|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 4 ΑΑΔ 793
8 Σεπτεμβρίου, 2000
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΜΩΣΑΪΚΩΝ Μ. ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΛΤΔ,
Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 28/1999)
Φορολογία ― Φορολογία εισοδήματος ― Κατά πόσο ο φορολογούμενος δύναται να κριθεί ένοχος δόλου ή εσκεμμένης παραλείψεως ― Άρθρο 23 των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων 1978-1996 ― Έννοια της εσκεμμένης παράλειψης από την νομολογία ― Βάρος αποδείξεώς της ― Ο Έφορος δεν απέσεισε το σχετικό βάρος αποδείξεως στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις και συνέπειες.
Οι αιτητές προσέφυγαν κατά της εις βάρος τους αναθεώρησης του προσδιορισμού του οφειλόμενου από αυτούς φόρου εισοδήματος για τα έτη 1982-1991, η οποία διεξήχθηκε σε χρόνο πέραν των έξι ετών από της λήξεως της κρίσιμης φορολογικής περιόδου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Σύμφωνα με τη νομολογία, "εσκεμμένη παράλειψη" (wilful default), "... Is some deliberate or intentional failure to do what the taxpayer ought to have done, knowing that to omit to do so was wrong." (Wellington v. Reynolds (H.M. Inspector of Taxes) [1962] 40 T.C. 209, 215). Το ζήτημα είναι πραγματικό, το δε βάρος της απόδειξης φέρει ο Έφορος. Αν η απόφαση του Εφόρου ότι ο φορολογούμενος είναι ένοχος εσκεμμένης παράλειψης είναι εύλογα επιτρεπτή, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει.
Στην προκείμενη περίπτωση:
α) Αφ' ης στιγμής η αιτήτρια αμφισβήτησε τη θέση του καθ' ου η αίτηση, θέση που συνιστούσε το πραγματικό υπόβαθρο της απόφασης του της 24.7.1998, ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Μανώλης Αθάνατος υπέγραψε, και δη εκ μέρους της, κατά την αποχώρηση του από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, δήλωση ή δέσμευση ότι αναλαμβάνει τα στοιχεία πάγιου ενεργητικού της στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς φόρου εισοδήματος, ο καθ' ου η αίτηση, εφόσον έφερε το βάρος της απόδειξης, όφειλε να αποδείξει, στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, ότι ο Μανώλης Αθάνατος όντως υπέγραψε, εκ μέρους της αιτήτριας, τέτοια δήλωση ή δέσμευση. Κάτι τέτοιο ο καθ' ου η αίτηση δεν έπραξε.
β) Η απόφαση της 29.10.1998, στο βαθμό που δεν είναι, σύμφωνα με τα υπό (α) πιο πάνω, ακυρωτέα λόγω πλάνης περί τα πράγματα, είναι και πάλι ακυρωτέα για το λόγο ότι οι λόγοι που προβάλλονται δεν είναι ικανοποιητικοί για να αποσείσουν, πάντοτε στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, το βάρος της απόδειξης, που έφερε ο καθ' ου η αίτηση, ότι η αιτήτρια ήταν ένοχη "εσκεμμένης παράλειψης" υπό την έννοια του ότι, με το να μη συμπεριλάβει στους προσδιορισμούς κεφαλαιουχικών εκπτώσεων τα μηχανήματα, που ανέλαβε από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, στις υπολειμματικές τους αξίες, προέβη σε ηθελημένη ή σκόπιμη παράλειψη να πράξει εκείνο που ώφειλε, εν γνώσει της ότι τέτοια παράλειψη δεν ήταν επιτρεπτή. Και αν ακόμα η θέση του Εφόρου ότι τα στοιχεία ενεργητικού έπρεπε να καταχωρηθούν στα βιβλία της αιτήτριας και να συμπεριληφθούν στην κατάσταση κεφαλαιουχικών εκπτώσεων με την αγοραία, κατά την ημερομηνία ανάληψης, αξία τους είναι ορθή, πράγμα που, εν πάση περιπτώσει, αμφισβητείται από την αιτήτρια, αυτό το σφάλμα δεν μπορούσε από μόνο του, να θεωρηθεί, στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, ικανοποιητική απόδειξη εσκεμμένης παράλειψης σύμφωνα με την έννοια που δίδεται στη φράση από τη νομολογία. Πολύ ολιγώτερο, το γεγονός ότι οι λογαριασμοί της αιτήτριας, για το 1982, υποβλήθηκαν με καθυστέρηση έξι και πλέον χρόνων, δεν μπορούσε να θεωρηθεί, από μόνο του, ως εσκεμμένη παράλειψη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Wellington v. Reynolds (H.M. Inspector of Taxes) [1962] 40 T.C. 209,
Hillenbrand v. Commissioners of Inland Revenue, 42 T.C. 617.
