|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2000) 4 ΑΑΔ 580
20 Ιουνίου, 2000
[ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚA ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΚΩΣΤΑΚΗΣ ΛΟΪΖΟΥ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
2. ΕΦΟΡΟΥ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 241/1999)
Φορολογία ― Φορολογία εισοδήματος ― Εξισωτική πρόσθεση σε σχέση με περιουσιακό στοιχείο ― Άρθρο 12(3)(β) και (4) του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 1961 ― Ερμηνεία και έλεγχος της υπαγωγής των γεγονότων της κριθείσας περίπτωσης στο νόμο ― Περιστάσεις της ορθής εφαρμογής της διάταξης.
Ο αιτητής προσέβαλε την απόφαση του Εφόρου Φόρου Εισοδήματος ημερ. 18/2/99 με την οποία, κατά την επιβολή φορολογίας για το φορολογικό έτος 1989, ο Έφορος προέβη σε εξισωτική πρόσθεση σε σχέση με διαμέρισμα του αιτητή, βάσει του Άρθρου 12(3)(β) του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 1961, όπως είχε μέχρι τότε τροποποιηθεί.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Η παύση της ενοικίασης για κάποιο διάστημα χωρίς πρόθεση μεταβολής της χρήσης του υποστατικού, δεν θα σήμαινε ότι αυτό έχει "παύσει οριστικώς να χρησιμοποιείται διά τους σκοπούς" ενοικίασης. Το "οριστικώς" σημαίνει τελικώς. Η μη ενοικίαση προσωρινά, χωρίς μεταβολή του σκοπού, ως ενεστώσα πραγματικότητα, δεν θα ενέπιπτε στην εν λόγω διάταξη ακόμα και εκεί όπου γινόταν στο μεταξύ προσωπική χρήση περιστασιακά και για μικρό χρονικό διάστημα όσο και αν είναι ίσως δύσκολο να ορίσει κανείς την έκταση του διαστήματος. Δεν φαίνεται όμως στην παρούσα περίπτωση πως επρόκειτο περί τέτοιας εξέλιξης. Ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο αιτητής έθεσε το ζήτημα στη Δήλωση του για το Φορολογικό Έτος 1990, καταδεικνύει πως η μη ενοικίαση του διαμερίσματος μετά το τέλος Οκτωβρίου του 1989, δεν αποτελούσε απλώς μια προσωρινή διακοπή μετά την οποία αυτός θα προέβαινε και πάλι σε ενοικίαση του διαμερίσματος. Τουναντίον το "Δεν ενοικιάζω το διαμέρισμα στη Λεμεσό πλέον" εκφράζει με σαφήνεια μια νέα ενεστώσα κατάσταση πραγμάτων με απεριόριστη έκταση: της μη ενοικίασης πια. Ούτε και παρέσχε με άλλο τρόπο οποιανδήποτε ένδειξη περί προσωρινότητας· δεν προέβαλε κάποιο πρόβλημα του οποίου ανέμενε την επίλυση ή κάποια αδυναμία παροδική. Ήταν κατηγορηματικός. Η προφανώς προσωπική χρήση του διαμερίσματος στην οποία ο αιτητής εν συνεχεία προέβη για τόσα πολλά χρόνια, συνιστά στοιχείο προς την ίδια κατεύθυνση. Εξ άλλου το οριστικώς με την έννοια του τελικώς, δεν ενέχει και την έννοια του αμετακλήτως. Εκείνο που έχει σημασία είναι το ποια, κατά τα πράγματα, ήταν η πρόθεση στο δεδομένο χρόνο. Το όποιο ενδεχόμενο και πάλι μεταβολής της πρόθεσης δεν αναιρεί ή αφαιρεί από τη δημιουργηθείσα νέα κατάσταση ακόμα και όπου ένα τέτοιο ενδεχόμενο παρέμενε διαχρονικά σταθερό.
2. Ως προς το χρόνο οριστικοποίησης της παύσης, ενώ δεν εκδηλώθηκαν καθοριστικές ενδείξεις μέσα στο 1989, δηλαδή από τον τερματισμό της ενοικίασης κατά το τέλος Οκτωβρίου 1989 μέχρι τέλος του έτους, εντούτοις τα όσα ακολούθησαν δείχνουν ποια ήταν εξ αρχής η κατάσταση. Σε αυτό επαρκούν δε η νέα προσωπική και διαρκείας χρήση του διαμερίσματος όπως και η δήλωση του αιτητή για το φορολογικό έτος 1990 αναφορικά με την εξέλιξη. Το γεγονός ότι για το φορολογικό έτος 1989 το διαμέρισμα ήταν για δέκα μήνες ενοικιασμένο και δηλώθηκαν τα ενοίκια δεν σήμαινε ότι δεν μπορούσε να υπάρξει οριστική παύση της ενοικίασης μέσα σε εκείνο το έτος.
