|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:D170
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Αίτηση Αρ. 1/2021)
11 Φεβρουαρίου, 2021
[Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΗΣ]
ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΟΜΟ
(ΚΕΦ. 155) ΑΡΘΡΟ 43(2)
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΑΙΤΗΣΗ: ΥΠΟ B..H., ΑΙΤΗΣΗ
----------------
Μιχάλης Νεοκλέους, για Μιχάλης Νεοκλέους & Συνεργάτες Δ.Ε.Π.Ε.
--------------
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.: Με την παρούσα αίτηση επιδιώκεται η έκδοση διατάγματος από το Ανώτατο Δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 43 του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου ΚΕΦ. 155, με το οποίο να διατάσσεται η καταχώρηση κατηγορητηρίου ενώπιον του αρμόδιου Επαρχιακού Δικαστηρίου εναντίον φυσικού προσώπου για αδικήματα που αφορούν σε παραβιάσεις των άρθρων 35, 117 και 122(β) του Ποινικού Κώδικα, ΚΕΦ. 154.
Ο Δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας, ενώπιον του οποίου παρουσιάστηκε το κατηγορητήριο, με αναφορά σε νομολογία (βλ. Re Ευθυμίου (2007) 1 Α.Α.Δ. 434, Re Δήμος Παραλιμνίου κ.ά. (2012) 2 Α.Α.Δ. 312, Καρατζά, Ποινική Αίτηση Αρ. 2/2015, ημ. 29/1/2015, Αίτηση από τον xxx Τρύφωνος, Ποινική Αίτηση Αρ. 15/2015 ημ. 18/4/2016, ECLI:CY:AD:2016:D208, Re L.C.A. Domiki Ltd, Ποινική Αίτηση Αρ. 14/2018, ημ. 2/10/2018, ECLI:CY:AD:2018:D424, Re Designside Ltd, Ποινική Αίτηση Αρ. 19/2018, ημ. 20/11/2018, Ποινική Αίτηση 10/2019, ημ. 6/5/2019, Re Amsteso Electric Ltd, Ποινική Αίτηση Αρ. 14/2019, ημ. 9/5/2019, Μονομερή Αίτηση εκ μέρους των Panima Ltd, Ποιν. Αίτηση 2/2020 ημ. 8/5/2020) αρνήθηκε την καταχώρηση του για τους λόγους που αναφέρονται στο Πιστοποιητικό Άρνησης Διαταγής Καταχώρησης Κατηγορητηρίου (Ποινικό Έντυπο Αρ. 8), ημερομηνίας 28/12/2020. Οι λόγοι άρνησης εστιάζονται σε δύο: πρώτον η μη νομιμοποίηση του Αιτητή στην άσκηση ιδιωτικής ποινικής δίωξης για τα αδικήματα του κατηγορητηρίου, ενόψει του ότι αφορούν σε θέματα δημοσίου συμφέροντος οπότε το δικαίωμα άσκησης ποινικής δίωξης ανήκει αποκλειστικά στο Γενικό Εισαγγελέα και δεύτερον η καταχώρηση του κάθε άλλο παρά αποσκοπεί στη διασφάλιση και προστασία της απονομής της δικαιοσύνης που προσβλέπουν τα συγκεκριμένα άρθρα του Ποινικού Κώδικα επί των οποίων βασίζονται οι κατηγορίες.
Στη βάση των γεγονότων που αναφέρονται στην ένορκη δήλωση της xxx Γεωργίου, υπαλλήλου στο δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί τον αιτητή, που συνοδεύει την αίτηση, η εν διαστάσει σύζυγος του Αιτητή, με τις κατηγορίες 1 και 3, κατηγορείται ότι στις 5/11/2020 και 28/9/2020 αντίστοιχα, έδωσε ψευδή όρκο ενώπιον του Πρωτοκολλητή του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας στα πλαίσια των Ποινικών Αιτήσεων υπ. αρ. 391/2020 και 265/2020 υπό τέτοιες περιστάσεις που ισοδυναμούν με ψευδορκία, δηλαδή απέκρυψε το γεγονός ότι ο αιτητής επισκέπτετο τα ανήλικα τέκνα του με δική της συγκατάθεση και ψευδώς ανέφερε ότι τα παιδιά της αντιδρούν αρνητικά στις επισκέψεις του αιτητή. Σε σχέση με τις κατηγορίες 2 και 4, κατά τις ίδιες πιο πάνω ημερομηνίες, στα πλαίσια των ιδίων ποινικών αιτήσεων, απέκρυψε ουσιώδη γεγονότα και στοιχεία από το Δικαστήριο με σκοπό να επηρεάσει τη δικαστική διαδικασία προς όφελος της. Καταλήγοντας δε εισηγείται ότι η άρνηση έγκρισης καταχώρησης του κατηγορητηρίου στις 28/12/2020 ενέχει κινδύνους όπως το να ωθήσει άτομα να προβαίνουν σε ψευδείς δηλώσεις με σκοπό την παρεμπόδιση της δικαιοσύνης χωρίς να επωμίζονται τις συνέπειες των πράξεων τους.
