|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:B486
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 2/2022)
19 Δεκεμβρίου 2022
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ,
Eφεσείων,
v.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
____________________
Ν. Γεωργιάδου (κα), για τον Εφεσείοντα.
Μ. Α. Κουτσόφτας, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
____________________
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Μαλαχτό, Δ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Με δύο λόγους έφεσης ο Εφεσείων προσβάλλει την ποινή φυλάκισης πέντε χρόνων που του επέβαλε το Κακουργιοδικείο στην κατηγορία της κατοχής 99,85 γρ. κοκαΐνης με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα.
Το αδίκημα διαπράχθηκε την 14.7.2021 στο Δάλι. Αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Εφεσείων ανακόπηκε και ερευνήθηκε από την Αστυνομία, όταν θεάθηκε να σταματά δίπλα από αυτοκίνητο άλλου προσώπου που παρακολουθούσε η Αστυνομία κατόπιν πληροφορίας ότι ο τελευταίος είχε παραλάβει μεγάλη ποσότητα κοκαΐνης. Ανευρέθηκε σε θήκη στο ταμπλό του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο Εφεσείων χειροποίητο τσιγάρο που περιείχε ίχνη κάνναβης. Σχετική είναι άλλη κατηγορία που επίσης παραδέχτηκε ο Εφεσείων και στην οποία δεν του επιβλήθηκε ποινή. Στη συνέχεια της έρευνας ανευρέθηκε κρυμμένο, κάτω από πλαστικό το οποίο βρισκόταν πλάγια στην κεντρική κονσόλα που βρίσκεται ο μοχλός ταχυτήτων του αυτοκινήτου, διαφανής νάιλον συσκευασία η οποία περιείχε την κοκαΐνη. Όταν επιστήθηκε η προσοχή του Εφεσείοντα στο νόμο απάντησε «Επιάτεμε, εν κοκαΐνη, εν δική μου.». Αργότερα, στα γραφεία της ΥΚΑΝ, όταν συνελήφθηκε δυνάμει δικαστικού εντάλματος, που είχε στο μεταξύ εκδοθεί, απάντησε «Δεν έχω να πω τίποτε, ήταν ένα λάθος.». Σε κατάθεση που έδωσε είχε αναφέρει ότι είχε μεταβεί στη Λευκωσία για να προμηθευτεί ποσότητα κοκαΐνης για κάποιο άλλο άτομο και ότι δεν γνώριζε την ποσότητα που προμηθεύτηκε, ούτε πόσα πλήρωσε, γιατί τα χρήματα ήταν μέσα σε φάκελο που του είχαν δώσει. Δεν αποκάλυψε το πρόσωπο που τον προμήθευσε την κοκαΐνη. Όπως ανέφερε ο δικηγόρος του ενώπιον του Κακουργιοδικείου, είχε προβεί στη συγκεκριμένη πράξη λόγω της εξάρτησης του από τα ναρκωτικά και της εκμετάλλευσης που είχε τύχει από εμπόρους ναρκωτικών.
Ο Εφεσείων είναι ηλικίας 31 χρόνων και χρήστης ουσιών από την ηλικία των 15 χρόνων και μετά τη σύλληψη του δήλωσε ότι επιθυμούσε να ενταχθεί σε κλειστό πρόγραμμα απεξάρτησης. Είχε απαλλαχτεί από το στράτευμα λόγω ανικανότητας να υπηρετήσει και έκτοτε δεν είχε οιαδήποτε εργασία, βοηθούμενος οικονομικά κυρίως από τη μητέρα του. Παρουσιάζει επιληψία και λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή. Είναι λευκού ποινικού μητρώου.
Με το λόγο έφεσης 1 προβάλλεται ότι το Κακουργιοδικείο δεν έλαβε υπόψη του όλα τα ελαφρυντικά του Εφεσείοντα και ότι προσέδωσε «ιδιαίτερη έμφαση στη σοβαρότητα των αδικημάτων και στην επιβολή αυστηρότατων ποινών». Με το λόγο έφεσης 2, ότι η επιβληθείσα ποινή είναι δυσανάλογη με την ποσότητα των ναρκωτικών που ο Εφεσείων κατείχε.
Το αδίκημα της κατοχής ναρκωτικών με σκοπό την προμήθεια είναι από τα πλέον σοβαρά κακουργήματα για το οποίο προβλέπεται η δια βίου φυλάκιση ως ανώτατη ποινή. Στην Ismen Bora v. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.79/2017, ημερ.13.3.2018, ECLI:CY:AD:2018:B110, γίνεται αναφορά στα ολέθρια αποτελέσματα που ενέχει η εγκληματική αυτή συμπεριφορά που οδηγεί στην εξαθλίωση των θυμάτων, αλλά και την απώλεια ζωών, κυρίως νέων ανθρώπων. Η διάδοση των ναρκωτικών, δίκαια χαρακτηρίζεται ως μάστιγα για την κοινωνία.
