|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 40/98
ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ. Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.
Αναφορικά με τα ΄Αρθρα 146 και 28 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Γεώργιου Αναστάση & Υιών Λτδ
Αιτητών
- και -
Συμβουλίου Βελτιώσεως Αγίου Τύχωνα
Καθ΄ ων η αίτηση
--------------------
30 Σεπτεμβρίου, 1999
.Για τους αιτητές: Ε. Ελευθερίου για Τ. Παπαδόπουλο.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Σ. Φασουλιώτης για Χρ. Πουργουρίδη.
Για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο: Μ. Καλλίγερου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές προσβάλλουν την απόφαση του Συμβουλίου Βελτιώσεως Αγίου Τύχωνα, ημερ. 5 Δεκεμβρίου 1997, με την οποία κατακύρωσαν την προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου για τη διαμόρφωση πάρκων/πεζόδρομων και κατασκευή ξύλινης γέφυρας στην παραλία του Αγίου Τύχωνα.
Κατόπιν προκήρυξης μειοδοτικού διαγωνισμού υποβλήθηκαν εμπρόθεσμα, στις 4 Δεκεμβρίου 1997 που ήταν η τελευταία ημερομηνία, επτά προσφορές, η κάθε μια από διαφορετικό προσφοροδότη. Παραδόθηκαν όλες μαζί την τελευταία, όπως φαίνεται, στιγμή και ανοίχθηκαν δεκαπέντε λεπτά αργότερα στην παρουσία των μελών του Συμβουλίου, του Αρχιτέκτονα του ΄Εργου κ. Α. Χαραλάμπους και του Επιμετρητή του ΄Εργου κ. Α. Αθανασίου. Θεωρήθηκαν όλες έγκυρες. Η χαμηλότερη ήταν εκείνη του ενδιαφερόμενου προσώπου, C. Kasinos Constructions Ltd. Δεύτερη στη σειρά ήταν εκείνη των αιτητών. Ακολουθούσαν οι άλλες, με κλιμακωτά σημαντική διαφορά η κάθε μια από την προηγούμενη. Κατά την ίδια ημερομηνία, μετά το άνοιγμα των προσφορών, το Συμβούλιο αποφάσισε να τις παραπέμψει στον Επιμετρητή για αξιολόγηση. Εκείνος προέβη σε ανάλυση των τεσσάρων χαμηλοτέρων και υπέβαλε στο Συμβούλιο σχετική έκθεση.
Η προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου ήταν για ποσό £668,000 βάσει κοστολόγησης που αφορούσε ξύλο μεράντι και, όπως διευκρινιζόταν σε έγγραφο που συνόδευε την προσφορά, με επιπλέον ποσό £28,850, ήτοι, συνολικά £696,850 εάν επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί ξύλο ιρόκκο. Αφού όμως απαιτείτο στις προδιαγραφές
ξύλο ιρόκκο, το πραγματικό ύψος της προσφοράς ήταν το δεύτερο. Των αιτητών η προσφορά ήταν για ποσό £708,713. Οι άλλες δεν παρίσταται ανάγκη να απασχολήσουν. Στην υποβληθείσα έκθεση η οποία, ας σημειωθεί, συνοδευόταν από πίνακες αριθμητικής ανάλυσης κεφαλαίων, αναφέρονταν τα εξής σχετικά με τις δύο που ενδιαφέρουν:"C. KASINOS CONSTRUCTIONS LTD
.................................. .................................................. .......
Εξετάζοντας τις τιμές μονάδος βρίσκω ότι υπάρχουν αρκετά σκαμπανεβάσματα τα οποία δεν επηρεάζουν το ολικό ποσό της προσφοράς του.
΄Εχει δώσει μια έκπτωση της τάξης 7.6282%.
