|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2020:D231
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΙΤΗΣΗ ΑΡ. 64/2020
9 Iουλίου, 2020
[Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 154.4 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 3 ΚΑΙ 9 ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ 1964 (Ν.33/1964)
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΝΩΤΑΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗΣ ΦΥΣΕΩΣ) ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2018
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ TOY xxx ALSHEIKO ΠΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΟΣ HABEAS CORPUS
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΝΟΜΟ 14/60, ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΑΠΟΝΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ (ΠΟΙΚΙΛΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ) ΝΟΜΩΝ ΤΟΥ 1964 ΜΕΧΡΙ 1991, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΝ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟ, ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΤΟΝ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟ (ΚΕΦ. 105) ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΜΕΣΩ
1. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
2. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΥΠΟ ΚΡΑΤΗΣΗ TON xxx ALSHEIKO ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 11 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 5(1) ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΑ ΤΗΝ ΠΡΟΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 ΤΟΥ ΧΑΡΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε., ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 9ΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 8 ΚΑΙ 9 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2013/33/ΕΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 18ΠΣΤ ΤΟΥ ΠΕΡΙ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΩΣ ΝΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 13,15 ΚΑ116 ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2008/115/ΕΚ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΙΝΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΣ ΔΙΑΜΕΝΟΝΤΩΝ ΥΠΗΚΟΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ.
**************************************************
Νικ. Χαραλαμπίδου (κα), για τον αιτητή
Κ. Χατζηδημητρίου (κα) μαζί με Κυρ. Παπαδοπούλου (κα),
για τη Δημοκρατία
Αιτητής παρών
.......
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.: Με την παρούσα επιδιώκεται από τον αιτητή η έκδοση Habeas Corpus ad Subjiciendum λόγω διάρκειας της κράτησης του, αίτημα που θα εξεταστεί αφού πρώτα συνοψισθούν τα γεγονότα που συνθέτουν την υπόθεση.
Ο αιτητής είναι Σύριος και πέτυχε είσοδο στις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας μέσω κατεχομένων στις 27.2.2019 και την επομένη υπέβαλε αίτηση για πολιτικό άσυλο. Όμως από έλεγχο που έγινε στις βάσεις δεδομένων τόσο άλλης συνεργαζόμενης με τη Δημοκρατία χώρας όσο και της Interpol, προέκυψαν στοιχεία για εμπλοκή του σε τρομοκρατικές ενέργειες με αποτέλεσμα, στις 1.3.2019, ο Αν. Διευθυντής του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης να εκδώσει διάταγμα κράτησης του για λόγους προστασίας της εθνικής ασφάλειας βάσει του άρθρου 9ΣΤ(2)(ε) του περί Προσφύγων Νόμου. Διάταγμα το οποίο κρίθηκε καθόλα νόμιμο από το Διοικητικό Δικαστήριο, το οποίο με απόφαση του ημερ. 27.6.2019 απέρριψε την προσφυγή του αιτητή με την οποία είχε προσβάλει τη νομιμότητα του διατάγματος κράτησης και η οποία απόφαση δεν εφεσιβλήθηκε. Ενόψει τούτου η νομιμότητα του διατάγματος κράτησης του αιτητή για λόγους εθνικής ασφάλειας θεωρείται δεδομένη αφού, εξάλλου, αυτό που προσβάλλεται με την παρούσα είναι η νομιμότητα της κράτησης του από απόψεως διάρκειας.
Η νομιμότητα της κράτησης του αιτητή από απόψεως διάρκειας, προσβλήθηκε και με την αίτηση του ημερ. 4.10.2019 χωρίς όμως επιτυχία (βλ. xxx Alsheiko, Αιτ. 173/2019 ημερ. 24.10.2019) και η εν λόγω απόφαση δεν εφεσιβλήθηκε. Ενόψει τούτου θεωρώ πως μέχρι 24.10.19 η διάρκεια της κράτησης του ήταν νόμιμη. Στο μεταξύ όμως, στις 11.10.2019, γνωστοποιήθηκε στον αιτητή ότι η αίτηση του για πολιτικό άσυλο απορρίφθηκε στις 10.7.2019 και αυτός ουδέν έπραξε για ανατροπή του απορριπτικού γι΄ αυτόν αποτελέσματος και έκτοτε - επιπρόσθετα των λόγων εθνικής ασφάλειας - να κρατείται και για σκοπούς απέλασης.
