|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 4 ΑΑΔ 1188
24 Νοεμβρίου, 2000
[ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚA ΜΕ ΤΟ AΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤAΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΛΑΜΠΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1215/1999)
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Σχέδια υπηρεσίας ― Κατά πόσο το επίδικο σχέδιο υπηρεσίας πρώτου διορισμού και προαγωγής θέσης Ανώτερου Λειτουργού Οδικών Μεταφορών περιόριζε κατά τρόπο αντισυνταγματικό ή ultra vires τις δυνατότητες υποψηφίων εκτός δημόσιας υπηρεσίας να διεκδικήσουν τη θέση.
Δημόσιοι Υπάλληλοι ― Διορισμοί/Προαγωγές ― Προσόντα ― Πλάνη της Συμβουλευτικής Επιτροπής κατά την εξέταση της κατοχής των απαιτουμένων προσόντων από τους υποψηφίους ― Ειδικά η έννοια του όρου υπηρεσία στο κείμενο του επίδικου διορισμού και προαγωγής ― Υιοθέτηση των πορισμάτων της Σ.Ε. από την Ε.Δ.Υ. ― Συνέπειες.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή την επιλογή του ενδιαφερομένου μέρους για την πλήρωση της θέσης Ανώτερου Λειτουργού Οδικών Μεταφορών, από τη διεκδίκηση της οποίας ο αιτητής είχε αποκλεισθεί ως μη προσοντούχος.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Η αναφορά του σχεδίου υπηρεσίας σε πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα σαφώς δεν έχει το νόημα της υπηρεσίας όπως αυτή ορίζεται στο Νόμο 1/1990 ως "δημόσια υπηρεσία", ορισμός εξ άλλου ο οποίος δίδεται, όπως ρητά προνοείται στο Άρθρο 2, για αναφορές στον όρο "υπηρεσία" που γίνονται στον ίδιο το Νόμο. Εδώ δεν πρόκειται για αναφορά στο Νόμο αλλά στο σχέδιο υπηρεσίας και δεν υπάρχει οτιδήποτε που να εισηγείται ότι η αναφορά σε "υπηρεσία" έχει το νόημα του ορισμού του εν λόγω όρου στο Νόμο. Εξ άλλου, η πρόνοια για πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα δεν είναι αυθύπαρκτη, αλλά συναρτάται προς τη βασική πρόνοια του σχεδίου υπηρεσίας, ως μέρος αυτής και ως πρόσθετη απαίτηση, για οκταετή "πείρα σε θέματα σχετικά με τη συντήρηση, επιδιόρθωση ή τεχνικό έλεγχο/επιθεώρηση μηχανοκινήτων οχημάτων", "από την οποία πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα". Το σχέδιο υπηρεσίας αυτό καθ' αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ultra vires ή αντισυνταγματικό.
2. Είναι γεγονός όμως ότι στο συνοπτικό κατάλογο των υποψηφίων που τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής υπάρχει η παρατήρηση ότι ο αιτητής "Δε διαθέτει πενταετή υπηρεσία στην κλίμακα Α11, για να στοιχειοθετηθεί η πείρα στην εκτέλεση διευθυντικών/εποπτικών καθηκόντων". Η παρατήρηση αυτή ενδεχόμενα να ήγειρε θέμα πλάνης καθ' όσον η εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι η πενταετής πείρα στην εκτέλεση διευθυντικών/εποπτικών καθηκόντων θα έπρεπε να συναρτάται αποκλειστικά προς δημόσια υπηρεσία και μάλιστα στην κλίμακα Α11.
Η παρατήρηση που γίνεται στον εν λόγω κατάλογο είναι σαφώς λανθασμένη αφού η πείρα, περιλαμβανομένης της πενταετούς τοιαύτης σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα, δεν θα μπορούσε να εξαρτηθεί μόνο από υπηρεσία στην κλίμακα Α11 αλλά θα μπορούσε, όπως στην περίπτωση του αιτητή, να είχε αποκτηθεί εκτός δημόσιας υπηρεσίας. Τα σχόλια για την υπηρεσία του αιτητή στη δημόσια υπηρεσία ήσαν τόσο άστοχα όσο ήσαν και ατυχή, εύλογα δε μπορεί να λεχθεί, αν όχι ότι σκοπούσαν να μειώσουν τον αιτητή και τη σοβαρότητα της αίτησής του, τουλάχιστον ότι έτειναν να πράξουν τούτο. Απεριφράστως πρέπει να λεχθεί ότι η θεμελιακή αρχή της ισότητας παρέχει δικαίωμα στον κάθε ένα, είτε ψηλά στην ιεραρχία της δημόσιας υπηρεσίας είτε στη βάση της είτε και εκτός αυτής, να διεκδικήσει, εφ' όσον είναι προσοντούχος, θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής. Παρατηρήσεις όπως αυτές που έγιναν για τον αιτητή, χωρίς να σχολιάζονται για το σκοπό για τον οποίο παρατίθενται, παραμένουν έκθετες και τεκμηριώνουν ενδεχόμενη πλάνη. Η υιοθέτηση από την ΕΔΥ των πορισμάτων της Συμβουλευτικής Επιτροπής μεταδίδει το τρωτό και στη δική της απόφαση.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενη Υπόθεση:
Smyrnios v. Republic (1983) 3 C.L.R. 125.