3. Τέλος, ως προς την αιτιολογία, τα όσα εκτίθεντο στην επιστολή του Εφόρου ημερ. 18 Φεβρουαρίου 1999 σε συνάρτηση με το υλικό στο διοικητικό φάκελο, το οποίο συνίστατο σε ό,τι ο ίδιος ο αιτητής είχε θέσει υπόψη του Εφόρου και το οποίο δεν παρείχε εύλογα δυνατότητα για άλλη λύση, αποτελούν ικανοποιητική αιτιολογία.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
Προσφυγή.
Προσφυγή από τον αιτητή κατά της απόφασης του Εφόρου Φόρου Εισοδήματος ημερ. 18 Φεβρουαρίου 1999, με την οποία, κατά την επιβολή φορολογίας για το φορολογικό έτος 1989, ο Έφορος προέβη σε εξισωτική πρόσθεση σε σχέση με διαμέρισμα του, βάσει του Άρθρου 12(3)(β) του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 1961 όπως είχε μέχρι τότε τροποποιηθεί.
Γ. Τριανταφυλλίδης, για τον Αιτητή.
Δ. Κούσιου-Χρυσανδρέα, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.: Ο αιτητής προσβάλλει την απόφαση του Εφόρου Φόρου Εισοδήματος ημερ. 18 Φεβρουαρίου 1999 με την οποία, κατά την επιβολή φορολογίας για το φορολογικό έτος 1989, ο Έφορος προέβη σε εξισωτική πρόσθεση σε σχέση με διαμέρισμα του αιτητή, βάσει του άρθρου 12(3)(β) του περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 1961 όπως είχε μέχρι τότε τροποποιηθεί. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, προέκυπτε περίπτωση για εξισωτική πρόσθεση, κατά τον τρόπο που εκτίθεται στο εδάφιο (4) του ίδιου άρθρου, όταν:
"το τοιούτο στοιχείον ή μέρος τούτου ήθελε παύσει οριστικώς να χρησιμοποιήται διά τους σκοπούς της υπό του προσώπου τούτου ασκουμένης εμπορικής ή βιομηχανικής επιχειρήσεως, επιτηδεύματος ή βιοτεχνίας, ελευθερίου ή άλλου επαγγέλματος ή μισθωτής υπηρεσίας, ενώ εξακολουθεί να ανήκη εισέτι εις το πρόσωπον το ασκούν την εμπορικήν ή βιομηχανικήν επιχείρησιν, επιτήδευμα ή βιοτεχνίαν, το ελευθέριον ή άλλο τι επάγγελμα ή την μισθωτήν υπηρεσίαν·"
Τα δεδομένα ενόψει των οποίων ενήργησε ο Έφορος ήταν βασικά τα εξής. Το διαμέρισμα, στο συγκρότημα "Castle Holiday Apartments" στη Λεμεσό, ο αιτητής το αγόρασε κατά το 1977. Δήλωσε ότι το διαμέρισμα το απέκτησε με σκοπό να το ενοικιάζει. Και του παραχωρήθηκε από τον Έφορο επιταχυνόμενη απόσβεση. Ας σημειωθεί ότι ο ίδιος και η οικογένεια του πάντοτε κατοικούσαν στη Λευκωσία. Και εργοδοτείτο στη Λευκωσία μέχρι τον Αύγουστο του 1989. Το διαμέρισμα φαίνεται να παρέμεινε ενοικιασμένο μέχρι την 31 Οκτωβρίου 1989, ημερομηνία τερματισμού της ενοικίασης από τους ενοικιαστές, Olympia Management & Services. Το τότε συμβόλαιο ενοικίασης ημερ. 9 Ιουνίου 1986, το οποίο ανανεώθηκε την 31 Οκτωβρίου 1988, έληγε την 31 Οκτωβρίου 1991 με πρόνοια για εν συνεχεία αυτόματη ετήσια ενοικίαση. Το ενοίκιο για την περίοδο μέχρι 31 Οκτωβρίου 1989 ήταν £110 μηνιαίως ενώ για μετά προβλεπόταν αύξηση σε £115 μηνιαίως. Κατά το Σεπτέμβριο του 1989 οι ενοικιαστές ζήτησαν από τον αιτητή να ενεργήσει ώστε να υποβληθεί προς τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού αίτηση για μετατροπή του διαμερίσματος από οικιστικό σε τουριστικό, θέτοντας ως προϋπόθεση την έγκριση από τον ΚΟΤ για συνέχιση της ενοικίασης. Ο αιτητής αρνήθηκε διότι, καθώς εξήγησε, μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν αντίθετη με τη γραμμή του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων του οποίου ήταν γραμματέας. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι από επιστολή του αιτητή προς τον Έφορο, ημερ. 17 Απριλίου 1995:
"Η άρνηση μου να υπογράψω το ζητηθέν πληρεξούσιον οφείλεται στο γεγονός ότι μέχρι το 1990 ήμουν ο Γραμματέας του Παγκυπρίου Συνδέσμου Ξενοδόχων του οποίου η δεδηλωμένη πολιτική τότε αλλά και σήμερα είναι εναντίον της νομιμοποιήσεως από τον ΚΟΤ των διαμερισμάτων που αρχικά κτίσθηκαν σαν οικιστικά και στη συνέχεια εζητείτο η έγκριση και κατάταξή των σαν Τουριστικών."