Ο αιτητής μέσω της ευπαιδεύτου συνηγόρου του, δεν περιορίστηκε μόνο σε επιχειρηματολογία ότι η κράτηση του από απόψεως διάρκειας είναι παράνομη. Συνέδεσε το θέμα και με την απόρριψη από το (παρόν) Δικαστήριο του αιτήματος του για αποκάλυψη των εγγράφων βάσει των οποίων κρατείται για λόγους εθνικής ασφάλειας. Θεωρώ αχρείαστο να ενδιατρίψω στη σχετική επί του θέματος επιχειρηματολογία και παραπέμπω επί τούτου στην απόφαση ημερ. 3.7.2020 καθότι ενασχόληση με το ζήτημα θα καθιστούσε το παρόν Δικαστήριο Εφετείο του εαυτού του. Επομένως το παράνομο ή όχι της κράτησης του αιτητή από απόψεως διάρκειας θα εξεταστεί στη βάση μόνο των προνοιών του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) και επί τούτου η θέση της κ. Χαραλαμπίδου θα μπορούσε επιγραμματικά να τεθεί ως εξής:- Η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή για 16 και πλέον μήνες αντιστρατεύεται τις πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) που προνοεί ότι η κράτηση θα πρέπει να έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και η συνεχιζόμενη κράτηση για λόγους εθνικής ασφάλειας, χωρίς να εξυπηρετείται ένας συγκεκριμένος σκοπός, είναι παράνομη (Α and Others v. United Kingdom 35455/05, Judgment 15/2/2009, Al-Jedda v. The United Kingdom 27021/08, 7.7.2008), επισημαίνοντας ότι στην υπό κρίση περίπτωση οι καθ΄ ων η αίτηση δεν αναφέρουν οποιοδήποτε σκοπό τον οποίο εξυπηρετεί η συνεχιζόμενη κράτηση του αιτητή.
Η κράτηση του αιτητή, αντέτεινε η ευπαίδευτη συνήγορος των καθ΄ ων η αίτηση, δεν είναι τέτοιας διάρκειας που να υποδηλώνει είτε εγκατάλειψη του σκοπού για τον οποίο αυτή διενεργήθηκε είτε παράβαση των δικαιωμάτων ως αυτά προκύπτουν από το άρθρο 5 της ΕΣΔΑ και το άρθρο 9ΣΤ(7) του Νόμου. Η κράτηση του αιτητή, υπέβαλε, δεν μπορεί να θεωρηθεί παρατεταμένη αφενός γιατί εκκρεμούσε το αίτημα του για άσυλο και αφετέρου γιατί αυτή έγινε για σοβαρούς λόγους εθνικής ασφάλειας. Κατέληξε δε με την υποβολή ότι η συνέχιση της κράτησης επιβάλλεται και δικαιολογείται μέχρι να ολοκληρωθούν οι προσπάθειες των καθ΄ ων η αίτηση εξεύρεσης χώρας απέλασης του αιτητή. Και αυτό γιατί η χώρα του βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και η πρόσθετη καθυστέρηση στη διοικητική διαδικασία για απέλαση του αιτητή οφείλεται και στην πανδημία του κορωνοϊού που είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή λειτουργίας του αεροδρομίου.
Έχω εξετάσει με προσοχή τα όσα ο αιτητής έχει θέσει ενώπιον μου και με την ίδια προσοχή εξέτασα και τα όσα οι καθ΄ ων η αίτηση πρόβαλαν για απόρριψη της αίτησης του. Όπως σημειώνεται και πιο πάνω, το διάταγμα κράτησης του αιτητή εκδόθηκε βάσει του άρθρου 9ΣΤ(1)(2)(ε) του Νόμου που έχει ως ακολούθως:
«9ΣΤ.-(1) Απαγορεύεται η κράτηση αιτητή λόγω μόνο της ιδιότητάς του ως αιτητή, καθώς και η κράτηση ανήλικου αιτητή.
(2) Εκτός εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι εφικτό να εφαρμοστούν αποτελεσματικά άλλα λιγότερο περιοριστικά εναλλακτικά μέτρα, όπως τα προβλεπόμενα στο εδάφιο (3), και εφόσον κρίνεται αναγκαίο και κατόπιν ατομικής αξιολόγησης κάθε περίπτωσης, ο Υπουργός δύναται να εκδίδει γραπτό διάταγμα με το οποίο να θέτει υπό κράτηση αιτητή, μόνο για οποιοδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:
(α) ..