Το Κακουργιοδικείο ορθά επανάλαβε τις επισημάνσεις αυτές με αναφορά στη νομολογία για να καταλήξει, επίσης ορθά, ότι στις υποθέσεις αυτές πρέπει να επιβάλλονται αυστηρές και αποτρεπτικές ποινές. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται από το Κακουργιοδικείο στην αυξητική τάση του συγκεκριμένου εγκλήματος που δικαιολογεί την περαιτέρω αύξηση στις ποινές που επιβάλλονται, που παρέπεμψε προς τούτο στις Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 124, 129 και στη πιο πρόσφατη Παττίχης ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Έφ. Αρ.193/2019, ημερ.2.6.2021, ECLI:CY:AD:2021:B221.
Με αναφορά στο στοιχείο της αποτροπής, σημείωσε ότι οι προσωπικές και οικογενειακές περιστάσεις ενός κατηγορούμενου δεν έχουν βαρύνουσα σημασία και έλαβε υπόψη, σε αυτό το πλαίσιο όπως ανέφερε, τις προσωπικές περιστάσεις του Εφεσείοντα, αναφερόμενο ειδικά στο πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει.
Στρεφόμενο στις περιστάσεις της υπόθεσης, επεσήμανε ότι ο ρόλος των μεταφορέων στην αλυσίδα διακίνησης των ναρκωτικών είναι εξίσου σημαντικός με αυτό των εμπόρων, αφού χωρίς τους μεταφορείς δεν θα ήταν εφικτή η εμπορία τους (Valdez ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. Αρ.144/2016 και 145/2016, ημερ.21.2.2017) και ορθά σημείωσε ότι η άγνοια του Εφεσείοντα ως προς την ποσότητα που παρέλαβε και διακινούσε, δεν συνιστούσε ελαφρυντικό «αφού ο ίδιος επέλεξε να ενεργήσει με αυτό τον τρόπο αδιαφορώντας, ουσιαστικά, για το θέμα αυτό και αναλαμβάνοντας έτσι την ευθύνη των πράξεων του».
Σε σχέση με την παραδοχή του Εφεσείοντα την προσμέτρησε προς όφελος του, χαρακτηρίζοντας την ευπρόσδεκτη. Με αναφορά στην Inloo v. Αστυνομίας (2008) 2 Α.Α.Δ. 441, σημείωσε ότι «όταν, όμως, η μαρτυρία για απόδειξη του αδικήματος είναι συντριπτική, η παραδοχή είναι μικρής σημασίας μέχρι και ανύπαρκτη», δεν παρέλειψε όμως να αναφέρει ότι «η παραδοχή πρέπει να αμείβεται με σχετική έκπτωση στην ποινή, αφού μια τέτοια εξέλιξη οδηγεί στο να μην σπαταλάται πολύτιμος δικαστικός χρόνος στην εκδίκαση υποθέσεων». Η παραδοχή, θα προσθέταμε, συνιστά και ένδειξη μεταμέλειας.
Προκύπτει από το κείμενο της προσβαλλόμενης απόφασης ότι όλες οι επιμέρους περιστάσεις που περιβάλλουν τη διάπραξη του αδικήματος, όπως και οι προσωπικές περιστάσεις του Εφεσείοντα καταγράφηκαν και η σημασία τους εξηγήθηκε, με το κρίσιμο ερώτημα να παραμένει κατά πόσο με τα δεδομένα αυτά υπόψη και την παραδοχή και το λευκό ποινικό μητρώο του Εφεσείοντα, η επιβληθείσα ποινή ήταν έκδηλα υπερβολική, που είναι αυτό που οφείλει ο Εφεσείων να καταδείξει για να επιτύχει την επέμβαση του Εφετείου για να τη μειώσει.
Είναι πάγια νομολογιακή θέση ότι ο καθορισμός της ποινής αποτελεί ευθύνη του πρωτόδικου Δικαστηρίου και η έφεση δεν αποσκοπεί στον επανακαθορισμό της ποινής, αλλά στον έλεγχο της ορθότητάς της, με εξουσία επέμβασης από το Εφετείο μόνο όπου η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικά κρινόμενη, είναι, στην περίπτωση έφεσης από τον καταδικασθέντα, έκδηλα υπερβολική. Επέμβαση του Εφετείου χωρεί επίσης όπου διαπιστώνεται σφάλμα αρχής.
