|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 457/98
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Ανδρέα Πολυβίου
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
18 Ιουλίου 2000
Για τον Αιτητή: κα. Α. Ευσταθίου.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κ. Α. Μαππουρίδης, Δικηγόρος της
Δημοκρατίας Α, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος: κ. Π. Μιχαήλ για κ.κ. Παπαραραλάμπους
και Αγγελίδη.
----------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η προσφυγή ζητά την ακύρωση απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών ημερομηνίας 13.3.1998 με την οποία απορρίφθησαν οι ιεραρχικές προσφυγές του Αιτητή εναντίον απόφασης της Αρχής Αδειών και επικυρώθηκε η εν λόγω απόφαση.
Το ιστορικό της προσφυγής ανάγεται σε αιτήσεις ημερομηνίας 12.11.1996 τις οποίες υπέβαλε το Ενδιαφερόμενο Μέρος για αντικατάσταση των λεωφορείων της FE692 και FA700 με άλλα. Οι αιτήσεις εγκρίθησαν από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων στις 18.11.1996 δυνάμει του άρθρου 3Α του περί Ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς (Τροποποιητικού) Νόμου του 1996 (Νόμος 16(1)/1996). Κατόπιν τούτου, το Ενδιαφερόμενο Μέρος ενέγραψε τα οχήματα CAE400 και ΕΝΜ561 σε αντικατάσταση των FE692 και FA700 αντίστοιχα και της χορηγήθηκε άδεια οδικής χρήσης αγροτικού λεωφορείου για τα CAE400 και ΕΝΜ561 από την Αρχή Αδειών στις 26.1.1997 και 2.5.1997 αντίστοιχα για τις ίδιες διαδρομές όπως για τα αντικατασταθέντα λεωφορεία. Στις 5.6.1997 ο Αιτητής καταχώρησε ιεραρχική προσφυγή κατά της εν λόγω απόφασης της Αρχής Αδειών, ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών, παραπονούμενος για τη χορήγηση άδειας αντικατάστασης των FE692 και FA700. Η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Αδειών επί της εν λόγω ιεραρχικής προσφυγής είναι, ως ανωτέρω, και το αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, αναφέρει δε τα ακόλουθα:
"Οι παρούσες προσφυγές στρέφονται εναντίον απόφασης της Αρχής Αδειών για χορήγηση άδειας οδικής χρήσης των λεωφορείων με αριθμούς εγγραφής CAE400 και ΤΕΝΜ561 με έδρα τον Κ. Πύργο και Πηγαίνεια στην Ελένη Παύλου.
Από την εξέταση των φακέλλων των πιο πάνω αυτοκινήτων διαπιστώνεται ότι το CAE400 22 θέσεων έχει άδεια οδικής χρήσης να εκτελεί την διαδρομή Κ. Πύργος - Πάφος από 26.5.97 μέχρι 25.5.2000 το οποίο αντικατέστησε το FE692 στις 20.11.96 με απόφαση της Αρχής Αδειών. Το FE692 είχε εν τω μεταξύ άδεια οδικής χρήσης μέχρι 18.4.99 αλλά αδρανούσε λόγω έλλειψης εργασίας και ήτο ακινητοποιημένο από 1.12.96. Το όχημα ΕΝΜ561 18 θέσεων έχει άδεια οδικής χρήσης να εκτελεί τη διαδρομή Πηγαίνεια και Χαλέπι - Πάφος από 2.5.97 μέχρι 1.5.2000 και αντικατέστησε το FA700 με απόφαση της Αρχής Αδειών στις 20.11.96. Το FA700 είχε άδεια οδικής χρήσης μέχρι 18.4.99 αλλά όπως και το προηγούμενο από το 1992 αδρανούσε λόγω έλλειψης εργασίας. Ήτο και αυτό ακινητοποιημένο από 1.10.96. Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι η Αρχή Αδειών προχώρησε στην αντικατάσταση των πιο πάνω λεωφορείων χωρίς να τους ενημερώσει και ότι υπολόγισε σε αυτή την αδράνεια των αυτοκινήτων για να αναπτύξει καλύτερα την επιχείρηση του.
Η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών κρίνει ότι ορθά η Αρχή Αδειών προχώρησε στην χορήγηση άδειας για αντικατάσταση των αδειούχων οχημάτων με νέα οχήματα της ίδιας κατηγορίας. Δεν χρειάζετο να ενημερωθεί ο προσφεύγων εις αυτή την περίπτωση γιατί δεν επρόκειτο περί νέων αδειών.