Προσφυγή.
Προσφυγή από την αιτήτρια εταιρεία κατά της αναθεώρησης των φορολογικών της προσδιορισμών για τα έτη 1982-1991.
Α. Ευαγγέλου με Θ. Ευαγγέλου, για τους Αιτητές.
Γ. Λαζάρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι εταιρεία μωσαϊκών. Ιδρύθηκε στις 11.11.1981. Διευθύνων Σύμβουλος της είναι ο Μανώλης Αθάνατος.
Η αιτήτρια υπέβαλε φορολογικές δηλώσεις και λογαριασμούς για τα έτη 1982, 1983 και 1984 στις 30.12.1989, για το έτος 1985 στις 31.12.1991, για το έτος 1986 στις 30.12.1992, για το έτος 1987 στις 4.1.1994, για τα έτη 1988 και 1989 στις 19.5.1994 και για το έτος 1990 στις 25.4.1997.
Στις 2.1.1995 ο καθ' ου η αίτηση αποδέχθηκε όλους τους λογαριασμούς χωρίς οποιαδήποτε τροποποίηση.
Στις 24.7.1998 ο καθ' ου η αίτηση, με επιστολή του προς την αιτήτρια, την πληροφόρησε ότι, στηριζόμενος στο άρθρο 23(2) των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων 1978-1996 (ο Νόμος)*, αποφάσισε να αναθεωρήσει τους προσδιορισμούς για τα έτη 1982-1991 (φόρος εισοδήματος, έκτακτη εισφορά για τους πρόσφυγες και έκτακτη εισφορά για την άμυνα) για τους πιο κάτω λόγους:
α) Από την εξέταση των λογαριασμών της ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ προέκυψε ότι, κατά την αποχώρηση του στις 31.12.1981, ο Διευθύνων Σύμβουλος της αιτήτριας Μανώλης Αθάνατος απέσυρε μηχανήματα κόστους £31.175 χωρίς όμως υπολειμματική αξία για σκοπούς φόρου εισοδήματος.
β) Οι μέτοχοι της ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, που ήταν επίσης εταιρεία μωσαϊκών, συμπεριλαμβανομένου και του μετόχου της Μανώλη Αθάνατου, στις 8.9.1994, υπέβαλαν γραπτώς την επιλογή τους όπως αναλάβουν τα στοιχεία πάγιου ενεργητικού της ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς φόρου εισοδήματος.
γ) Ενώ οι άλλοι μέτοχοι ακολούθησαν την επιλογή τους, η αιτήτρια, στις 30.12.1989, υπέβαλε λογαριασμούς για το έτος 1982 διεκδικώντας κεφαλαιουχικά κέρδη πάνω στο ιστορικό κόστος των μηχανημάτων που αναλήφθηκαν από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ.
Στις 28.8.1998 η αιτήτρια, μέσω των ελεγκτών της, υπέβαλε ένσταση κατά των αναθεωρημένων φορολογιών τονίζοντας ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Μανώλης Αθάνατος δεν υπέγραψε, κατά την αποχώρησή του από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, δήλωση ή δέσμευση ότι αναλαμβάνει τα στοιχεία του ενεργητικού της στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς φόρου εισοδήματος και, ως εκ τούτου, οι αναθεωρημένες φορολογίες ήταν εκπρόθεσμες εφόσον είχε παρέλθει το χρονικό όριο των έξι ετών που προβλέπεται στο άρθρο 23(1) του Νόμου.
