|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2016:B449
(2016) 2 ΑΑΔ 828
27 Σεπτεμβρίου, 2016
[ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, ΛΙΑΤΣΟΣ Δ/στές]
ΦΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ,
Εφεσείων,
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
(Ποινική Έφεση Αρ. 107/2016)
Ναρκωτικά ― Εισαγωγή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄, κατοχή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄ και κατασκευή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄ ― Ακύρωση καταδίκης η οποία στηρίχθηκε σε περιστατική μαρτυρία ― Κατά πόσον ήταν εσφαλμένη η απόρριψη από το πρωτόδικο Δικαστήριο της προβληθείσας υπεράσπισης περί εισαγωγής ποσότητας κάνναβης η οποία περιείχε την ουσία T.H.C. (τετραϋδροκανναβινόλη), μικρότερη του 0.2%, η οποία επιτρέπεται και την οποία ο εφεσείων εισήξε για θεραπευτικούς σκοπούς ― Κατά πόσον ο εφεσείων γνώριζε ότι η κατεχόμενη υπ' αυτού ποσότητα κάνναβης περιείχε ουσία T.H.C. πέραν του 0.2%, ήτοι, εάν είχε ένοχη γνώση κατοχής απαγορευμένης ουσίας.
Δικαιώματα κατηγορουμένου ― Είναι θεμελιωμένο ότι ένας ύποπτος ή ένας κατηγορούμενος έχει το δικαίωμα της σιωπής και το γεγονός ότι δεν πρόβαλε την εκδοχή του και την υπεράσπιση του αμέσως κατά τη σύλληψη του, δεν μπορεί να καταλογιστεί εις βάρος του.
Κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον του Κακουργιοδικείου ο εφεσείων, βρέθηκε ένοχος σε που αφορούσαν σε εισαγωγή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄, κατοχή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄ και κατασκευή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄.
Η εκδοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου, Κακουργιοδικείου, ήταν ότι αυτός πάσχει από την ασθένεια Crohn και για σκοπούς θεραπευτικούς εισήξε από το εξωτερικό ποσότητα κάνναβης η οποία περιείχε την ουσία T.H.C. (τετραϋδροκανναβινόλη), μικρότερη του 0.2%, η οποία επιτρέπεται. Το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε την εκδοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα και τον καταδίκασε στις προαναφερόμενες τέσσερις κατηγορίες επιβάλλοντας του ποινή φυλάκισης 5 μηνών. Η έφεση κατά της ποινής αποσύρθηκε ενόψει της επικείμενης αποφυλάκισης του εφεσείοντα στις 6.10.2016.
Με την έφεση προβλήθηκαν διάφορα σφάλματα στα οποία σύμφωνα με τους προβληθέντες λόγους υπέπεσε το πρωτόδικο Δικαστήριο.
Ο συνήγορος της εφεσίβλητης δήλωσε ότι δεν θα υποστήριζε την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Το πρώτο σφάλμα που εντοπιζόταν ήταν η αναφορά του πρωτόδικου Δικαστηρίου στο γεγονός ότι ο εφεσείων δεν είχε επικαλεστεί στην Αστυνομία, κατά την σύλληψη του, τη χρήση της κάνναβης για θεραπευτικούς σκοπούς «καταδεικνύει με τον πιο εμφανή τρόπο ότι όλα όσα ανέφερε σχετικά, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Αυτή η θέση είναι νομικά εσφαλμένη.
2. Δεν είναι ορθό, εκ προοιμίου, να κρίνεται αναξιόπιστος ο κατηγορούμενος-εφεσείων επειδή δεν ανέφερε την εκδοχή του στην Αστυνομία, ευθύς μόλις συνελήφθη από την Αστυνομία.
3. Επιπρόσθετα, καίριο ζήτημα της υπεράσπισης του κατηγορουμένου ήταν το τι πίστευε ο ίδιος κατά τον ουσιώδη χρόνο ως προς την περιεκτικότητα σε T.H.C. του προϊόντος Trompetol, το οποίο εισήξε από το εξωτερικό.
4. Ήταν η θέση του εφεσείοντα ότι επί της συσκευασίας του συγκεκριμένου φαρμάκου, αλλά και σε φυλλάδιο που περιείχετο στη συσκευασία, αναγράφετο ότι η περιεκτικότητα σε T.H.C. του συγκεκριμένου φαρμάκου ήταν μικρότερη του 0.2% και αυτό σύμφωνα με μετρήσεις χημείου στη Τσεχία όπου κατασκευάζετο το προϊόν.