Καθώς πρόσθεσε, έπαυσε να κατέχει εκείνη τη θέση από το 1991 και ακολούθως μερίμνησε ώστε το διαμέρισμα να εγγραφεί ως τουριστικό:
"Από το 1991 εσταμάτησα να κατέχω την θέση του Γραμματέα του Παγκυπρίου Συνδέσμου Ξενοδόχων και τελικά - όπως αναφέρεται και στη σχετική βεβαίωση, συμφώνησα με την Olympia Management & Services και υπέγραψα το σχετικόν πληρεξούσιον με βάση το οποίο έγιναν διαβήματα και το διαμέρισμα μου είναι τώρα εγγεγραμμένο σαν τουριστικό."
Προτού ακόμα τερματιστεί η ενοικίαση, ο αιτητής, που ως τον Αύγουστο του 1989 απασχολείτο στη Λευκωσία, είχε να αντιμετωπίσει και πρόβλημα εργοδότησης. Στις εξελίξεις εντάχθηκε και το διαμέρισμα. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι από την ίδια επιστολή του αιτητή:
"4. Τον Αύγουστο του 1989, ύστερα από υπηρεσίαν 39 ετών με την Cyprus Hotels Ltd σαν Γενικός Διευθυντής Διοικήσεως των ξενοδοχείων της Εταιρείας, τερματίσθηκαν ξαφνικά και χωρίς κανένα λόγο οι υπηρεσίες μου και στη συνέχεια, τον Σεπτέμβριο, 1989 προσλήφθηκα και άρχισα εργασία επί προσωρινής βάσεως, από 1.10.1989, στην Εταιρεία του κ. Σταύρου Δημοσθένους Stademos Hotels Ltd στη Λεμεσό, για να τους συμβουλεύω για την αποπεράτωση του υπό ανέγερση ξενοδοχείου των Mediterranean Beach, για τις παραγγελίες εξοπλισμού και επιπλώσεων καθώς και για διάφορα άλλα θέματα σχετικά με την οργάνωση και την επικείμενη έναρξη λειτουργίας του πιο πάνω αναφερομένου ξενοδοχείου.
5. Επειδή η καθημερινή μετάβασή μου από την Λευκωσία στην Λεμεσό ήταν κοπιαστική και επειδή οι προσπάθειες μου για ενοικίαση διαμερίσματος απέτυχαν, και επειδή η Olympia Management & Services ανέστειλαν προσωρινά την ενοικίαση του διαμερίσματός μου, μέχρις ότου λυθεί η διαφορά μας σχετικά με την μετατροπή του ενοικιαζόμενου διαμερίσματός μου, από οικιστικό σε τουριστικό, το εχρησιμοποιούσα για την προσωρινή διαμονή μου στη Λεμεσό, αντί στην Λευκωσίαν, για να δύναμαι να ανταποκρίνομαι καλύτερα στα νέα μου καθήκοντα και την εργασία μου στην Λεμεσό."
Αυτή ήταν η πρώτη εξήγηση που ο αιτητής έδωσε για τη χρήση του διαμερίσματος μετά τον τερματισμό της ενοικίασης: το χρησιμοποιούσε για "προσωρινή διαμονή" επειδή η καθημερινή μετάβαση του από Λευκωσία προς Λεμεσό, όπου εξασφάλισε προσωρινή εργασία, ήταν κοπιαστική. Έδωσε, όμως λίγα χρόνια αργότερα, και μια άλλη εξήγηση με την οποία η εν λόγω διαμονή του στο διαμέρισμα εμφανιζόταν ως "εκχώρηση δικαιώματος χρήσεως (lease)" σε οικογενειακή του εταιρεία. Παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την επιστολή του αιτητή προς τον Έφορο ημερ. 19 Οκτωβρίου 1998:
"(3) Τον Αύγουστο του 1989, ύστερα από 39 χρόνια συνεχούς υπηρεσίας σε ξενοδοχεία της Λευκωσίας, τερματίσθηκαν ξαφνικά, από τους εργοδότες μου, οι υπηρεσίες μου στο ξενοδοχείο Λήδρα στη Λευκωσία, και κατόπιν πολλών προσπαθειών κατώρθωσα να εξασφαλίσω, σε συνεργασία με την οικογενειακή μου Εταιρεία Ehce Ltd, που ιδρύθηκε και εγγράφηκε στον Έφορο Εταιρειών, στις 27.7.1989, εργασία στην Λεμεσό, αρχικά, σαν Σύμβουλοι οργανώσεως και Διευθύνσεως ξενοδοχείων, του νέου υπό ανέγερση ξενοδοχείου Mediterranean Beach της Stademos Hotels Ltd και αργότερα διαφόρων άλλων ξενοδοχείων της Λεμεσού.
