|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 4 ΑΑΔ 772
25 Aυγούστου, 2000
[ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΣΩΖΟΣ ΔΙΟΜΗΔΟΥΣ,
Αιτητής,
v.
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΔΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 193/1999)
Φορολογία ― Φορολογία Κεφαλαιουχικών Κερδών ― Φήμη και πελατεία (goodwill) ― Η εξαίρεσή της από τη φορολόγηση του προϊόντος πώλησης επιχείρησης ― Ειδικά το ζήτημα της τοποθεσίας του ακινήτου (locational goodwill) ― Η απόφαση του Εφόρου που δεν αποδέχθηκε την εξαίρεση κρίθηκε εύλογα επιτρεπτή ― Περιστάσεις.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή την εγκυρότητα της απόφασης των καθ'ων η αίτηση, με την οποία δεν αποδέχθηκαν την εισήγησή του ότι μέρος του ποσού πώλησης που είχε δηλωθεί για την πώληση ενός ακινήτου στην οδό Ονασαγόρου στη Λευκωσία αποτελούσε την αξία για φήμη και πελατεία (goodwill).
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
Η τοποθεσία του ακινήτου (locational goodwill), αν και μπορεί να αποτελέσει ένα παράγοντα που καθορίζει το ύψος του προϊόντος διάθεσης σε μια συναλλαγή, εν τούτοις, στην παρούσα περίπτωση, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι αποτελούσε «φήμη και πελατεία» μέσα στις πρόνοιες του Νόμου 52/80. Το στοιχείο της «φήμης και πελατείας» αφορούσε την εταιρεία και όχι τον αιτητή σαν ξεχωριστό πρόσωπο. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι ο αιτητής είχε πωλήσει το ακίνητο στο οποίο διεξάγονταν οι εργασίες και όχι την επιχείρηση για την οποία θα μπορούσε να τεθεί θέμα εξαίρεσης της «φήμης και πελατείας». Η αγοράστρια, η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Μαχαιρά, δεν αναμενόταν ότι θα συνέχιζε τις εργασίες της μπουτίκ.
Η επίδικη απόφαση των καθ' ων η αίτηση ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Προσφυγή.
Προσφυγή από τον αιτητή κατά της απόρριψης της ένστασής του, κατόπιν επανεξέτασης, ότι το ποσό των £65.000,- ως μέρος του ποσού πώλησης ενός ακινήτου του στην οδό Ονασαγόρου στη Λευκωσία, αντιπροσώπευε την αξία για 'φήμη και πελατεία'.
Μαμαντόπουλος, για τον Αιτητή.
Γ. Λαζάρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
HΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η εγκυρότητα της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία δεν αποδέχθηκαν εισήγηση του αιτητή ότι μέρος του ποσού πώλησης που είχε δηλωθεί για την πώληση ενός ακινήτου στην οδό Ονασαγόρου στη Λευκωσία αποτελούσε την αξία για «φήμη και πελατεία» (goodwill).
Τα γεγονότα
Στις 23.9.1996 ο αιτητής συμφώνησε να πωλήσει εγγράφως στην Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Μαχαιρά ένα κατάστημα με διώροφη κατοικία και στοά στην οδό Ονασαγόρου, στη Λευκωσία, έναντι του ποσού των £200.000. Το πιο πάνω ποσό συμπεριλάμβανε:
«(α) Το ποσό των £135.000 (εκατόν τριάντα-πέντε χιλιάδων) ως αξία του κτιρίου,
(β) Το ποσό των £65.000 (εξήντα-πέντε χιλιάδων) για την αξία της «τιμής και πελατείας» (goodwill).»
Από τα στοιχεία που έχουν δοθεί προκύπτει ότι το κατάστημα ενοικιαζόταν από τον αιτητή στην εταιρεία Σώζος Διομήδους Τρέιτινγκ Λτδ, στην οποία ο αιτητής ήταν μέτοχος κατά 95%.
Ο Διευθυντής του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, με αρχική Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας, πληροφόρησε τον αιτητή ότι θεώρησε το ποσό των £200.000 ως προϊόν πώλησης και επέβαλε προς τούτο την ανάλογη φορολογία που ανερχόταν σε £19.093,4. Ο αιτητής υπέβαλε, μέσω Ελεγκτικού Γραφείου, ένσταση, υποστηρίζοντας ότι το ποσό των £65.000 που αφορούσε την αξία της «φήμης και πελατείας» (goodwill), δεν μπορούσε να θεωρηθεί ως φορολογητέο σύμφωνα με τις πρόνοιες του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου αρ. 52/80. Ο Διευθυντής απέρριψε την ένσταση, παραθέτοντας ως αιτιολογία τους πιο κάτω λόγους:
«(α) Το κατάστημα που υπάρχει στα πιο πάνω τεμάχια χρησιμοποιείτο ως μπουτίκ από την εταιρεία Σώζος Διομήδους Τρέιτινγκ Λτδ της οποίας είστε διευθυντής και ο κύριος μέτοχος. Η εν λόγω εταιρεία ενοικίαζε το κατάστημα από εσάς.