Δεν έχει τοποθετήσει ξεχωριστά % κέρδος επί των Μηχανημάτων και Υλικών στο Δελτίο των DAYWORKS. Αυτό ερμηνεύεται ότι έχει ήδη τοποθετήσει εντός των υπολοίπων τιμών μονάδων το απαιτούμενο κέρδος.
Ο χρόνος παράδοσης του έργου είναι 185 ημέρες ή 6 μήνες.
Εάν και εφόσον αποφασισθεί να του δοθεί η εργασία, το Συμβούλιο Βελτιώσεως Αγίου Τύχωνα θα πρέπει να ζητήσει από τον Εργολάβο να επιβεβαιώσει την παράδοση του έργου σε έξι μήνες και τυχόν πιθανή επίσπευση του χρόνου ακόμη ένα μήνα χωρίς κανένα επιπρόσθετο κόστος.
.................................. .................................................. .......
B. GEORGE ANASTASI & SONS LTD
Εξετάζοντας τις τιμές μονάδος βρίσκω ότι υπάρχουν αρκετά σκαμπανεβάσματα. Υπάρχουν τιμές μονάδος τόσο χαμηλές που αμφιβάλλω εάν με αυτές τις τιμές μονάδος θα μπορέσει να τις εκτελέσει στην ποιότητα και χρόνο που θα ήθελε ο Αρχιτέκτονας.
Πολύ χαμηλές τιμές βρίσκω στις πιο κάτω εργασίες
2.1 Δομικό Πλέγμα Α142 15%
2.2 Ξυλότυπος συνήθης 10%
2.3 Πλακόστρωτο Δαλίκο 10%
2.4 Ξύλινες γέφυρες 25%
Πολύ ψηλές τιμές βρίσκω στις πιο κάτω εργασίες
2.5 Πάγκοι 30%
2.6 Φυτόχωμα 20%
2.7 Ξυλότυπος φέαρ φέης 30%
2.8 Ξύλινα κιγκλιδώματα 20%
Δεν έχει δώσει καμία έκπτωση αντίθετα όμως στο τέλος της ολικής περίληψης έχει προσθέσει £20.000,00 ή + 4.14%
Ο χρόνος παράδοσης του ΄Εργου είναι 210 ημέρες ή 7 μήνες."
Στις 5 Δεκεμβρίου 1997, προφανώς μετά που το Συμβούλιο το ζήτησε, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δέχθηκε όπως η προσφορά για ποσό μόνο £668,000, η οποία έγινε με βάση το ξύλο μεράντι, ισχύει και για το ιρόκκο χωρίς το επιπλέον ποσό των £28,850 στο οποίο αναφερόταν το συνοδευτικό έγγραφο. Αυτή η εξέλιξη καταγράφηκε στο εν λόγω έγγραφο και πιστοποιήθηκε, σε
ό,τι αφορούσε γνησιότητα της υπογραφής, από τον κοινοτάρχη Αγίου Τύχωνα, με τη συνήθη βεβαίωση ότι ο υπογράψας ήταν προσωπικά γνωστός του. Σημειώνω σχετικά με τη βεβαίωση ότι ο συνήγορος των αιτητών εισηγήθηκε, στην απαντητική αγόρευσή του, πως το "προσωπικά γνωστός" σήμαινε ότι ο κοινοτάρχης, ο οποίος ήταν και πρόεδρος του Συμβουλίου, θα έπρεπε να είχε εξαιρεθεί και ότι εν προκειμένω αποδεικνυόταν μεροληπτική από μέρους του διάθεση υπέρ του ενδιαφερομένου προσώπου αφού η προσφορά του ενδιαφερομένου προσώπου θα έπρεπε, καλώς εχόντων των πραγμάτων, να αποκλειόταν λόγω μη συμμόρφωσης με τους όρους. Θεωρώ εντελώς ανεδαφική την άποψη πως επειδή ο κοινοτάρχης ήταν σε θέση να πιστοποιήσει την ταυτότητα του υπογράψαντος αυτό σήμαινε και την ύπαρξη σχέσης μεταξύ τους που καθιστούσε ανεπίτρεπτη τη συμμετοχή του στη διαδικασία.Σε συνεδρία ημερ. 5 Δεκεμβρίου 1997 το Συμβούλιο αποφάσισε "όπως εγκρίνει την προσφορά της εταιρείας C. Kasinos Constructions Ltd έναντι του ποσού των Λ.Κ. 668,000, η οποία είναι και η πιο φθηνή".