Ως εκ τούτου η προσφυγή απορρίπτεται και επικυρώνεται η απόφαση της Αρχής Αδειών για τη χορήγηση των πιο πάνω αδειών.
Η βασική εισήγηση της ευπαιδεύτου συνηγόρου για τον Αιτητή στη γραπτή αγόρευση της, που αποτέλεσε και τη βασική θέση κατά την ακρόαση των ιεραρχικών προσφυγών, είναι ότι, δεδομένης της δηλωθείσας ακινητοποίησης των FE692 και FA700 για πέραν των τριών ετών, ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 6(2) του περί ρυθμίσεως της Τροχαίας Μεταφοράς Νόμου του 1982 (Νόμος 9/1982) το οποίο προνοεί:
6(2) "Ανεξαρτήτως πάσης ετέρας διατάξεως του παρόντος άρθρου, η άδεια οδικής χρήσεως παύει ισχύουσα εν περιπτώσει αμελείας του κατόχου αυτής όπως προβή εις την ανανέωσιν αυτής εντός χρονικής περιόδου μέχρι πέντε μηνών από της λήξεως αυτής, εκτός εάν η αρχή αδειών δι΄αποχρώντος κατά την κρίσιν αυτής λόγους ήθελεν εγκρίνει την ακινητοποίησιν του οχήματος δια χρονικήν περίοδον μη υπερβαίνουσαν τα τρία έτη."
Συνεπώς, εισηγείται η κα Ευσταθίου, δεν ήταν δυνατή η αντικατάσταση των FE692 και FA700 με τα CAE400 και ΕΝΜ561, ούτε η επακόλουθη χορήγηση άδειας οδικής χρήσης σε αυτά, αφού η αντικατάσταση και η επακόλουθη χορήγηση άδειας οδικής χρήσης έγινε βέβαια στη βάση ότι τα FE692 και FA700 είχαν άδεια οδικής χρήσεως εν ισχύει, σε συνάρτηση, όπως είναι η θέση της άλλης πλευράς, με το άρθρο 8(6) του Νόμου 9/1982.
Όπως προκύπτει από τους φακέλλους, το FE692 είχε δηλωθεί στον Έφορο Μηχανοκινήτων Οχημάτων ότι θα ήταν ακινητοποιημένο από 1.7.1988 για 35 μήνες, από 1.1.1991 για 35 μήνες, από 1.1.1994 για 35 μήνες, από 12.12.1994 για 35 μήνες και από 1.12.1996 για 35 μήνες. Το δε FA700 είχε δηλωθεί ότι θα ήταν ακινητοποιημένο από 1.10.1993 για 35 μήνες και από 1.10.1996 για 35 μήνες.
Οι ακινητοποιήσεις αυτές όμως (όπως και οι κατά καιρούς ανακλήσεις της άδειας κυκλοφορίας των οχημάτων), προερχόμενες από δηλώσεις προς τον Έφορο Μηχανοκινήτων Οχημάτων στα πλαίσια του Νόμου 86/1972 και συναρτώμενες προς την άδεια κυκλοφορίας των οχημάτων, δεν επηρέαζαν την εμβέλεια του άρθρου 6(2). Το άρθρο 6(2) ισχύει ώστε να παύει ισχύουσα όχι η άδεια κυκλοφορίας του οχήματος (η οποία εκδίδεται από τον Έφορο), αλλά η άδεια οδικής χρήσης του οχήματος, η οποία παραχωρείται από την Αρχή Αδειών, αν η άδεια δεν ανανεωθεί εντός πέντε μηνών από της λήξης της, εκτός αν η ίδια η Αρχή Αδειών εγκρίνει την ακινητοποίηση του οχήματος για μέχρι τρία έτη. Στην προκειμένη περίπτωση, η άδεια οδικής χρήσης του FE692 εξεδόθη στις 25.2.1991 και έληγε στις 31.12.1991, ανανεώθη δε στις 6.2.1992, δηλαδή εντός της εν λόγω πενταμήνου περιόδου, μέχρι τις 31.12.1992, και ακολούθως στις 28.5.1993, δηλαδή και πάλι εντός της εν λόγω πενταμήνου περιόδου, μέχρι 31.1