Προσφυγή.
Προσφυγή από τον αιτητή κατά της προαγωγής του ενδιαφερόμενου μέρους στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Οδικών Μεταφορών.
Α. Ευσταθίου, για τον Αιτητή.
Α. Παπασάββας, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για τους Καθ'ων η αίτηση.
Κλεόπας, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Cur. adv. vult.
XATZHXAMΠΗΣ, Δ.: Ο Αιτητής κ. Λάμπης με την προσφυγή του προσβάλλει την απόφαση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ) ημερομηνίας 21.6.1999 με την οποία το ενδιαφερόμενο Μέρος κ. Κολέττας προήχθη στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Οδικών Μεταφορών.
Ο κ. Λάμπης και ο κ. Κολέττας ήσαν μεταξύ των δέκα προσώπων που υπέβαλαν αίτηση για την εν λόγω θέση αφού αυτή δημοσιεύθηκε ως θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής. Στο στάδιο της Συμβουλευτικής Επιτροπής μόνο πέντε υποψήφιοι διατήρησαν το ενδιαφέρον τους. Η Συμβουλευτική Επιτροπή στην έκθεση της προς την ΕΔΥ απέκλεισε τον κ. Λάμπη ως μη ικανοποιούντα το προσόν 3(2) ως και το προσόν 3(5) του σχεδίου υπηρεσίας, σύστησε δε ως μόνο κατάλληλο τον κ. Κολέττα τον οποίο η ΕΔΥ και επέλεξε για τη θέση. Η ίδια η ΕΔΥ, όπως αναφέρεται στα πρακτικά, αποφάσισε να υιοθετήσει πλήρως τα πορίσματα της Συμβουλευτικής Επιτροπής και έτσι δεν εξέτασε περαιτέρω την αίτηση του κ. Λάμπη.
Η παράγραφος 3(2) του σχεδίου υπηρεσίας προνοεί ως απαιτούμενο προσόν "Οκταετής τουλάχιστον πείρα σε θέματα σχετικά με τη συντήρηση, επιδιόρθωση ή τεχνικό έλεγχο/επιθεώρηση μηχανοκίνητων οχημάτων, από την οποία πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα, που να περιλαμβάνουν προγραμματισμό, οργάνωση, καθοδήγηση, συντονισμό και έλεγχο εργασιών". Όπως προκύπτει από την αίτηση του, ο κ. Λάμπης, ο οποίος έλαβε το 1979 το πτυχίο B.Sc. in Automotive Engineering, είχε εργασθεί, εκτός κατά τη διάρκεια των σπουδών του σε service station, από Δεκέμβριο 1979 μέχρι Αύγουστο 1980, ως automotive mechanical engineer in a supervisory capacity στην εταιρεία CD Hay, από Ιανουάριο 1981 μέχρι Δεκέμβριο 1986 τα απογεύματα και Σαββατοκυρίακα, ως επιβλέπων μηχανικός αυτοκινήτων στην εταιρεία L.P. Loucaides, από Μάϊο 1992 μέχρι Φεβρουάριο 1993, ως Service and Operation Manager στην εταιρεία Pepboys Service Centre στην Καλιφόρνια με καθήκοντα "to supervise and coordinate the operation of center", και από Σεπτέμβριο 1980 μέχρι το 1998 εκτός των ως άνω ως ωρομίσθιος εργάτης (αχθοφόρος/κλητήρας) στη δημόσια υπηρεσία.
Η Συμβουλευτική Επιτροπή ανάφερε τα ακόλουθα σε σχέση με την πείρα του κ. Λάμπη:
"Η μεταπτυχιακή του ενασχόληση δηλαδή από το 1980, υπήρξε κατά το πλείστον η υπηρεσία του ως ωρομίσθιος τεχνίτης στη δημόσια υπηρεσία (με ενδιάμεση υπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα) όπου τώρα υπηρετεί ως ωρομίσθιος αχθοφόρος/κλητήρας.
