ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

(Υπόθεση Αρ. 1229/2002 )

23 Απριλίου, 2004

[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δικαστής.]

 

Αναφορικά με τα αρθρα 146 και 28 του Συντάγματος

 

CYPRUS AIRWAYS (DUTY-FREE SHOPS) LTD,

Αιτήτρια,

ν.

ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΜΕΣΩ

ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,

Καθ΄ Ου η Αίτηση

_________________

κ. Π. Πολυβίου, για την Αιτήτρια.

κα Ε. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α, εκ μέρους τoυ Γενικού Εισαγγελέα, για το Καθ΄ Ου η Αίτηση.

_________________

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Η Αιτήτρια εταιρεία είχε το δικαίωμα λειτουργίας των καταστημάτων αδασμολογήτων ειδών στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου στη βάση συμφωνίας η οποία έληξε στις 30.4.2001. Στις 9.9.2002 το αρμόδιο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας απευθύνθηκε προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών θέτοντας ενώπιον του τα ακόλουθα:

"2. Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, σε συνεργασία με το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, μελέτησαν σε βάθος τις διάφορες πτυχές του όλου θέματος και προβληματίστηκαν ιδιαίτερα στα ακόλουθα σημεία:

(α) Η λειτουργία των αεροδρομίων Λάρνακας και Πάφου θ΄ανατεθεί σύντομα σε στρατηγικό επενδυτή, γεγονός που θα επιφέρει σοβαρές αλλαγές στα υφιστάμενα δεδομένα.

(β) Οι χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται για την ετοιμασία των σχετικών εγγράφων και την προκήρυξη, αξιολόγηση και κατακύρωση προσφορών.

(γ) Το συνεπαγόμενο κόστος για τον κρατικό μηχανισμό σε περίπτωση προκήρυξης προσφορών.

(δ) Το συνεπαγόμενο κόστος που θα υποστούν οι προσφοροδότες για ετοιμασία/υποβολή προσφορών καθώς και των νέων αδειούχων σε θέματα επένδυσης, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι οποιεσδήποτε νέες συμφωνίες συνομολογηθούν με τους επιτυχόντες προσφοροδότες, θα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένης χρονικής διάρκειας.

(ε) Το ύψος των επενδύσεων στις οποίες έχουν προβεί ορισμένοι από τους αδειούχους, κυρίως σ΄ότι αφορά τη διαμόρφωση των χώρων που τους έχουν παραχωρηθεί, την ανέγερση αποθηκών, κλπ.

(στ) Την κοινωνική πτυχή του θέματος, λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνται στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Αναφέρεται ενδεικτικά η περίπτωση των Καταστημάτων Αδασμολογήτων Ειδών, όπου εργοδοτούνται πέραν των 200 υπαλλήλων.

3. Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω, θεωρήθηκε σκόπιμο όπως το όλο θέμα παραπεμφθεί στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για γνωμάτευση. Επισυνάπτεται ως Συνημμένο 2 η σχετική επιστολή του Αν. Γενικού Διευθυντή Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων με αρ. 222/75/16 και ημερ. 5/7/02. Σύμφωνα με τη γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας στην επιστολή του με αρ. Γ.Ε./50(ΙΙΙ)1995/Ν23/17 και ημερ. 8/7/02 (Συνημμένο 3), για τις εν λόγω περιπτώσεις θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία διαπραγμάτευσης αφού εξασφαλισθεί η έγκριση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών.

4. Υπό το φως των πιο πάνω, έχουμε την άποψη ότι θα ήταν προς το δημόσιο συμφέρον εάν η ισχύς όλων των υπό αναφορά συμβολαίων, παραταθεί μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2004. Ως εκ τούτου, ζητείται η έγκρισή σας για εφαρμογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης με τους υφιστάμενους κατόχους, σύμφωνα με τον Κανονισμό 30(1)(στ), (η) και (θ) των Κ.Δ.Π. 104/99."

 

 

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών σε συνεδρία του ημερομηνίας 16.9.2002 έδωσε την έγκριση του, οπότε το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, με επιστολή ημερομηνίας 30.9.2002, κάλεσε την Αιτήτρια να υποβάλει την προσφορά της στα πλαίσια της εν λόγω διαπραγμάτευσης. Στις 3.10.2002 η Αιτήτρια υπέβαλε την προσφορά της. Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας υπέβαλε προς τη Νομική Υπηρεσία το κείμενο της προτεινόμενης συμφωνίας για έλεγχο. Αφού έδωσε την άποψη της για τη συμφωνία με επιστολή της ημερομηνίας 7.10.2002, η Νομική Υπηρεσία ανέφερε και τα ακόλουθα:

 

 

 

"Υποθέτω, τέλος, ότι έχετε θέσει ενώπιον του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, σε σχέση με το αίτημα σας για έγκριση διαδικασίας με διαπραγμάτευση με τις Κυπριακές Αερογραμμές το γεγονός ότι έντονο ενδιαφέρον για την διαχείριση των καταστημάτων Αδασμολογήτων Ειδών υπάρχει ήδη και από άλλες εταιρείες όπως π.χ. Φραγκούδη και Στεφάνου, και Helios Airways Ltd, από τις οποίες πιστεύω δυνατόν να υπάρξουν αρνητικές αντιδράσεις για την μη συμμετοχή τους στη διαδικασία.