(4) Για καλύτερη και πιο γρήγορη εξυπηρέτηση των πελατών μας στη Λεμεσό, εκρίθη σκόπιμο να εξασφαλίσουμε χώρο Γραφείου από όπου θα προσφέραμε, για όσο καιρό υπήρχαν εργασίες στη Λεμεσό, τις υπηρεσίες της Εταιρείας μας σαν Σύμβουλοι Διεύθυνσης ξενοδοχείων. Έτσι, ύστερα από σύμφωνία μας που έγινε με την πιο πάνω οικογενειακή μας Εταιρεία Ehce Ltd (Eglis Hotel & Catering Enterprises Ltd) εκχωρήσαμε στην εν λόγω Εταιρείαν το δικαίωμα χρήσεως (Lease), του διαμερίσματος μας στο Castle και χρησιμοποιήσεώς του, προσωρινά, και ανάλογα με τις εργασίες μας στη Λεμεσό, σαν επί τόπου Γραφείο εξυπηρέτησης των πελατών της Εταιρείας στη Λεμεσό."
Ας σημειωθεί πως σε σχέση με την υπό αναφορά διάσταση ο Έφορος ζήτησε, με επιστολή ημερ. 22 Οκτωβρίου 1998, λεπτομέρειες, στοιχεία και διευκρινήσεις. Παραθέτω ό,τι κυρίως ενδιαφέρει:
"1) Έναντι ποίου ανταλλάγματος έγινε η εκχώρηση του δικαιώματος χρήσεως (lease) του πιο πάνω διαμερίσματος στην Ehce Ltd και για πόσο χρονικό διάστημα. Παρακαλώ όπως παρουσιάσετε έγγραφη συμφωνία περί τούτου.
2) Να παρουσιάσετε αποδείξεις για την κατανάλωση ρεύματος, νερού και τηλεφώνου για το πιο πάνω διαμέρισμα για την περίοδο 1/11/1989 μέχρι σήμερα.
........................................................................................................
4) Σύμφωνα με την επιστολή σας ημερομηνίας 19/10/98 τελευταία πράγραφο, ισχυρίζεστε ότι το διαμέρισμα σας στην Λεμεσό χρησιμοποιήθηκε προσωρινά για τα υποστατικά Γραφεία της οικογενειακής σας εταιρείας Ehce Ltd, ενώ στην επιστολή σας ημερομηνίας 17/4/1995 παράγραφο αρ. 5, ισχυρίζεστε ότι το διαμέρισμα σας αυτό το εχρησιμοποιούσατε για την προσωρινή διαμονή σας στην Λεμεσό για να μπορείτε να ανταποκρίνεστε καλύτερα στα νέα σας καθήκοντα για την εργασία σας στην Λεμεσό. Επειδή εδώ υπάρχει αντίφαση στους ισχυρισμούς σας παρακαλώ όπως υποβάλετε οιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία προς υποστήριξη των ισχυρισμών σας."
Ο αιτητής, με επιστολή 18 Νοεμβρίου 1998, προέβη σε διάφορες επαναλήψεις, πρόσθεσε νομικές θέσεις και επιχειρηματολογία αλλά δεν ανταποκρίθηκε σε ό,τι του ζητήθηκε αναφορικά με τα ανωτέρω. Ως προς την εγγραφή του διαμερίσματος ως τουριστικού - οργανωμένου διαμερίσματος κατηγορίας C - ο αιτητής απέστειλε στον Έφορο δύο βεβαιώσεις της Olympia Management & Services: μια, ημερ. 30 Μαρτίου 1995 και άλλη, ημερομηνίας 2 Νοεμβρίου 1998. Προκύπτει από αυτές ότι για τον εν λόγω σκοπό ο αιτητής ενήργησε κατά πρώτο στις 18 Φεβρουαρίου 1992 πράττοντας ό,τι ακριβώς του είχε ζητηθεί από την εν λόγω εταιρεία κατά το Σεπτέμβριο του 1989 και ότι κατά την ίδια ημερομηνία έγινε και η εγγραφή στον Κ.Ο.Τ. Παραθέτω, με τη σειρά, το σχετικό μέρος της πρώτης βεβαίωσης και ολόκληρη τη δεύτερη:
Η πρώτη:
"Στις 18 Φεβρουαρίου, 1992 ο κ. Κ. Λοΐζου, υπέγραψε το σχετικό πληρεξούσιο για τον κ. Κίκη Αναστασιάδην και το διαμέρισμα 213C όπως και τα άλλα διαμερίσματα στο Castle, είναι τώρα εγκεκριμένο από τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, σαν Οργανωμένο Τουριστικό Διαμέρισμα, κατηγορίας C και είναι στην διάθεσή μας για ενοικίαση ώστε η Επιχείρησή μας να μπορεί να το εκμεταλλεύεται σαν Τουριστικό."