5. Το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε ότι, επειδή ο εφεσείων δεν προσέφερε αποδεκτή μαρτυρία για να αποδείξει την περιεκτικότητα του προϊόντος σε T.H.C. και επειδή δεν παρουσίασε τη συσκευασία του φαρμάκου, αυτά τα στοιχεία καθιστούσαν την εκδοχή του αναξιόπιστη και κατά συνέπεια απέρριψε την εκδοχή του γι' αυτούς τους λόγους.
6. Εκείνο που είχε σημασία ήταν το τι γνώριζε ο κατηγορούμενος-εφεσείων κατά τον ουσιώδη χρόνο ως προς την περιεκτικότητα του προϊόντος που κατείχε σε T.H.C. και όχι ποια ήταν η ποσότητα T.H.C. που στην πραγματικότητα περιείχε το συγκεκριμένο προϊόν.
7. Επομένως το τι, κατ' ισχυρισμό, αναγραφόταν στη συσκευασία και στο φυλλάδιο που περιείχετο στη συσκευασία δεν ήταν στοιχεία άσχετα, τα οποία το πρωτόδικο δικαστήριο θα έπρεπε να είχε παραγνωρίσει, όπως έπραξε.
8. Αναφορικά με τη συσκευασία παρατηρείτο ότι, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, η συσκευασία είχε βρεθεί από την Αστυνομία. Επομένως φαίνεται ότι βρισκόταν στην κατοχή της Αστυνομίας, και το γεγονός ότι η συσκευασία δεν παρουσιάστηκε στο δικαστήριο δεν θα έπρεπε να είχε συνυπολογιστεί ως στοιχείο εις βάρος του εφεσείοντα, όπως φαίνεται ότι έγινε.
9. Αναφορικά με τις μετρήσεις του χημείου στη Τσεχία, τεκμήριο 6, το πρωτόδικο δικαστήριο ανέφερε ότι καμιά βαρύτητα προσδίδεται σ' αυτές, για τους λόγους που αναφέρθηκαν κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας του Μ.Υ.1.
10. Όμως και σ' αυτό το σημείο υπήρχε σφάλμα του πρωτόδικου δικαστηρίου, εφόσον οι μετρήσεις του χημείου στη Τσεχία, τεκμήριο 6, που βρίσκονταν στην κατοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα, είχαν σημασία αναφορικά με το mens rea του, το απαραίτητο νοητικό στοιχείο για τη διάπραξη των αδικημάτων, πράγμα που δεν εξετάστηκε πρωτόδικα.
11. Η όλη υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής ως προς το στοιχείο της γνώσης, βασιζόταν σε περιστατική μαρτυρία. Με τα προαναφερόμενα σφάλματα του πρωτόδικου δικαστηρίου δεν προέκυπτε ότι η περιστατική μαρτυρία, αξιολογούμενη στο σύνολό της, συμβιβαζόταν μόνο με την ενοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα.
Η έφεση επέτυχε. Ο κατηγορούμενος αθωώθηκε και απαλλάχθηκε με διαταγή για άμεση απελευθέρωση του.
Έφεση κατά Καταδίκης και Ποινής.
Έφεση από τον Καταδικασθέντα εναντίον της απόφασης του Κακουργιοδικείου Λάρνακας (Χατζηγιάννη Π.Ε.Δ., Αμπίζας, Α.Ε.Δ., Λυκούργου, Ε.Δ.), (Ποινική Υπόθεση Αρ. 1554/2015), ημερομηνίας 14/6/2016.
Σ. Μάτσας με Κ. Ηλία (κα), για τον Εφεσείοντα.
Ν. Δημητρίου, Δημόσιος Κατήγορος Α΄, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
Εφεσείων παρών.
Ex tempore
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη.
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.: Κατόπιν ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον του Κακουργιοδικείου ο εφεσείων, που ήταν ο πρώτος κατηγορούμενος, βρέθηκε ένοχος στις κατηγορίες 4, 5, 6 και 7, οι οποίες αφορούσαν σε εισαγωγή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄, κατοχή και κατοχή με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄ και κατασκευή ελεγχόμενου φαρμάκου τάξεως Β΄.
