|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 1019/98
ΕΝΩΠΙΟΝ:
Σ. ΝΙΚΗΤΑ, Δ.Αναφορικά με τα Άρθρα 26, 28 και 146 του Συντάγματος
Μεταξύ -
Μάριου Ζακακιώτη από τη Λεμεσό
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπουργού Υγείας και/ή
Ιατρικών Υπηρεσιών και/ή
Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας
Καθών η αίτηση
-------------------------
Ημερομηνία:
11 Δεκεμβρίου, 2000Για τον αιτητή: Α.Σ. Αγγελίδης
Για τους καθών η αίτηση: Ε. Κλεόπα (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Το Δεκέμβριο του 1993, αφού συμπληρώθηκε η διαδικασία απονομής σύνταξης αναπηρίας, ο Εξεταστής Απαιτήσεων είχε εγκρίνει την αίτηση του κ. Μάριου Ζακακιώτη (αιτητή), που υπέβαλε από το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, για παροχή τέτοιας σύνταξης. Το Νοέμβριο του 1994, μετά από νέα έρευνα, επαναβεβαιώθηκε το δικαίωμα του αιτητή για συνέχιση της σύνταξης, λόγω ανικανότητας. Στις 6/12/96, αφού προηγήθηκε πάλιν έρευνα, συνεχίστηκε η καταβολή της σύνταξης.
Η μελέτη, τον Ιούλιο του 1997, από το Ταμείο Πλεονάζοντος Προσωπικού - μετά από αίτημα υπαλλήλου της εταιρείας Marios Zakakiotis Constructions Ltd., που απολύθηκε από την εταιρεία αυτή για λόγους πλεονασμού - υπαγόρευσε για μια ακόμη φορά την επαναδιερεύνηση της κατάστασης του αιτητή σε σχέση με τη βιοποριστική του ικανόητα. Παθολογικό Ιατρικό Συμβούλιο παρέπεμψε τον αιτητή σε Νευροχειρουργικό Ιατρικό Συμβούλιο (Ν.Ι.Σ.) Τούτο διαπίστωσε την ικανότητα του αιτητή να εργάζεται.
Με βάση τη γνωμάτευση του Ν.Ι.Σ. τερματίστηκε η καταβολή της σύνταξης ανικανότητας στον αιτητή. Η απόφαση λήφθηκε από τον Εξεταστή Απαιτήσεων και κοινοποιήθηκε στις 19/1/98 (βλ. Παράρτημα 12). Στις 31/3/98 το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων, απαντώντας στο δικηγόρο του αιτητή αναφορικά με ερώτημα του για τους λόγους διακοπής του ωφελήματος, αναφέρει:
"Στην περίπτωση του πελάτη σας έχει διαπιστωθεί μετά από έρευνα ότι είναι ο Διευθυντής της Εταιρείας Marios Zakakiotis Constructions Ltd. Σύμφωνα με την έκθεση που ετοιμάστηκε από Επιθεωρητή του Τμήματος μας, ο κ. Μάριος Ζακακιώτης απασχολείται στην εταιρεία κανονικά.
Συμπληρωματικά αναφέρω ότι ο κ. Ζακακιώτης παραπέμφθηκε και εξετάστηκε στις 15.12.97 από Νευροχειρουργικό Ιατρικό Συμβούλιο, το οποίο γνωμάτευσε ότι είναι ικανός για εργασία."
Ο αιτητής ωστόσο επανήλθε με νέα αίτηση του ημερ. 13/3/98. Το Ν.Ι.Σ., που τον υπέβαλε σε εξετάσεις στις 11/5/98, βεβαίωσε ότι είναι ικανός για την άσκηση του επαγγέλματος του διευθυντή εταιρείας. Υπό το πρίσμα του πορίσματος αυτού, ο Εξεταστής Απαιτήσεων απέρριψε και τη νέα αίτηση γιατί:
"το ποσοστό της ανικανότητας σας για εργασία είναι χαμηλότερο του 66 2/3 % που προβλέπει η νομοθεσία Κοινωνικών Ασφαλίσεων για τη χορήγηση σύνταξης ανικανότητας."
Η απόφαση κοινοποιήθηκε στις 14/5/98 (παράρτημα 17).