Η δεύτερη:
"Διά της παρούσης βεβαιούμεν ότι από τις 18/2/92 μέχρι και το 1998 το διαμέρισμα του Κου Λοΐζου NO 213C είναι εγκεκριμένο από τον Κυπριακό Οργανισμό Τουρισμού, σαν Οργανωμένο Τουριστικό Διαμέρισμα, κατηγορίας C και είναι εις την διάθεση μας για ενοικίαση ώστε η Επιχείρηση μας να μπορεί να το εκμεταλλεύεται σαν Τουριστικό."
Η εγγραφή όμως του διαμερίσματος ως τουριστικού δεν οδήγησε στην ενοικίαση του ξανά στην Olympia Management & Services. Η δήλωση της εν λόγω εταιρείας το 1995 και αργότερα, το 1998, ότι το διαμέρισμα βρισκόταν στη διάθεση της για ενοικίαση φάνηκε πως δεν ήταν παρά μόνο κενό γράμμα στο χαρτί. Το διαμέρισμα ξαναενοικιάστηκε για πρώτη φορά μετά την 31 Οκτωβρίου 1989, βάσει συμβολαίου ημερ. 25 Νοεμβρίου 1998, από 1 Δεκεμβρίου 1998 μέχρι 30 Νοεμβρίου 1999 με πρόνοια για ανανέωση. Ο αιτητής το εκμίσθωσε προς £55 μηνιαίως σε καθηγητή που εργαζόταν σε κολλέγιο στη Λεμεσό για διαμονή του εκεί κατά τις ημέρες που θα εργαζόταν. Ο αιτητής πληροφόρησε περί τούτου τον Έφορο με επιστολή ημερ. 3 Φεβρουαρίου 1999. Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής:
"Αναφερόμενοι στην επιστολή μας 18 Νοεμβρίου, 1998 για το θέμα της πιο πάνω φορολογίας μας, παρακαλούμεν σημειώσατε ότι μετά την προσωρινήν αναστολή της ενοικιάσεως του εις Λεμεσόν διαμερίσματός μου, στο τουριστικό συγκρότημα Castle Holiday Apartment, για τους λόγους που επανειλημμένα σας είχαμε κοινοποιήσει τόσο με επιστολές μας όσο και με άλλα έγγραφα, το εν λόγω διαμέρισμα, έχει ενοικιασθεί από τον περασμένο Δεκέμβριο, 1998 και θα συνεχισθεί η ενοικίαση του και κατά τα επόμενα χρόνια."
Η μη ενοικίαση του διαμερίσματος μετά το τέλος Οκτωβρίου 1989, γνωστοποιήθηκε στον Έφορο κατά πρώτο με τη Δήλωση του αιτητή για το Φορολογικό έτος 1990. Ο αιτητής έγραψε στο σχετικό μέρος τα εξής:
"Σημ. Δεν ενοικιάζω το διαμέρισμα στη Λεμεσό πλέον."
Για τα προηγούμενα έτη, μέχρι και το 1989, εκτίθεντο τα στοιχεία ενοικίασης και ενοίκια που είχαν εισπραχθεί. Για τα δε έτη μετά το 1990, το σχετικό μέρος του εντύπου αφηνόταν κενό. Η μεταβολή που επήλθε στις Δηλώσεις για τα φορολογικά έτη μετά το 1989 παρατηρήθηκε όταν εξετάζονταν ενστάσεις του αιτητή για τα έτη 1986, 1987 και 1988 με τις οποίες ζητούσε, ανάμεσα σε άλλα, εκπτώσεις για απόσβεση του εξοπλισμού του διαμερίσματος. Υπενθυμίζω ότι για το ίδιο το διαμέρισμα του είχε από πριν παραχωρηθεί επιταχυνόμενη απόσβεση. Ο λειτουργός που χειριζόταν την περίπτωση εισηγήθηκε, με σημείωμα ημερ. 8 Φεβρουαρίου 1995, "να γίνει εξισωτική κατάσταση το 1989 φορολογώντας όλη την απόσβεση που του έχει παραχωρηθεί για το διαμέρισμα." Ενόψει αυτής της εισήγησης, ακολούθησε επικοινωνία με τον αιτητή ο οποίος παρέσχε, με την επιστολή ημερ. 17 Απριλίου 1995, τις εξηγήσεις στις οποίες έχω ήδη αναφερθεί. Ο λειτουργός, με σημείωμα του, ημερ. 4 Μαΐου 1995, εξέφρασε την άποψη ότι οι εξηγήσεις που δόθηκαν δεν δικαιολογούσαν διαφοροποίηση της εισήγησης στην οποία είχε προβεί. Δεν λήφθηκε όμως απόφαση παρά μόνο κατόπιν περαιτέρω προβληματισμού. Στις 17 Ιουλίου 1995 δόθηκαν οδηγίες στον εν λόγω λειτουργό να εξακριβώσει πώς χρησιμοποιείτο σε εκείνο το χρόνο το διαμέρισμα. Το αποτέλεσμα, της ίδιας ημερομηνίας, σημειώθηκε από το λειτουργό ως εξής: "Ετηλεφώνησα στο φορολογούμενο και μου ανέφερε ότι μένει ακόμη στο διαμέρισμα του στη Λεμεσό. Εργάζεται τώρα στο ξενοδοχέιο Τσιέρτσιλ Λεμεσού."