Από τα στοιχεία τα οποία υπάρχουν ενώπιον μας, δεν φαίνεται πώς έχετε αντιμετωπίσει τις επιστολές των εν λόγω εταιρειών με τις οποίες ζητούν όπως ληφθούν υπόψη κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού που θα προκηρύξετε."

 

 

Σε άλλη επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας ημερομηνίας 1.11.2002 ελέχθησαν τα ακόλουθα:

"... διευκρινίζω και πάλιν ότι η γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας ημερ. 8.7.2002 δόθηκε υπό το φως των συγκεκριμένων περιστατικών τα οποία εσείς θέσατε στην επιστολή σας ημερ. 5.7.02 με αρ. φακ. 222/75/16 ότι δηλαδή επίκειται η ανάθεση της διαχείρισης των αερολιμένων σε ιδιώτη επενδυτή και ότι η οποιαδήποτε νέα συμφωνία "θα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένης χρονικής διάρκειας".

Η υπό μορφή γενικού παραδείγματος αναφορά στην επιστολή σας της 5.7.02, μεταξύ άλλων, και στα καταστήματα αδασμολογήτων ειδών, καταστήματα δώρων κλπ, κατ΄ουδένα λόγο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτει και/ή να εφαρμόζεται και στη συγκεκριμένη περίπτωση των καταστημάτων αδασμολογήτων ειδών υπό το φως των ειδικών περιστατικών που την περιβάλλουν, και στα οποία δεν είχατε αναφερθεί. Σίγουρα δε η παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης για την περίοδο μέχρι την 31.12.2004 δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι είναι "εκ των πραγμάτων περιορισμένης χρονικής διάρκειας".

Επομένως ατυχώς προσπαθείτε να επεκτείνετε την εφαρμογή της γνωμάτευσης και στην προκειμένη περίπτωση."

 

 

Σημειώνω ότι στην αναφερόμενη επιστολή ημερομηνίας 5.7.2002 του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας προς τη Νομική Υπηρεσία περιείχοντο τα ακόλουθα:

"Επιθυμώ να σας πληροφορήσω ότι ορισμένες Συμφωνίες μεταξύ της Κυβέρνησης και ιδιωτών, που αφορούν στην παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στους αερολιμένες Λάρνακας και Πάφου έχουν ήδη λήξει όπως π.χ. καταστήματα αδασμολογήτων ειδών, καταστήματα δώρων ή αναμένεται να λήξουν εντός του 2002 (αντίγραφο σχετικής επιστολής του Διευθυντή Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας με αρ. 13.12.15.01 και ημερ. 29.5.2002 επισυνάπτεται.

2. Σε ορισμένες από αυτές διαλαμβάνεται πρόνοια για παράταση της διάρκειας ισχύος τους ενώ σε άλλες δεν διαλαμβάνεται τέτοιος όρος.

3. Δεδομένης της επικείμενης ανάθεσης της διαχείρισης των αερολιμένων σε ιδιώτη επενδυτή και λαμβάνοντας υπόψη τις χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτούνται για την προκήρυξη προσφορών το συνεπαγόμενο κόστος και το γεγονός ότι οποιεσδήποτε νέες συμφωνίες συνομολογηθούν με τους επιτυχόντες προσφοροδότες θα είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένης χρονικής διάρκειας το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων διερωτάται κατά πόσο είναι δυνατόν να προχωρήσει η διάθεση των χώρων με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης με τους υφιστάμενους κατόχους.

4. Παρακαλώ όπως μας συμβουλεύσετε κατά πόσο η πιο πάνω διευθέτηση είναι υπό τις περιστάσεις νομικά επιτρεπτή."

 

 

Στην απάντηση της Νομικής Υπηρεσίας της 8.7.2002 περιείχοντο τα ακόλουθα:

"Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερ. 5/7/02 με αρ. φακ. 222/75/16 και σας πληροφορώ ότι με βάση τα στοιχεία που αναφέρεστε, δύνασθε να ζητήσετε από τον Πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών ή το Συμβούλιο το ίδιο, αναλόγως της περιπτώσεως, έγκριση για να χρησιμοποιήσετε διαδικασία με διαπραγμάτευση με τους υφιστάμενους κατόχους. Εναπόκειται βεβαίως στο Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών ή στον Πρόεδρο του να αποφασίσει κατά πόσο το αίτημα σας θα γίνει αποδεκτό.

Εσωκλείω αντίγραφο συναφούς γνωμάτευσης της Νομικής Υπηρεσίας ημερ. 29.5.2002 (ΓΕ50(ΙΙΙ) 1995/Ν23/16) η οποία απεστάλη μέσω εσάς προς τον Διευθυντή Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας από την οποία θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στα γραφόμενα υπό Γ στις σελ. 2-3."