Στις 29.10.1998, με επιστολή του προς την αιτήτρια, ο καθ' ου η αίτηση της κοινοποίησε την τελική του απόφαση να εμμείνει στην αναθεώρηση των προσδιορισμών για τα επίδικα χρόνια, για τους λόγους που αναφέρονταν στην επιστολή της 24.7.1998, αλλά και για τους πιο κάτω επιπρόσθετους λόγους τους οποίους θεωρώ χρήσιμο να παραθέσω αυτολεξεί:
"1. Σχετικά με το πρώτο σημείο που αναφέρετε στην επιστολή σας, ακόμη και αν δεν υποβάλλετε γραπτώς στις 8.9.84 την επιλογή σας όπως αναλάβετε τα στοιχεία ενεργητικού της εταιρείας Μωσαϊκών Μαμίπα Λτδ στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς Φόρου Εισοδήματος, τα στοιχεία ενεργητικού έπρεπε να καταχωρηθούν στα βιβλία της εταιρείας σας και να συμπεριληφθούν στην κατάσταση κεφαλαιουχικών εκπτώσεων με την αγοραία αξία τους κατά την ημερομηνία της ανάληψής τους. Η αγοραία αξία των μηχανημάτων πρέπει να ήταν κατά πολύ μικρότερη του κόστους καθότι τα μηχανήματα ήταν πεπαλαιωμένα· σημειώνεται ότι το ένα τρίτο των μηχανημάτων ήταν ηλικίας πέραν των 10 ετών.
Ανεξάρτητα με τα πιο πάνω επισυνάπτονται τα σχετικά αντίγραφα καταστάσεων της Μαμίπα τα οποία φέρουν την υπογραφή σας.
2. Σε σχέση με το δεύτερο σημείο της επιστολής σας το γεγονός ότι οι λογαριασμοί των ετών 1982 μέχρι 1990 είχαν εξετασθεί και εγκριθεί από το Γραφείο μας στις 2.1.95 δεν περιορίζει το Γραφείο από του να εφαρμόσει τις πρόνοιες του άρθρου 23(2) των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων 1978-1996 σε περίπτωση εσκεμμένης παράλειψης από μέρους σας. Το γεγονός ότι συμπεριλάβατε στους προσδιορισμούς κεφαλαιουχικών εκπτώσεων τα μηχανήματα που αναλάβατε από τη Μαμίπα σε τιμές κόστους αντί στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς Φόρου Εισοδήματος, όπως είχατε αναλάβει και γραπτή δέσμευση, θεωρείται εσκεμμένη παράλειψη από μέρους σας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι λογαριασμοί της εταιρείας σας για το έτος 1982 υποβλήθηκαν στο Γραφείο μας στις 30.12.89 δηλαδή με καθυστέρηση περίπου 6½ χρόνων, γεγονός που από μόνο του μπορούσε να θεωρηθεί σαν εσκεμμένη παράλειψη."
Η πιο πάνω απόφαση του καθ' ου η αίτηση είναι το αντικείμενο της προσφυγής.
Προβάλλεται ως λόγος ακύρωσης ότι η απόφαση του καθ' ου η αίτηση ότι υπήρξε "εσκεμμένη παράλειψη" εκ μέρους της αιτήτριας είναι προϊόν πλάνης περί τα πράγματα και, εν πάση περιπτώσει, ούτε η συμπεριφορά ούτε οι ενέργειες της αιτήτριας μπορούσαν να θεωρηθούν ότι συνιστούσαν "εσκεμμένη παράλειψη" ώστε να δικαιολογείται ο καθ' ου η αίτηση, εφαρμόζοντας το άρθρο 23(2) του Νόμου, να επεκτείνει το χρονικό όριο της αναθεώρησης από έξι σε δώδεκα χρόνια.
Έχω την άποψη ότι ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως ευσταθεί.
Σύμφωνα με τη νομολογία, "εσκεμμένη παράλειψη" (wilful default), "..... Is some deliberate or intentional failure to do what the taxpayer ought to have done, knowing that to omit to do so was wrong." (Wellington v. Reynolds (H.M. Inspector of Taxes) [1962] 40 T.C. 209, 215). Το ζήτημα είναι πραγματικό, το δε βάρος της απόδειξης φέρει ο Έφορος (Hillenbrand v. Commissioners of Inland Revenue, 42 T.C. 617). Αν η απόφαση του Εφόρου ότι ο φορολογούμενος είναι ένοχος εσκεμμένης παράλειψης είναι εύλογα επιτρεπτή, το Δικαστήριο δεν επεμβαίνει.
