ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Υπόθεση Αρ. 860/96

ΕΝΩΠΙΟΝ: Γ.Κ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ.

Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ:

TELEREX A LTD, από τη Λευκωσία,

Αιτητών

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών,

Καθ΄ ων η αίτηση

---------------------------

18 Μαρτίου 1999

Για τους αιτητές: Α.Σ. Αγγελίδης.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Ν. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄.

Για το ενδιαφερόμενο πρόσωπο: Καμιά εμφάνιση.

---------------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Έχει ιδιαίτερη σημασία για την κατανόηση αυτής της υπόθεσης το ιστορικό της. Το οποίο θα προσπαθήσω να εκθέσω με συντομία. Με την προκήρυξη της Προσφοράς Αρ. MHL 1/93, επιδιώχθηκε η απόκτηση τεσσάρων υπερηχοτομογράφων - τριών έγχρωμων και ενός μαυρόασπρου - που είχε ζητήσει το Υπουργείο Υγείας ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες σε αστικά νοσοκομεία. Τελευταία ημερομηνία υποβολής προσφορών ήταν η 11 Ιουνίου 1993. Ανάμεσα στους προσφοροδότες ήταν και οι αιτητές, αλλά οι προσφορές τους δεν θεωρήθηκαν έγκυρες.

Υπηρεσιακή Επιτροπή Αξιολόγησης που μελέτησε τις προσφορές από πλευράς καταλληλότητας, υπέδειξε ότι μαυρόασπρος υπερηχοτομογράφος δεν χρειαζόταν πια, ενώ οι ανάγκες σε έγχρωμους αυξήθηκαν σε επτά. Εισηγήθηκε την απόκτηση πέντε συσκευών του είδους "Toshiba, model SSH-270A/HG" προς κάλυψη των γενικών αναγκών και δυο συσκευών του είδους "B & K, model B 3535" προς κάλυψη πιο εξειδικευμένων αναγκών. Για το πρώτο είδος είχε υποβάλει έγκυρη προσφορά το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, Papaetis Medical Co Ltd, ενώ για το δεύτερο είδος, άλλος προσφοροδότης. Εν συνεχεία εξέτασε τις προσφορές η Τεχνική Επιτροπή Προσφορών. Η οποία, με έκθεση ημερ. 3 Ιουνίου 1994, αφενός επικρότησε την εισήγηση για αποδοχή της προσφοράς του ενδιαφερομένου προσώπου, αφετέρου όμως υπέδειξε ότι η άλλη προσφορά - για τις συσκευές "B & K, model B 3535" - ήταν εκτός προδιαγραφών.

Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, με απόφαση ημερ. 10 Ιουνίου 1994, κατακύρωσε την προσφορά για 6±1 υπερηχοτομογράφους "Toshiba, Model SSH-270A/HG" στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο αλλά "με τη ζήτηση έκπτωσης από τον επιτυγχόντα προσφοροδότη πέραν της δωρεάν εκπαίδευσης για ακόμα ένα λειτουργό". Καθώς φαίνεται, το ζήτημα έκπτωσης τέθηκε λόγω του αυξημένου αριθμού συσκευών. Κατόπιν τούτου το ενδιαφερόμενο πρόσωπο πρόσφερε έκπτωση 1%. Στις 24 Ιουνίου 1994 το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών επιλήφθηκε και πάλι του θέματος. Όπως αναφέρεται στο σχετικό πρακτικό, "Το Συμβούλιο ενέκρινε την προσφερθείσα έκπτωση και επικύρωσε την αρχική κατακύρωση." Η απόφαση δεν προσβλήθηκε.

Τελικά, παρότι κατακυρώθηκε η προσφορά για επτά συσκευές, εντούτοις παραγγέλθηκαν μόνο πέντε, προφανώς διότι η κατακύρωση δεν συμπεριλάμβανε τις δύο εξειδικευμένες που είχε εισηγηθεί η Επιτροπή Αξιολόγησης. Για τις πέντε υπεγράφη την 1 Ιουλίου 1994 γραπτή σύμβαση. Παρέμεινε όμως η ανάγκη για τις υπολοιπόμενες δύο: βλ. επιστολή ημερ. 14 Ιουνίου 1994 του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Υγείας προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών. Για τις οποίες, όπως φαίνεται, δρομολογήθηκε η προκήρυξη νέας προσφοράς, ήτοι της Προσφοράς Αρ. 55/95, ημερ. 2 Μαΐου 1995. Οι αιτητές υπέβαλαν πάλι προσφορά αλλά και αυτή τη φορά ανεπιτυχώς. Κατόπιν κατακύρωσης στις 8 Δεκεμβρίου 1995, σε άλλο προσφοροδότη, οι αιτητές προσέβαλαν την απόφαση με την προσφυγή αρ. 246/96. Την οποία όμως τελικά απέσυραν.

