέρα της επανέκδοσης τους - 22 Φεβρουαρίου, 1985 - και στον ουσιώδη χρόνο που λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Οι προσβαλλόμενες προαγωγές έγιναν κατά παράβαση και αντίθετα με τις πρόνοιες του Νόμου και των Κανονισμών και με υπέρβαση εξουσίας. Η έφεση απορρίπτεται. Καμιά διαταγή για έξοδα.
Η έφεση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.