Στην προκείμενη περίπτωση:
α) Αφ'ης στιγμής η αιτήτρια αμφισβήτησε τη θέση του καθ'ου η αίτηση, θέση που συνιστούσε το πραγματικό υπόβαθρο της απόφασης του της 24.7.1998, ότι ο Διευθύνων Σύμβουλος της Μανώλης Αθάνατος υπέγραψε, και δη εκ μέρους της, κατά την αποχώρηση του από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, δήλωση ή δέσμευση ότι αναλαμβάνει τα στοιχεία πάγιου ενεργητικού της στις υπολειμματικές τους αξίες για σκοπούς φόρου εισοδήματος, ο καθ' ου η αίτηση, εφόσον έφερε το βάρος της απόδειξης, όφειλε να αποδείξει, στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, ότι ο Μανώλης Αθάνατος όντως υπέγραψε, εκ μέρους της αιτήτριας, τέτοια δήλωση ή δέσμευση. Κάτι τέτοιο ο καθ' ου η αίτηση δεν έπραξε. Επομένως, η απόφαση του της 24.7.1998 είναι ακυρωτέα για το λόγο ότι στηρίχθηκε σε πεπλανημένο, ως αναπόδεικτο, πραγματικό υπόβαθρο. Το ίδιο ισχύει και για την απόφαση του καθ' ου η αίτηση της 29.10.1998, στο βαθμό που αυτή υιοθετεί το περιεχόμενο της απόφασης της 24.7.1998.
β) Η απόφαση της 29.10.1998, στο βαθμό που δεν είναι, σύμφωνα με τα υπό (α) πιο πάνω, ακυρωτέα λόγω πλάνης περί τα πράγματα, είναι και πάλι ακυρωτέα για το λόγο ότι οι λόγοι που προβάλλονται δεν είναι, κατά την άποψή μου, ικανοποιητικοί για να αποσείσουν, πάντοτε στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, το βάρος της απόδειξης, που έφερε ο καθ΄ου η αίτηση, ότι η αιτήτρια ήταν ένοχη "εσκεμμένης παράλειψης" υπό την έννοια του ότι, με το να μη συμπεριλάβει στους προσδιορισμούς κεφαλαιουχικών εκπτώσεων τα μηχανήματα, που ανέλαβε από τη ΜΑΜΙΠΑ ΛΤΔ, στις υπολειμματικές τους αξίες, προέβη σε ηθελημένη ή σκόπιμη παράλειψη να πράξει εκείνο που ώφειλε, εν γνώσει της ότι τέτοια παράλειψη δεν ήταν επιτρεπτή (was wrong). Με άλλα λόγια, και αν ακόμα η θέση του Εφόρου ότι τα στοιχεία ενεργητικού έπρεπε να καταχωρηθούν στα βιβλία της αιτήτριας και να συμπεριληφθούν στην κατάσταση κεφαλαιουχικών εκπτώσεων με την αγοραία, κατά την ημερομηνία ανάληψης, αξία τους είναι ορθή, πράγμα που, εν πάση περιπτώσει, αμφισβητείται από την αιτήτρια, αυτό το σφάλμα δεν μπορούσε, κατά την άποψη μου, από μόνο του, να θεωρηθεί, στα πλαίσια του εύλογα επιτρεπτού, ικανοποιητική απόδειξη εσκεμμένης παράλειψης σύμφωνα με την έννοια που, με όσα έχω προαναφέρει, δίδεται στη φράση από τη νομολογία. Πολύ ολιγώτερο, το γεγονός ότι οι λογαριασμοί της αιτήτριας, για το 1982, υποβλήθηκαν με καθυστέρηση έξι και πλέον χρόνων, δεν μπορούσε να θεωρηθεί, από μόνο του, ως εσκεμμένη παράλειψη.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του άρθρου 146.4(β) του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.