Η εκδοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου, Κακουργιοδικείου, ήταν ότι αυτός πάσχει από την ασθένεια Crohn και για σκοπούς θεραπευτικούς εισήξε από το εξωτερικό ποσότητα κάνναβης η οποία περιείχε την ουσία T.H.C. (τετραϋδροκανναβινόλη), μικρότερη του 0.2%, η οποία επιτρέπεται. Το πρωτόδικο δικαστήριο απέρριψε την εκδοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα και τον καταδίκασε στις προαναφερόμενες τέσσερις κατηγορίες επιβάλλοντας του ποινή φυλάκισης 5 μηνών. Η έφεση κατά της ποινής αποσύρθηκε ενόψει της επικείμενης αποφυλάκισης του εφεσείοντα στις 6.10.2016.
Κατά την ενώπιον μας διαδικασία ο ευπαίδευτος συνήγορος του εφεσείοντα υπέδειξε σφάλματα νομικά και άλλα, στα οποία υπέπεσε το πρωτόδικο δικαστήριο. Ο ευπαίδευτος συνήγορος της εφεσίβλητης με ειλικρίνεια και εντιμότητα δήλωσε ενώπιον μας ότι δεν θα υποστηρίξει την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης.
Το κύριο στοιχείο το οποίο εγείρεται με την έφεση είναι το mens rea, δηλαδή το νοητικό στοιχείο του κατηγορουμένου-εφεσείοντα που είναι απαραίτητο για την καταδίκη του σε τέτοιου είδους κατηγορίες. Συγκεκριμένα κατά πόσον ο εφεσείων γνώριζε ότι η κατεχόμενη υπ' αυτού ποσότητα κάνναβης περιείχε ουσία T.H.C. πέραν του 0.2%, ήτοι εάν είχε ένοχη γνώση κατοχής απαγορευμένης ουσίας.
Εξετάσαμε με προσοχή όλα τα ενώπιον μας στοιχεία και βρίσκουμε ότι πράγματι το πρωτόδικο δικαστήριο υπέπεσε σε σφάλματα τέτοια που καθιστούν την απόφαση του τουλάχιστον ακροσφαλή. Τα σφάλματα τα εντοπίζουμε κυρίως στις σελ. 20-22 της πρωτόδικης απόφασης.
Το πρώτο σφάλμα που εντοπίσαμε είναι αυτό που αναφέρεται στη σελ. 21 της πρωτόδικης απόφασης, ότι δηλαδή το γεγονός ότι ο εφεσείων δεν είχε επικαλεστεί στην Αστυνομία, κατά την σύλληψη του, τη χρήση της κάνναβης για θεραπευτικούς σκοπούς «καταδεικνύει με τον πιο εμφανή τρόπο ότι όλα όσα ανέφερε σχετικά, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα». Αυτή η θέση είναι νομικά εσφαλμένη. Δεν είναι ορθό, εκ προοιμίου, να κρίνεται αναξιόπιστος ο κατηγορούμενος-εφεσείων επειδή δεν ανέφερε την εκδοχή του στην Αστυνομία, ευθύς μόλις συνελήφθη από την Αστυνομία. Είναι θεμελιωμένο ότι ένας ύποπτος ή ένας κατηγορούμενος έχει το δικαίωμα της σιωπής και το γεγονός ότι δεν πρόβαλε την εκδοχή του και την υπεράσπιση του αμέσως κατά τη σύλληψη του δεν μπορεί να καταλογιστεί εις βάρος του και μάλιστα με τέτοιο καταλυτικό τρόπο. Επιπρόσθετα, παρατηρούμε ότι καίριο ζήτημα της υπεράσπισης του κατηγορουμένου ήταν το τι πίστευε ο ίδιος κατά τον ουσιώδη χρόνο ως προς την περιεκτικότητα σε T.H.C. του προϊόντος Trompetol, το οποίο εισήξε από το εξωτερικό. Ήταν η θέση του εφεσείοντα ότι επί της συσκευασίας του συγκεκριμένου φαρμάκου, αλλά και σε φυλλάδιο που περιείχετο στη συσκευασία, αναγράφετο ότι η περιεκτικότητα σε T.H.C. του συγκεκριμένου φαρμάκου ήταν μικρότερη του 0.2% και αυτό σύμφωνα με μετρήσεις χημείου στη Τσεχία όπου κατασκευάζετο το προϊόν. Το πρωτόδικο δικαστήριο θεώρησε