Οι αιτητές προέβαλαν ότι η προσφορά του ενδιαφερομένου προσώπου θα έπρεπε να είχε θεωρηθεί άκυρη εξαιτίας παράβασης ουσιώδους όρου αφού αναφερόταν σε τιμές ξύλου μεράντι αντί, σύμφωνα με τις προδιαγραφές, ξύλου ιρόκκο. Εισηγήθηκαν ότι το συνοδευτικό διευκρινιστικό έγγραφο δεν αποτελούσε λειτουργικό μέρος της προσφοράς και δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψη. Δεν συμμερίζομαι αυτή την άποψη. Μου φαίνεται πως το εν λόγω έγγραφο αποτελούσε εν προκειμένω αναπόσπαστο μέρος της προσφοράς η οποία, με αυτό συμπληρωμένη, ήταν σαφής ως προς το ύψος της εφόσον θα εχρησιμοποιείτο ξύλο ιρόκκο. Τα όσα αφορούσαν το ξύλο μεράντι δεν είχαν βέβαια θέση στην προσφορά. Αλλά δεν θα έλεγα πως αυτό το άτοπο επέφερε την ακυρότητα της.
΄Επειτα οι αιτητές προέβαλαν ότι ακόμα και αν η προσφορά θεωρηθεί έγκυρη, το Συμβούλιο ενήργησε αντίθετα με την αρχή της ισότητας όταν ζήτησε από το ενδιαφερόμενο μέρος να την αναθεωρήσει. Καθώς αναφέρεται στην αγόρευση του συνηγόρου τους:
"Οι ενέργειες του Συμβουλίου να καλέσουν το ενδιαφερόμενο μέρος για αναθεώρηση των όρων της προσφοράς και να το συμπεριλάβουν στον διαγωνισμό της προσφοράς αντίκειται στο Σύνταγμα και στην συγκεκριμένη αρχή της ισότητας κατά την οποία επιβάλλεται να αντιμετωπίζονται και να επιδιώκεται η ίση μεταχείριση όμοιων περιπτώσεων..."
Είναι βέβαια αυτονόητο ότι αντίκειται στην αρχή της ισότητας η επέμβαση που αποβλέπει επιλεκτικά στη μείωση του ύψους μιας προσφοράς για να την καταστήσει συγκριτικά καλύτερη από άλλη και να δημιουργήσει έτσι μια νέα κατάσταση που να δικαιολογεί κατακύρωση της πρώτης. Δεν μου φαίνεται ωστόσο πως αυτό ήταν που συνέβηκε στην προκείμενη περίπτωση. Η προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου ήταν ούτως ή άλλως η χαμηλότερη και, καθώς προέκυπτε από την έκθεση του Επιμετρητή, η πιο καλή. Αυτή ήταν αντικειμενικά η εικόνα. Και δικαιολογούσε την προτίμηση εκείνης της προσφοράς. Με αυτά τα δεδομένα, η προσπάθεια του Συμβουλίου για περαιτέρω μείωση της τιμής δεν αποτελούσε διάκριση που αντιμαχόταν την αρχή της ισότητας. Το Συμβούλιο δεν κατέγραψε το συλλογισμό βάσει του οποίου ενήργησε. Είναι όμως σαφές νομίζω το πώς εξελίχθηκε το πράγμα. Και αυτό είναι αρκετό.
