Ο Φάνος Γ. Ιωνίδης διορίστηκε διαχειριστής της περιουσίας του αποβιώσαντα Χρίστου Τσίμον βάσει εγγράφων διαχείρισης που του παραχωρήθηκαν από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στην αίτηση διαχείρισης 11/85.

Υπέβαλε στις 27.3.86 στον Έφορο Φόρου Κληρονομιών Δήλωση Περιουσίας για την περιουσία του αποθανόντα. Ο Έφορος ζήτησε από το διαχειριστή στις 23.11.89 να του υποβάλει τα πιο κάτω στοιχεία:

(α) Δήλωση κατά πόσο ο αποθανών είχε περιουσία στην Τανζανία κατά την ημερομηνία του θανάτου του και κατά πόσο έγινε εκεί διαχείριση.

(β) Δήλωση για το συμφέρο που είχε ο αποθανών στην εταιρεία KIMAMBA SISAL ESTATE LTD και αν ήταν δυνατό να παρουσιάσει λογαριασμούς της εταιρείας.

Ο διαχειριστής με επιστολή του προς τον Έφορο ημερομηνίας 4.1.90 ανέφερε τα πιο κάτω:

(α) Ο αποθανών δεν άφησε περιουσία επ΄ονόματι του στην Τανζανία.

(β) Δεν ήταν επίσημα μέτοχος της εταιρείας KIMAMBA SISAL ESTATE LTD. Οι μετοχές του είναι εγγεγραμμένες στο όνομα του κ. Τεύκρου Χειμώνα. Όσο αφορά λογαριασμούς για την πιο πάνω εταιρεία αυτή έπαυσε να λειτουργεί από το 1973 και επομένως δεν υπήρχαν λογαριασμοί.

(γ) Το ποσό των £5.000,00 που δηλώθηκε αποτελεί μερίδιο του αποθανόντος το οποίο προέκυψε από την απαλλοτρίωση περιουσίας της πιο πάνω εταιρείας.

(δ) Δεν έγινε διαχείριση στην Τανζανία διότι ο αποβιώσας δεν είχε επίσημα περιουσία εκεί αφού οι μετοχές του στην εταιρεία είναι εγγεγραμμένες στο όνομα του κ. Τεύκρου Χειμώνα.

Στις 20.2.90 ο Έφορος απέστειλε στο διαχειριστή ειδοποίηση επιβολής φορολογίας φόρου κληρονομιών καθορίζοντας την καθαρή αξία της περιουσίας του αποθανόντος κατά την ημερομηνία του θανάτου του στις £43.928,00 και το Φόρο Κληρονομιών στις £3.369,00, πλέον τόκους 6% από 7.9.85, αφού προηγουμένως αφαίρεσε με βάση το άρθρο 26 του περί Φορολογίας των Κληρονομιών Νόμου του 1962, όπως τροποποιήθηκε με το Ν.71/68, το φόρο που πληρώθηκε στην Ελλάδα. Ο διαχειριστής υπέβαλε ένσταση κατά της πιο πάνω ειδοποίησης επιβολής φορολογίας για τους εξής λόγους:

Στις 10.8.95 ο Έφορος, αφού μελέτησε την ένσταση του αιτητή, αποφάσισε ότι η καθαρή αξία της περιουσίας ανέρχεται στις £35.555,00 και ο φόρος κληρονομίας σε £2.114,00 αφού αφαιρέθηκε ο φόρος κληρονομίας που πληρώθηκε στην Ελλάδα για την εκεί περιουσία του αποθανόντα. Εναντίον της πιο πάνω απόφασης καταχωρίστηκε η κρινόμενη προσφυγή.

Με διάταγμα του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας ημερομηνίας 27.11.98 διορίστηκε διαχειρίστρια της περιουσίας του αποβιώσαντα η κα Ελένη Καλαβά-Καδή σε αντικατάσταση του κ. Ιωνίδη, ο οποίος απεβίωσε. Ακολούθως εκδόθηκε διάταγμα ημερομηνίας 7.5.99 για την τροποποίηση του τίτλου της προσφυγής με την αντικατάσταση του ονόματος του αιτητή.