(β) Αν υπήρχε θέμα φήμης και πελατείας, αυτό θα αφορούσε την εταιρεία σαν αποτέλεσμα της επιχείρησης που διεξήγαγε και όχι εσάς, ο οποίος είστε ξεχωριστό πρόσωπο από την εταιρεία. Από τους λογαριασμούς που υποβλήθηκαν, η εταιρεία παρουσιάζει ζημιές και δεν δικαιολογείται η πιο πάνω φήμη και πελατεία.
(γ) Στη προκειμένη περίπτωση, σύμφωνα με το πωλητήριο έγγραφο δεν διατέθηκε η επιχείρηση μπουτίκ που διεξήγαγε η εταιρεία Σώζος Διομήδους Τρέιτινγκ Λτδ ως δρώσα οντότητα, ούτε και αναμένεται ότι η εκκλησία θα συνεχίσει παρομοίας φύσης επιχείρηση από το εν λόγω ακίνητο. Οποιαδήποτε χρήση του ακινήτου από μέρους της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής Μαχαιρά δεν έχει σχέση με την επιχείρηση μπουτίκ που διεξήγετο από την εταιρεία σας.
(δ) Σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, η αξία της φήμης και πελατείας υπολογίζεται, αφού αφαιρεθεί από την αξία της επιχείρησης, η αξία των στοιχείων ενεργητικού της. Συνεπώς, εφόσο δεν πωλήσατε την επιχείρηση σας, αλλά πωλήσατε το ακίνητο από το οποίο διεξάγετο η επιχείρηση δεν τίθεται θέμα υπολογισμού φήμης και πελατείας.»
Ο αιτητής προσέβαλε την πιο πάνω απόφαση με την υπ' αριθμό 940/96 προσφυγή. Στις 28.4.1998 το Ανώτατο Δικαστήριο αποδέχθηκε την πιο πάνω προσφυγή και ακύρωσε την απόφαση των καθ' ων η αίτηση γιατί δεν είχε διεξαχθεί η δέουσα έρευνα εκ μέρους των καθ' ων η αίτηση. Ειδικότερα, το Ανώτατο Δικαστήριο είχε αναφέρει ότι, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 9(1) του Νόμου 135/90, «το προϊόν της διάθεσης είναι το ποσό το οποίο δηλώνεται από τους συμβαλλόμενους». Η δήλωση αυτή των συμβαλλομένων δεν είναι δεσμευτική για το Διευθυντή που έχει τη διακριτική ευχέρεια να προβεί σε έρευνα για να διαπιστώσει κατά πόσο η δήλωση είναι ψευδής. Στην υπό κρίση περίπτωση, όπου η σύμβαση είχε υπογραφεί από τον αιτητή και «η φήμη και πελατεία» αποτελούσε ξεχωριστό αντικείμενο πώλησης αφού αποτελούσε περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας Σώζος Διομήδους Τρέιτινγκ Λτδ, ο Διευθυντής είχε την υποχρέωση να προβεί σε έρευνα αν η δήλωση που είχε γίνει ήταν ψευδής ή όχι. Επειδή όμως δεν διεξήχθη μια τέτοια έρευνα, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, η απόφαση έπρεπε να ακυρωθεί.
Ως αποτέλεσμα της πιο πάνω ακυρωτικής απόφασης του δικαστηρίου, οι καθ' ων η αίτηση επανεξέτασαν το θέμα και με σχετική επιστολή τους, ημερομηνίας 10.12.1998, πληροφόρησαν τον αιτητή ότι η ένστασή του για τη φορολογία της «φήμης και πελατείας» για τις £65.000 δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω προς τούτο το κείμενο της συνοδευτικής επιστολής που προβάλλεται ως αιτιολογία της απόφασης:
«Μετά την Πρωτόδικη ακυρωτική απόφαση ημερομηνίας 28.4.1998 αναφορικά με την προσφυγή σας με αρ. 940/96 έχω επανεξετάσει την υπόθεση και σας πληροφορώ ως πιο κάτω:
α) Για τη διάθεση του παραπάνω ακινήτου δεν έχετε υποβάλει Δήλωση Ακίνητης Ιδιοκτησίας στο καθορισμένο έντυπο Ε. Πρ. 401, όπως είχατε υποχρέωση να πράξετε με βάση το άρθρο 12 των περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμων αρ. 52/80, 135/90 και 70(I)/94. Το τι έχετε υποβάλει είναι αντίγραφο του αγοραπωλητηρίου εγγράφου το οποίο και υποβάλατε μαζί με την ένσταση σας την 17.4.1996.