Ο δικηγόρος του Αιτητή στην προφορική του αγόρευση εισηγήθηκε ότι η παρούσα περίπτωση είναι εξ εκείνων που δύναται να ασκηθεί ιδιωτική ποινική δίωξη, εφόσον η διαφορά προκύπτει μεταξύ δύο ιδιωτών και στο τέλος της δίκης σε περίπτωση που αθωωθεί η προτιθέμενη κατηγορούμενη θα της επιδικαστούν τα έξοδα της διαδικασίας κάτι που δεν συμβαίνει στις υποθέσεις της Αστυνομίας. Πρόταξε δε ότι είναι προς το συμφέρον της δικαιοσύνης η ποινική δίωξη να προωθηθεί από τον ιδιώτη, ενόψει του μεγάλου φόρτου εργασίας της Αστυνομίας.
Η αναγκαιότητα παρουσίασης του κατηγορητηρίου ενώπιον του αρμοδίου Δικαστή, προτού καταχωρηθεί, προκύπτει από το άρθρο 43(1)(2) του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου, ΚΕΦ. 155 που προβλέπει τα εξής:
«43.(1) Κάθε κατηγορητήριο παρουσιάζεται σε Δικαστή του Δικαστηρίου στο οποίο το κατηγορητήριο απαγγέλλεται.
(2) Κατόπιν μελέτης του κατηγορητηρίου ο Δικαστής δύναται να διατάξει όπως αυτό καταχωριστεί ή, αν αρνείται να δώσει τέτοια διαταγή, αυτός πρέπει, αν παρακληθεί με αυτό τον τρόπο από το πρόσωπο που απαγγέλλει την κατηγορία εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της άρνησης, να δώσει σε αυτό βεβαίωση της άρνησης, και το πρόσωπο αυτό δύναται, εντός δέκα ημερών από την ημερομηνία της εξασφάλισης της βεβαίωσης να ζητήσει από το Ανώτατο Δικαστήριο ή Δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου την έκδοση διατάγματος που να διατάσσει την καταχώριση του κατηγορητηρίου και, αν το διάταγμα εκδοθεί, το κατηγορητήριο καταχωρίζεται ανάλογα.»
Στο σύγγραμμα Α. Ν. Λοίζου και Γ. Μ. Πική Criminal Procedure in Cyprus, σελ. 61 και 62 αναφέρονται τα εξής για το θέμα:
«Before a charge is filed, it must be approved by a Judge of the Court before which the charge is preferred.
The Judge may, after perusal of the charge, either approve it by directing that the same shall be filed or may withhold approval. In the event of refusal the Judge must, if he is so requested, give within ten days from the date of refusal, a certificate of such refusal whereupon it will be open to an aggrieved party to apply within ten days to the Supreme Court to review the decision. If the Supreme Court decides that the filing of the charge was wrongly refused, they may make an order directing that the charge be filed. A certificate of refusal must be in the form prescribed by the Criminal Procedure Rules.»
Η αναγκαιότητα παρουσίασης του κατηγορητηρίου ενώπιον του αρμοδίου Δικαστή και λήψης της συγκατάθεσης του προτού αυτό καταχωρηθεί έχει τονιστεί σε αριθμό αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όπως στις υποθέσεις Police v. Athienitis (1983) 2 CLR 194, 231, Ευθυμίου (2007) 1 ΑΑΔ 424, Δήμος Παραλιμνίου κ.ά, (2012) 2 ΑΑΔ 312, xxx Κακαράντζα, Ποινική Αίτηση 2/2015, ημερ. 29/1/2015, xxx Τρύφωνος, Ποιν. Αίτηση 15/2015, ημερ. 18/4/2016, ECLI:CY:AD:2016:D208 κ.ά.).