Στην προσπάθεια του να αντλήσει καθοδήγηση από τη νομολογία, το Κακουργιοδικείο ορθά παρατήρησε ότι οι ποινές που έχουν κατά καιρούς επιβληθεί σε παρόμοιες υποθέσεις ποικίλουν ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες των γεγονότων κάθε φορά. Η αναφορά σε παρόμοιες υποθέσεις, ανέφερε, εξυπηρετεί ώστε να υπάρχει κοινή προσέγγιση στην αντιμετώπιση των παραβατών, χωρίς ωστόσο να καθορίζεται μια «στατική διατίμηση».
Η αναφορά σε μεγάλο αριθμό αποφάσεων, κάτι που συχνά εντοπίζουμε σε αποφάσεις επιβολής ποινής για ναρκωτικά, δεν συνιστά ουσιαστική καθοδήγηση και ενίοτε αποπροσανατολίζει. Σε σχέση με τα ναρκωτικά, έχει, δυστυχώς, δημιουργηθεί πλούσια νομολογία και μπορούν να επιλέγονται οι υποθέσεις εκείνες όπου τα γεγονότα, στο βαθμό που προσδιορίζουν τη σοβαρότητα του αδικήματος, προσομοιάζουν. Διαφορετικά μπορεί να τίθεται υπό αμφισβήτηση η ίδια η καθοδήγηση του Δικαστηρίου. Όπως εδώ, που έγινε αναφορά σε υποθέσεις πολύ πιο σοβαρές, με αποτέλεσμα ο Εφεσείων να παραπονείται ότι η παράθεση τους ως καθοδηγητικές, οδήγησε το Κακουργιοδικείο στην επιβολή υπερβολικής ποινής.
Και εξυπηρετεί να καταγράφονται οι ουσιαστικές παράμετροι που συνέδραμαν στην ποινή που μνημονεύεται, ώστε να καθίσταται ευχερής η όποια σύγκριση. Διαφορετικά μπορεί να δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις. Όπως επίσης συνέβη εδώ, με την αναφορά στην Αναστασιάδης ν. Δημοκρατίας, Ποιν. Εφ. Αρ.242/2018, ημερ. 31.5.2019, ECLI:CY:AD:2019:B205, όπου επικυρώθηκε ποινή φυλάκισης τεσσάρων χρόνων για κατοχή 600 γρ. κοκαΐνης με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα. Καταγράφηκε ότι ο ρόλος του εκεί εφεσείοντα ήταν περιορισμένος και η εμπλοκή του περιστασιακή και ο Εφεσείων προβάλλει ότι και ο δικός του ρόλος στην υπό εκδίκαση υπόθεση ήταν περιορισμένος και εντούτοις για ποσότητα έξι φορές μικρότερη, του επιβλήθηκε μεγαλύτερη ποινή. Στην Αναστασιάδης ο εφεσείων ήταν οδηγός ταξί ο οποίος, χωρίς οικονομικό όφελος, αποδέχτηκε να μεταφέρει άλλο πρόσωπο που κατείχε τα ναρκωτικά. Δεν είχε προμελετήσει τη μεταφορά, που προέκυψε μετά από τηλεφώνημα του άλλου προσώπου όταν υπέστη βλάβη η μοτοσυκλέτα του. Ότι το άλλο πρόσωπο μετέφερε ναρκωτικά, του το είπε αφού εισήλθε στο ταξί του και ενώ μετέφερε τουρίστριες στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Ο Εφεσείων είχε αγγίξει το σακούλι που περιείχε τα ναρκωτικά.
Στη παρούσα, το Κακουργιοδικείο, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις, κατέληξε ότι θα έπρεπε να επιβάλει αυστηρή ποινή για να ικανοποιήσει την ανάγκη της αποτροπής και έτσι της προστασίας της κοινωνίας, που έθεσε ως πρωταρχική παράμετρο, ακολουθώντας τη σχετική νομολογία, στη βάση της οποίας επίσης κατέληξε ότι οι προσωπικές περιστάσεις του Εφεσείοντα, που έλαβε υπόψη, δεν μπορούσαν να υπερφαλαγγίσουν την προαναφερθείσα ανάγκη.
Επικροτούμε την προσέγγιση του. Όσον δε αφορά την ποινή που επέβαλε, βρίσκουμε ότι εμπεριέχει το στοιχείο της αυστηρότητας, όπως επιλέχθηκε, δεν είναι όμως εκτός του πλαισίου που οριοθετεί η νομολογία, σε συνάρτηση με το είδος και την ποσότητα των ναρκωτικών που κατέχονταν με σκοπό την προμήθεια, τις προσωπικές περιστάσεις του Εφεσείοντα, περιλαμβανομένου του λευκού του ποινικού μητρώου και της παραδοχής του, στην απουσία της οποίας η ποινή του θα ήταν μεγαλύτερη.
Η έφεση απορρίπτεται.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.