Ο δικηγόρος της αιτήτριας πρόβαλε ότι οι καθ΄ων η αίτηση λανθασμένα αρνήθηκαν να επιτρέψουν έκπτωση από την αξία της φορολογητέας περιουσίας του αποβιώσαντα του ποσού των £19.395,00 που ο αποβιώσας όφειλε στην εταιρεία XENIA ESTATES LTD. Η θέση του είναι ότι η οφειλή αυτή του αποθανόντα ως πληγέντα οφειλέτη δεν διαγράφεται αλλά μόνο αναστέλλεται μέχρις ότου τερματιστεί η κατάσταση που δημιουργήθηκε με την τουρκική εισβολή.

Η δικηγόρος των καθ΄ων η αίτηση αντέταξε ότι το πιο πάνω ποσό δεν είναι εισπρακτέο με βάση τον Περί Ανακουφίσεως Οφειλετών (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμο του 1979, Ν.24/79. Πρόβαλε ότι ο αιτητής, ο οποίος αναμφισβήτητα εμπίπτει στην έννοια "εκτοπισθείς ή πληγείς οφειλέτης", απαλλάσσεται της ευθύνης καταβολής του χρέους αυτού το οποίο δεν αποτελεί οφειλόμενο ποσό εκ της περιουσίας του αποθανόντα και στην περίπτωση που δεν έχει κηρυχθεί ως πληγείς οφειλέτης από το αρμόδιο Δικαστήριο. Παρέπεμψε σχετικά στην απόφαση Μ. Δημητριάδης Λτδ ν. Υπουργού Οικονομικών κ.α., (1993) 3 Α.Α.Δ. 51. Παρέπεμψε επίσης στο άρθρο 4Α του Ν.174/88, με βάση το οποίο απαγορεύεται στους πιστωτές να εισπράττουν οφειλή από εκτοπισθέντες ή πληγέντες οφειλέτες διαρκούσης της έκρυθμης κατάστασης.

Απορρίπτω τον πιο πάνω λόγο ακύρωσης του αιτητή. Συμφωνώ με τη δικηγόρο των καθ΄ων η αίτηση. Για τις μετοχές του αποθανόντα στην πιο πάνω εταιρεία δεν υπολογίστηκε οποιαδήποτε αξία γιατί όλα τα περιουσιακά της στοιχεία βρίσκονται στις περιοχές που ελέγχουν τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής. Είναι παράλογο το οφειλόμενο προς την εταιρεία χρέος αφενός να θεωρείται άνευ αξίας όσον αφορά την εταιρεία και να μη δικαιούται να το εισπράξει και αφετέρου το ίδιο χρέος, να θεωρείται ότι έχει αξία όσον αφορά τον οφειλέτη και να υπολογίζεται ως οφειλή από αυτόν.

Περαιτέρω ο συνήγορος της αιτήτριας ισχυρίστηκε ότι οι καθ΄ων η αίτηση λανθασμένα δεν προέβηκαν σε επιμερισμό του επιβληθέντα φόρου επί της αξίας της περιουσίας στην Κύπρο, Αθήνα και Τανζανία και δεν καθόρισαν το φόρο ο οποίος αναλογούσε σε κάθε κατηγορία περιουσιακών στοιχείων, όπως όφειλαν να πράξουν δυνάμει του άρθρου 48(3) του Νόμου.

Κρίνω σκόπιμη την παράθεση αυτούσιου του άρθρου 48(3) του Νόμου:

Συμφωνώ με την δικηγόρο των καθ΄ων η αίτηση. Το πιο πάνω άρθρο δεν δίνει την ευχέρεια ενέργειας στον Έφορο με τον τρόπο που εισηγείται ο αιτητής. Η ευχέρεια του Εφόρου αφορά την περίπτωση που κάποιο πρόσωπο το οποίο έχει συμφέρο σε κάποιο συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο υποβάλλει αίτηση για προσδιορισμό του φόρου κληρονομίας αναφορικά με το περιουσιακό στοιχείο αυτό και όχι σε οποιαδήποτε περίπτωση όταν επιθυμεί ο εκτελεστής. Ερμηνεύοντας το πιο πάνω άρθρο, διαζευκτικά δύναται να υποβάλει αίτηση και ο εκτελεστής σε σχέση με κάποιο συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο στο οποίο έχει συμφέρο οποιοδήποτε πρόσωπο.

Οι διατάξεις των φορολογικών νόμων ερμηνεύονται αυστηρά. Δεν επιτρέπεται ευρεία ερμηνεία εκεί όπου η γλώσσα του νομοθετήματος είναι καθαρή και δεν αφήνει αμφιβολία.

Επίσης ο συνήγορος ισχυρίστηκε ότι με βάση το άρθρο 27 του Νόμου ο διαχειριστής δεν είναι υπόχρεος για καταβολή φόρου πέραν του ποσού του ενεργητικού της περιουσίας που έλαβε με την ιδιότητα του αυτή.

Είναι ο ισχυρισμός του ότι το μόνο περιουσιακό στοιχείο του αποβιώσαντος που πειρήλθε στα χέρια του διαχειριστή είναι το ποσό των £600,00 που είναι κατατεθειμένο σε τραπεζικό λογαριαμό και είναι δεσμευμένο από τους καθ΄ων η αίτηση. Είναι η θέση του ότι δεν μπορούν οι καθ΄ων η αίτηση να απαιτούν την καταβολή φόρου που ανέρχεται σε £2.114,00.

Το άρθρο 27 του Νόμου καθορίζει την υποχρέωση του εκτελεστή να καταβάλει το φόρο κληρονομίας σε σχέση με όλα τα περιουσιακά στοιχεία του αποθανόντα κατά το χρόνο του θανάτου του. Προβλέπει επίσης το ίδιο άρθρο ότι: ". . . .αλλ΄ο εκτελεστής δεν θα είναι υπόχρεως δι΄οιονδήποτε ποσόν φόρου πέραν του ποσού του ενεργητικού της περιουσίας του ληφθέντος υπ΄αυτού εν τη ιδιότητητι αυτού ως εκτελεστού, ή πέραν του ποσού όπως θα ηδύνατο να ληφθή αλλά δεν ελήφθη λόγω αμελείας ή πταίσματος αυτού."

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Νόμου ο φόρος κληρονομίας επιβάλλεται πάνω στην αξία της περιουσίας του αποθανόντος. Η αξία της περιουσίας υπολογίστηκε από τον Έφορο σε £35.555,00 και ο φόρος κληρονομίας σε £2.114,00. Η ύπαρξη των στοιχείων της περιουσίας όπως εκτιμήθηκαν από τον Έφορο δεν έχει αμφισβητηθεί από τον αιτητή. Συνεπώς απορρίπτεται και ο πιο πάνω λόγος ακύρωσης.

Ισχυρίστηκε επίσης ο συνήγορος της αιτήτριας ότι οι καθ΄ων η αίτηση λανθασμένα επέβαλαν τόκο προς 6% από 7.9.85 πάνω στο ποσό του φόρου κληρονομίας. Είναι ο ισχυρισμός του ότι είναι παράνομη η επιβολή τόκου από 7.9.85. Πρόβαλε ότι η ένσταση του υποβλήθηκε το Μάρτιο του 1990 και η απόφαση του Εφόρου επί της ένστασης λήφθηκε τον Αύγουστο του 1995. Συνεπώς η καθυστέρηση δεν οφείλεται στον ίδιο αλλά στους καθ΄ων η αίτηση.

Ο ισχυρισμός αυτός δεν απαντήθηκε από τη δικηγόρο των καθ΄ων η αίτηση.

Το θέμα διέπεται από το άρθρο 44 του Νόμου όπως ίσχυε κατά τον ουσιώδη χρόνο (τροποποιήθηκε με το Ν.6(1)/96). Το άρθρο αυτό προνοούσε ότι επιβαλλόταν τόκος 6% σε κάθε φόρο κληρονομίας από την πάροδο δώδεκα μηνών από την ημερομηνία του θανάτου του αποθανόντος μέχρι την ημερομηνία πληρωμής. Η ημερομηνία θανάτου ήταν η 7.9.84 και συνεπώς ορθά επιβλήθηκε τόκος από 7.9.85.

Δεν βλέπω να συνέεται με οποιοδήποτε τρόπο ο ισχυρισμός για παράνομη επιβολή τόκου από 7.9.85 με τον ισχυρισμό για αργοπορία στην εξέταση της ένστασης.

Για τους πιο πάνω λόγους καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η απόφαση του Εφόρου ήταν εύλογα επιτρεπτή.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της αιτήτριας.

Π. Αρτέμης,

&# 9;Δ.

/Χ.Π.