Οι αιτητές προέβαλαν εξάλλου ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου θα έπρεπε να είχε αποκλειστεί επειδή με το ήδη αναφερθέν συνοδευτικό έγγραφο επίσης διευκρινιζόταν πως θα εχρησιμοποιείτο υπεργολάβος για περίπου το 30% του έργου. Κατονομαζόταν ο εργολάβος Μιχάλης Κωνσταντίνου. Η θέση αυτή προέκυπτε από την αντίληψη των αιτητών ότι αυτό απαγορευόταν ".... από τους όρους των εγγράφων της προσφοράς και της
νομολογίας..." Πρόκειται για εσφαλμένη αντίληψη. Επιτρεπόταν από τους όρους της προσφοράς η χρήση υπεργολάβων. Κι αυτό δεν συγκρουόταν με οποιαδήποτε νομολογιακή αρχή. Παραθέτω το σχετικό όρο:"Ο εργολάβος με την υποβολή της προσφοράς του θα παρουσιάσει λίστα των υπεργολάβων που θα ήθελε χρησιμοποιήσει. Υπάρχει η περίπτωση απόρριψης ενός ή και όλων των υπεργολάβων."
Και προστίθεται αλλού ότι:
"Υποεργολαβίες, Διορισμένων ή μη, θα γίνουν γραπτώς σε συγκεκριμένον έντυπο για υποεργολαβία."
Σχετικά με το ίδιο θέμα οι αιτητές επίσης προέβαλαν πως ούτως ή άλλως το Συμβούλιο όφειλε να είχε διενεργήσει έρευνα αναφορικά με την καταλληλότητα του κατονομασθέντος υπεργολάβου και παρέλειψε να το πράξει. Δεν δικαιολογείται, κατά την άποψή μου, η επιβολή τέτοιας υποχρέωσης. Ούτε προτάθηκε οτιδήποτε από το οποίο να φαίνεται πως μπορεί να ετίθετο οποιοδήποτε ερωτηματικό αναφορικά με την καταλληλότητα του υπεργολάβου. ΄Αλλωστε, την ευθύνη για το έργο θα έφερε πάντοτε ο ίδιος ο προσφοροδότης.
Τέλος, οι αιτητές προέβαλαν ότι η απόφαση δεν ήταν αιτιολογημένη. Προέβαλαν συναφώς και ότι η ίδια η απόφαση αποκάλυπτε πως το Συμβούλιο δεν έλαβε υπόψη όλες τις παραμέτρους. Τέθηκε ως εξής στην αγόρευση του συνηγόρου τους:
".... το Συμβούλιο, κατά παράβαση των αρχών που διέπουν την διαδικασία και την επιλογή για την κατακύρωση της προσφοράς, έλαβαν ως μοναδικό παράγοντα μόνο το γεγονός ότι η προσφορά του ενδιαφερόμενου μέρους ήταν αυτή με την χαμηλότερη προσφορά..."
Δεν μου φαίνεται να δικαιολογείται αυτή η άποψη. Είναι νομίζω προφανές από το ίδιο το κείμενο της απόφασης, με τη χρήση του συμπλεκτικού συνδέσμου "και" πριν από τη φράση "η πιο φθηνή", ότι το ύψος της προσφοράς δεν ήταν ο μόνος παράγοντας που το Συμβούλιο έλαβε υπόψη. Θα ήταν βέβαια χρήσιμο να εξειδικευόταν το σύνολο των συλλογισμών που οδήγησαν στην απόφαση. Δεν ήταν, ωστόσο, αυτό απαραίτητο. Τα στοιχεία που είχε ενώπιόν του το Συμβούλιο καθιστούσαν αναπόφευκτη την κατακύρωση της προσφοράς του ενδιαφερομένου προσώπου και παρείχαν την αναγκαία αιτιολογία. Η προσφορά του ενδιαφερομένου προσώπου δεν ήταν μόνο η φθηνότερη αλλά και η από άλλες απόψεις καλύτερη.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται βάσει του ΄Αρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.
Γ. Κ. Νικολάου,
Δ.
/Χ.Θ.