Όπως λέχθηκε στην ΑΙΤΗΣΗ L.C.A. Domiki Limited, Ποιν. Αιτ. Αρ. 14/2018, ημερ. 2/10/2018, ECLI:CY:AD:2018:D424:
«Ένα κατηγορητήριο δεν πρέπει να είναι μόνο διατυπωμένο ορθά και νομότυπα ώστε να αποφεύγεται σύγχυση ή κατάχρηση ή πίεση σε ένα κατηγορούμενο πρόσωπο, αλλά πρέπει και να συνάδει με τους σκοπούς της ποινικής δίωξης ευρύτερα. Μεταξύ των παραγόντων που το Δικαστήριο μπορεί να λάβει υπόψη είναι και η πάροδος του χρόνου, η φύση των αδικημάτων, η δυνατότητα εναλλακτικής ή πρόσθετης θεραπείας και βεβαίως η ενόχληση που μπορεί να προκύψει στο όλο σύστημα απονομής της δικαιοσύνης λόγω μακράς καθυστέρησης ή κατάχρησης δικαστικής διαδικασίας.»
Σύμφωνα με ό,τι λέχθηκε στην Αίτηση Κυπριανού, Ποινική Αίτηση αρ. 10/2020, ημερομηνίας 12/1/2021, ECLI:CY:AD:2021:D4, το παρόν Δικαστήριο στα πλαίσια της παρούσας διαδικασίας κρίνει πρωτογενώς και εξ ιδίων την υπόθεση και τα περιβάλλοντα γεγονότα.
Τονίζει δε ότι η πρώτη προϋπόθεση που πρέπει να ικανοποιηθεί, εκτός των τυπικών γνωρισμάτων του προτεινόμενου κατηγορητηρίου, είναι κατά πόσο πρόκειται περί γνήσιας περίπτωσης άσκησης δικαιώματος ιδιωτικής δίωξης στη βάση του παρουσιασθέντος υλικού.
Στην Ttofinis v. Theocharides and Another (1983) 2 C.L.R. 363, με αναφορά στην Gourier v. Union of Post Office Workers and Others (1977) 3 All E.R. 70, αντικείμενο εξέτασης υπήρξε, μεταξύ άλλων, η νομιμοποίηση του εφεσείοντα στην καταχώρηση ιδιωτικής ποινικής δίωξης. Τονίστηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο ότι το δικαίωμα καταχώρησης ιδιωτικής ποινικής δίωξης δεν είναι ανεξέλεγκτο εφόσον αυτή αποτελεί «χρήσιμη συνταγματική εγγύηση εναντίον της αυθαίρετης, διεφθαρμένης ή μεροληπτικής παράλειψης ή άρνησης των αρμοδίων αρχών να διώξουν αδικοπραγούντες».
Ο δικαστικός λόγος της Τtofinis (ανωτέρω) υιοθετήθηκε και αναλύθηκε στην μεταγενέστερη υπόθεση Δημοσθένους ν. Τύχωνος (2013) 2 Α.Α.Δ. σελ. 22.
Στην υπόθεση Παναγιώτου ν. Ευαγγέλου, (2014) 2 (Β) Α.Α.Δ. 846, ECLI:CY:AD:2014:B917, λέχθηκαν περαιτέρω τα εξής ως προς το δικαίωμα άσκησης ιδιωτικής ποινικής δίωξης:
«Ο άμεσος επηρεασμός, ως προϋπόθεση για νομιμοποίηση στην καταχώρηση ιδιωτικής ποινικής δίωξης, δεν ταυτίζεται με την πιθανολόγηση έννομου συμφέροντος μέσα στα πλαίσια του ΄Αρθρου 146.2 του Συντάγματος. Θα πρέπει εννοιολογικά να αντικρισθεί υπό το φως των λόγων ύπαρξης του δικαιώματος άσκησης ιδιωτικής ποινικής δίωξης, του εντοπισμού δηλαδή βλάβης στα δικαιώματα του θύματος από ποινική πράξη. Υπό αυτές τις συνθήκες ο άμεσος επηρεασμός έχει την έννοια ότι με συγκεκριμένη παράνομη πράξη τα δικαιώματα κάποιου, του παρανομούντος, εκτείνονται εις βάρος τρίτων προσώπων κατά τρόπο που να παρατηρείται πλέον σφετερισμός και οικειοποίηση των νόμιμων δικαιωμάτων των τρίτων αυτών προσώπων.»