(β) ..
(γ) ..
(δ) ..
(ε) όταν απαιτείται για την προστασία της εθνικής ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης·»
Με δεδομένο ότι ο αιτητής κρατείται βάσει νομίμου διατάγματος κράτησης για την προστασία της εθνικής ασφάλειας, το μόνο ερώτημα που εγείρεται υπό τα περιστατικά της υπόθεσης είναι κατά πόσο όντως η 16μηνη και πλέον κράτηση του αντιστρατεύεται τις πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) και (β) που ορίζουν πως (α) «Η κράτηση αιτητή έχει τη μικρότερη δυνατή διάρκεια και διαρκεί μόνο για όσο διάστημα ισχύει λόγος κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2)» και (β) «Οι διοικητικές διεργασίες που συνδέονται με λόγο κράτησης που προβλέπεται στο εδάφιο (2) εκτελούνται χωρίς περιττές καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις των διοικητικών διαδικασιών που δεν μπορούν να αποδοθούν στον αιτητή δεν δικαιολογούν τη συνέχιση της κράτησης.» Η απάντηση κατά την άποψη μου είναι καταφατική. Τούτο γιατί, ενώ:
(1) Η αίτηση του αιτητή για πολιτικό άσυλο απορρίφθηκε στις 10.7.2019, η απόρριψη του αιτήματος του τού γνωστοποιήθηκε 3 μήνες μετά, στις 11.10.2019 (βλ. Alsheiko, ανωτέρω που αφορούσε την πρώτη αίτηση του για habeas corpus), γεγονός που πρόσθεσε 3 μήνες στην κράτηση του χωρίς προς τούτο να δοθεί οποιαδήποτε εξήγηση και
(2) Ο αιτητής δεν πρόσβαλε την απόρριψη της αίτησης του για πολιτικό άσυλο εντός της προθεσμίας των 75 ημερών που προβλέπεται από το Άρθρο 146 του Συντάγματος, οι καθ΄ ων η αίτηση δεν προχώρησαν σε απέλαση του με αποτέλεσμα να παραταθεί η κράτηση του μέχρι και σήμερα. Πρόκειται κατά την άποψη μου για γεγονός που, αντικειμενικά κρινόμενο, είχε ως αποτέλεσμα τη συνέχιση μιας παρατεταμένης κράτησης με μόνη ουσιαστική εξήγηση ότι η χώρα του αιτητή βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση και οι καθ΄ ων η αίτηση δεν κατάφεραν μέχρι σήμερα να εξεύρουν χώρα απέλασης του αιτητή. Αντιλαμβάνομαι τη σοβαρότητα του προβλήματος, πλην όμως οι λόγοι καθυστέρησης της απέλασης δεν μπορούν να αποδοθούν στον αιτητή και έχοντας υπόψιν ότι η κράτηση δεν είναι αυτοσκοπός αλλά διενεργείται με σκοπό την απέλαση, το προβληθέν πρόβλημα δεν μπορεί να δικαιολογήσει αόριστη παράταση της κράτησης του αιτητή μέχρις ότου εξευρεθεί χώρα απέλασης του. Εναπόκειται επομένως στις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας - και ενδεχομένως και στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης - να εξεύρουν λύση στο σοβαρό πρόβλημα που προκύπτει σε περιπτώσεις όπως αυτή του αιτητή, αφού ο ρόλος του Δικαστηρίου περιορίζεται μόνο στην εφαρμογή του Νόμου και τίποτε άλλο.
Για τους πιο πάνω λόγους κρίνω ότι η 16μηνη και πλέον κράτηση του αιτητή, αντικειμενικά κρινόμενη, αντιστρατεύεται τις πρόνοιες του άρθρου 9ΣΤ(4)(α) του Νόμου και ως εκ τούτου δεν υπάρχει άλλη επιλογή παρά η επιτυχία της αίτησης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι καθ΄ ων η αίτηση εμποδίζονται να προχωρήσουν σε απέλαση του αιτητή όταν λύσουν το προαναφερθέν πρόβλημα.
Για τους πιο πάνω λόγους η αίτηση επιτυγχάνει και διατάσσεται η άμεση αποφυλάκιση του αιτητή.
M. XΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
/κβπ