Παράλληλα με τις εν λόγω διεργασίες, τέθηκε, λίγο μετά την υπογραφή της σύμβασης για τους πέντε υπερηχοτομογράφους, και θέμα απόκτησης ακόμα ενός του ίδιου είδους για τις ανάγκες του Στρατιωτικού Νοσοκομείου. Που σήμαινε πως η δαπάνη θα βάρυνε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Άμυνας και όχι του Υπουργείου Υγείας όπως για τους άλλους. Οπότε, σύμφωνα με το άρθρο 9 του περί Εκτάκτου Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμου του 1985 (Ν. 5/85), όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 120/86, χρειαζόταν η έγκριση της Βουλής για αποδέσμευση του σχετικού κονδυλίου. Εξ αιτίας αυτού δημιουργήθηκε καθυστέρηση. Η οποία επέφερε επιπλοκές.

Με την παρούσα προσφυγή προσβάλλεται η απόφαση για την απόκτηση του εν λόγω υπερηχοτομογράφου για το Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Οι αιτητές ζητούν:

"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η για οποιοδήποτε λόγο απόφαση του καθ΄ου η αίτηση να προχωρήσει χωρίς νέες προσφορές σε απ΄ ευθείας προμήθεια από την εταιρεία PAPAETIS MEDICAL CO LTD πέραν και έξω των όρων και προϋποθέσεων προγενέστερης διαδικασίας προσφορών (MHL 1/93) και κατά πλήρη παραγνώριση των αιτητών, ιατρικού μηχανήματος (Υπερηχοτομογράφου) τύπου Toshiba SS270 για τις ανάγκες του Στρατιωτικού Νοσοκομείου είναι άκυρη, και χωρίς νομικό αποτέλεσμα."

 

Έχοντας θέσει το ιστορικό, θα αναφερθώ τώρα στις εξελίξεις τις πιο άμεσα σχετικές με το επίδικο θέμα πρόσκτησης του υπερηχοτομογράφου. Τέθηκε κατά πρώτο με επιστολή ημερ. 26 Ιουλίου 1994 του Τμήματος Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών προς το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών. Παραθέτω το ουσιώδες μέρος:

" Υπερηχογράφος για τις ανάγκες του

Καρδιολογικού Τμήματος του Στρατιωτικού Νοσοκομείου

Αναφέρομαι στο πιο πάνω θέμα και θα ήθελα να σας πληροφορήσω ότι για τις ανάγκες του Καρδιολογικού Τμήματος του Στρατιωτικού Νοσοκομείου απαιτείται η άμεση αγορά ενός υπερηχογράφου. Οι ανάγκες αυτές μπορούν να ικανοποιηθούν με μηχάνημα ιδίου τύπου όπως αυτό που έχετε εγκρίνει για αγορά με την έγκριση σας αρ. Τ.283/56/65/ΧΙΙΙ, ημερομηνίας 29.6.1994.

Παρακαλώ όπως έχω τη γραπτή έγκρισή σας για την αγορά ενός υπερηχογράφου μάρκας TOSHIBA, μοντέλλο SSA-270A/HG στην τιμή των DFL 239.085,00, αφορολόγητο, συν Φ.Π.Α."

 

Στις 3 Αυγούστου 1994 δόθηκε έγκριση. Το ενδιαφερόμενο πρόσωπο - στο οποίο, υπενθυμίζω, είχε κατακυρωθεί η Προσφορά Αρ. MHL 1/93 - ενημερώθηκε για το αποτέλεσμα και συμφωνήθηκε προφορικά ότι σε περίπτωση παραγγελίας η τιμή για τον πρόσθετο υπερηχοτομογράφο, δηλαδή τον έκτο, θα ήταν 232.000 Ολλανδικά Φιορίνια αντί 239.085 που ήταν η τιμή για τον καθένα από τους πρώτους πέντε ήδη παραγγελθέντες.

Παραγγελία δεν μπορούσε όμως να δοθεί αμέσως γιατί έπρεπε πρώτα να αποδεσμευθεί το σχετικό κονδύλι. Αυτό πήρε μάκρος. Και διαρκούσας της εκκρεμότητας μεσολάβησε η Προσφορά Αρ. 55/95. Οπότε διαπιστώθηκε ότι με το χρόνο που διέρρευσε, προσφέρονταν πιο εξελιγμένες συσκευές σε χαμηλότερες τιμές. Ενόψει τούτου ο Γενικός Λογιστής ως Πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών απευθύνθηκε, με επιστολή ημερ. 14 Δεκεμβρίου 1995, στο Γενικό Εισαγγελέα για γνωμάτευση αναφορικά με το κατά πόσο η Δημοκρατία είχε δεσμευτεί έναντι του ενδιαφερόμενου προσώπου για την αγορά του υπερηχοτομογράφου. Δόθηκε εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα καταφατική απάντηση: βλ. επιστολές ημερ. 21 Δεκεμβρίου 1995 και 5 Φεβρουαρίου 1996. Η Προσφορά Αρ. 55/95 είχε ήδη, όπως ανέφερα, κατακυρωθεί στις 8 Δεκεμβρίου 1995. Η παραγγελία για τον υπερηχοτομογράφο που εδώ ενδιαφέρει δόθηκε γραπτώς στις 15 Ιουλίου 1997. Επρόκειτο εν τέλει για νέο αναβαθμισμένο μοντέλο το οποίο, ως αποτέλεσμα διαβουλεύσεων που προηγήθηκαν, διατέθηκε στην ήδη συμφωνηθείσα τιμή.

Οι αιτητές νομιμοποιούνται κατ΄ αρχήν ως ανταγωνιστές μόνο εφόσον κριθεί ότι η απόφαση για πρόσκτηση του εν λόγω υπερηχοτομογράφου δεν συνδεόταν με την Προσφορά Αρ. MHL 1/93. Αν όμως κριθεί ότι συνδεόταν, τότε οι αιτητές αποκλείονται αφού η απόφαση για την κατακύρωση της προσφοράς παρέμεινε απρόσβλητη: βλ. την απόφαση πλειοψηφίας της Ολομέλειας στη Lumiere Television Ltd ν. Ραδιοτηλεοπτικές Υπηρεσίες Αντέννα P.T. Λτδ κ.α. Α.Ε. 2032, ημερ. 27 Φεβρουαρίου 1998 και την πρωτόδικη Σ.Α.Π.Μ. ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΠΤΙΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ T.V. ΠΛΑΣ ΛΤΔ υπόθ. αρ. 627/96, ημερ. 31 Μαρτίου 1998. Η μεταγενέστερη Προσφορά Αρ. 55/95 δεν έχει βέβαια σχέση με αυτή την πτυχή. Σημασία αποκτά μόνο ως προς την ουσία κι αυτό μόνο στο βαθμό που, σε περίπτωση κατά την οποία κρίνεται ότι η πρόσκτηση του υπερηχοτομογράφου δεν συνδεόταν με την Προσφορά Αρ. MHL 1/93, θα μπορούσε να ρίξει φως για να εξηγήσει γιατί ο εν λόγω υπερηχοτομογράφος δεν συμπεριλήφθηκε στην Προσφορά Αρ. 55/95.

Μου φαίνεται ότι η υπό αναφορά πρόσκτηση υπερηχογράφου ήταν συναρτημένη προς την Προσφορά Αρ. MHL 1/93 και ενέπιπτε στον Καν. 37(ε), όπου διαλαμβάνονται τα εξής:

"37. Παράκαμψη της Κανονικής Διαδικασίας Προσφορών

Η Κανονική διαδικασία προκήρυξης προσφορών μπορεί να παρακαμφεί στις πιο κάτω περιπτώσεις:

(α) .................................................. ....................................

(β) .................................................. ....................................

(γ) .................................................. ....................................

(δ) .................................................. ....................................