Λήφθηκε τότε απόφαση για εξισωτική πρόσθεση· και στις 19 Οκτωβρίου 1995 επιβλήθηκε αρχική φορολογία για το έτος 1989 σε σχέση με το οποίο έγινε εξισωτική πρόσθεση που ανερχόταν - το ύψος του ποσού δεν αμφισβητείται - σε £8.203. Ο αιτητής υπέβαλε ένσταση η εξέταση της οποίας κάλυψε τα όσα ήδη έχω εκθέσει. Και στις 18 Φεβρουαρίου 1999 λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.
Την τελική Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας συνόδευε η ακόλουθη επιστολή του Εφόρου αναφορικά με τη ληφθείσα απόφαση:
"Αναφέρομαι στις φορολογικές σας υποχρεώσεις για το έτος 1989 και σας πληροφορώ ότι με βάση τα στοιχεία που έχω στα χέρια μου, αποφάσισα να επικυρώσω την ένσταση σας όπως πιο κάτω:
£
Μισθός 15.524
Ετήσια αξία ιδιοκατοίκησης 24
Μερίσματα Δημοσίων Εταιρειών 292
Τόκοι Χρεωγράφων Τραπέζης Κύπρου 16
Ενοίκια καθαρά (Μέχρι Οκτώβρη 1989) 582
Εξισωτική πρόσθεση (1977-1980) 8.203
Σύνολο 24.641
2. Το ποσό της εξισωτικής πρόσθεσης προέκυψε λόγω μόνιμου τερματισμού της χρήσης ενοικίασης του διαμερίσματος σας, για το οποίο σας παραχωρούντο εκπτώσεις λόγω φθοράς.
3. Βάσει του Άρθρου 12(3)(α) των περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων, 1961 - 1989 τα ποσά της έκπτωσης λόγω φθοράς που ωφεληθήκατε για τα διάφορα χρόνια, θεωρούνται εισόδημα στο χρόνο μέσα στον οποίο η διακοπή της χρήσης ήταν μόνιμη και οριστική.
4. Σας εσωκλείω Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας με Κώδικα '4'.
Αν νομίζετε ότι αδικείστε από την πιο πάνω απόφασή μου μπορείτε να κάμετε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας μέσα σε 75 μέρες από σήμερα."
Τέθηκαν με την προσφυγή προς εξέταση τρία θέματα. Το πρώτο είναι το κατά πόσο εύλογα κατέληξε ο έφορος ότι το διαμέρισμα έπαυσε οριστικά να χρησιμοποιείται για ενοικίαση· το δεύτερο είναι το κατά πόσο, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης στο πρώτο, δικαιολογημένα θεωρήθηκε ότι αυτό συνέβηκε κατά το 1989 ώστε να γίνει η εξισωτική πρόσθεση σε εκείνο το φορολογικό έτος και όχι μεταγενέστερα, "ήτοι από το 1990 και εντεύθεν"· και το τρίτο είναι το κατά πόσο η απόφαση του Εφόρου ήταν επαρκώς αιτιολογημένη.
Αναφορικά με το πρώτο, ο συνήγορος του αιτητή εξέλαβε στη γραπτή αγόρευση του πως το θέμα συνίστατο στα εξής:
"Το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν την 1 Νοεμβρίου 1989 η ενοικίαση του διαμερίσματος προς την εταιρεία Olympia Management and Services τερματίσθηκε προσωρινά για γενικές ανακαινίσεις και για μικρό χρονικό διάστημα και μέχρι να εξασφαλισθεί η σχετική άδεια του ΚΟΤ, ο αιτητής εκχώρησε τη χρήση του διαμερίσματος στην οικογενειακή του εταρεία Ehce Ltd η οποία παρείχε συμβουλές διεύθυνσης ξενοδοχείων και η οποία το χρησιμοποιούσε σαν χώρο γραφείου για την εξυπηρέτηση των πελατών της.