2.1993, τέλος δε στις 18.4.1994, επίσης εντός της διορίας, μέχρι 18.4.1999. Η δε άδεια οδικής χρήσης του FA700, εκδοθείσα την 1.1.1991 και λήγουσα την 31.12.1991, ανανεώθη στις 25.2.1992 μέχρι 31.12.1992, στις 28.5.1993 μέχρι 31.12.1993 και στις 19.4.1994 μέχρι τις 18.4.1999, δηλαδή επίσης πάντοτε εντός της πενταμήνου διορίας. Η άδεια οδικής χρήσης ευρίσκετο λοιπόν εν ισχύει όταν ενεκρίθη η αντικατάσταση των οχημάτων και όταν απεφασίσθη η ιεραρχική προσφυγή, ούτε είναι οι ανανεώσεις της άδειας οδικής χρήσης που προσβάλλονται.Η κα Ευσταθίου παραπέμπει και στο άρθρο 5(11) του Νόμου 9/1982 το οποίο διέπει την εξουσία της Αρχής Αδειών να ανακαλέσει άδεια οδικής χρήσης, σε συνάρτηση με τη θέση ότι, λόγω παραβάσεων του άρθρου αυτού σε σχέση με την ακινητοποίηση των FE692 και FA700, την κυκλοφορίας τους, και τους όρους της άδειας τους, η άδεια οδικής χρήσης τους θα έπρεπε να είχε ανακληθεί. Αυτό όμως δεν είναι το επίδικο θέμα, αφού το ζητούμενο είναι κατά πόσο η άδεια οδικής χρήσης ήταν εν ισχύει - και όχι αν θα έπρεπε να είχε ανακληθεί - όταν ενεκρίθη η αντικατάσταση των οχημάτων. Και η άδεια οδικής χρήσης ήταν, δεδομένα, εν ισχύει. Ούτε πρόκειται ασφαλώς (σε αναφορά με τη μη ανάκληση της άδειας οδικής χρήσης) για προπαρασκευαστική ή ενδιάμεση πράξη της διοίκησης που μπορεί να κριθεί στα πλαίσια της τελικής σύνθετης πράξης, αλλά για ισχυριζόμενες παραλείψεις που θα αφορούσε, όπως εισηγείται και ο κ. Μαππουρίδης, αυτοτελή διοικητική πράξη.
Ανάλογη απάντηση διέπει την άλλη εισήγηση της κας Ευσταθίου ότι η εγγραφή των FE692 και FA700 έπρεπε να είχε ακυρωθεί από τον Έφορο. Και πάλι, το τι προσβάλλεται δεν είναι η παράλειψη της διοίκησης και μάλιστα του Εφόρου, να ασκήσει συγκεκριμένη αρμοδιότητα - κατά την προκειμένη εισήγηση να ακυρώσει την εγγραφή των οχημάτων - αλλά
η έγκριση της αντικατάστασης τους στη βάση του ότι ήσαν εγγεγραμμένα, το οποίο ήταν νομικά το μόνο δεδομένο.Η κα Ευσταθίου εισηγείται επίσης ότι, επικυρώνοντας την απόφαση της Αρχής Αδειών να εγκρίνει την αντικατάσταση των FE692 και FA700, η Αναθεωρητική Αρχή Αδειών ενήργησε, όπως και η Αρχή Αδειών, υπό πλάνη, χωρίς να προβεί στη δέουσα έρευνα και χωρίς να παράσχει δέουσα αιτιολογία, σε συνάρτηση με το άρθρο 8(3) του Νόμου 9/1982 το οποίο καθορίζει τα κριτήρια που η Αρχή Αδειών οφείλει να λαμβάνει υπ΄όψη της στην άσκηση της διακριτικής εξουσίας της.