β) Το προϊόν διάθεσης των £200.000 δεν αμφισβητείται. Το ζητούμενο στην παρούσα περίπτωση είναι το κατά πόσο το ποσόν των £65.000 που στο παραπάνω αγοραπωλητήριο έγγραφο αναλύεται ως φήμη και πελατεία (goodwill) μπορεί να θεωρηθεί ή όχι ως μέρος του προϊόντος διάθεσης.
γ) Στην παρούσα περίπτωση θεωρώ ότι δεν υπάρχει θέμα απόδειξης ότι έχετε κάμει ψευδή δήλωση.
δ) Οι λόγοι για τους οποίους θεωρώ ότι στην παραπάνω διάθεση δεν υπάρχει θέμα φήμης και πελατείας που προέρχεται από την επιχείρηση (trading goodwill) αναφέρονται στην επιστολή μου προς εσάς με ημερομηνία 12.9.1996 φωτοαντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτω ως Παράρτημα «Α» για ευκολία σας.
ε) Όσον αφορά τον ισχυρισμό σας για ύπαρξη φήμης και πελατείας που προέρχεται από την τοποθεσία (locational goodwill) έχω την άποψη ότι η τοποθεσία είναι ένας από τους παράγοντες όπως είναι π.χ. η έκταση, πρόσοψη κ.τ.λ. που καθορίζουν το ύψος του προϊόντος διάθεσης και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προϊόντος διάθεσης για σκοπούς φόρου κεφαλαιουχικών κερδών.
Αν το ίδιο ακίνητο ευρίσκετε σε μια άλλη περιοχή της Λευκωσίας η τιμή του θα ήταν διαφορετική και το μόνο αποφασιστικό προς τούτο κριτήριο θα ήταν η περιοχή. Η αξία αυτού του στοιχείου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί φήμη και πελατεία που δεν εμπίπτει στις πρόνοιες του Νόμου περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών αρ. 52/80 όπως έχει τροποποιηθεί.»
Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι και η δεύτερη απόφαση των καθ' ων η αίτηση είναι λανθασμένη και τούτο γιατί το ποσό των £65.000 δεν αποτελεί ξεχωριστό αντικείμενο πώλησης που θα μπορούσε να επισύρει τη σχετική φορολογία σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου 52/80. Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η απόφαση είναι άκυρη αφού οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να λάβουν υπόψη τη δήλωση των συμβληθέντων ότι το πιο πάνω ποσό αποτελούσε τον «αέρα» για την τοποθέτηση του ακινήτου.
Από την παράθεση της πιο πάνω επιστολής, της 22.10.1198, φαίνεται ότι οι καθ' ων η αίτηση επανεξέτασαν την ένσταση και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δήλωση για το τίμημα πώλησης δεν ήταν ψευδής και ότι δεν εγειρόταν θέμα λήψης οποιωνδήποτε μέτρων εναντίον των συμβληθέντων.
Ο αιτητής ισχυρίστηκε επίσης ότι οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να αξιολογήσουν ορθά το περιεχόμενο της έκθεσης των εκτιμητών «Αντώνης Λοΐζου και Συνεργάτες Λτδ» ότι θεωρούν «ότι το ποσό των £65.000 που πληρώθηκε από τον αγοραστή μέσω του πωλητή στον ενοικιαστή στην προκειμένη περίπτωση ήτο «αέρας» για την τοποθεσία και όχι για τη φήμη αυτή καθ' αυτή.»
Αναφορικά με την εισήγηση ότι είχε παραγνωρισθεί η τοποθεσία του ακινήτου (locational goodwill) οι καθ' ων η αίτηση, αν και αποδέχονται ότι αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα παράγοντα που καθορίζει το ύψος του προϊόντος διάθεσης σε μια συναλλαγή, εν τούτοις, στην παρούσα περίπτωση, δεν μπορούσε να θεωρηθεί ότι αποτελούσε «φήμη και πελατεία» μέσα στις πρόνοιες του Νόμου 52/80. Το στοιχείο της «φήμης και πελατείας» αφορούσε την εταιρεία και όχι τον αιτητή σαν ξεχωριστό πρόσωπο. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι ο αιτητής είχε πωλήσει το ακίνητο στο οποίο διεξάγονταν οι εργασίες και όχι την επιχείρηση για την οποία θα μπορούσε να τεθεί θέμα εξαίρεσης της «φήμης και πελατείας». Η αγοράστρια, η Ιερά Βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή Μαχαιρά, δεν αναμενόταν ότι θα συνέχιζε τις εργασίες της μπουτίκ.
Η επίδικη απόφαση των καθ' ων η αίτηση ήταν εύλογα επιτρεπτή.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.