Η Επιτροπή θεωρεί το επίπεδο στο οποίο ο αιτητής εργάστηκε ότι δεν ικανοποιεί το προσόν 3(2)."
Η ευπαίδευτη συνήγορος για τον κ. Λάμπη εισηγείται κατ' αρχήν ότι το σχέδιο υπηρεσίας ήταν ultra vires του νόμου και αντίθετο προς τη συνταγματική αρχή της ισότητας καθ' όσον, ενώ οι θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής πρέπει να είναι ανοικτές προς διεκδίκηση από κάθε προσοντούχο (ίδε Smyrnios v. Republic (1983) 3 C.L.R. 125), το σχέδιο υπηρεσίας αποκλείει προσοντούχους εκτός της δημόσιας υπηρεσίας με την πρόνοια του για πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα. Παραπέμπει δε η ευπαίδευτη συνήγορος στον ορισμό του όρου "υπηρεσία" στο άρθρο 2 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν. 1/90) ως "δημόσια υπηρεσία" όπως και στην παρατήρηση στο συνοπτικό κατάλογο των υποψηφίων που ήταν ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής ότι ο κ. Λάμπης "Δε διαθέτει πενταετή υπηρεσία στην κλίμακα Α11 για να στοιχειοθετηθεί η πείρα στην εκτέλεση διευθυντικών/εποπτικών καθηκόντων".
Δεν θεωρώ ότι αυτή είναι η σωστή διάσταση του σχεδίου υπηρεσίας. Η αναφορά του σχεδίου υπηρεσίας σε πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα σαφώς δεν έχει το νόημα της υπηρεσίας όπως αυτή ορίζεται στο Νόμο 1/1990 ως "δημόσια υπηρεσία", ορισμός εξ άλλου ο οποίος δίδεται, όπως ρητά προνοείται στο άρθρο 2, για αναφορές στον όρο "υπηρεσία" που γίνονται στον ίδιο το Νόμο. Εδώ δεν πρόκειται για αναφορά στο Νόμο αλλά στο σχέδιο υπηρεσίας και δεν υπάρχει οτιδήποτε που να εισηγείται ότι η αναφορά σε "υπηρεσία" έχει το νόημα του ορισμού του εν λόγω όρου στο Νόμο. Εξ άλλου, η πρόνοια για πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα δεν είναι αυθύπαρκτη αλλά συναρτάται προς τη βασική πρόνοια του σχεδίου υπηρεσίας, ως μέρος αυτής και ως πρόσθετη απαίτηση, για οκταετή "πείρα σε θέματα σχετικά με τη συντήρηση, επιδιόρθωση ή τεχνικό έλεγχο/επιθεώρηση μηχανοκινήτων οχημάτων", "από την οποία πενταετής τουλάχιστον υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα". Είναι λοιπόν καθαρό ότι η αναφορά σε πενταετή υπηρεσία σε διευθυντικά/εποπτικά καθήκοντα αναφέρεται όχι σε δημόσια υπηρεσία αλλά σε πείρα γενικά κτηθείσα και συναρτάται προς την απαιτούμενη γενικότερη οκταετή πείρα της οποίας και αποτελεί μέρος. Όσο για την παρατήρηση στο συνοπτικό κατάλογο των υποψηφίων, αυτός ασφαλώς δεν ήταν μέρος του σχεδίου υπηρεσίας. Το σχέδιο υπηρεσίας αυτό καθ' αυτό λοιπόν δεν μπορεί να θεωρηθεί ultra vires ή αντισυνταγματικό.
Είναι γεγονός ότι στο συνοπτικό κατάλογο των υποψηφίων που τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής υπάρχει η παρατήρηση ότι ο κ. Λάμπης "Δε διαθέτει πενταετή υπηρεσία στην κλίμακα Α11 για να στοιχειοθετηθεί η πείρα στην εκτέλεση διευθυντικών/εποπτικών καθηκόντων". Η παρατήρηση αυτή ενδεχόμενα να ήγειρε θέμα πλάνης καθ' όσον η εντύπωση που δημιουργείται είναι ότι η πενταετής πείρα στην εκτέλεση διευθυντικών/εποπτικών καθηκόντων θα έπρεπε να συναρτάται αποκλειστικά προς δημόσια υπηρεσία και μάλιστα στην κλίμακα Α11. Και όντως, η πλάνη ως προς το εν λόγω θέμα αλλά και ευρύτερα είναι άλλος λόγος ακύρωσης που τίθεται από την κα Ευσταθίου.