ότι, επειδή ο εφεσείων δεν προσέφερε αποδεκτή μαρτυρία για να αποδείξει την περιεκτικότητα του προϊόντος σε T.H.C. και επειδή δεν παρουσίασε τη συσκευασία του φαρμάκου, αυτά τα στοιχεία καθιστούσαν την εκδοχή του αναξιόπιστη και κατά συνέπεια απέρριψε την εκδοχή του γι' αυτούς τους λόγους. Παρατηρούμε όμως ότι εκείνο που έχει σημασία ήταν το τι γνώριζε ο κατηγορούμενος-εφεσείων κατά τον ουσιώδη χρόνο ως προς την περιεκτικότητα του προϊόντος που κατείχε σε T.H.C. και όχι ποια ήταν η ποσότητα T.H.C. που στην πραγματικότητα περιείχε το συγκεκριμένο προϊόν. Επομένως το τι, κατ' ισχυρισμό, αναγραφόταν στη συσκευασία και στο φυλλάδιο που περιείχετο στη συσκευασία δεν ήταν στοιχεία άσχετα, τα οποία το πρωτόδικο δικαστήριο θα έπρεπε να είχε παραγνωρίσει, όπως έπραξε. Αναφορικά με τη συσκευασία παρατηρούμε ότι, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση (στη σελ. 21), η συσκευασία είχε βρεθεί από την Αστυνομία. Επομένως φαίνεται ότι βρισκόταν στην κατοχή της Αστυνομίας, και το γεγονός ότι η συσκευασία δεν παρουσιάστηκε στο δικαστήριο δεν θα έπρεπε να είχε συνυπολογιστεί ως στοιχείο εις βάρος του εφεσείοντα, όπως φαίνεται ότι έγινε. Το πρωτόδικο δικαστήριο ανέφερε συγκεκριμένα ότι ο ισχυρισμός του κατηγορουμένου ότι το προϊόν Trompetol εμπεριείχε T.H.C. μικρότερη του 0.2%, όπως αναγράφεται και στη συσκευασία που είχε βρει η Αστυνομία, δεν γίνεται αποδεκτός, εφόσον η ισχυριζόμενη συσκευασία δεν κατατέθηκε ενώπιον του δικαστηρίου ως τεκμήριο.
Αναφορικά με τις μετρήσεις του χημείου στη Τσεχία, τεκμήριο 6, το πρωτόδικο δικαστήριο ανέφερε ότι καμιά βαρύτητα προσδίδεται σ' αυτές, για τους λόγους που αναφέρθηκαν κατά την αξιολόγηση της μαρτυρίας του Μ.Υ.1. Όμως και σ' αυτό το σημείο υπάρχει σφάλμα του πρωτόδικου δικαστηρίου, εφόσον οι μετρήσεις του χημείου στη Τσεχία, τεκμήριο 6, που βρίσκονταν στην κατοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα, είχαν σημασία αναφορικά με το mens rea του, το απαραίτητο νοητικό στοιχείο για τη διάπραξη των αδικημάτων, πράγμα που δεν εξετάστηκε πρωτόδικα.
Η όλη υπόθεση της Κατηγορούσας Αρχής ως προς το στοιχείο της γνώσης, βασιζόταν σε περιστατική μαρτυρία. Θεωρούμε ότι με τα προαναφερόμενα σφάλματα του πρωτόδικου δικαστηρίου δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμπέρασμα ότι η περιστατική μαρτυρία, αξιολογούμενη στο σύνολό της, συμβιβαζόταν μόνο με την ενοχή του κατηγορούμενου-εφεσείοντα. Επομένως η καταδίκη του εφεσείοντα δεν τεκμηριώνεται και δεν αποδεικνύεται από τα ενώπιον του πρωτόδικου δικαστηρίου στοιχεία και μαρτυρία. Συνεπώς η καταδίκη και στις τέσσερις προαναφερόμενες κατηγορίες θα πρέπει να ακυρωθεί και ως εκ τούτου ακυρώνεται.
Η έφεση επιτυγχάνει. Ο κατηγορούμενος-εφεσείων αθωώνεται και απαλλάσσεται και από τις τέσσερις κατηγορίες στις οποίες είχε καταδικαστεί πρωτόδικα. Διατάσσεται η άμεση απελευθέρωση του εφεσείοντα.
Η έφεση επιτυγχάνει. Ο κατηγορούμενος αθωώνεται και απαλλάσσεται με διαταγή για άμεση απελευθέρωση του.