Τα ενώπιον της Αρχής Αδειών στοιχεία, λέγει η κα Ευσταθίου, κατά την εξέταση του αιτήματος του Ενδιαφερομένου Μέρους, καταδείκνυαν ότι δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 8(3) καθ΄όσον οι ανάγκες της περιοχής ήδη εξυπηρετούντο με επάρκεια. Δεν βλέπω όμως πώς το άρθρο 8(3) υπεισέρχεται καν στην εικόνα. Το άρθρο 8(3) αφορά στην άσκηση της διακριτικής εξουσίας της Αρχής γενικά όσον αφορά την έκδοση αδειών οδικής χρήσης, που δεν ήταν η προκειμένη περίπτωση. Το αίτημα του Ενδιαφερόμενου Μέρους αφορούσε αντικατάσταση οχήματος σε σχέση με ήδη δοθείσα και ισχύουσα άδεια οδικής χρήσης, έτσι εξετάσθηκε από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, από την Αρχή Αδειών και από την Αναθεωρητική Αρχή Αδειών, και έτσι απέληγε να είναι
αφ΄ης στιγμής αποφασίζεται ότι οι άδειες οδικής χρήσης ήσαν εν ισχύει κατά τους πιο πάνω σχετικούς χρόνους. Ήταν λοιπόν το άρθρο 3Α το οποίο είχε εφαρμογή, το οποίο δεν είχε συζητηθεί στις αγορεύσεις και για το οποίο, ως εκ τούτου, κάλεσα τους ευπαιδεύτους συνηγόρους να αγορεύσουν περαιτέρω. Το άρθρο 3Α αντικατέστησε ουσιαστικά το αρχικό άρθρο 3(9) το οποίο παρείχε τη δυνατότητα στην Αρχή να αναθέτει στον Πρόεδρο της την άσκηση ορισμένων εξουσιών της, οι οποίες δεν εξυπάκουαν την άσκηση πραγματικής διακριτικής εξουσίας, αυτή δε είναι και η ιδέα του άρθρου 3Α το οποίο προνοεί:"3Α. Το Τμήμα Οδικών Μεταφορών του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων ορίζεται ως η αρμόδια Αρχή για την άσκηση των ακόλουθων εξουσιών:
(α) Την ανανέωση αδειών οδικής χρήσεως
(β) την παροχή αδειών οδικής χρήσεως σε περιπτώσεις αντικατάστασης οχημάτων, αναφορικά προς τα οποία υφίσταται σε ισχύ άδεια που χορηγήθηκε με βάση τον παρόντα Νόμο
.(γ) την έγκριση νέων ή τροποποίηση υφιστάμενων ωραρίων ή δρομολογίων ή και αμφότερων, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ενστάσεις των ενδιαφερόμενων προσώπων, στα οποία γνωστοποιείται εκ των προτέρων η πρόθεση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών για την έγκριση ή τροποποίηση αυτή
.(δ) την έγκριση για αντικατάσταση ή και ανταλλαγή οχημάτων δημόσιας χρήσης, περιλαμβανομένων και λεωφορείων δημόσιας χρήσης με λεωφορεία μεγαλύτερης χωρητικότητας, όπου δεν υπάρχουν ενστάσεις
.(ε) την ανανέωση αδειών οδικής χρήσης, των οποίων η ισχύς έληξε βάσει του εδαφίου (2) του άρθρου 6
.(στ) τη μέχρι έξι μήνες παράταση των εγκρίσεων που χορηγεί η Αρχή Αδειών δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου
.(ζ) την ακινητοποίηση οχημάτων δημόσιας χρήσης."
Όπως ήδη παρατήρησα, οι εγκρίσεις για την αντικατάσταση των λεωφορείων εδόθησαν όχι από την Αρχή Αδειών αλλά από το Τμήμα Οδικών Μεταφορών δυνάμει του άρθρου 3Α, προφανώς ειδικά δυνάμει του εδαφίου (δ) εφ΄όσον επρόκειτο ακριβώς για αντικατάσταση σε σχέση με την οποία δεν υπήρχαν ενστάσεις. Είναι μάλιστα η τελευταία εισήγηση της κας Ευσταθίου ότι, καθ΄όσον μπορούσε να υπάρξει ένσταση εκ μέρους του Αιτητή, όπως και υπήρξε στη συνέχεια, η Αρχή Αδειών δεν έπρεπε να εγκρίνει την αντικατάσταση χωρίς να ενημερωθεί προηγουμένως ο Αιτητής για τις αιτήσεις για αντικατάσταση. Εδώ όμως ακριβώς έγκειται η λανθασμένη αντίληψη των πραγμάτων, που πηγάζει και από τη σύγχυση όσον αφορά τις αρμοδιότητες της Αρχής και του Τμήματος και όσον αφορά τα επίδικα θέματα. Το παράπονο του Αιτητή ήταν εξ αρχής και παραμένει η έγκριση της αντικατάστασης των λεωφορείων. Η έγκριση αυτή όμως όχι μόνο δεν ήταν στην αρμοδιότητα της Αρχής παρά μόνο του Τμήματος, αλλά και δεν ήταν θέμα που τον αφορούσε. Το άρθρο 8(6) προνοεί ότι είναι δικαιωματικά που εκδίδεται άδεια οδικής χρήσης σε σχέση με λεωφορείο το οποίο προτίθεται να αντικαταστήσει άλλο λεωφορείο για το οποίο υπάρχει