Η εισήγηση αυτή με βρίσκει σύμφωνο. Η παρατήρηση που γίνεται στον εν λόγω κατάλογο είναι σαφώς λανθασμένη αφού η πείρα, περιλαμβανομένης της πενταετούς τοιαύτης σε διευθυντικά/ εποπτικά καθήκοντα, δεν θα μπορούσε να εξαρτηθεί μόνο από υπηρεσία στην κλίμακα Α11 αλλά θα μπορούσε, όπως στην περίπτωση του κ. Λάμπη, να είχε αποκτηθεί εκτός δημόσιας υπηρεσίας. Ο εν λόγω συνοπτικός πίνακας ήταν ενώπιον της Συμβουλευτικής Επιτροπής για δική της χρήση στην αξιολόγηση των υποψηφίων. Δεν είναι δυνατό να λεχθεί σε ποιο βαθμό η παρατήρηση που γίνεται σε αυτό επηρέασε την κρίση της ότι το επίπεδο στο οποίο εργάσθηκε ο κ. Λάμπης δεν ικανοποιούσε το προσόν της παραγράφου 3(2). Η κατάληξη αυτή της ΕΔΥ δεν εξειδικεύει επαρκώς το σκεπτικό της ως προς τα δεδομένα επί των οποίων βασίσθηκε, και ιδιαίτερα αν αναφέρεται στην προηγούμενη ιδιωτική εργοδότηση του ή την παρούσα απασχόληση του στη δημόσια υπηρεσία, και δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανότητα να επηρεάσθηκε από την εσφαλμένη τοποθέτηση στο συνοπτικό κατάλογο. Τοσούτο μάλλον αφού και η πιθανότητα πλάνης θα αρκούσε για να καταστήσει τρωτή την απόφαση. Ούτε σχολιάζεται καθόλου η πείρα του κ. Λάμπη στον ιδιωτικό τομέα, για να μπορεί να κριθεί η αιτιολογία της κατάληξης της Συμβουλευτικής Επιτροπής, παρά μόνο αναφέρεται παρενθετικά στα πλαίσια της παρατήρησης ότι η μεταπτυχιακή του ενασχόληση ήταν ως ωρομίσθιος τεχνίτης στην δημόσια υπηρεσία "όπου τώρα υπηρετεί ως ωρομίσθιος αχθοφόρος/κλητήρας". Και αν έτσι τι; Κατά πόσο ο κ. Λάμπης ήταν προσοντούχος δυνάμει του σχεδίου υπηρεσίας δεν είχε να κάνει με το αν ήταν ωρομίσθιος αχθοφόρος/κλητήρας αλλά με το αν η προηγούμενη του απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα του παρείχε το προσόν της πενταετούς διευθυντικής πείρας. Τα σχόλια για την υπηρεσία του κ. Λάμπη στη δημόσια υπηρεσία ήσαν τόσο άστοχα όσο ήσαν και ατυχή, εύλογα δε μπορεί να λεχθεί, αν όχι ότι σκοπούσαν να μειώσουν τον κ. Λάμπη και τη σοβαρότητα της αίτησης του, τουλάχιστον ότι έτειναν να πράξουν τούτο. Απεριφράστως πρέπει να λεχθεί ότι η θεμελιακή αρχή της ισότητας παρέχει δικαίωμα στο κάθε ένα, είτε ψηλά στην ιεραρχία της δημόσιας υπηρεσίας είτε στη βάση της είτε και εκτός αυτής, να διεκδικήσει, εφ' όσον είναι προσοντούχος, θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής. Παρατηρήσεις όπως αυτές που έγιναν για τον κ. Λάμπη, χωρίς να σχολιάζονται για το σκοπό για τον οποίο παρατίθενται, παραμένουν έκθετες και τεκμηριώνουν ενδεχόμενη πλάνη. Στο τέλος της ημέρας, η όλη εικόνα είναι ότι υπάρχει σοβαρή πιθανότητα πλάνης της Συμβουλευτικής Επιτροπής ως προς την κατάληξη της ότι ο κ. Λάμπης δεν ικανοποιούσε το προσόν της παραγράφου 3(2) του σχεδίου υπηρεσίας. Η υιοθέτηση από την ΕΔΥ των πορισμάτων της Συμβουλευτικής Επιτροπής μεταδίδει το τρωτό και στη δική της απόφαση.
Δεν χρειάζεται να εξετάσω το άλλο σκέλος του παραπόνου του κ. Λάμπη που αφορά τον αποκλεισμό του ως μη προσοντούχου δυνάμει της παραγράφου 3(5) του σχεδίου υπηρεσίας.
Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η Δημοκρατία θα καταβάλει τα έξοδα του κ. Λάμπη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.