 

 

Υπήρξε και παλαιότερη επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας ημερομηνίας 26.11.2001 στην οποία αναφέροντο τα εξής:

"Όσον αφορά την μελλοντική ανάθεση της διαχείρισης των εν λόγω καταστημάτων, έχω τη γνώμη ότι θα πρέπει να γίνει με διαδικασία δημόσιου διαγωνισμού.

Και τούτο γιατί με βάση το σημερινό νομικό καθεστώς, η έννοια "αγαθό" περιλαμβάνει σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Προσφορών του Δημοσίου (Τροποποιητικού) Νόμου τον (Ν. 45(Ι)/1999) και ακίνητα."

 

 

Σε συνεδρία του ημερομηνίας 13.11.2002 το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών επανέφερε και εξέτασε εξ υπαρχής το θέμα έχοντας υπ΄όψη του όλα τα πιο πάνω. Απεφάσισε δε ως εξής:

"Ακύρωση της προσφοράς ΤΠΑ 8/2002 για τη λειτουργία των καταστημάτων αδασμολογήτων ειδών στους Αερολιμένες Λάρνακας και Πάφου επειδή κατά τη συνεδρία του Συμβουλίου που έγινε στις 16/9/2002, κατά τη διάρκεια της οποίας δόθηκε η σχετική έγκριση, το Συμβούλιο δεν έχει τα ουσιώδη στοιχεία που αναφέρονται πιο πάνω ενώπιον του. Για την απόφαση αυτή λαμβάνεται επίσης σοβαρά υπόψη η υπόδειξη της Νομικής Υπηρεσίας ότι η παραχώρηση δικαιώματος εκμετάλλευσης για την περίοδο μέχρι την 31/12/2004 δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένης χρονικής διάρκειας."

 

 

Η προσφυγή προσβάλλει τη νομιμότητα της απόφασης αυτής. Είναι εισήγηση της Αιτήτριας ότι δεν μπορούσε να τύχει εφαρμογής ο Κανονισμός 22(4)(ε) των περί Προσφορών του Δημοσίου (Γενικοί) Κανονισμοί του 1999 (ΚΔΠ 104/99), δυνάμει του οποίου το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών αποφάσισε την ακύρωση της αρχικής απόφασης του, καθ΄ότι ο εν λόγω Κανονισμός αναφέρεται σε ακύρωση διαγωνισμού προσφορών και δεν αφορά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Αυτό φαίνεται να είναι ορθό. Στο άρθρο 2 του περί Προσφορών του Δημοσίου Νόμου του 1997 (Ν. 102(1)/97), δίδεται ο ακόλουθος ορισμός του όρου "διαδικασία με διαπραγμάτευση":

"«διαδικασία με διαπραγμάτευση» σημαίνει διαδικασία που οδηγεί στην κατακύρωση Σύμβασης Δημοσίου κατά την οποία το δημόσιο απευθύνεται κατά καθορισμένο τρόπο σε πιθανούς προμηθευτές ή εργολάβους της επιλογής του και διαπραγματεύεται τους όρους της Σύμβασης Δημοσίου με έναν ή περισσότερους από αυτούς χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού."

 

 

Είναι προφανές λοιπόν ότι η διαδικασία με διαπραγμάτευση γίνεται "χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού" ώστε να μην εμπίπτει στα πλαίσια της διαδικασίας που αφορά τους διαγωνισμούς και η οποία ρυθμίζεται στους Κανονισμούς 3-23. Η δυνατότητα προσφυγής σε διαδικασία διαπραγμάτευσης και η ακολουθητέα διαδικασία σε τέτοια περίπτωση ρυθμίζονται στον Κανονισμό 30. Ο Κανονισμός 22(4) που προνοεί, όπως και ο ίδιος ρητά αναφέρει, τους λόγους για τους οποίους μπορεί να αποφασισθεί ακύρωση διαγωνισμού, αφορά λοιπόν μόνο τη διαδικασία διαγωνισμού και όχι τη διαδικασία διαπραγμάτευσης. Μάλιστα οι ίδιες οι πρόνοιες του κανονισμού 22(4)(α)(β)(γ)(δ) ρητά αναφέρονται σε συνθήκες που αφορούν διαγωνισμό. Η άλλη πρόνοια του Κανονισμού 22(4)(ε) στην οποία βασίσθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση "όταν συντρέχει οποιοσδήποτε άλλος σοβαρός μη προβλεπτός λόγος", είναι προφανές ότι και πάλι αφορά τη διαδικασία διαγωνισμού καθ΄όσον ο "άλλος λόγος" συναρτάται προς τους προηγούμενους και προς τη γενική αναφορά του Κανονισμού 22(4) "Ακύρωση διαγωνισμού δύναται να αποφασισθεί για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους λόγους".

Χωρίς λοιπόν να εξετάζω αν το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών είχε άλλη εξουσία να αποφασίσει την ακύρωση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, καταλήγω ότι δεν είχε τέτοια εξουσία δυνάμει του Κανονισμού 22(4)(ε) κατ΄επίκληση του οποίου ενήργησε.

Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται. Η Δημοκρατία θα καταβάλει £400 έξοδα στην Αιτήτρια.

 

Δ. Χατζηχαμπής

Δ.

/ΚΧ"Π
cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο