|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 203/98
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Ανδρέα Χατζηγρηγοριάδη, από την Αυλώνα
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπουργείου Εσωτερικών
2. Υπηρεσίας Εγγραφής
Καθ'ων η αίτηση
- - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 30 Ιουλίου, 1999.Για τον αιτητή: Χρ. Πατσαλίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο αιτητής στην παρούσα προσφυγή υπέβαλε αίτηση στις 30.5.95 για απόκτηση προσφυγικής ταυτότητας σύμφωνα με τα νέα κριτήρια που καθορίστηκαν με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 42465 ημερομηνίας 19.4.95.
Ο αιτητής έλκει την καταγωγή του από το κατεχόμενο σήμερα χωριό Αυλώνα και η σύζυγός του από την Ελλάδα. Τέλεσαν το γάμο τους στις 18.8.57.
Ο αιτητής είναι λογιστής και εργοδοτείται από τις 13.5.57 από την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία.
Από το 1957 ο αιτητής και η οικογένειά του, κατοικούν στη Λευκωσία. Συγκεκριμένα, ως ο ίδιος δήλωσε, από το 1957 μέχρι σήμερα διαμένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία στην οδό Σινά αρ. 17 στη Λευκωσία.
Ο αιτητής είναι ιδιοκτήτης γης, δυνάμει τίτλων, κατά ½ μερίδιο 23 περίπου στρεμμάτων στο χωριό Αυλώνα. Από τους τίτλους ιδιοκτησίας που παρουσίασε ο αιτητής φαίνεται ότι το μεν ½ μερίδιο των 14 στρεμμάτων το απέκτησε διά δωρεάς από τον πατέρα του το 1967, το δε ½ μερίδιο των 9 στρεμμάτων δυνάμει αγοράς, ημερ. 11.9.68, έναντι συνολικού τιμήματος £275,=.
Η αίτηση του αιτητή ημερ. 30.5.97 απερρίφθη από την αρμοδία αρχή.
Εναντίον της απόφασης αυτής κατεχώρησε την προσφυγή 103/97. Στις 15.12.97 Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου ακύρωσε την απόφαση της αρμοδίας αρχής λόγω ανεπαρκούς αιτιολογίας σχετικά με τα 11 κριτήρια της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η αρμοδία αρχή επανεξέτασε την αίτηση του αιτητή ημερ. 13.5.97 υπό το φως της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην προσφυγή 103/97 και απεφάσισε και πάλι την απόρριψή της. Στις 19.1.98 ειδοποίησε τον αιτητή δι΄ επιστολής που έχει ως ακολούθως:-
"Η αίτηση σας που υποβλήθηκε στο Γραφείο μας γι΄ απόκτηση προσφυγικής ταυτότητας με τόπο εκτοπισμού την Αυλώνα, με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 42465 και ημερομηνία 19.4.1995, ξαναεξετάστηκε προσεκτικά μετά την ακυρωτική απόφαση της 15.12.1997 κατά της πράξης μας από το Δικαστή κ. Γ. Κωνσταντινίδη στην Υπόθεση Αρ. 103/97 ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου και αποφασίστηκε ν΄ απορριφθεί και πάλιν.
2. Η πιο πάνω απόφαση βασίζεται στο γεγονός ότι μετά την αξιολόγηση όλων των στοιχείων που έχετε υποβάλει και αυτών που προέκυψαν από την έρευνα του Γραφείου μας και γενικά το σύνολο των στοιχείων που υπάρχουν στο διοικητικό φάκελο και ιδιαίτερα από το γεγονός ότι από το 1957 που παντρευτήκατε διαμένατε στις ελεύθερες περιοχές στη Λευκωσίας, η σύζυγος σας δεν κατάγεται από τα κατεχόμενα και ουδέποτε κατοίκησε στην Αυλώνα, δεν απωλέσατε κατοικία στα κατεχόμενα ένεκα της τουρκικής εισβολής και δεν είσαστε υποχρεωμένος να διαμένετε στη Λευκωσία ένεκα της δουλειάς σας, ενώ η απόσταση από την Αυλώνα στη Λευκωσία είναι πολύ μικρή, κρίθηκε ότι δεν καλύπτεσθε από την πιο πάνω απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για να θεωρηθείτε εσείς και η οικογένειά σας εκτοπισμένοι από την Αυλώνα.
3. Σημειώνεται, επίσης, ότι λήφθηκαν σφαιρικά υπόψη και τα 11 κύρια κριτήρια της παραγράφου αρ. 11 της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου που αναφέρεται πιο πάνω.".
Εναντίον της νέας αυτής απορριπτικής διοικητικής απόφασης καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.
Δύο είναι οι λόγοι ακύρωσης που αναπτύσσονται στη γραπτή αγόρευση του δικηγόρου του αιτητή. Πρώτο, της ανεπάρκειας της έρευνας και της πλάνης περί τα πράγματα και το νόμο και δεύτερο, της ανεπάρκειας της αιτιολογίας της επίδικης απόφασης.
Με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ο όρος "εκτοπισθείς" επεκτάθηκε ώστε, μεταξύ άλλων, να περιλαμβάνει και "πρόσωπα τα οποία πριν και μέχρι την εισβολή είχαν τη μόνιμη κατοικία τους στις ελεύθερες περιοχές λόγω του επαγγέλματος τους αλλά το σπίτι τους ή/και γενικά η περιουσία τους ήταν στις κατεχόμενες περιοχές". Ακολουθούν στην ίδια απόφαση 11 στοιχεία που χαρακτηρίζονται ως "κύρια κριτήρια" για κατάταξη αιτητών στον πιο πάνω ορισμό.
Η υποβολή αιτήματος κατ΄ επίκληση της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 19.4.95 εμπεριέχει αναγνώριση πως πριν και μέχρι την εισβολή η μόνιμη κατοικία του αιτητή βρισκόταν στις ελεύθερες περιοχές. Και πράγματι έτσι ήταν. Ο αιτητής είχε τη μόνιμη κατοικία του στη Λευκωσία από το 1957 μέχρι και σήμερα. Μόνιμη κατοικία, για τους σκοπούς του Σχεδίου Βοηθείας Εκτοπισθέντων και Παθόντων σημαίνει τη συνήθη διαμονή σε αντιδιαστολή προς την προσωρινή ή έκτακτη. (Βλέπε: Ερωτόκριτος Ερωτοκρίτου ν. Δημοκρατία, Προσφυγή αρ. 319/94, ημερ. 9.9.96, Παύλος Μιχαήλ ν. Δημοκρατία, Προσφυγή αρ. 610/95, ημερ. 27.12.96).
Είναι η θέση του δικηγόρου του αιτητή ότι η αρμοδία αρχή δεν διεξήγαγε τη δέουσα έρευνα με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε πλάνη περί τα πράγματα και ελλειπή αιτιολογία της επίδικης απόφασης.
Δεν συμφωνώ με τη θέση αυτή του αιτητή.
Από το υπηρεσιακό έντυπο έρευνας που βρίσκεται στο φάκελο της υπόθεσης είναι φανερό ότι έχουν ερευνηθεί όλα τα στοιχεία-κριτήρια που αναφέρονται στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Αφού γίνεται η καταγραφή και η έρευνα ενός εκάστου από τα 11 κριτήρια ο ερευνών λειτουργός παρατηρεί και εισηγείται τα εξής:-
"Από τα στοιχεία που υπέβαλε ο αιτητής και αυτά που προέκυψαν από την έρευνα του Γραφείου μας που αναφέρονται πιο πάνω και γενικά το σύνολο των στοιχείων που υπάρχουν στο Φάκελο, εισηγούμαι όπως η αίτηση αυτή απορριφθεί. Κατέληξα στην εισήγηση αυτή αφού έλαβα υπόψη και τα 11 κύρια κριτήρια της Παρ.11 της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου με αρ. 42465 και ημερομηνία 19.4.1995, ιδιαίτερα το στοιχείο (δ). Ο αιτητής από το 1957 που παντρεύτηκε διέμενε με την οικογένειά του στις ελεύθερες περιοχές, ενώ η σύζυγός του ουδέποτε κατοίκησε στα κατεχόμενα, (α) Η σύζυγος δεν κατάγεται από τα κατεχόμενα, (β) Δεν υπάρχει κατοικία στα κατεχόμενα, (γ) Ο αιτητής δεν ήταν υποχρεωμένος από τον εργοδότη του να διαμένει σε συγκεκριμένο μέρος και (στ) Η απόσταση από την Αυλώνα μέχρι τη Λευκωσία είναι πολύ μικρή.".
Παραπονείται ο αιτητής ότι παρερμηνεύθηκε το κριτήριο (γ) δηλ. "αν ήταν υποχρεωμένος ο αιτητής να διαμένει εκεί ένεκα του επαγγέλματός του.". Και εισηγείται ότι η αιτιολογία της αρμοδίας αρχής ότι "δεν ήταν υποχρεωμένος από τον εργοδότη του να διαμένει σε συγκεκριμένο μέρος" αποδεικνύει την πλάνη της αρμοδίας αρχής. Δεν συμφωνώ με τη θέση αυτή. Η επίδικη απόφαση απλώς επισημαίνει ότι δεν υποχρεούτο από τους όρους εργοδότησής του να διαμένει σε συγκεκριμένο μέρος και αφ΄ ετέρου πιο κάτω αναφέρεται στη μικρή απόσταση μεταξύ του χωριού Αυλώνας και της κατοικίας του στη Λευκωσία.
Περαιτέρω για τα κριτήρια (3) και (4) δηλαδή "πού διατηρούσαν τα προσωπικά τους αντικείμενα" και τη "συχνότητα επισκέψεων στο χώρο καταγωγής", είναι η εισήγηση του αιτητή ότι υπήρξε ελλειπής έρευνα. Δεν θεωρώ τούτο ως βάσιμο. Εφ΄ όσον η μόνιμη κατοικία του αιτητή από το 1957 ήταν στη Λευκωσία και η δήλωση του αιτητή ότι δεν διατηρούσε οικία στην Αυλώνα, ήταν εύλογη η κατάληξη της αρμοδίας αρχής ότι δεν συνέτρεχαν τα κριτήρια αυτά στην περίπτωσή του.
Ο αιτητής παραπονείται επίσης ότι δεν ερευνήθηκαν επαρκώς οι επισκέψεις του στο χωριό και η δραστηριότητά του σ΄ αυτό. Στηρίζει δε τη θέση του στο γεγονός ότι το 1973 απέστειλε στον Έπαρχο επιστολή διαμαρτυρίας για την παραχώρηση άδειας ανώρυξης γεώτρησης σε τρίτο πρόσωπο που πιθανό να επηρέαζε τη δική του, και την απάντηση του Επάρχου στις 4.2.74.
Δεν θεωρώ ότι οι δύο αυτές επιστολές μπορούσαν να οδηγήσουν σε κανένα ευμενές αποτέλεσμα. Η κρίση της αρμοδίας αρχής ήταν στο σημείο αυτό εύλογη.
Αλλά και ως προς το κριτήριο "ι" ήτοι "προσπάθεια επιστροφής στον τόπο καταγωγής" η έρευνα της αρμοδίας αρχής ήταν η δέουσα και η απόφαση εύλογη.
Καταλήγω ότι πριν τη λήψη της επίδικης απόφασης η διοίκηση προέβη σε επαρκή έρευνα, όπως φαίνεται από το φάκελο της υπόθεσης. Επαρκής δε κρίνεται και η αιτιολογία της η οποία, κατά πάγια νομολογία, συμπληρώνεται από τα στοιχεία του φακέλου.
Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