Ο αιτητής δεν πρόσβαλε την παραπάνω απόφαση, που λήφθηκε από τον Εξεταστή Απαιτήσεων. Η προσφυγή του στρέφεται κατά του Υπουργείου Υγείας και/ή των Ιατρικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας. Και με αυτή αξιώνει:
"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των καθ' ων η αίτηση η οποία γνωστοποιήθηκε στον αιτητή με επιστολή των καθ' ων ημερομ. 11/9/98 και με την οποίαν απέρριψαν, μετά από εξέταση του από το Ιατροσυμβούλιο (έκθεση ημερ.10.8.98), την αίτηση του για σύνταξη ανικανότητας είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος."
Το αντικείμενο της προσφυγής θα καταστεί διαυγέστερο, αφού κοιτάξουμε τις δυο πιο πάνω επιστολές. Η επιστολή της 11/9/98 (τεκμ. 1 στην αγόρευση των καθών) αποτελεί απάντηση στην επιστολή ημερ. 12/6/98 που ο κ. Αγγελίδης απέστειλε στο Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών παραπονούμενος για επιπόλαιο, ουσιαστικά, τρόπο εξέτασης του πελάτη του από το Ιατροσυμβούλιο. Με την επιστολή του εκείνη ο συνήγορος ζήτησε να εξεταστεί το παράπονο αυτό. Στην επιστολή της 11/9/98 το Τμήμα απλώς παραπέμπει το συνήγορο στα συνημμένα σχόλια και απόψεις του Ιατροσυμβουλίου στο οποίο προφανώς αποτάθηκε το Τμήμα. Είναι η επιστολή της 10/8/98 (Τεκμ. 2 στην αγόρευση των καθών) που αναφέρεται στο αίτημα της προσφυγής, το ουσιαστικό μέρος της οποίας έχει ως εξής:
"Από το ιατρικό του ιστορικό ανέφερε εγκεφαλικό αγγειακό επεισόδιο που συνέβη το 1992.
Υπεβλήθη σε πλήρη νευρολογική εξέταση που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τον έλεγχο των κινήσεων των οφθαλμών και τη βάδιση επί γραμμής για έλεγχο της ισορροπίας.
Το Ιατροσυμβούλιο ομόφωνα αποφάσισε μετα την εξέταση ότι ο κύριος Ζακακιώτης δεν παρουσιάζει ποσοστό ανικανότητας τόσο ψηλό που να δικαιολογεί την από τούδε και στο εξής πληρωμή του από τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις.
Στα όσα περαιτέρω αστήρικτα αναφέρεται ο δικηγόρος του είναι τα κατά κόρον γνωστά που λέγονται σ' όλες τις περιπτώσεις που ο πελάτης τους δεν επιτυγχάνει του σκοπού του."
Προβλήθηκε προδικαστική ένσταση από τρία σκέλη ότι: (α) η προσφυγή λανθασμένα στρέφεται κατά της Δημοκρατίας μέσω του Υπουργείου Υγείας και του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών, αφού η απόφαση εκδόθηκε από τον Εξεταστή Απαιτήσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων στις 14/5/98 (Παράρτημα 17), (β) η προσβαλλόμενη πράξη (τεκμ. 1 και 2) δε συνιστά εκτελεστή πράξη, και (γ) η προσφυγή, που καταχωρήθηκε στις 18/11/98, είναι εκπρόθεσμη. Ο αιτητής εντόπισε, όπως λέγει ο δικηγόρος του "την αδικία σε βάρος του στην κρίση ή αρμοδιότητα του Ιατρικού Συμβουλίου". Γιαυτό ασκώντας το δικαίωμα του να υποβάλλει αιτήματα σε Υπουργεία προέβη σε καταγγελία για άδικη μεταχείριση από το Υπουργείο Υγείας το οποίο, μετά από εξέταση του παραπόνου του, πήρε την απορριπτική απόφαση της 11/9/98, η οποία έχει εκτελεστότητα. Προσμετρώντας από την ημερομηνία αυτή, η προσφυγή κατατέθηκε εμπρόθεσμα εντός της προθεσμίας των 75 ημερών. Ο συνήγορος επέμεινε ότι η επιστολή της 11/9/98 περιείχε εκτελεστή πράξη γιατί, όπως αναφέρει στη γραπτή του απαντητική αγόρευση:
"...........διατυπώνει τη θέση άλλου οργάνου μετά από παράπονο πολίτη στον οποίο επιφέρει συγκεκριμένη συνέπεια στην οποίαν αποβλέπει με την προσφυγή του να εξασφανίσει από το χώρο των εγκύρων διοικητικών πράξεων."