εν ισχύει άδεια οδικής χρήσης. Και επειδή ακριβώς είναι έτσι, η έγκριση για αντικατάσταση, όσο και η παροχή άδειας οδικής χρήσης, ως τυπική διαδικασία, ανατίθεται, όπως προαναφέρθηκε, από το άρθρο 3Α(δ) και 3Α(β), αντίστοιχα, στο Τμήμα και όχι στην Αρχή. Αυτή δε ήταν και η ουσία της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής, η οποία, αφού διαπίστωσε ότι οι άδειες οδικής χρήσης των FE692 και FA700 ήσαν εν ισχύει, αποφάνθηκε ότι ορθά χορηγήθηκε άδεια για αντικατάσταση τους και ότι δεν χρειάζετο να ενημερωθεί ο Αιτητής εφ΄όσον δεν επρόκειτο περί νέων αδειών, ούτε υπεισήλθε η Αναθεωρητική Αρχή στα κριτήρια του άρθρου 8(3) αφού δεν εγείρετο τέτοιο θέμα παρά μόνο θέμα αντικατάστασης λεωφορείων για τα οποία ήδη υπήρχε άδεια εν ισχύι. Η άποψη αυτή ήταν ορθή και δεν αποτελούσε πεπλανημένη αντίληψη του νόμου, ούτε, εν πάση περιπτώσει, ευσταθούν, όπως ήδη διαπιστώθηκε, οι ουσιαστικές αιτιάσεις του Αιτητή κατά της έγκρισης για αντικατάσταση των λεωφορείων τις οποίες έφερε έστω και εκ των υστέρων.Είναι γεγονός ότι οι άδειες οδικής χρήσης που εξεδόθησαν μετά από την έγκριση για αντικατάσταση των λεωφορείων εξεδόθησαν όχι από το Τμήμα αλλά από την Αρχή. Αυτό ήταν και το κύριο θέμα επί του οποίου ζητήθησαν οι απόψεις των ευπαιδεύτων συνηγόρων, εφ΄όσον εφαίνετο να εγείρετο θέμα αρμοδιότητας στην έκδοση των αδειών εν όψει του καθορισμού από το άρθρο 3Α(β) του Τμήματος και όχι της Αρχής ως αρμοδίας αρχής για την παροχή αδειών οδικής χρήσης σε περιπτώσεις αντικατάστασης οχημάτων για τα οποία υπήρχε εν ισχύει άδεια οδικής χρήσης, στην περίπτωση δηλαδή του άρθρου 3Α(δ) όπως η προκειμένη. Αυτό θα ήταν όντως πρόβλημα όσον αφορά την άδεια οδικής χρήσης των νέων λεωφορείων. Έγινε βέβαια παραπομπή στο άρθρο 25 το οποίο διατηρεί την εξουσία της Αρχής να εκδίδει προσωρινές άδειες σε περιπτώσεις οχημάτων που, ως εκ της εκρύθμου καταστάσεως, δεν μπορούν να εκτελούν την οδική χρήση για την οποία τους είχε χορηγηθεί η άδεια, όπως στην περίπτωση του Ενδιαφερόμενου Μέρους, οι παρεχόμενες άδειες οδικής χρήσης στο οποίο ήσαν ομολογουμένως πάντα προσωρινές
. Δεν είναι όμως βέβαιο ότι το άρθρο 25 επεκτείνεται στην παροχή αδειών κατόπιν αντικατάστασης μόνο του οχήματος δυνάμει του άρθρου 3Α(δ), η οποία ρυθμίζεται ειδικά από το άρθρο 3Α(β), τοσούτο μάλλον αφού το ίδιο το άρθρο 25 συναρτά τη χορήγηση προσωρινών αδειών προς την αδυναμία εκτέλεσης της προηγούμενης οδικής χρήσης και έτσι ενδεχομένως μόνο προς την ανάγκη καθορισμού νέας οδικής χρήσης. Δεν θεωρώ όμως αναγκαίο να αποφασίσω το σημείο αυτό αφού στο τέλος της ημέρας, όπως ήδη παρατήρησα, η προσφυγή, όπως και η προσβαλλόμενη απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, δεν είναι την ίδια την άδεια οδικής χρήσης που αφορά αλλά την έγκριση για αντικατάσταση των λεωφορείων, που ήταν και το ρητά διατυπωμένο παράπονο του Αιτητή στις ιεραρχικές προσφυγές του.Η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π