Έχω μελετήσει με μεγάλη προσοχή τις εισηγήσεις του δικηγόρου του Αιτητή υπό το φως της πιο πάνω νομολογίας και δεν διαπιστώνεται ότι πρόκειται περί γνήσιας περίπτωσης άσκησης δικαιώματος ιδιωτικής ποινικής δίωξης.
Σύμφωνα με την Ένορκο Δήλωση που συνοδεύει την Αίτηση, που είναι η μόνη πηγή γνώσης περί των αδικημάτων που αφορά το κατηγορητήριο, εφόσον το ίδιο δεν επισυνάφθηκε στην Ένορκη Δήλωση, οι κατηγορίες 1 και 3 αφορούν στο αδίκημα της δόσης ψευδούς όρκου κατά παράβαση του άρθρου 117 του ΚΕΦ. 154 και οι κατηγορίες 2 και 4 σε αδίκημα παρέμβασης σε δικαστική διαδικασία κατά παράβαση του άρθρου 122(β) του ΚΕΦ. 154. Τα αδικήματα αυτά εμπίπτουν στην κατηγορία των αδικημάτων του Ποινικού Κώδικα που διαπράττονται κατά της απονομής της δικαιοσύνης, όπως φαίνεται από τον τίτλο της ενότητας, στην οποίαν ανήκουν, και ως τέτοια αφορούν σε θέματα δημοσίου συμφέροντος, όπου μόνο ο Γενικός Εισαγγελέας νομιμοποιείται στην καταχώρηση τέτοιων υποθέσεων. Δεδομένης λοιπόν της φύσης των αδικημάτων που αφορά το προτεινόμενο κατηγορητήριο, ο Αιτητής δεν νομιμοποιείται στην καταχώρηση της υπόθεσης. Εκτός αυτού δεν τέθηκε κανένα στοιχείο ενώπιον μου ότι καταγγέλθηκε ποτέ στην Αστυνομία η υπόθεση για εξέταση ώστε να τίθεται θέμα μεροληπτικής παράλειψης η άρνηση προώθησης ποινικής δίωξης από πλευράς της (βλ. Ttofinis (ανωτέρω)). Αντίθετα η θέση που προωθήθηκε κατά την ακρόαση ήταν ότι η ιδιωτική ποινική δίωξη κρίθηκε προτιμητέα για τους λόγους που ανάφερα ανωτέρω, που δεν είναι το κριτήριο που προσδίδει νομιμοποίηση στον Αιτητή στη βάση της πιο πάνω νομολογίας.
Επιπρόσθετα ενόψει των συνθηκών που δόθηκαν οι ένορκες δηλώσεις, δηλαδή στα πλαίσια εκδίκασης Ποινικών Αιτήσεων μεταξύ των εν διαστάσει συζύγων, δεν αποκλείω το κατηγορητήριο να είναι και ενοχλητικό εφόσον ο σκοπός για τον οποίον επιχειρείται η καταχώρηση του δεν είναι η διασφάλιση και προστασία της απονομής της δικαιοσύνης αλλά είναι αποτέλεσμα των διαφορών μεταξύ του ζεύγους.
Ενόψει των πιο πάνω δεν διαπιστώνω οποιοδήποτε σφάλμα αρχής από το Επαρχιακό Δικαστήριο στην άρνηση καταχώρησης του κατηγορητηρίου.
Κρίνω ότι η μη νομιμοποίηση του Αιτητή στην καταχώρηση του κατηγορητηρίου, σε συνάρτηση με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δόθηκαν οι ένορκες δηλώσεις που αναφέρονται στο προτιθέμενο κατηγορητήριο, στα πλαίσια δηλαδή άλλων δικαστικών διαδικασιών, μεταξύ των ιδίων ατόμων καθιστούν την υπό κρίση περίπτωση μη κατάλληλη για έγκριση καταχώρησης του.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
/Α.Λ.Ο.