Οι καθ' ων η αίτηση θεώρησαν ότι η πιο πάνω χρήση του διαμερίσματος από την οικογενειακή εταιρεία του αιτητή Ehce Ltd είχε σαν αποτέλεσμα την οριστική και μόνιμη διακοπή της ενοικίασης του διαμερίσματος και προέβησαν σε εξισωτική πρόσθεση με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 12(3) των Περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμων.
........................................................................................................
Προσωρινά και για μικρή χρονική περίοδο το διαμέρισμα παραχωρήθηκε προς την οικογενειακή του εταιρεία Ehce Ltd αλλά από το 1992 και εντεύθεν το διαμέρισμα, το οποίο έχει εξασφαλίσει και σχετική άδεια από τον ΚΟΤ, είναι τουριστικό διαμέρισμα και βρίσκεται στη διάθεση της εταιρείας Olympia Management & Services Ltd για ενοικίαση."
Όπως είδαμε όμως τα γεγονότα δεν ήταν ακριβώς έτσι. Από την 31 Οκτωβρίου 1989 που τερματίστηκε η τότε ενοικίαση, το διαμέρισμα ο αιτητής δεν το ξαναενοικίασε μέχρι την 1 Δεκεμβρίου 1998, εννέα χρόνια αργότερα. Προκύπτει δε πως τουλάχιστο μέχρι τις 17 Ιουλίου 1995 το διαμέρισμα το χρησιμοποιούσε για δική του περιστασιακή διαμονή επειδή απασχολείτο στη Λεμεσό ενώ διατηρούσε τη μόνιμη κατοικία του στη Λευκωσία. Για τα περί διευθέτησης με την οικογενειακή του εταιρεία Ehce, ο αιτητής δεν παρουσίασε ο,τιδήποτε που να τα στοιχειοθετούν, ή έστω να τα καθιστούν πιθανά. Αλλά και μετά το Φεβρουάριο του 1992 που το διαμέρισμα ενεγράφη ως τουριστικό, ενώ η εξέλιξη αυτή δεν παραγνωρίζεται, εντούτοις δεν φαίνεται να είχε οποιαδήποτε απτή επίδραση στους σχεδιασμούς του αιτητή. Το διαμέρισμα εμφανίζεται να βρισκόταν έκτοτε "στη διάθεση" της εταιρείας Olympia Management & Services "για ενοικίαση" ώστε αυτή "να μπορεί να το εκμεταλλεύεται σαν τουριστικό". Ό,τι και να σημαίνει αυτό. Η εν λόγω εταιρεία δεν κατέστη η ίδια ενοικιάστρια όπως και προηγουμένως. Ούτε και μέχρι σχεδόν το τέλος του 1998 - περισσότερο από έξι χρόνια μετά την εγγραφή - ενοικιάστηκε το διαμέρισμα σε οποιονδήποτε άλλο. Τουλάχιστο αυτό δήλωνε ο αιτητής.
Τα όσα ενδιαφέρουν σχετικά με το δεύτερο ζήτημα εκτίθενται ευσύνοπτα στο ακόλουθα απόσπασμα της γραπτής αγόρευσης του συνηγόρου του αιτητή:
"Οι καθ' ων η αίτηση προβαίνουν σε εξισωτικές προσθέσεις μέσα στο φορολογικό έτος 1989 διότι θεωρούν ότι το διαμέρισμα έπαυσε οριστικά να χρησιμοποιείται για ενοικίαση το 1989. Όπως φαίνεται όμως τόσο από τη φορολογική δήλωση του αιτητή όσο και από τη φορολογία που οι ίδιοι οι καθ' ων η αίτηση απέστειλαν στον αιτητή για το 1989 - Παραρτήματα Γ και Δ αντίστοιχα - ο αιτητής είσπραξε ενοίκια από το επίδικο διαμέρισμα το 1989 και επομένως εσφαλμένα οι καθ'ων η αίτηση προβαίνουν σε εξισωτικές προσθέσεις μέσα στο φορολογικό έτος 1989. Αν υπήρξε οριστική διακοπή της χρήσης του διαμερίσματος για σκοπούς ενοικίασης, πράγμα το οποίο αρνούμαστε, αυτό έγινε μεταγενέστερα του φορολογικού έτους 1989 ήτοι από το 1990 και εντεύθεν και επομένως εσφαλμένα ο αιτητής φορολογήθηκε μέσα στο 1989."
Τέλος, ως προς το τρίτο ζήτημα, είναι η θέση του αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση "στερείται κάθε αιτιολογίας". Ο συνήγορος του αιτητή υπέβαλε ότι "δεν υπάρχει οτιδήποτε στην επιστολή ημερ. 18 Φεβρουαρίου 1999 ..... το οποίο να υποστηρίζει τη λήψη της επίδικης απόφασης" αφού δεν επεξηγούνται οι λόγοι που οδήγησαν σ' αυτήν και ότι επομένως "είναι αδύνατο για το Δικαστήριο να εξακριβώσει τους λόγους για τους οποίους ο Έφορος θεωρεί ότι το διαμέρισμα οριστικά έπαυσε να χρησιμοποιείται για ενοικίαση".