(ε) Εάν υπάρχει κατακυρωθείσα προσφορά τότε αυτή μπορεί να επεκταθεί μέχρι 25% μέσα σε διάστημα τριών μηνών από την τελευταία παραλαβή των αγαθών ή υπηρεσιών νοουμένου ότι η ζήτηση νέων προσφορών κρίνεται αντιοικονομική."

 

Επρόκειτο εδώ για συσκευή ακριβώς την ίδια με άλλες πέντε οι οποίες αποκτήθηκαν κατόπιν κατακύρωσης της Προσφοράς Αρ. MHL 1/93 λίγο πιο πριν. Υπενθυμίζω ότι η κατακύρωση εκείνης της Προσφοράς έγινε στις 10 Ιουνίου 1994, και η συμφωνία για τις πέντε συσκευές υπογράφτηκε την 1 Ιουλίου 1994. Ενώ το θέμα για την πρόσθετη συσκευή τέθηκε ενδιάμεσα, ήτοι, στις 26 Ιουνίου 1994 και έγκριση δόθηκε στις 3 Αυγούστου 1994. Με την έγκριση συντελέστηκε, κατά την άποψη μου, η επέκταση της προσφοράς. και η εν συνεχεία διευθέτηση με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο για την τιμή επισφράγισε τη λύση στο θέμα ως οριστική. Η καθυστέρηση στην αποδέσμευση του σχετικού κονδυλίου δεν αποτελούσε παράγοντα είτε ανακοπής της δυνατότητας επέκτασης είτε αναίρεσης της.

Πληρούνταν δε όλοι οι όροι που τίθενται στον Καν. 37(ε). Η επέκταση της προσφοράς αφορούσε ποσοστό χαμηλότερο από το ανώτατο προβλεπόμενο και έγινε εντός της προθεσμίας των τριών μηνών, όποτε κι αν επήλθε η παραλαβή των πρώτων πέντε συσκευών. Η επέκταση βέβαια επιτρέπεται μονο εφόσον "η ζήτηση νέων προσφορών κρίνεται αντιοικονομική". Είναι νομίζω εδώ αυτόδηλο ότι μια νέα προκήρυξη θα ήταν αντιοικονομική. Θα επιβάρυνε τον Κρατικό μηχανισμό χωρίς αποχρώντα λόγο αφού ό,τι χρειαζόταν θα μπορούσε, με ελάχιστη χρονική διαφορά - αναφέρθηκα επανειλημμένα στις ημερομηνίες - να είχε ενταχθεί μέσα στην ίδια την Προσφορά Αρ. MHL 1/93 χωρίς επέκταση της δεδομένου ότι κατακυρώθηκε όχι για μόνο πέντε συσκευές αλλά για 6±1. Δεν παραγνωρίζω, σε σχέση με το ζήτημα της αντιοικονομικότητας, ότι άρχισαν από ενωρίς διεργασίες που απέληξαν στην προκήρυξη της Προσφοράς Αρ. 55/95. Παρατηρώ όμως, πρώτα, πως σε εκείνο το στάδιο δεν υπήρξε αποκρυστάλλωση για προκήρυξη τέτοιας νέας προσφοράς. Η προκήρυξη έγινε πολλούς μήνες αργότερα, ήτοι, στις 2 Μαΐου 1995. Ούτε και ήταν γνωστό πως αφενός η αποδέσμευση κονδυλίου θα καθυστερούσε τόσο ενώ αφετέρου στο διάστημα που θα διέρρεε μπορεί να διατίθεντο βελτιωμένες συσκευές σε χαμηλότερες τιμές. Το ζήτημα πρέπει να ιδωθεί με τα δεδομένα που υπήρχαν κατά το χρόνο λήψης της απόφασης. Δεύτερο, δεν είναι νομίζω χωρίς σημασία και η κάποια διαφορά της εδώ συσκευής με εκείνες σε σχέση με τις οποίες διεξαγόταν συζήτηση για προκήρυξη νέας προσφοράς. Κρίνω λοιπόν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα. Η προσβαλλόμενη απόφαση επικυρώνεται βάσει του Άρθρου 146.4(α) του Συντάγματος.

 

 

 

 

Γ.Κ. Νικολάου,

Δ.

/ΕΘ


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο