|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2004) 1 ΑΑΔ 1179
1 Ιουλίου, 2004
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΦΑΝΙΕΡΟΥ,
Αιτητής,
ΚΑΙ
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΦΥΛΑΚΩΝ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Αίτηση Αρ. 60/2004)
Ποινή ― Αναστολή ποινής σύμφωνα με το Άρθρο 53.4 του Συντάγματος ― Ενεργοποίηση ανασταλείσας ποινής ― Έννοια του όρου "αναστολή ποινής" στο Άρθρο 53.4 του Συντάγματος και επιπτώσεις από τον τερματισμό της.
Αξιωματούχοι της Πολιτείας ― Πρόεδρος της Δημοκρατίας ― Εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας δυνάμει του Άρθρου 53.4 του Συντάγματος ― Δεν υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο.
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Αιτητής, του οποίου μέρος της ποινής φυλάκισης είχε ανασταλεί σύμφωνα με το Άρθρο 53.4 του Συντάγματος καταχώρησε αίτηση για έκδοση εντάλματος Habeas Corpus με στόχο την αποφυλάκισή του ― Κατά πόσο το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η ποινή είχε ανασταλεί μπορούσε να ληφθεί υπόψη στο χρόνο έκτισης της ποινής.
Προνομιακά εντάλματα ― Habeas Corpus ― Δικαιοδοσία ― Περιορίζεται στον έλεγχο της νομιμότητας της κράτησης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέσο αναθεώρησης επιβληθείσας ποινής.
Ο αιτητής ο οποίος είχε καταδικαστεί από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών έτυχε προεδρικής χάρης δυνάμει του Άρθρου 53.4 του Συντάγματος για αναστολή της ποινής του για να μεταβεί στον Καναδά για νοσηλεία. Ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα αίτηση αξιώνοντας την έκδοση εντάλματος Habeas Corpus με στόχο την αποφυλάκισή του. Το ερώτημα που εγείρεται αφορά το κατά πόσο περίοδος επτά μηνών και 27 ημερών κατά την οποία βρισκόταν στον Καναδά για νοσηλεία, μετά από την αναστολή της ποινής του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πρέπει να μετρήσει ως "έκτιση ποινής".
Ο αιτητής επικαλέσθηκε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε σχέση με το δικαίωμα ζωής και των φυλακισμένων και υποστήριξε επίσης ότι έτυχε άνισης μεταχείρισης αφού η περίοδος ιατρικής περίθαλψης σε νοσηλευτικό ίδρυμα στην Κύπρο δυνάμει των περί Φυλακών Κανονισμών του 1997, μετρά ως έκτιση της ποινής.
Αποφασίστηκε ότι:
1. Η αναστολή της ποινής διατάχθηκε υπό τον όρο ότι μετά την παρέλευση της αναστολής, ο αιτητής θα επανέλθει στις φυλακές για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής νοουμένου ότι η περίοδος της αναστολής θα προστεθεί στην ποινή αυτή.
2. Η αναστολή μεταθέτει την ισχύ της δικαστικής απόφασης για όσο χρόνο διαρκεί και μετατοπίζει σε μελλοντικό χρόνο την εκτέλεσή της. Μετά τον τερματισμό της αναστολής της ποινής ενεργοποιείται η ισχύς της δικαστικής απόφασης με όλες τις συνέπειες που ενέχει.
3. Η κράτηση του αιτητή, ανάγεται στην απόφαση του Κακουργιοδικείου για πενταετή φυλάκιση. Η ποινή αυτή δεν έχει εκτιθεί, εφόσον η περίοδος αναστολής δεν είναι δυνατό να προσμετρηθεί και συνεπώς η συνέχιση κράτησης του αιτητή είναι νόμιμη.
Η αίτηση απορρίφθηκε.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Δημοκρατία ν. Σαμψών (1991) 1 Α.Α.Δ. 858,
Καύκαρος κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 51,
Ιωάννου ν. Αστυνομίας (Αρ. 1) (1997) 2 Α.Α.Δ. 147,
Ιωάννου v. Αστυνομίας (Αρ. 2) (1997) 2 Α.Α.Δ. 267.
Αίτηση.
Αίτηση από τον αιτητή για έκδοση διατάγματος Habeas Corpus για αποφυλάκισή του από τις Κεντρικές Φυλακές, όπου κρατείται, υποστηρίζοντας ότι έχει ήδη εκτίσει την πενταετή ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας στις 12.1.01 περίοδος επτά μηνών και 27 ημερών κατά την οποία βρισκόταν στο εξωτερικό για νοσηλεία, μετά από αναστολή της ποινής του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πρέπει να μετρήσει ως έκτιση ποινής.
Π. Αγγελίδης, για τον Αιτητή.
Δ. Κούσιου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Ο Αιτητής είναι παρών.
Cur. adv. vult.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Ο αιτητής υποστηρίζει ότι έχει ήδη εκτίσει την πενταετή ποινή φυλάκισης που του επιβλήθηκε από το Κακουργιοδικείο Λάρνακας στις 12.1.01 και αιτείται την έκδοση εντάλματος Ηabeas Corpus προς αποφυλάκισή του. Το ερώτημα που τίθεται αφορά στο κατά πόσο περίοδος επτά μηνών και 27 ημερών κατά την οποία βρισκόταν στο εξωτερικό για νοσηλεία, μετά από αναστολή της ποινής του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, πρέπει να μετρήσει ως "έκτιση ποινής". Άλλα ζητήματα απτόμενα του τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων υγείας του αιτητή μετά τη λήξη της αναστολής και την επάνοδό του στις κεντρικές φυλακές, αναγνωρίστηκε πως δεν συναρτώνται προς το αίτημα για την αποφυλάκισή του.
Παρόμοιο αίτημα του αιτητή απορρίφθηκε (βλ. Αίτηση 114/03 ημερομηνίας 11.12.03) αλλά δεν προκύπτει πρόβλημα επαναφοράς. Όπως διαπιστώθηκε στην Έφεση που άσκησε (Πολιτική Έφεση 11918 ημερομηνίας 4.5.04), η αίτησή του, ήταν τότε πρόωρη αφού δεν θα είχε εκπνεύσει η πενταετής φυλάκισή του ακόμα και αν συνυπολογιζόταν η πιο πάνω περίοδος. Δέχεται τώρα και ο καθ' ου η αίτηση πως, ενόψει του χρόνου ο οποίος στο μεταξύ παρήλθε, αποδοχή της άποψης του αιτητή θα πρέπει να επάγεται την αποφυλάκισή του.
Το Άρθρο 53.4 του Συντάγματος παρέχει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εξουσία για αναστολή ποινής. Όπως εξηγήθηκε από την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στη Δημοκρατία ν. Σαμψών (1991) 1 Α.Α.Δ. 858, 874 "η αναστολή, όπως ο όρος υποδηλώνει, μεταθέτει, για όσο χρόνο διαρκεί, την ισχύ της δικαστικής απόφασης και μετατοπίζει σε μελλοντικό χρόνο την εκτέλεσή της". Οπότε, "μετά τον τερματισμό της αναστολής της ποινής ..... ενεργοποιείται η ισχύς της δικαστικής απόφασης με όλες τις συνέπειες που ενέχει".
Περί την πιο πάνω έννοια της αναστολής και την επίπτωση από τον τερματισμό της, δεν υπάρχει αμφισβήτηση. Ό,τι στην ουσία προωθεί ο αιτητής, είναι η αντίληψη πως διαφορετικός θα έπρεπε να ήταν ο χειρισμός όταν έθεσε το θέμα της επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του και της ανάγκης να μεταβεί στο εξωτερικό για να υποβληθεί σε εγχείρηση. Επικαλείται αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε σχέση με το δικαίωμα ζωής και των φυλακισμένων και εισηγείται πως είχε "νόμιμο δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης από την Κυπριακή Δημοκρατία" κατά τη διάρκεια της κράτησής του. Περαιτέρω, πως, κατά άνιση μεταχείριση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέλεξε την αντιμετώπιση του προβλήματος με την άσκηση της εξουσίας του για αναστολή της ποινής αφού περίοδος ιατρικής περίθαλψης σε νοσηλευτικό ίδρυμα στην Κύπρο, κατά τους Κανονισμούς, μετρά ως έκτιση της ποινής. Συζητήθηκαν συναφώς οι διατάξεις του Κεφαλαίου "Ιατρική Περίθαλψη" στους περί Φυλακών (Γενικούς) Κανονισμούς του 1997 (ΚΔΠ 121/97) και έγινε αναφορά στο γεγονός ότι στην Πολιτική Έφεση 11918 (ανωτέρω), όπως σημειώθηκε, δεν χρειάστηκε να εξεταστεί "κατά πόσο το κενό που υφίσταται στη νομοθεσία μας ως προς τη ρύθμιση της ποινής φυλακισμένου ο οποίος νοσηλεύεται στο εξωτερικό, υποθάλπει την παραβίαση του βασικού δικαιώματος της ζωής". Σημειώνω συναφώς πως, κατά τον Κανονισμό 72, η δυνατότητα προσφοράς αναγκαίας θεραπευτικής αγωγής κρατουμένου σε ιδιωτική κλινική, υπό τους όρους που τίθενται, αφορά σε ιδιωτική κλινική η οποία "πρέπει να βρίσκεται μέσα στα όρια της ευρύτερης αστικής περιοχής Λευκωσίας", με τις περαιτέρω προϋποθέσεις "να μήν υπάρχουν σοβαροί λόγοι ασφάλειας για τους οποίους να μην ενδείκνυται η μεταφορά του κρατουμένου σε ιδιωτική κλινική και να υπάρχει διαθέσιμο το αναγκαίο προσωπικό για τη φύλαξη του κρατουμένου στο χώρο νοσηλείας του".
Όμως, όπως επισημαίνει ο καθ΄ ου η αίτηση, ήταν ο ίδιος ο αιτητής που ζήτησε αναστολή της ποινής. Συμπλήρωσε χειρογράφως "αίτηση για προεδρική χάρη" αλλά στο κείμενο ρητά αιτείται "όπως βοηθηθώ με αναστολή ποινής για να μεταβώ στον Καναδά....". Με την προσθήκη μάλιστα ότι "τα έξοδα μετάβασης και εγχείρησης θα τα αναλάβω εγώ προσωπικά". Ο αιτητής απαντά πως το δικαίωμα της ζωής, το οποίο ευλόγως εμπλεκόταν ενόψει της σοβαρότητας της κατάστασης της υγείας του, δεν ήταν δυνατό να απεμποληθεί αλλά το κρίσιμο, όπως αντιλαμβάνομαι το θέμα, αφορά στην καθόλου δυνατότητα εξέτασης της αίτησης κάτω από τέτοιες σκοπιές.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέστειλε την ποινή υπό τον όρο ότι ο αιτητής, "μετά την παρέλευση της αναστολής θα επανέλθει στις φυλακές για να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής νοουμένου ότι η περίοδος της αναστολής θα προστεθεί στην ποινή του". Όπως ακριβώς εξυπακούει αφ΄εαυτής η αναστολή, κατά τη δικαστική ερμηνεία του όρου. Ποιοί άλλοι χειρισμοί θα μπορούσαν να είχαν γίνει, ποιές οι επιπτώσεις αναλόγως και ποιά η σημασία του γεγονότος ότι η εξουσία αναστολής ασκήθηκε μετά από αίτηση του ίδιου του αιτητή, δεν νομίζω ότι μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας. Υπενθυμίζω επί του προκειμένου πως οι εξουσίες του Προέδρου της Δημοκρατίας δυνάμει του Άρθρου 53.4 του Συντάγματος, δεν υπόκεινται σε δικαστικό έλεγχο. (Βλ. Καύκαρος κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1995) 2 Α.Α.Δ. 51, Ιωάννου ν. Αστυνομίας (Αρ. 1) (1997) 2 Α.Α.Δ. 147 και (Αρ. 2) (1997) 2 Α.Α.Δ. 267).
Η εξουσία του Δικαστηρίου στο πλαίσιο της αίτησης για Habeas Corpus περιορίζεται στη νομιμότητα της κράτησης [Βλ. Σαμψών (ανωτέρω)] και εδώ τελούμε υπό το δεδομένο ότι η συνέχιση της κράτησης του αιτητή, εν τέλει, ανάγεται στην ίδια την απόφαση του Κακουργιοδικείου για πενταετή φυλάκισή του. Αυτή η ποινή, αφού σαφώς δεν είναι δυνατό να προσμετρηθεί η περίοδος της αναστολής, δεν έχει εκτιθεί και, συνεπώς, [βλ. και το άρθρο 9(1) του περί Φυλακών Νόμου του 1996 Ν. 62(Ι)/96], η συνέχιση της κράτησης του αιτητή, δυνάμει της απόφασης του Κακουργιοδικείου, η οποία βεβαίως δεν είναι διαφοροποιήσιμη, είναι νόμιμη.
Η αίτηση απορρίπτεται.
Η αίτηση απορρίπτεται.