Η παύση της ενοικίασης για κάποιο διάστημα χωρίς πρόθεση μεταβολής της χρήσης του υποστατικού, δεν θα σήμαινε ότι αυτό έχει "παύσει οριστικώς να χρησιμοποιείται διά τους σκοπούς" ενοικίασης. Το "οριστικώς" σημαίνει τελικώς. Η μη ενοικίαση προσωρινά, χωρίς μεταβολή του σκοπού, ως ενεστώσα πραγματικότητα, δεν θα ενέπιπτε στην εν λόγω διάταξη, κατά τη γνώμη μου, ακόμα και εκεί όπου γινόταν στο μεταξύ προσωπική χρήση περιστασιακά και για μικρό χρονικό διάστημα όσο και αν είναι ίσως δύσκολο να ορίσει κανείς την έκταση του διαστήματος. Δεν φαίνεται όμως στην παρούσα περίπτωση πως επρόκειτο περί τέτοιας εξέλιξης. Ο τρόπος με τον οποίο ο ίδιος ο αιτητής έθεσε το ζήτημα στη Δήλωση του για το Φορολογικό Έτος 1990, καταδεικνύει πως η μη ενοικίαση του διαμερίσματος μετά το τέλος Οκτωβρίου του 1989 δεν αποτελούσε απλώς μια προσωρινή διακοπή μετά την οποία αυτός θα προέβαινε και πάλι σε ενοικίαση του διαμερίσματος. Τουναντίον το "Δεν ενοικιάζω το διαμέρισμα στη Λεμεσό πλέον" εκφράζει με σαφήνεια μια νέα ενεστώσα κατάσταση πραγμάτων με απεριόριστη έκταση: της μη ενοικίασης πια. Ούτε και παρέσχε με άλλο τρόπο οποιανδήποτε ένδειξη περί προσωρινότητας· δεν προέβαλε κάποιο πρόβλημα του οποίου ανέμενε την επίλυση ή κάποια αδυναμία παροδική. Ήταν κατηγορηματικός. Η προφανώς προσωπική χρήση του διαμερίσματος στην οποία ο αιτητής εν συνεχεία προέβη για τόσα πολλά χρόνια, συνιστά στοιχείο προς την ίδια κατεύθυνση. Εξ άλλου το οριστικώς με την έννοια, όπως ανέφερα, του τελικώς, δεν ενέχει και την έννοια του αμετακλήτως. Εκείνο που, κατά την άποψη μου, έχει σημασία είναι το ποια, κατά τα πράγματα, ήταν η πρόθεση στο δεδομένο χρόνο. Το όποιο ενδεχόμενο και πάλι μεταβολής της πρόθεσης δεν αναιρεί ή αφαιρεί από τη δημιουργηθείσα νέα κατάσταση ακόμα και όπου ένα τέτοιο ενδεχόμενο παρέμενε διαχρονικά σταθερό.
Ως προς το χρόνο οριστικοποίησης της παύσης, ενώ δεν εκδηλώθηκαν καθοριστικές ενδείξεις μέσα στο 1989, δηλαδή από τον τερματισμό της ενοικίασης κατά το τέλος Οκτωβρίου 1989 μέχρι τέλος του έτους, εντούτοις τα όσα ακολούθησαν δείχνουν ποια ήταν εξ αρχής η κατάσταση. Σε αυτό επαρκούν δε η νέα προσωπική και διαρκείας χρήση του διαμερίσματος όπως και η δήλωση του αιτητή για το φορολογικό έτος 1990 αναφορικά με την εξέλιξη. Το γεγονός ότι για το φορολογικό έτος 1989 το διαμέρισμα ήταν για δέκα μήνες ενοικιασμένο και δηλώθηκαν τα ενοίκια δεν σήμαινε, κατά την άποψή μου, ότι δεν μπορούσε να υπάρξει οριστική παύση της ενοικίασης μέσα σε εκείνο το έτος.
Τέλος, ως προς την αιτιολογία, δεν συμμερίζομαι την άποψη πως δεν ήταν επαρκής. Τα όσα εκτίθεντο στην επιστολή του Εφόρου ημερ. 18 Φεβρουαρίου 1999 σε συνάρτηση με το υλικό στο διοικητικό φάκελο, το οποίο συνίστατο σε ό,τι ο ίδιος ο αιτητής είχε θέσει υπόψη του Εφόρου και το οποίο, καθώς μου φαίνεται, δεν παρείχε εύλογα δυνατότητα για άλλη λύση, αποτελούν ικανοποιητική αιτιολογία.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.