Η εκτελεστότητα της πράξης έγκειται, κατά το συνήγορο, που πρέπει να πω, ότι δε θεμελίωσε τις εισηγήσεις του με αναφορά σε νομολογία, στο ότι απορρίφθηκε το παράπονο του αιτητή.
Θεωρώ την παραπάνω επιχειρηματολογία του αιτητή αβάσιμη και ευρισκόμενη εκτός του νομικού πλέγματος που διέπει αυτήν την υπόθεση. Οι προϋποθέσεις παροχής σύνταξης ανικανότητας καθορίζονται από το άρθρ. 38 του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου του 1980 (ν. 41/80), όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 96/89. Σύμφωνα με το εδ. 3(α) το ενδιαφερόμενο πρόσωπο μπορεί, κατ' απαίτηση του Διευθυντή του Τμήματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων, να υποβληθεί σε ιατρική εξέταση ή επανεξέταση σε οποιοδήποτε χρόνο τού καθορίσει (βλ. προσφ. αρ. 702/95 Γεώργιος Χ"Αραπη ν. Δημοκρατίας ημερ. 28/6/96).
Το πιο σημαντικό όμως είναι το άρθρ. 74 του νόμου που καθορίζει τη διαδικασία παροχής της σύνταξης. Τούτο απονέμει αρμοδιότητα του Εξεταστή Απαιτήσεων. Ο Λειτουργός αυτός του Υπουργείου Εργασίας έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα διότι, κατά το εδ. 2 του άρθρου αυτού, εγκρίνει εν όλω ή εν μέρει την απαίτηση ή την απορρίπτει. Και εννοούμε εδώ τη σύνταξη ανικανότητας. Όπως έχει νομολογηθεί, η αρμοδιότητα του αποφασίζοντος οργάνου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση έγκυρης διοικητικής απόφασης και κατ' επέκταση εκτελεστής διοικητικής απόφασης: Χρ. Κυριάκου Λτδ ν. Α.ΤΗ.Κ. (1995) 3 Α.Α.Δ. 178, 183, Α.Ε. 2363 Δημοκρατία ν. Vassiliades Pharmacies Ltd ημερ. 14/9/99.
Η εκτελεστή απόφαση εδώ είναι αυτή που εξέδωσε ο Εξεταστής Απαιτήσεων ημερ. 14/5/98 (παράρτημα 17). Η επιστολή ημερ. 11/9/98 (τεκμ. 1), που παραπέμπει στην ενδοτμηματική επιστολή ημερ. 10/8/98, δεν επηρέασε καθ' οιονδήποτε τρόπο τον αιτητή. Δε δημιούργησε ή αφαίρεσε δικαιώματα, που είναι ένα από τα κύρια γνωρίσματα της εκτελεστότητας. Το Υπουργείο Υγείας, στο οποίο έγραψε ο δικηγόρος του αιτητή, θεώρησε υποχρέωση του να δώσει αυτή τη διευκρινιστική απάντηση στο δικηγόρο του αιτητή. Ο αιτητής όμως γνώριζε ήδη για την τύχη της αίτησης του για την παροχή σύνταξής με την απόφαση της 14/5/98 από το αρμόδιο όργανο. Η ανάμιξη του Υπουργείου Υγείας δεν μπορούσε υπό τις συνθήκες να χρησιμεύσει για παράκαμψη της συνταγματικής προθεσμίας. Άλλωστε κανένα απολύτως ρόλο δε διαδραμάτισε στην όλη υπόθεση. Η αβρότητα του Τμήματος να ενεργήσει στο θέμα αυτό δεν του προσέδωσε και αρμοδιότητα που θα μπορούσε να αναβιώσει το δικαίωμα προσβολής της εκτελεστής απόφασης της 14/5/98.
Η προδικαστική ένσταση και στις τρεις πτυχές της είναι έγκυρη. Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος του αιτητή.
Σ. Νικήτας, Δ.
/Κασ